Δημήτρης Ρουκάς M.Sc. Τεχν. Γεωπόνος
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος στην Πιερία έχουν πάρει φωτιά τα ρακοκάζανα για την παραγωγή του παραδοσιακού τσίπουρου και το μεθυστικό του άρωμα πλανιέται στην ατμόσφαιρά της. Το Τσίπουρο ένα κατεξοχήν απόσταγμα της ελληνικής ψυχής, αποτελεί τον εκφραστή της ελληνικής φιλοξενίας ως κέρασμα και το βασικό ποτό (βάλσαμο) των ανθρώπων της υπαίθρου. Εδώ και αιώνες έχει καταφέρει να ενώσει τη μικρή ή μεγάλη παρέα γύρω του, από τα γλέντια κατά την διάρκεια της περιόδου της απόσταξης όπου παράγεται στα ρακοκάζανα, μέχρι και την πιο μικρή κοινωνική έκφραση του Έλληνα ( γιατρικό, παρέα, καλωσόρισμα, γάμο, γέννα, συχώριο).
Η διαδικασία της απόσταξης του τσίπουρου μυσταγωγική, περίτεχνη, η οποία αποτελεί ευκαιρία για να στηθούν γλέντια. Μια τέτοια μυσταγωγική ατμόσφαιρα δημιουργείτε κάθε χρόνο και στο ρακοκάζανο του Γιώργου Αδάμου στην Πύδνα (Κίτρος) της Πιερίας, όπου βράζει το τσίπουρο με τέχνη και μεράκι, όπως και σε όλη την Πιερία όπου υπάρχουν αναμμένα καζάνια και βράζουν τσίπουρα. Το γλέντι την ώρα της απόσταξης αποτελεί ένα από τα μυστικά για την παραγωγή του καλού τσίπουρου.
Το έθιμο του γλεντιού στο ρακοκάζανο έγινε αναπόσπαστο στοιχείο της λαϊκής μας κουλτούρας. Το ρακοκάζανο αποτελεί την εστία της χαράς, το απόσταγμα μιας γνήσιας παράδοσης που αρνείται να σβήσει, μιας ιεροτελεστία που οι ρίζες της μπορεί να χάνονται στα βάθη των αιώνων, αλλά διατηρεί μέχρι και σήμερα αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά της. Ένα έθιμο που όχι μόνο απλά διατηρείται αλλά χρόνο με το χρόνο τα «γλέντια στα καζάνια» έχουν όλο και μεγαλύτερη ζήτηση. Η Πιερία έχει μεγάλη παράδοση στην παραγωγή του τσίπουρου που ευτυχώς το ακολουθούν και οι νέες γενιές και η ποιότητα του τσίπουρου της Πιερίας δεδομένη.
Οι παρέες μαζεύονται στρώνονται τα τραπέζια με ντόπιους νοστιμότατους μεζέδες, πίνουν από το κρασί της περσινής χρονιάς και δοκιμάζουν το φρέσκο τσίπουρο πάντα με συνοδεία υπέροχες λαϊκές μουσικές και ακούσματα που μιλούν στην καρδιά και στην ψυχή και πολλές φορές με χορούς και αν μεθύσουν (από τη μυρωδιά) κι αυτό στο πρόγραμμα είναι. Σε αυτή την μυσταγωγία του τσίπουρου παράγεται με απλές και παραδοσιακές μεθόδους ένα από τα πιο ωραία και εύγευστα ποτά. Το τσίπουρο αγνό και καθαρό ποτό δημιουργεί χημείες ανάμεσα στους ανθρώπους της παρέας και με το απόσταγμα της ψυχής τους τα συναισθήματα τους δένουν. Στην Πιερία πολλά ρακοκάζανα έχουν σύγχρονες, επισκέψιμες εγκαταστάσεις, διατηρώντας όμως αρκετά από τα παραδοσιακά στοιχεία τους.
Παρά τη φεστιβαλική ατμόσφαιρα που δημιουργείται κατά την διαδικασία της απόσταξης του τσίπουρου, η δημιουργία του είναι σοβαρή και υπεύθυνη υπόθεση και θέλει προσοχή καθώς άρχισε να αποτελεί τον εκφραστή της τοπικής γαστρονομίας. Για το λόγο αυτό οι Πιεριείς αμβυκούχοι αξιοποιούν την εμπειρία τους και την παράδοση, συμβάλλοντας στην ποιοτική εξέλιξη του. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως όλη η διαδικασία της απόσταξης είναι φορολογήσιμη και το κράτος βγαίνει κερδισμένο.
Η διαδικασία της απόσταξη του τσίπουρου αποτελεί το καλύτερο εκφραστή της Πιερικής φιλοξενίας. Όλοι γνωρίζουν πως είναι τιμή να σε καλούν στο βράσιμο του τσίπουρου (είναι σαν να σε κάλεσαν σε γάμο ή βάφτιση, και ακόμα καλύτερα, γιατί δε χρειάζεται να βάλεις τα καλά σου). Για αυτό και οι Πιεριείς αμβυκούχοι καλούν τους φίλους του τσίπουρου και τους επισκέπτες, να βρεθούν στα αναμμένα ρακοκάζανα τους, όχι μόνο να παρακολουθήσουν από κοντά την παραγωγή του παραδοσιακού τσίπουρου αλλά να μυηθούν στα μυστικά της απόσταξης, να βιώσουν μαζί τους, την παρέα, την θαλπωρή, την εγκαρδιότητα, το γλέντι, την ιεροτελεστία. . ..
Αν βρεθείτε στην Πιερία αυτό το Φθινόπωρο μη χάσετε την ευκαιρία να βιώσετε την μυσταγωγική διαδικασία απόσταξης και να αποδράστε για λίγο από το σήμερα με μία επίσκεψη σε ένα αναμμένο ρακοκάζανο της.
Στην υγειά μας και του χρόνου
Πηγή: Εβδομαδιαία Εφημερίδα Ν. Πιερίας Ενημέρωση & Αγγελίες 03-11-15
