Εκδήλωση: Παράγω & Εξάγω: το νέο οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης της Δυτικής Μακεδονίας
Ημερομηνία Ομιλίας: 25/01/12
Ομιλητής: Πρόεδρος ΣΕΒΕ, κ. Δημήτρης Λακασάς
Τίτλος: «Παράγω και Εξάγω: Το νέο οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης της Δυτικής Μακεδονίας»
Αγαπητοί προσκεκλημένοι,
Κυρίες και κύριοι,
Καλωσήρθατε στην σημερινή ημερίδα. Με μεγάλη μας χαρά σας υποδεχόμαστε σήμερα κοντά μας σε αυτή την πολύ σημαντική εκδήλωση για την ενίσχυση της εξωστρέφειας της Δυτικής
Μακεδονίας, αλλά και της ελληνικής οικονομίας γενικότερα. Στους καιρούς που ζούμε και με τις καταστάσεις που βιώνουμε καθημερινά, όλοι μας διαπιστώνουμε ότι πλέον η εξαγωγές είναι «ανάγκη» για την επιχείρηση, όλοι μας ψάχνουμε πως θα τις ενισχύσουμε, πως θα μπορέσει και η δική μας επιχείρηση να αποκτήσει μερίδιο στις διεθνείς αγορές, εκεί όπου υπάρχει ανάπτυξη και μέλλον για τα προϊόντα μας. Γι ‘ αυτό πιστεύω πως βρίσκεστε σήμερα κοντά μας και ελπίζω για σας ανταμείψουμε με ουσιαστική πληροφόρηση και εποικοδομητικό διάλογο.
Ελληνικές εξαγωγές – σύντομη αναδρομή και πρόσφατες εξελίξεις στο ελληνικό εξωτερικό εμπόριο.
Οι ελληνικές εξαγωγές αποτέλεσαν ένα μικρό οικονομικό θαύμα το 2011. Τα στατιστικά στοιχεία της Eurostat για τις ελληνικές εξαγωγές το εννιάμηνο Ιαν-Σεπτέμβριος 2011 δίνουν αύξηση κατά 42% (με πετρελαιοειδή), αρκετά υψηλότερα από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο (ανέρχεται σε 13,3%), αξίζει να σημειώσω ότι η πορεία της χώρας μας στην εξαγωγική δραστηριότητα της έδωσε προβάδισμα 3 θέσεων στην Ευρωπαϊκή κατάταξη εξαγωγών. Η Ελλάδα για το εννιάμηνο του 2011 καταλαμβάνει πλέον την 17η θέση στο σύνολο 27 κρατών-μελών της ΕΕ. Παράλληλα διαπιστώνουμε ότι ο μεσοπρόθεσμος στόχος συμμετοχής των εξαγωγών στο ΑΕΠ κατά 16% μέχρι το 2014 έχει αρχίσει να υλοποιείται, καθώς οι ελληνικές εξαγωγές πλέον συμμετέχουν με 9,8% στο ΑΕΠ της χώρας μας.
Η θετική πορεία των ελληνικών εξαγωγών ξεκίνησε να διακρίνεται ανάμεσα στα υπόλοιπα μακροοικονομικά μεγέθη από το 2010, όταν όλα κατέγραφαν αρνητική πορεία. Βλέπουμε οι ελληνικές εξαγωγές συνεχίζουν να στηρίζουν με την ίδια θέρμη την ελληνική οικονομία και για το 2011, ξεπερνώντας τις προσδοκίες και του πιο αισιόδοξου αναλυτή.
Εξωτερικό εμπόριο Δυτικής Μακεδονίας. Ποια είναι η θέση της Κοζάνης στο εξωτερικό εμπόριο της περιφέρειας; Σε εθνικό επίπεδο που κατατάσσεται ο νομός; Δείκτες εξωστρέφειας (εξαγωγική επίδοση κλπ), κυριότεροι κλάδοι και προορισμοί.
Θεωρώ πολύ σημαντικό για την εξαγωγή σωστών συμπερασμάτων να μελετήσουμε την εξαγωγική επίδοση τόσο της Δυτικής Μακεδονίας συνολικά, όσο και του νομού Κοζάνης.
Αξίζει αρχικά να σημειώσω το εξής: Από το 2003 που υπάρχουν διαθέσιμα τα περιφερειακά στατιστικά στοιχεία στον ΣΕΒΕ, η Δυτική Μακεδονία είναι η μόνη περιφέρεια που εμφανίζει σταθερά πλεονασματικό εμπορικό ισοζύγιο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών (ΙΕΕΣ) του ΣΕΒΕ, για το 2010 η περιφέρεια εμφανίζει το δεύτερο μεγαλύτερο πλεόνασμα στο σύνολο των 13 περιφερειών, μετά τη Θεσσαλία. Σε απόλυτες τιμές το εμπορικό πλεόνασμα της περιφέρειας ανέρχεται σε €158 εκατ. αυξημένο κατά σχεδόν 50% από το 2009.
Η Δυτική Μακεδονία συμμετέχει με μερίδιο 7,8% στις εξαγωγές της Βόρειας Ελλάδας. Οι εξαγωγές της περιφέρειας σημείωσαν το 2010 πολύ σημαντική άνοδο κατά 31,6%, ενώ οι εισαγωγές της αυξήθηκαν κατά 20,1%. Κυριότεροι εξαγωγικοί κλάδοι για την Δυτική Μακεδονία είναι με συντριπτική διαφορά τα γουνοδέρματα και γουναρικά (συμμετέχουν με μερίδιο 64,5% στις εξαγωγές τις περιφέρειας), ενώ εξαγωγικοί προορισμοί η Ρωσία (μερίδιο 24,6%), η Αλβανία (μερίδιο 22,9%) και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (μερίδιο 18,2%).
Όλοι μας διαπιστώνουμε ότι πρόκειται για μια εξωστρεφή περιφέρεια, που σημειώνει σημαντική βελτίωση σε όλα τα μεγέθη εξωτερικού εμπορίου. Ας δούμε όμως σε αυτό το σημείο που βρίσκεται η Κοζάνη. Η Κοζάνη είναι μετά την Καστοριά ο κυριότερος εξαγωγικός νομός της Κεντρικής Μακεδονίας, συμμετέχοντας με 16,2% στο σύνολο των εξαγωγών της περιφέρειας για το 2010. Οι εξαγωγές του νομού το 2010 ανέρχονται σε €57 εκατ., αυξημένες κατά 20,6% από το προηγούμενο έτος. Κυριότερος εξαγωγικός κλάδος για την Κοζάνη είναι τα γουνοδέρματα και γουναρικά, με μερίδιο 52,9%, ενώ εξαγωγικός προορισμός τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με μερίδιο 27,3%.
Σκιαγράφηση κατάστασης ελληνικής οικονομίας – Που βρισκόμαστε. Προβλήματα & Αδυναμίες (ρευστότητα, δημόσιος τομέας κλπ). Τι πρέπει να γίνει.
Οι ελληνικές εξαγωγές όπως είδαμε «πηγαίνουν πολύ καλά» τους τελευταίους μήνες, δίνοντας την ελπίδα για την ελληνική οικονομία και σε εμάς του ίδιους ως πολίτες αυτής της χώρας. Δυστυχώς όμως είδαμε στο τελευταίο δίμηνο να τα στοιχεία των εξαγωγών να εμφανίζουν μια κόπωση.
Πού αποδίδεται αυτή η κόπωση; Τα εμπόδια στην ελληνική επιχειρηματικότητα είναι πολλά και λίγο ή πολύ σε όλους μας γνωστά. Πέρα από το αρνητικό κλίμα που υπάρχει στις διεθνείς αγορές γύρω από το brand «Ελλάδα», το κρισιμότερο θέμα είναι η έλλειψη ρευστότητας που εκφράζεται μέσω της στάσης πληρωμών του κράτους προς τις εξαγωγικές επιχειρήσεις. Ρευστότητα ίσον επιβίωση σήμερα για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Δεν μιλάμε δηλαδή πλέον για μείωση της ανταγωνιστικότητας των Ελλήνων, εξαγωγέων, αυτό είναι σαφές, μιλάμε για διακοπή λειτουργίας των επιχειρήσεων. Ήδη οι Έλληνες εξαγωγείς έχουν επιβαρυνθεί τα μέγιστα από τη στάση πληρωμών του κράτους προς αυτές, καθώς εδώ και παραπάνω από 1 χρόνο, τα κεφάλαια κίνησης των ελληνικών επιχειρήσεων έχουν στερέψει. Ακόμα και οι πιο υγιείς επιχειρήσεις βλέπουν τις πιστωτικές γραμμές με τις τράπεζες τους, είτε να έχουν κλείσει, είτε να τους ζητούνται επιτόκια τα οποία θα χαρακτηρίζονταν ως ληστρικά. Ακόμα λοιπόν κι αν καταβληθούν κολοσσιαίες προσπάθειες από την πλευρά των εξαγωγέων για την ανατροπή του αρνητικού κλίματος και της δυσπιστίας των διεθνών αγορών, οι δυσχέρειες στην χρηματοδότηση μπορούν να εκτροχιάσουν την προσπάθεια.
Πριν το πρόβλημα γίνει ακόμα μεγαλύτερο, με στόχο το δημοσιονομικό νοικοκύρεμα και τη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος, απαιτείται εδώ και τώρα η ενδυνάμωση των ελληνικών εξαγωγών και την ουσιαστική ενίσχυση της ρευστότητας της πραγματικής οικονομίας με:
α) την άμεση εξόφληση των υποχρεώσεων του Δημοσίου στις επιχειρήσεις και κυρίως την άμεση επιστροφή του πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ στις εξαγωγικές επιχειρήσεις καθώς και τον συμψηφισμό των οφειλών του δημοσίου και των επιχειρήσεων μόνο όμως για τις βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες οφειλές
β) τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους καθώς και τη μείωση του μεταφορικού και ενεργειακού κόστους
γ) την άμεση ενεργοποίηση του χρηματοδοτικού εργαλείου Go2Market, που έχει στόχο την παροχή ρευστότητας στις εξαγωγικές επιχειρήσεις και έχει ήδη αργήσει πάρα πολύ να βγει στην αγορά, δια μέσου των τραπεζών.
Πρέπει επιτέλους η Κυβέρνηση και οι τραπεζίτες να απαντήσουν στο ερώτημα: Θέλουμε να έχουμε ενδυναμωμένο εξαγωγικό τομέα στην οικονομία μας; Και εφόσον απαντήσουν θετικά, να καθίσουν να ακούσουν τις προτάσεις του ΣΕΒΕ που εδώ και τόσο καιρό επίμονα και με σοβαρότητα έχουμε προτείνει, έτσι ώστε να αναπτυχθεί η εξωστρέφεια της χώρας. Κάτι τέτοιο μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει για την ανάπτυξη, τη απασχόληση και την κοινωνία.
Δόγμα «Παράγω & Εξάγω»
1. Δεν καταναλώνουμε ελληνικά προϊόντα. Ανάγκη για ανάκτηση της ψυχολογίας των Ελλήνων καταναλωτών.
Το πρόβλημα της Ελλάδας είναι ότι δεν υπάρχει ζήτηση για τα προϊόντα της. Οι Έλληνες καταναλωτές έχουμε γυρίσει την πλάτη στα ελληνικά προϊόντα και προτιμούμε τα εισαγόμενα. Ουσιαστικά δηλαδή, δίνουμε τα λεφτά μας στους ξένους, ενισχύοντας τις οικονομίες τους, άρα έμμεσα μειώνουμε την ελληνική παραγωγή.
Πρέπει επειγόντως να αλλάξουμε καταναλωτικές συνήθειες και καταναλωτική κουλτούρα. Όσο οξύμωρο και αν ακούγεται από εμένα, ως Πρόεδρος του ΣΕΒΕ και χωρίς καθόλου να υποτιμώ την αμιγώς εμπορική δραστηριότητα και τη συμβολή της στις εξαγωγές, πιστεύω πως πρέπει οι Έλληνες να καλλιεργήσουμε μια κουλτούρα εσωστρέφειας στην κατανάλωσή μας. Αυτό που λέω δεν είναι σε καμιά περίπτωση εθνικιστικό. Απλά πλέον δεν έχουμε άλλη επιλογή. Πρέπει να υποκαταστήσουμε τα εισαγόμενα προϊόντα με ελληνικά.
2. Ζητείται ελληνική ανταγωνιστική παραγωγή. Υστέρηση στην ανταγωνιστικότητα τιμών & ποιότητας.
Πέρα από την ξενομανία που μας χαρακτηρίζει ως Έλληνες, είναι γεγονός ότι την ίδια στιγμή που διαπιστώνουμε την ανάγκη να καταναλώνουμε ό,τι παράγουμε, παράλληλα διαπιστώνουμε ότι η ελληνική παραγωγή δεν είναι ανταγωνιστική. Μάλιστα, η διαδοχική απώλεια ανταγωνιστικότητας και η υπερκατανάλωση της τελευταίας δεκαετίας μας έχουν φέρει αντιμέτωπους με τεράστια ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και υψηλό εξωτερικό χρέος.
Με το άνοιγμα των αγορών στο διεθνή ανταγωνισμό στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής, κατέρρευσαν ένας μεγάλος αριθμός ελληνικών επιχειρήσεων, οι οποίες ήταν βιώσιμες μόνο σε ένα καθεστώς διαρκούς προστατευτισμού και επιδοτήσεων. Το παιχνίδι χάθηκε στην απώλεια ανταγωνιστικότητας τιμών και η Ελλάδα σε σύντομο χρονικό διάστημα μετεξελίχθηκε σε μια οικονομία εγχώριου εμπορίου και υπηρεσιών. Μάλιστα η έμφαση στις υπηρεσίες, που είναι μη διεθνώς εμπορεύσιμες γέμισε το κενό της ταχύτατα εξελισσόμενης αποβιομηχάνισης και της εκτόπισης των εξαγωγικών κλάδων.
Στις ανεπτυγμένες οικονομίες η ανταγωνιστικότητα ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό με παράγοντες όπως καινοτομία, υψηλή τεχνολογία, ποιότητα παραγωγής και δημιουργία brand name, δηλαδή αναγνωρίσιμης ετικέτας προϊόντος. Ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής οικονομίας εξακολουθεί να παράγει προϊόντα και υπηρεσίες χαμηλής εξειδίκευσης, χαμηλού τεχνολογικού περιεχομένου και ποιότητας, τα οποία δεν είναι πλέον ανταγωνιστικά στις ανεπτυγμένες αγορές και δεν είναι ικανά να κερδίσουν μερίδιο αγοράς στις ξένες αγορές. Η ευθύνη των επιχειρήσεων λοιπόν έγκειται στο ότι χρειαζόμαστε μια ανταγωνιστική παραγωγή.
3. Μονόδρομος οι ανταγωνιστικές εξαγωγές για την επιβίωση της ελληνικής οικονομίας.
Αναπτυξιακός μονόδρομος για την χώρα μας είναι οι εξαγωγές. Η εφαρμογή των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής έχει στόχο να συρρικνώσει την εγχώρια ζήτηση, που με τη σειρά της θα οδηγήσει στη συρρίκνωση της εγχώριας και κυρίως της δημόσιας κατανάλωσης αλλά και στη μείωση του μεγέθους και του ρόλου του κράτους. Όλα αυτά όμως οδηγούν στην απελευθέρωση πόρων για τους εξαγωγικούς τομείς και τις επενδύσεις. Επομένως, η ανάπτυξη για την ελληνική οικονομία θα έρθει μέσα από την ανακατανομή των πόρων προς όφελος της οικονομικής εξωστρέφειας. Παράλληλα σαφώς θα ωφεληθεί το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αλλά και το κρισιμότερο από όλα, η συνολική παραγωγικότητα της οικονομίας. Η αύξηση της συνολικής παραγωγικότητας της χώρας μας αναδεικνύεται ως η βασικότερη πηγή για να προέλθει ανάπτυξη. Το Δόγμα «Παράγω και εξάγω» μεταφράζεται στο ότι έχοντας μια ανταγωνιστική παραγωγή και έχοντας θέσει τις σωστές βάσεις μπορούμε να διεκδικήσουμε μερίδιο στις διεθνείς αγορές. Και αυτό ακριβώς χρειάζεται η ελληνική οικονομία σήμερα για την έξοδο από την ύφεση.
Ενίσχυση εξωστρέφειας - Αναγκαίες παρεμβάσεις και δράσεις.
Η ενίσχυση της εξωστρέφειας δεν μπορεί να γίνει αποτελεσματικά αν δεν αποτελέσει στόχο της Κυβέρνησης και δεν λάβει τις απαραίτητες ενισχύσεις. Σε αυτό το σημείο να σας αναφέρω ότι οι προτάσεις του ΣΕΒΕ στην Κυβέρνηση οδήγησαν στη δημιουργία του προγράμματος «Εξωστρέφεια-Ανταγωνιστικότητα των Επιχειρήσεων», που έχει ήδη τρέξει και περιμένουμε να βγει ο νέο κύκλος καθώς και το Ταμείο Go2Market, η προκήρυξη το οποίου ανακοινώθηκε επίσημα από τον Υπουργό Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, αποτελούν προτάσεις του ΣΕΒΕ.
Παράλληλα, ο ΣΕΒΕ, πιστός στο όραμά του να στέκεται στο πλευρό των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων, υλοποιεί σειρά δράσεων εξωστρέφειας, όπως τα Go International, στο πλαίσιο του cluster εξωστρέφειας ΣΕΒΕ-ΠΣΕ-ΣΕΚ αλλά και σειρά σεμιναρίων εξαγωγικής ετοιμότητας κατάρτισης στελεχών εξαγωγικών επιχειρήσεων, με θέματα όπως εξαγωγικό μάρκετινγκ, έρευνα αγοράς, διαδικασίες εξαγωγών, εμπορικές εκθέσεις κα.
Ανάγκη για ενίσχυση της περιφέρειας – παροχή των κατάλληλων αναπτυξιακών κινήτρων.
Η περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας, όπως μαρτυρούν και τα στοιχεία, είναι μια περιφέρεια που έχει σημαντική δυναμική ανάπτυξης της εξαγωγικής της δραστηριότητας. Δυστυχώς οι ανισότητες στην παροχή των κατάλληλων αναπτυξιακών κινήτρων δεν δίνουν τη δυνατότητα στις υπόλοιπες περιφέρειες πλην της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας να αναπτύξουν τη δυναμική τους και παράλληλα να αναδείξουν τα συγκριτικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που διαθέτουν.
Επίλογος
Την κρίση θα την ξεπεράσουμε επιτυχώς μόνο εάν ενωμένοι αποκτήσουμε κοινή στρατηγική εξόδου από αυτή και την ακολουθήσουμε με προσήλωση και συνέπεια. Αυτή τη στρατηγική πρέπει να την χαράξουμε εμείς για εμάς και τα παιδιά μας.
Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.
