Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Μια μεγάλη εκστρατεία της Τουρκιάς επιστροφής όλων των αρχαίων και βυζαντινών κειμηλίων, από τα οποία πολλά είναι μεγάλης αξίας και τα οποία
εκλάπησαν κατά καιρούς κυρίως την εποχή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, είναι σε εξέλιξη με άκρως επιτυχή αποτελέσματα σύμφωνα με τον τουρκικό τύπο, ενώ εμείς ακόμα… παρακαλάμε για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα χωρίς κανένα «φως» για το ζήτημα αυτό στον ορίζοντα.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, άλλα 65 μεγάλης πολιτιστικής, ιστορικής και αρχαιολογικής αξίας αντικείμενα που είχαν κλαπεί από την Μικρά Ασία, επιστραφήκαν πρόσφατα στην… «πατρίδα» τους την Τουρκία. Συνολικά μέσα στο 2014 ογδόνταένα αντικείμενα που βρίσκονταν στο εξωτερικό, κυρίως σε ξένα μουσεία, κατόπιν πρωτοβουλιών και έντονης πίεσης της τουρκικής πλευράς επεστράφησαν πίσω και τώρα φιγουράρουν σε τουρκικά μουσεία ενώ οι Τούρκοι τρίβουν τα χέρια τους από την τουριστική εκμετάλλευση τους που αναμένεται να τους φέρει άφθονο συνάλλαγμα στα ταμεία τους. Όπως ανέφερε το τουρκικό προξενείο της Νέας Υόρκης, 48 αρχαία βέλη, ένα πολύτιμης αξίας δαχτυλίδι, μια χάλκινη ζώνη βυζαντινής εποχής και δεκαπέντε αρχαία νομίσματα, τα οποία φυσικά έχουν ελληνικές επιγραφές, είναι το τελευταίο απόκτημα της Τουρκίας καθώς παραδόθηκαν ήδη στις τουρκικές αρχές.
Τα περισσότερα από αυτά τα αντικείμενα που έχουν κλαπεί και έχουν μεταφερθεί στο εξωτερικό και σήμερα διεκδικεί συχνά με επιτυχία η Τουρκία, είναι ή αρχαιοελληνικής ή βυζαντινής προέλευσης. Τα πιο φημισμένα από αυτά είναι τα εξής πασίγνωστα αντικείμενα : 1) Στην Γερμανία : α) ο Βωμός του Διός από την Πέργαμο. β) Το περίφημο και περίτεχνο άγαλμα σύμπλεγμα της Αφροδίτης και του Γέρου Ψαρά. γ) Τμήμα των θησαυρών της Τροίας. 2) Στην Ρωσία. α) Οι θησαυροί της Τροίας. 3) Στην Αυστρία. α) Το άγαλμα της τριπλής Εκάτης. 4) Στις ΗΠΑ. α) Το άγαλμα του Ηρακλή.
Να επισημάνουμε πως η αρχαιοκαπηλία στην Τουρκία έχει μακρά παράδοση και ήδη από την περίοδο του 1906-1912, όπως τονίζετε στην ανακοίνωση το τουρκικού υπουργείου Τουρισμού, οι Γερμανοί, που κυριαρχούσαν τότε στην Οθωμανική αυτοκρατορία, είχαν βρει την ευκαιρία να επιδοθούν με επιτυχία σε αυτό το «σπορ». Έτσι Γερμανοί είχαν σηκώσει δυο φημισμένες σφήγκες και περίπου 10 χιλιάδες γραπτές αρχαίες επιγραφές, οι περισσότερες ελληνικής προέλευσης και τις είχαν μεταφέρει στα γερμανικά μουσεία. Μετά απο απογραφή που έγινε το 1987 από Τούρκους, που είχαν επισκεφτεί για αυτόν τον λόγο τα γερμανικά μουσεία, είχαν βρεθεί 7.400 αρχαίες επιγραφές που είχαν κλαπεί από τουρκικό ή οθωμανικό έδαφος και είχαν μεταφερθεί παράνομα στην Γερμανία. Οι Γερμανοί είχαν μεγαλη επίδοση στην μεταφορά αρχαίων από την Τουρκία και από το 1868 είχαν αρχίσει να γεμίζουν το μουσεία του Βερολίνου με τα μνημεία της αρχαίας Περγάμου. Το περίφημο αρχαιοελληνικό άγαλμα του Ψαρά, που βρίσκεται στο μουσείο του Βερολίνου, προσελκύει κάθε χρόνο πολλούς επισκέπτες και τώρα οι Τούρκοι το διεκδικούν με αξίωση να επιστραφεί στο μουσείο της Περγάμου, όπου σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο τουρισμού ανήκει. Ένα άλλο μεγάλο θέμα υπάρχει με τα γνωστά αρχαία της Τροίας, που ανακαλύφθηκαν όπως είναι γνωστό απο τον Γερμανό Ερρίκο Σλήμαν την περίοδο 1871-1890. Σήμερα στην Γερμανία υπάρχουν 17 ομάδες από αρχαία μνημεία της Τροίας και όπως καταμετρήθηκαν μετά το 1991 από τους Τούρκους που ενδιαφέρθηκαν για την τύχη τους, περίπου 480 αντικείμενα από την αρχαία πόλη της Τροίας εκτίθενται στο γερμανικό μουσείο.
Εκτός όμως από την Γερμανία, αρχαία της Τροίας υπάρχουν και στο μουσείο της Μόσχας. Οι Ρώσοι όταν κατέλαβαν το Βερολίνο θεώρησαν χρήσιμο να τα μεταφέρουν από την γερμανική πρώτευσα, στο μουσείο του Πέτεσμπουργκ. Το περίφημο άγαλμα του Ηρακλή της Περγάμου, σήμερα είναι στις Ηνωμένες Πολιτείες και εκτίθεται στο μουσείο της Βοστόνης, ενώ η κυριότητα του ανήκει στην μεγάλη συλλογή των Λέων Λεβί, όπως ανακοινώθηκε από το τουρκικό υπουργείο Τουρισμού, που διεκδικεί τώρα την κυριότητα και την επιστροφή του μνημείου στον φυσικό του χώρο.
Οι Τούρκοι όμως έχουν προχωρήσει και σε διεκδικήσεις αρχαίων κυρίως μνημείων που εκλάπησαν κατά καιρούς από την Μικρά Ασία εναντίον της Δανίας, Αγγλίας, Σουηδίας. Στα μουσεία των χωρών αυτών υπάρχει μεγάλος αριθμός μνημείων αρχαιοελληνικής προέλευσης από την Μικρά Ασία που εκτίθενται στους επισκέπτες. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται για το άγαλμα του αρχαίου Διόνυσου, που βρίσκεται στην Αγγλία, ενώ ιδιαίτερη αναφορά γίνετε για τα κομμάτια του αγάλματος της Λυδίας που έχουν σκορπιστεί σε διάφορα μουσεία. Ο Τούρκος υπουργός Πολιτισμού και τουρισμού, Ömer Çelik, σε δηλώσεις του στον τουρκικό τύπο τόνισε ότι τα μνημεία αυτά ανήκουν στην Τουρκία, (!!!) και τα περισσότερα είναι, αντικείμενα κλοπής που έγινε κατά καιρούς από τουρκικό έδαφος. «Η Τουρκία θα διεκδικήσει…την αρχαία κληρονομιά της και για τον σκοπό αυτό θα κάνουμε ότι είναι δυνατόν να επιστρέψουν τα μνημεία αυτά πίσω στον φυσικό τους χώρο».
Να δούμε εμείς τι θα κάνουμε!!
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
