Μετά την πτώση των Σφόρτσα, ο Λεονάρδος Ντα Βίντσι επιστρέφει για μερικά χρόνια στη Φλωρεντία. Και στα 1503 (σύμφωνα με τον Βαζάρι) παίρνει παραγγελία από έναν πλούσιο Φλωρεντίνο, τον Φραγκίσκο ντελ Tζoκόντo, να ζωγραφίσει το πορτραίτο της νεαράς και ωραίας συζύγου του, της Μάνα Λίζα, 26 χρονών.
Αλλά, "ενώ εργάζεται σε αυτό επί τέσσερα χρόνια, το αφήνει ατελείωτο", λέει ο βιογράφος, απαισιόδοξος όπως πάντα. Αλλά και ο Λεovάρδος πρέπει να είχε θεωρήσει ημιτελές το πορτραίτο, αφού το πήρε μαζί με άλλα έργα στη Γαλλία, αντί να το παραδώσει στον πελάτη του, που θα το είχε οπωσδήποτε πληρώσει. Κι εδώ αρχίζει το ακανθώδες θέμα της "Τζοκόντας".
Πρόκειται πραγματικά για την προσωπογραφία της ωραιότατης συζύγου του Φραγκίσκου ντελ Τζοκόντο; Ο Αδόλφος Βεντούρ υποστηρίζει ότι γυναίκα που εικονίζεται στο πορτραίτο είναι η Κωνσταντία ντ' Αβάλος, δούκισσα της Φρανκαβίλα, "κάτω από το μαύρο πέπλο της χηρείας". 'Ένας άλλος κριτικός υποστηρίζει ότι πρόκειται για μια μυστηριώδη κυρία από τη Νεάπολη, που ο Λεovάρδος ζωγράφισε για τον Τζουλιάνο των Μεδίκων. Κι ο Τζουλιάνο άφησε τον πίνακα στα χέρια του καλλιτέχνη, για να μην στενοχωρήσει με τη θύμηση μιας παλιάς ερωμένης τη σύζυγό του, Φιλμπέρτα της Σαβοΐας που είχε μόλις παντρευτεί. Διατυπώθηκε και μια άλλη υπόθεση: ότι η Τζοκόντα είναι στην πραγματικότητα το πορτραίτο ενός μεταμφιεσμένου άνδρα. Γύρω από τον μυστηριώδη αυτό πίνακα υφαίνεται ένα πολύπλοκο μυθιστόρημα, που ενέπνευσε συγγραφείς και ποιητές. Τελευταίος ο Γκαμπριέλε ντ' Αvvoύντσιο, που με αφορμή την κλοπή της "Τζοκόντας" από το Λούβρο, το 1911, από έναν Ιταλό χτίστη, εμπνεύστηκε την ιστορία ενός "απαγορευμένου έρωτα", στο διήγημά του "Ο άνθρωπος που έκλεψε την Τζοκόντα" , Ποία είναι η αλήθεια; Ο Βαζάρι γράφει όσα άκουσε και περιγράφει τον πίνακα, χωρίς να τον έχει δει ποτέ του, αφού μετά το θάνατο του Λεονάρδου, η Τζοκόντα αγοράστηκε για τέσσερις χιλιάδες δουκάτα από τον Φραγκίσκο Α' και παρέμεινε στη βασιλική συλλογή του Φοντεναιμπλό, πριν τοποθετηθεί οριστικά στο Λούβρο.
http://www.sciencenews.gr
