Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναγνωρίζοντας την πολυπλοκότητα που εμπεριέχει ο προσδιορισμός ενός κατάλληλου ορισμού για τον "ενεργό αγρότη", έδωσε επεξηγήσεις, κατόπιν διευκρινιστικών
ερωτημάτων που της έθεσε ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και μέλος της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, Σπύρος Δανέλλης, σχετικά με τις στις προτάσεις της για τη νέα Κοινή Γεωργική Πολιτική ("ΚΑΠ").
Συγκεκριμένα η Κομισιόν αναφέρει ότι με τον ορισμό που έδωσε στοχεύει στον αποκλεισμό από τις άμεσες ενισχύσεις όχι μόνο των επιχειρηματικών οντοτήτων (αερολιμένες, σιδηροδρομικές εταιρείες, μεσιτικές εταιρείες, εταιρείες διαχείρισης γηπέδων), αλλά και των "γεωργών του καναπέ". Γι αυτό και οι προτάσεις της περιλαμβάνουν και μία νέα προϋπόθεση, στην οποία κατά το Σ. Δανέλλη δεν έχει δοθεί επαρκής προσοχή από τους επικριτές των προτάσεων. Πρόκειται για την υποχρέωση της άσκησης "γεωργικής δραστηριότητας", όπου αυτή ορίζεται πλέον ως "η εκτροφή ζώων ή η καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων, η διατήρηση των γεωργικών εκτάσεων σε κατάσταση που τις καθιστά κατάλληλες για βοσκή ή καλλιέργεια χωρίς ιδιαίτερες προπαρασκευαστικές ενέργειες πέραν των παραδοσιακών γεωργικών μεθόδων και μηχανημάτων ή, αν οι γεωργικές εκτάσεις διατηρούνται εκ φύσεως σε κατάσταση κατάλληλη για βοσκή ή καλλιέργεια, η άσκηση της ελάχιστης απαιτούμενης δραστηριότητας στις εν λόγω εκτάσεις". Η δυνατότητα καθορισμού των ελάχιστων δραστηριοτήτων θα παρέχεται στα κράτη μέλη με οδηγίες που θα δοθούν σε μεταγενέστερο στάδιο.
Η Κομισιόν επίσης διευκρινίζει ότι η εξαίρεση από την άλλη προϋπόθεση για επιλεξιμότητα -το ετήσιο ποσό των άμεσων ενισχύσεων να είναι μεγαλύτερο από το 5% των συνολικών εισοδημάτων από μη γεωργικές δραστηριότητες- των γεωργών που εισέπραξαν λιγότερα από 5.000 ευρώ το προηγούμενο έτος γίνεται για να μην αποκλεισθούν από τις ενισχύσεις οι μικροκαλλιεργητές μερικής απασχόλησης.
Ακολουθούν τα πλήρη κείμενα ερώτησης του ευρωβουλευτή και απάντησης της Κομισιόν.
Ερώτηση Σπύρου Δανέλλη
Επιχειρώντας να προσδιορίσει τον ενεργό αγρότη στις νομοθετικές της προτάσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει ότι επιδιώκει να αποκλείσει και τους "αγρότες του καναπέ" ζητώντας από κάθε αγρότη να εφαρμόζει ένα ελάχιστο δραστηριοτήτων.
Ερωτάται η Επιτροπή
1. Αυτό δεν είναι και σήμερα ένα προαπαιτούμενο για την καταβολή ενισχύσεων στα πλαίσια της πολλαπλής συμμόρφωσης;
2. Μπορεί να μας επισημάνει τυχόν διαφορές μεταξύ του σημερινού καθεστώτος και τυχόν επιπρόσθετων απαιτήσεων που εισάγουν οι νομοθετικές προτάσεις;
3. Ακόμα κι αν ο προσδιορισμός των επακριβών κριτηρίων πρόκειται να ανατεθεί στα κράτη μέλη, όπως εξ άλλου γίνεται και σήμερα, μπορεί η Επιτροπή να επισημάνει επιπρόσθετες ελάχιστες προϋποθέσεις που καλούνται τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν στη διαδικασία επακριβούς προσδιορισμού κριτηρίων;
4. Οι διαφορές στον ορισμό του ενεργού αγρότη που θα προκύψουν από την ανάθεση του επακριβούς προσδιορισμού κριτηρίων στα κράτη μέλη, σε συνδυασμό με τη μετάβαση στο περιφερειακό μοντέλο, το οποίο ευνοεί την κεφαλαιοποίηση των ενισχύσεων στην αξία της γης, δεν θα οδηγήσει σε άνιση εφαρμογή των άμεσων ενισχύσεων στα κράτη μέλη με ενδεχόμενη κερδοσκοπία επί των αξιών της γης σε ορισμένα κράτη μέλη έναντι άλλων;
Απάντηση Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Με στόχο την καλύτερη στοχοθέτηση της άμεσης στήριξης στο πλαίσιο της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) και, κατ’ επέκταση, την αύξηση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητάς της, η νομοθετική πρόταση για τις άμεσες ενισχύσεις της ΚΓΠ μετά το 2013 προχωρά πέραν των ισχυόντων κανόνων.
Οι γεωργοί εξακολουθούν να ορίζονται ως τα νομικά ή φυσικά πρόσωπα, ή ομάδες φυσικών ή νομικών προσώπων, που ασκούν γεωργική δραστηριότητα. Ωστόσο, ο ορισμός της «γεωργικής δραστηριότητας» έχει προσαρμοστεί. Η γεωργική δραστηριότητα ορίζεται πλέον ως η εκτροφή ζώων ή η καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων, η διατήρηση των γεωργικών εκτάσεων σε κατάσταση που τις καθιστά κατάλληλες για βοσκή ή καλλιέργεια χωρίς ιδιαίτερες προπαρασκευαστικές ενέργειες πέραν των παραδοσιακών γεωργικών μεθόδων και μηχανημάτων ή, αν οι γεωργικές εκτάσεις διατηρούνται εκ φύσεως σε κατάσταση κατάλληλη για βοσκή ή καλλιέργεια, η άσκηση της ελάχιστης απαιτούμενης δραστηριότητας στις εν λόγω εκτάσεις. Ως εκ τούτου, ο ορισμός εξακολουθεί να εντάσσεται στην αποσύνδεση που χαρακτηρίζει το προτεινόμενο βασικό σύστημα ενισχύσεων και ταυτόχρονα ακολουθεί τις συστάσεις για αποσαφήνιση και περαιτέρω επιβολή των κανόνων, ώστε να μην καταβάλλονται άμεσες ενισχύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) σε όσους δεν έχουν χρησιμοποιήσει τη γη για καλλιέργεια ούτε την έχουν διατηρήσει σε καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση (ΚΓΠΚ) . Ταυτόχρονα, οι απαιτήσεις για την ΚΓΠΚ στο πλαίσιο της πολλαπλής συμμόρφωσης θα πρέπει να προσαρμοστούν , και ειδικότερα εκείνες που αφορούν το στοιχειώδες επίπεδο διατήρησης.
Ο κατάλληλος ορισμός του «ενεργού γεωργού» θέτει πολύπλοκα ζητήματα. Για παράδειγμα, οι πολύ ευρείς και γενικοί κανόνες αποκλεισμού ενδέχεται να θέσουν, χωρίς να υπάρχει πρόθεση, σε μειονεκτική θέση τους πραγματικούς γεωργούς. Όσον αφορά τους «ενεργούς γεωργούς», η πρόταση ορίζει ότι δεν χορηγούνται άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς, εφόσον ισχύει μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: το ετήσιο ποσό των άμεσων ενισχύσεων είναι μικρότερο από το 5% των συνολικών εσόδων που απέκτησαν από μη γεωργικές δραστηριότητες κατά το πλέον πρόσφατο οικονομικό έτος ή οι γεωργικές τους εκτάσεις είναι κυρίως εκτάσεις διατηρούμενες εκ φύσεως σε κατάσταση κατάλληλη για βοσκή ή καλλιέργεια και στις εκτάσεις αυτές δεν ασκούν την ελάχιστη δραστηριότητα. Αυτό σημαίνει ότι επιχειρηματικές οντότητες, όπως αερολιμένες, σιδηροδρομικές εταιρείες, μεσιτικές εταιρείες και εταιρείες διαχείρισης αθλητικών γηπέδων, καθώς και «οι γεωργοί του καναπέ» (δηλαδή, οι γεωργοί που δεν συμβάλλουν στην ενεργό διατήρηση των εκτάσεών τους), θα αποκλείονται από την είσπραξη ενισχύσεων. Παρ’ όλα αυτά, για να μην αποκλειστούν οι μικροκαλλιεργητές μερικής απασχόλησης, οι γεωργοί που εισέπραξαν λιγότερα από 5.000 ευρώ ως άμεσες ενισχύσεις για το προηγούμενο έτος εξαιρούνται από τον κανόνα αυτόν.
Όσον αφορά τον κίνδυνο της άνισης εφαρμογής των άμεσων ενισχύσεων στα κράτη μέλη, με ενδεχόμενη κερδοσκοπία επί των αξιών της γης σε ορισμένα κράτη μέλη έναντι άλλων, ο ορισμός του ενεργού γεωργού προτείνεται στο επίπεδο της ΕΕ και όχι των κρατών μελών. Ως εκ τούτου, ο βασικός κανόνας θα είναι ο ίδιος για όλα τα κράτη μέλη. Κάποια ευελιξία εξασφαλίζεται με την παροχή στα κράτη μέλη της δυνατότητας καθορισμού των ελάχιστων δραστηριοτήτων που πρόκειται να ασκούνται σε εκτάσεις εκ φύσεως διατηρούμενες σε κατάσταση κατάλληλη για βοσκή ή καλλιέργεια. Το λεπτομερές πλαίσιο εντός του οποίου θα πρέπει να επιτευχθεί αυτό από τα κράτη μέλη θα καθοριστεί σε μεταγενέστερο στάδιο.
Υποσημ.
COM (2011) 625 τελικό.
2 Βλ. ειδική έκθεση αριθ. 5/2011 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου με θέμα «Καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης (ΚΕΕ): ζητήματα προς αντιμετώπιση για τη βελτίωση της ορθής δημοσιονομικής του διαχείρισης», ΕΕ C 191 της 1.7.2011.
3 COM (2011) 628 τελικό/2.
http://www.karatzova.com/index.php?option=com_content&view=article&id=3974:-q-q-&catid=60:2011-08-18-08-47-10&Itemid=68
