Παρακάτω μπορείτε να βρείτε τις προτάσεις που υποβάλλαμε στη Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας Πιερίας - Τμήμα Δομών & Περιβάλλοντος, ανταποκρινόμενοι στο σχετικό έγγραφο που μας είχαν στείλει (17845/2794οικ./4-11-2011).
Οι Φίλοι του Περιβάλλοντος – Πιερία 2008, έχοντας ασχοληθεί τα τελευταία χρόνια με θέματα
προστασίας του Ολύμπου, έχουμε καταλήξει σε κάποια συμπεράσματα όσον αφορά τι πρέπει να γίνει ώστε να είναι πιο αποτελεσματική η διαχείριση του ορεινού όγκου και των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα σε αυτόν.
Οι προτάσεις μας χρήζουν ίσως επιστημονικής τεκμηρίωσης και για το λόγο αυτό επιθυμούμε κάθε μέτρο που θα ληφθεί να αποτελεί προϊόν τεκμηριωμένης μελέτης.
Ωστόσο, για τις προτάσεις μας που ακολουθούν, έχουμε λάβει υπόψη την διεθνή πρακτική μελετώντας παραδείγματα άλλων Εθνικών Δρυμών ανά τον κόσμο.
Οι προτάσεις μας αφορούν τους εξής τομείς:
1. Διαχείριση κίνησης οχημάτων στους δρόμους
2. Αγώνες ορεινού τρεξίματος
3. Πιστοποίηση προϊόντων Εθνικού Δρυμού Ολύμπου
4. Καταφύγια
1. Διαχείριση κίνησης οχημάτων στους δρόμους
Είναι γνωστό και επισημαίνεται και στα διαχειριστικά σχέδια ότι η προστατευόμενη περιοχή έχει μεγάλο μήκος δρόμων σε σχέση με τη έκτασή της και την ανάγκη διατήρησης και προστασίας των οικοτόπων. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να γίνεται ορθολογική διαχείριση της χρήσης των δρόμων.
Κατά την άποψη μας πρέπει να είναι ελεγχόμενη η κυκλοφορία των οχημάτων. Η ανεξέλεγκτη κυκλοφορία δημιουργεί πολλαπλά προβλήματα και γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από λαθροκυνηγούς και λαθροϋλοτόμους.
Όλοι οι δρόμοι πρέπει να έχουν μπάρες ώστε να ελέγχεται, όταν χρειάζεται, ποιος μπαίνει και ποιος βγαίνει στο Δρυμό. Είναι λογικό να έχουν άδεια εισόδου οι κτηνοτρόφοι της περιοχής και όσοι άλλοι έχουν επαγγελματικές δραστηριότητες.
Ωστόσο υπάρχουν δρόμοι που χρήζουν ιδιαίτερης μεταχείρισης. Τέτοιες περιπτώσεις είναι οι παρακάτω:
Ø Ο δρόμος από Καλύβια Κοκκινοπηλού προς καταφύγιο ανάγκης στη θέση Χριστάκη. Ο δρόμος αυτός φτάνει σε πολύ μεγάλο υψόμετρο (2450 μ.). Η έρευνα που πραγματοποιήσαμε με αφορμή την αυθαίρετη ανέγερση κτίσματος στην θέση Χριστάκη, μας οδήγησε στο συμπέρασμα ότι στο ανώτερο τμήμα του είναι πιθανόν κατασκευασμένος χωρίς να τηρηθούν οι νόμιμες διαδικασίες. Προτείνουμε να κλείσει εντελώς για όλα τα οχήματα στο τμήμα αυτό με τρόπο μόνιμο, δηλαδή να γίνει κατά το δυνατόν αποκατάσταση του φυσικού τοπίου. Σταδιακά πρέπει το τοπίο να επανέλθει στην κατάσταση προ της κατασκευής του τμήματος αυτού, καθώς είναι ορατό από το Σκολιό, μια από τις ψηλότερες κορυφές του Ολύμπου.
Ø Ο δρόμος Λιτόχωρο – Πριόνια συγκεντρώνει τους καλοκαιρινούς μήνες πολλούς επισκέπτες που προσπαθούν να προσεγγίσουν τη θέση Πριόνια με το Ι.Χ. αυτοκίνητο τους. Η όχληση που δημιουργείται είναι μεγάλη και είναι πιθανό να ξεπερνά τη φέρουσα ικανότητα των οικοτόπων της περιοχής. Αλλά και από καθαρά αισθητική άποψη, δημιουργείται μια εικόνα που δεν ταιριάζει σε προστατευμένη περιοχή. Προτείνουμε να δρομολογηθεί τους καλοκαιρινούς μήνες λεωφορείο με διαχείριση από το Δήμο Δίου Ολύμπου που θα μεταφέρει κάθε ενδιαφερόμενο στα Πριόνια, με ενδιάμεσες στάσεις στο Σταυρό και στη Μονή Αγίου Διονυσίου.
Η λύση αυτή θα ευνοήσει την τοπική οικονομία του Λιτοχώρου καθώς θα συγκεντρώσει τους επισκέπτες στο κέντρο του οικισμού. Περιμένοντας το λεωφορείο που θα τους μεταφέρει θα έχουν το χρόνο να επισκεφτούν τα καταστήματα της περιοχής.
Ø Ο δρόμος από Αγίους Αποστόλους προς Μαστορούλι. Είναι κατεξοχήν δρόμος που χρησιμοποιείται από λαθροκυνηγούς και λαθροϋλοτόμους. Πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο από όσους έχουν εξουσιοδότηση.
Ø Ακόμη χειρότερη περίπτωση είναι αυτή του δρόμου από καταφύγιο Κρεβάτια προς Μπαρμπαλά. Αν δεν κάνουμε λάθος, είναι παράνομα διανοιγμένος και φτάνει κάτω από την κορυφή του Μπαρμπαλά. Πρέπει να κλείσει για όλους.
Ø Δρόμος στην κοίτη του Ξερολακιού (άνωθεν του σημείου που γίνεται η στροφή 180 μοιρών στον νόμιμο δρόμο). Πρόκειται για δρόμο που δεν υπάρχει ούτε στους χάρτες και διανοίχτηκε από λαθροϋλοτόμους. Δεν χρειάζεται να πούμε περισσότερα.
2. Αγώνες ορεινού τρεξίματος
Τα τελευταία χρόνια διεξάγονται στον Όλυμπο αγώνες ορεινού τρεξίματος με διαρκώς μεγαλύτερη συμμετοχή αθλητών και διαδρομές που περιλαμβάνουν μεγάλο υψόμετρο (διέρχονται από το οροπέδιο των Μουσών). Μόνο τους τελευταίους μήνες πραγματοποιήθηκαν δύο τέτοιοι αγώνες, ο Olympus Marathon και ο Ορειβατικός Μαραθώνιος Ολύμπου.
Θεωρούμε ότι δεν χρειάζεται οι αγώνες αυτοί να διεξάγονται σε μεγάλο υψόμετρο. Τα οικοσυστήματα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις αλπικές περιοχές.
Οι αγώνες αυτοί πρέπει απαραίτητα να ζητούν άδεια διεξαγωγής από το Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Ολύμπου, κάτι που δεν γίνεται τώρα.
Έτσι κάθε ενδιαφερόμενος διοργανώνει έναν αγώνα χωρίς να ζητήσει άδεια από πουθενά! Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι έχει ανακοινωθεί η διεξαγωγή ενός ακόμη ετήσιου αγώνα που η διαδρομή του θα περνάει και μέσα από την ζώνη Α΄ του Δρυμού αλλά και η πρόθεση διεξαγωγής ενός άλλου αγώνα 100 χλμ που η διαδρομή του θα περνάει κι αυτή από τη ζώνη Α΄.
Ως καλύτερη λύση προτείνουμε τη διεξαγωγή ενός μόνο αγώνα που θα κυκλώνει το βουνό σε χαμηλό υψόμετρο. Έτσι θα αποφεύγεται η μαζική ανάβαση αθλητών σε μεγάλο υψόμετρο που δημιουργεί προβλήματα στα υφιστάμενα μονοπάτια αλλά κυρίως θα ωφεληθούν οι τοπικές κοινωνίες. Θα είναι και μια καλή αφορμή για να συνεργαστούν οι δυο κοινότητες της ανατολικής και δυτικής πλευράς. Ο αγώνας μπορεί να έχει διάρκεια τριών ημερών ώστε οι αθλητές να διανυκτερεύουν στους οικισμούς και αυτοί να εισπράττουν το ανάλογο όφελος.
3. Πιστοποίηση προϊόντων Εθνικού Δρυμού Ολύμπου
Στο κείμενο που καταθέσαμε στη διαβούλευση για το υπό έκδοση Προεδρικό Διάταγμα προτείνουμε την δημιουργία ζώνης Δ΄ που θα καλύπτει τους οικισμούς ώστε τα προϊόντα τους να έχουν το σήμα του Εθνικού Δρυμού.
Αν και τα όρια όπως έχουν τώρα, δεν περιλαμβάνουν παραγωγικές μονάδες και αγροκτήματα, προτείνουμε να δημιουργηθεί αυτό το σήμα και να δίνεται μέσα από μηχανισμούς ελέγχου και ανάλογες προδιαγραφές στα λιγοστά προϊόντα που παράγονται εντός των ορίων (πχ σε γαλακτοκομικά προϊόντα των κοπαδιών που βόσκουν εντός Δρυμού).
Έτσι θα γίνει η αρχή και θα ενδιαφερθούν περισσότεροι να συμμετέχουν.
4. Καταφύγια
Καταρχήν πρέπει να εφαρμοστούν οι αποφάσεις και να κατεδαφιστούν τα «καταφύγια» Χριστάκη και Άνω Πηγάδι Λεπτοκαρυάς. Θεωρούμε αδιανόητο να κτίζονται εντός ορίων Εθνικού Δρυμού αυθαίρετα καταφύγια.
Επίσης, γνώμη μας είναι, ότι δεν πρέπει να κτιστούν καινούργια καταφύγια στη ζώνη Β.
Τέλος, προτείνουμε να εξεταστεί η δυνατότητα να ανεγερθούν ένα ή δύο καταφύγια στη ζώνη Γ στη δυτική πλευρά σε θέσεις που προσφέρονται και μετά από πρόταση των διαχειριστικών αρχών.
