Το Τμήμα Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, με αφορμή την 25ηΑπριλίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:
Κατά την 60ή Σύνοδο της Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας το 2007 καθιερώθηκε ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Ελονοσίας. Επιλέχθηκε η 25η Απριλίου κάθε έτους να είναι η ημέρα αναγνώρισης της παγκόσμιας προσπάθειας στον αποτελεσματικό έλεγχο της ελονοσίας.
Η ελονοσία είναι ένα νόσημα που βρίσκεται κάτω από Παγκόσμια παρακολούθηση και για το οποίο ο ΠΟΥ έχει σαν στόχο τον μηδενισμό των θανάτων ως το 2015. Περιλαμβάνεται στα υποχρεωτικά δηλούμενα νοσήματα σύμφωνα με τον Διεθνή Υγειονομικό Κανονισμό.
Στην Ελλάδα η Ελονοσία έχει εκριζωθεί από το 1974 μετά από επίπονο και συντονισμένο ανθελονοσιακό αγώνα (1946-1960) και η χώρα μας για χρόνια αποτελούσε παράδειγμα στο παγκόσμιο γίγνεσθαι με την πραγματοποίηση αυτού του άθλου. Έκτοτε τα κρούσματα της ελονοσίας που παρατηρούνται (περίπου 30-50/έτος) είναι κυρίως εισαγόμενα.
Την παρούσα περίοδο υπάρχουν πολλοί παράγοντες αξιολόγησης κινδύνου, οι οποίοι πρέπει να ληφθούν υπ όψιν για τον σχεδιασμό των δράσεων που αφορούν την προστασία της Δημόσιας Υγείας σε όλα τα επίπεδα.
Οι σπουδαιότεροι είναι:
· Η Ελλάδα αποτελεί τόπο διαμονής και εργασίας μεταναστών από χώρες στις οποίες ενδημεί το νόσημα.
· Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας κυκλοφορούν κουνούπια του είδους «ανωφελούς» που αποτελεί το μέσο μετάδοσης της ελονοσίας
· Παρατηρείται γενικά αύξηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος με αποτέλεσμα την αύξηση του πληθυσμού και της δραστηριότητας των κουνουπιών.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας 2011 (World MalariaReport) και τα δεδομένα που λήφθηκαν από 106 χώρες όπου ενδημεί σήμερα η ελονοσία αποδεικνύεται ότι, το 2010:
· Σε 99 από αυτές τις χώρες εξακολουθεί η μετάδοση της νόσου, αλλά η τάση είναι πτωτική.
· Περίπου 3,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι, σχεδόν το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού, διέτρεξε το κίνδυνο της ελονοσίας.
· Κάθε χρόνο έχουμε περίπου 216 εκατομμύρια κρούσματα από τα οποία το 80% είναι παιδιά κάτω των 5 ετών
· 655.000 θανάτους ετησίως
· Οι άνθρωποι που ζουν στις φτωχότερες χώρες είναι οι πιο ευάλωτοι.
· Γενικά υπάρχει μείωση των κρουσμάτων αλλά και των θανάτων.
Η ελονοσία (malaria) προκαλείται από ένα παράσιτο που ονομάζεται πλασμώδιο (Plasmodium), το οποίο μεταδίδεται με το τσίμπημα του μολυσμένου ανωφελούς (Anopheles) κουνουπιού. Στο ανθρώπινο σώμα, τα παράσιτα πολλαπλασιάζονται στο ήπαρ και μετά μολύνουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια.
Τα συμπτώματα της ελονοσίας περιλαμβάνουν πυρετό με έντονο παροξυσμικό ρίγος, πονοκέφαλο, εμετούς, μυαλγίες και εμφανίζονται αρκετές ημέρες (1-4 εβδομάδες) μετά τη μόλυνση, ενώ παρατηρούνται συχνά υποτροπές. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η ελονοσία μπορεί γρήγορα να γίνει απειλητική για τη ζωή διακόπτοντας την παροχή αίματος σε ζωτικά όργανα. Είναι νόσημα που θεραπεύεται, ενώ σε πολλά μέρη του κόσμου, τα παράσιτα έχουν αναπτύξει αντίσταση σε μια σειρά από θεραπείες.
Το θέμα του φετινού εορτασμού είναι «Διατηρείστε τα οφέλη, σώστε ζωές: Επενδύστε στην ελονοσία» (Sustain Gains, SaveLives: Invest Malaria). Οι επενδύσεις στον έλεγχο της ελονοσίας έχουν δημιουργήσει μία άνευ προηγουμένου δυναμική η οποία έδωσε αξιόλογες αποδόσεις τα τελευταία χρόνια. Στην Αφρική, οι θάνατοι από ελονοσία έχουν μειωθεί κατά το ένα τρίτο, κατά την τελευταία δεκαετία. Εκτός από την Αφρική, σε 35 από τις 53 χώρες που πλήττονται από την ελονοσία, μειώθηκαν οι περιπτώσεις κατά 50% στην ίδια χρονική περίοδο. Σε χώρες όπου οι παρεμβάσεις ελέγχου της ελονοσίας έχουν βελτιωθεί σημαντικά, τα συνολικά ποσοστά παιδικής θνησιμότητας μειώθηκαν κατά περίπου 20%. Διανύουμε λοιπόν μια αποφασιστική καμπή στον έλεγχο της νόσου και ο χάρτης της ελονοσίας θα συρρικνωθεί. Αυτό θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την διάθεση πόρων, που θα καλύψουν τις προσπάθειες των επερχόμενων ετών
Ωστόσο τα οφέλη αυτά είναι εύθραυστα και μπορεί να χαθούν αν πάψει η ελονοσία να αποτελεί παγκόσμια προτεραιότητα για τα κέντρα λήψης αποφάσεων. Παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση η βοήθεια προς την κατεύθυνση του ελέγχου της ελονοσίας δεν πρέπει να σταματήσει. Επίσης και η οικονομική στήριξη σε σωτήριες παρεμβάσεις όπως η έρευνα και η πρόσβαση του πληθυσμού σε σωτήριες θεραπείες χωρίς τον κίνδυνο ανάπτυξης ανθεκτικών στα φάρμακα παρασίτων.
Η στήριξη της προσπάθειας για τον έλεγχο της ελονοσίας είναι μια επένδυση στην ανάπτυξη, που θα οδηγήσει την Παγκόσμια Δημόσια Υγεία στην επίτευξη του Αναπτυξιακού Στόχου της Χιλιετίας, που είναι μηδενικοί θάνατοι από το 2015.
