Αντώνιος Ι. Ζαρκανέλας (Δρ)
π. Γενικός Διευθυντής Ανάπτυξης
Νομαρχίας Θεσσαλονίκης
Όπως είδαμε στο προηγούμενο άρθρο, με την έναρξη του νέου έτους, το 1946, η χώρα μπαίνει ουσιαστικά σε προεκλογική περίοδο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Μ. Βρετανία και η Γαλλία έστειλαν αντιπροσώπους. Η Σοβιετική Ένωση δεν έστειλε, με την αιτιολογία ότι η εποπτεία των εκλογών θα
αποτελούσε επέμβαση στα εσωτερικά μιας συμμαχικής χώρας, της Ελλάδος δηλαδή. Προφανώς η Σοβιετική Ένωση δεν ήθελε να δημιουργήσει προηγούμενο, να ζητήσουν δηλ. και οι άλλες χώρες να σταλούν παρατηρητές τους στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, πιθανώς, όμως να μην ήθελαν να συνδέσουν την παρουσία τους με ένα διαφαινόμενο, μετά τα Δεκεμβριανά, ασύμφορο για το ΚΚΕ εκλογικό αποτέλεσμα, πόσο μάλλον που οι Σοβιετικοί δεν συμφωνούσαν με την αποχή που ήδη είχε αποφασίσει το ΚΚΕ.
αποτελούσε επέμβαση στα εσωτερικά μιας συμμαχικής χώρας, της Ελλάδος δηλαδή. Προφανώς η Σοβιετική Ένωση δεν ήθελε να δημιουργήσει προηγούμενο, να ζητήσουν δηλ. και οι άλλες χώρες να σταλούν παρατηρητές τους στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, πιθανώς, όμως να μην ήθελαν να συνδέσουν την παρουσία τους με ένα διαφαινόμενο, μετά τα Δεκεμβριανά, ασύμφορο για το ΚΚΕ εκλογικό αποτέλεσμα, πόσο μάλλον που οι Σοβιετικοί δεν συμφωνούσαν με την αποχή που ήδη είχε αποφασίσει το ΚΚΕ.
Τελικά, Αμερικανοί, Βρετανοί, και Γάλλοι αντιπρόσωποι έφθαναν στην Αθήνα και μέχρι τέλη Ιανουαρίου είχαν συγκεντρωθεί περίπου 1200 παρατηρητές, οι οποίοι και θα έπρεπε να αποχωρήσουν μέχρι τα τέλη Απριλίου. Η Επιτροπή ξένων παρατηρητών με την ονομασία AMFOGE(Allied Mission For Observation of Greek Elections - Συμμαχική Αποστολή για τις Ελληνικές Εκλογές) μετά την άφιξή της ασχολήθηκε με επιθεωρήσεις και συσκέψεις για την προετοιμασία των εκλογών, ελέγχους των εκλογικών καταλόγων κλπ.
Στις εκλογές αυτές έλαβαν μέρος δεκαοκτώ συνολικά κόμματα, σε συνασπισμούς ή ως μεμονωμένα κόμματα. Ο πληθυσμός της χώρας τότε ήταν 7.232.543, οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ήταν 1.850.000 (Σημειωτέον ότι οι γυναίκες δεν ψήφιζαν ακόμη. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα οι γυναίκες ψήφισαν στις εκλογές της 19ης Φεβρουαρίου 1956). Από τους άρρενες ψήφιζαν οι άνω των 21 ετών. Ψήφισαν 1.121.693 και τα έγκυρα ψηφοδέλτια ήταν 1.108.473. Σύνολο υποψηφίων 1540. Εκλογικές περιφέρειες 38. Έδρες 354. Εκλογικός νόμος: 5493/32 όπως τροποποιήθηκε από τον Α.Ν. 1020/46. Εκλογικό σύστημα: Απλή αναλογική. (Διγκαβές, 1982).
ΚΟΜΜΑΤΑ
α) Ενωμένη Παράταξη Εθνικοφρόνων (Ι. Θεοτόκης, Π. Μαυρομιχάλης, Στ. Στεφανόπουλος, Κ. Τσαλδάρης κλπ).
β)Εθνική Πολιτική Ένωση (Σ. Βενιζέλος, Γ. Παπανδρέου, Π. Κανελλόπουλος κλπ).
γ) Κόμμα Φιλελευθέρων (Θεμ. Σοφούλης).
δ) Εθνικό Κόμμα Ελλάδος (Ναπολέων Ζέρβας).
ε) Ένωση Εθνικοφρόνων (Θ. Τουρκοβασίλης κλπ)
στ) Ένωση Αγροτικών Κομμάτων (ΑΛ. Μυλωνάς)
ζ) Συνδυασμοί Ανεξαρτήτων
|
610.995
213.721
159.525
66.027
32.538
7.447
12.036
|
55.12
19.28
14.39
5.96
2.94
0.87
1.08
|
206
68
48
20
9
1
2
|
Το Λαϊκό κόμμα κατέλαβε τις 171 έδρες από τις 206 του συνασπισμού Ενωμένη Παράταξη Εθνικοφρόνων, ενώ τις 68 έδρες του δεύτερου συνασπισμού της Εθνικής Πολιτικής Ένωσης, μοιράστηκαν στο κόμμα του Σ. Βενιζέλου 36, του Γ. Παπανδρέου 28 και του Π. Κανελλόπουλου 4. Το Κόμμα των Φιλελευθέρων, με Αρχηγό τον Σοφούλη έλαβε 48 έδρες. Από τα παραπάνω αποτελέσματα φαίνεται ότι η Δεξιά είχε την απόλυτη πλειοψηφία στο νέο Κοινοβούλιο. Την επομένη των εκλογών ο δεύτερος συνασπισμός, η Εθνική Πολιτική Ένωση, διαλύθηκε και έτσι το κόμμα των Φιλελευθέρων έγινε αξιωματική αντιπολίτευση. Οι Κυβερνήσεις αυτού του Κοινοβουλίου διεξήγαγαν μέχρι το τέλος του 1949 τον μεγάλο αυτό αγώνα, τον συμμοριτοπόλεμο, και η Βουλή αυτή εξήντλησε την τετραετία, για πρώτη και τελευταία ίσως, μέχρι σήμερα φορά στον κοινοβουλευτικό βίο της χώρας. Οι επόμενες εκλογές διενεργήθηκαν στις 5 Μαρτίου 1950…
Στις πρώτες εκείνες μεταπολεμικές εκλογές – για την ακρίβεια δέκα ολόκληρα χρόνια γιατί οι προηγούμενες εκλογές έγιναν το 1936 - δεν έλαβε μέρος το ΚΚΕ, το οποίο ήδη από το προηγούμενο έτος, το 1945, είχε, καταρχήν, αποφασίσει την αποχή. Επίσης δεν έλαβαν μέρος ο Τσουδερός, ο Καφαντάρης και ο Καρτάλης, επειδή προέβλεπαν ότι δεν θα διεξάγονταν αυτές σε ήπιο κλίμα. Και να σκεφθεί κανείς ότι οι δύο από αυτούς ήταν μέλη της Κυβερνήσεως Σοφούλη ενώ ο τρίτος λίγες ημέρες πριν τις εκλογές παραιτήθηκε, στις 11 Μαρτίου 1946, κατέχοντας οι δύο πρώτοι θέσεις Αντιπροέδρων και ο τρίτος τη σημαντική θέση του Υπουργού Συντονισμού…..
Μετά τις εκλογές και την επικράτηση των δεξιών και συντηρητικών κομμάτων, στη νέα Βουλή επικρατούσαν κατά κράτος οι αντικομμουνιστικές δυνάμεις. Οι κομμουνιστές απείχαν από τις εκλογές συνειδητά, ενώ κάποιες αριστερές δυνάμεις και πρόσωπα (Σβώλος, Τσιριμώκος κ.ά.) που είχαν συνταχθεί με το ΚΚΕ κατά το παρελθόν στο ΕΑΜ αλλά είχαν ήδη διαχωρίσει την θέση τους με αυτό, ιδιαίτερα μετά τις ωμότητες των κομμουνιστών στα Δεκεμβριανα, δεν συμμετείχαν στις εκλογές κυρίως γιατί οι δυνάμεις αυτές ήταν ανέτοιμες για να λάβουν μέρος.
Μετά τις εκλογές υπήρξαν κάποιες αμφισβητήσεις κατά του κύρους των εκλογών για πλημμέλειες, καθυστερήσεις και διπλοψηφίες από εκείνους που απείχαν των εκλογών και κυρίως του ΚΚΕ το οποίο σε εκρήξεις διαμαρτυριών για βία, νοθεία και διεκδίκηση για το κόμμα της νίκης μέσω της εκμετάλλευσης ενός τεχνητά υψηλού ποσοστού αποχής, προσπάθησε να δημιουργήσει κλίμα, αλλά ματαίως… Και, βέβαια, δεν κράτησαν και πολύ…
Ο Ζαχαριάδης, ο οποίος ανεβαίνοντας για την Πράγα είχε δώσει την εντολή να γίνει η ένοπλη επίθεση στο Λιτόχωρο με νεκρούς αστυφύλακες και στρατιώτες, βρισκόταν ακόμα στο εξωτερικό. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα πέρασε από το Μπούλκες και μιλώντας στους αντάρτες τους είπε, μεταξύ άλλων: «…θα γυρίσετε μόνο με το τουφέκι στο χέρι…». Και στη Θεσσαλονίκη σε ανοικτή συγκέντρωση οπαδών του κόμματος του ανέφερε, μεταξύ άλλων: «…τα γεγονότα του Λιτοχώρου και της Φυτιάς (χωριό της Βέροιας) θα επαναληφθούν σε όλη την Ελλάδα. Ο Υψηλάντης έδειξε τον δρόμο…». Την περίοδο αυτή, Απρίλιος-Σεπτέμβριος του 1946, το ΚΚΕ φαίνεται να ταλαντεύεται μεταξύ ενόπλων επιθέσεων και απειλών και νομιμόφρονος συμπεριφοράς, συνθημάτων συμφιλιώσεως του λαού και εκκλήσεων για πολιτική ενότητα. Απλώς κέρδιζε χρόνο, παραπλανώντας τον αντίπαλο.
