Πρόκειται για τη μεγαλύτερη νηστεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Διαρκεί 48 ημέρες, όπου αποφεύγεται το κρέας, τα κρεατοσκευάσματα, τα ψάρια, τα αυγά, τα γαλακτοκομικά. Ένα μεγάλο
ποσοστό Ελλήνων κάνει νηστεία, ως μέσο θρησκευτικής ευλάβειας, ως μέσο ενός εσωτερικού «λυτρωτικού» καλέσματος, ακόμα και ως μέσο «αποτοξίνωσης» από το κρέας. Η περίοδος που κάνουν οι περισσότεροι Έλληνες νηστεία είναι η Μεγάλη Εβδομάδα, δηλαδή ένα μέρος της Σαρακοστής.
Τα δεδομένα
Υπάρχει πλήθος μελετών που δείχνουν τα οφέλη της αποφυγής ζωικών προϊόντων από τη διατροφή του γενικού πληθυσμού.
Μελέτη στις Η.Π.Α., στην Πολιτεία της Γιούτα, έδειξε ότι ο πληθυσμός εκεί πάσχει, πιο σπάνια, από καρδιαγγειακά νοσήματα. Μάλιστα, οι Μορμόνοι (ανήκουν στην εκκλησία LDS), έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά θανάτων από καρδιακές παθήσεις μεταξύ του πληθυσμού της Γιούτα. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι, πέρα από την απαγόρευση του καπνίσματος, του καφέ και του αλκοόλ που ισχύει στην εν λόγω εκκλησία, οι Μορμόνοι κάνουν πολλές περιόδους νηστείας (1).
Μάλλον τα συγκεκριμένα ευρήματα στον πληθυσμό των ΗΠΑ, συν το γεγονός ότι η χορτοφαγία γίνεται ολοένα και πιο ισχυρό διατροφικό κίνημα, οδήγησαν στην υιοθέτηση της καμπάνιας “Meatless Monday”, δηλαδή στην αποφυγή κρέατος για τουλάχιστον μια μέρα (Δευτέρα).
Στην Ελλάδα, σε μελέτη που έγινε από το τμήμα Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης (2), φάνηκε ότι, όσοι κάνουν αυστηρά τις νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας (περίπου οι μισές του χρόνου), παρουσιάζουν χαμηλότερα ποσοστά σε χοληστερίνη (κατά 20%), δεν επηρεάζεται η ανάπτυξη των παιδιών, εφόσον καλύπτουν τις ενεργειακές απαιτήσεις, έχουν χαμηλότερο βάρος, είτε είναι ενήλικοι, είτε παιδιά. Εύλογα προκύπτουν αυτά τα αποτελέσματα, αν αναλογιστούμε ότι με τη νηστεία επιτυγχάνεται η απουσία κορεσμένων λιπαρών οξέων (κόκκινο κρέας, ζωικά προϊόντα κλπ), ενώ ταυτόχρονα υπάρχει υπερεπάρκεια σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (ελαιόλαδο, ελιές). Συμπερασματικά, από τα ευρήματα της μελέτης, συστήνεται η υιοθέτηση της νηστείας και του Κρητικού μοντέλου διατροφής, το οποίο αποτελεί έκφραση της Μεσογειακής Διατροφής.
Επειδή η νηστεία δεν περιλαμβάνει πολλές πρωτεϊνικές πηγές, υπάρχει περίπτωση ο καταναλωτής να καταφύγει στην κατανάλωση περισσότερων θερμίδων από αυτές που χρειάζεται. Αυτό, γιατί ως γνωστόν η παρουσία της πρωτεΐνης στο φαγητό συμβάλλει στην ανάπτυξη του αισθήματος του κορεσμού, κάτι που δεν πετυχαίνουν τα τρόφιμα της νηστείας, τα οποία στη συντριπτική τους πλειοψηφία περιέχουν υδατάνθρακες.
Άλλα οφέλη
Πέρα από τα οφέλη της νηστείας στην υγεία των ανθρώπων, φαίνεται ότι η νηστεία ωφελεί την τσέπη και το περιβάλλον.
Όσον αφορά στο οικονομικό σκέλος, η νηστεία πλεονεκτεί, καθώς μπορεί, εφόσον είναι καλοσχεδιασμένη, να περιλαμβάνει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, τις απαραίτητες θερμίδες, χωρίς να «πονάει» την τσέπη.
Για παράδειγμα
1 μερίδα φακόρυζο + 2 φέτες ψωμί + 4 ελιές Καλαμών: κοστίζει 1,17 ευρώ
ενώ
1 μπριζόλα + 1 φλυτζ. λάχανο + 2 φέτες ψωμί: κοστίζει 2,23 ευρώ
(Πηγή: Παρατηρητήριο Τιμών, www.e-prices.gr)
Γενικά, τα λαχανικά, τα όσπρια, τα δημητριακά είναι φθηνότερα από το κρέας και το ψάρι. Μάλιστα, με κατάλληλο συνδυασμό (όσπρια+ δημητριακά/αμυλώδη, όσπρια+ λαχανικά, όσπρια+ λαχανικά+ δημητριακά/αμυλώδη), μπορεί να πετύχει ο καταναλωτής να έχει στη διάθεσή του υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνη, αντίστοιχης με αυτή του κρέατος. Μην ξεχνάμε τα θαλασσινά, που αποτελούν από μόνα τους μια πολύ αξιόπιστη πηγή πρωτεΐνης. Πάντως, η συμβολή ενός ειδικού επιστήμονα (π.χ. διαιτολόγος) κρίνεται σπουδαία στη διαμόρφωση και την εκπαίδευση του πολίτη, σχετικά με τη νηστίσιμη διατροφή.
Όσον αφορά στο περιβαλλοντικό σκέλος, η διατροφή που είναι πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, όσπρια έχει λιγότερο οικολογικό κόστος. Είναι, παραδοσιακά, τροφές με χαμηλότερο οικολογικό αποτύπωμα (δείκτης επιβάρυνσης της γης). Δε χρειάζεται η μεταφορά τους για πολλά χιλιόμετρα, ειδικά στη χώρα μας όλες οι περιοχές μπορούν να είναι αυτάρκεις σε αυτά τα τρόφιμα, άρα δεν επιβαρύνουν, επιπλέον, τον πλανήτη με τη μεταφορά τους, μέσω υπερατλαντικών και διηπειρωτικών ταξιδιών.
Η νηστεία με μια ματιά
Λαχανικά: κλασσική πηγή φυτικών ινών, βιταμινών, ιχνοστοιχείων και …
Διαβάστε περισσότερα
