Λιτόχωρο, 31 Μαρτίου 1946.
Ο ΕΛΑΣ κάνει πρεμιέρα του Εμφυλίου 1946-1949
Νίκος Ξανθόπουλος, φιλόλογος
Το βράδυ της 30ής προς 31η Μαρτίου 1946 -Σάββατο προς Κυριακή-, ημέρα εκλογών, ο Αλέξανδρος Ρόσιος, καθηγητής φιλόλογος από τη Σιάτιστα,
με το ψευδώνυμο «Υψηλάντης», επιτίθεται με 33 ένοπλους αντάρτες και εξοντώνει τη φρουρά του Αστυνομικού τμήματος του Λιτοχώρου, όπου υπήρχαν και στρατιώτες, για να τηρήσουν την τάξη την ημέρα εκείνη. Θύματα της επίθεσης ήταν δέκα χωροφύλακες και στρατιώτες καθώς και επτά αγνοούμενοι. Το κτίριο πυρπολήθηκε. (Πηγή: Διαδίκτυο)
Ο Υψηλάντης σε συνομιλία του με τον Φοίβο Οικονομίδη λέει: «Η ενέργειά μας αυτή είχε χαρακτήρα μιας προειδοποίησης και ενός προσανατολισμού προς μια ενεργητική αντιμετώπιση της τρομοκρατίας» (Πηγή: Διαδίκτυο). Δηλαδή υποχρεώθηκε το κόμμα να αντιδράσει δυναμικά απέναντι στην «κρατική τρομοκρατία». Αυτή η ομολογία του Υψηλάντη αποτελεί διαχρονικά την άποψη της Αριστεράς. Πόσο όμως βρίσκεται κοντά στην αλήθεια; Η χρονική αλληλουχία των γεγονότων από τη Συμφωνία της Βάρκιζας, 12 Φεβρουαρίου 1945, ως τα γεγονότα του Λιτοχώρου, μας οδηγεί σε ένα άλλο συμπέρασμα: Πίσω από τις ενέργειες της Αριστεράς κρύβεται η Μόσχα. Συγκεκριμένα:
Ο Ζαχαριάδης στις 30 Μαΐου του 1945 φτάνει στην Αθήνα με αγγλικό αεροπλάνο και αναλαμβάνει την ηγεσία του ΚΚΕ. Στις 13 Ιουνίου 1945 δηλώνει ότι η Συμφωνία της Βάρκιζας ήταν «μία ανάπαυλα» και ότι το κόμμα έκανε υποχωρήσεις, για να κερδίσει χρόνο (Φίλιππος Ηλιού: Ο Ελληνικός Εμφύλιος πόλεμος σελ. 93). Η δήλωση του Ζαχαριάδη σημαίνει ότι έχει παρθεί απόφαση για νέο Εμφύλιο, που θα ξεκινήσει όταν λήξει ο χρόνος της «ανάπαυλας».
Η Συμφωνία όμως της Βάρκιζας υπογράφηκε με εντολή του Στάλιν, όπως ομολογεί ο Ιωαννίδης- και όχι μόνο- στις «Αναμνήσεις» του (σελ.371). Πρέπει, επομένως, να πιστέψουμε ότι ο Ζαχαριάδης, ούτε λίγο ούτε πολύ, αγνοεί τον Στάλιν, για να μην πω κάτι …βαρύτερο. Αν είναι δυνατόν! Αυτό δε θα τολμήσει να το υποστηρίξει ούτε ο πιο φανατικός … λάτρης του Ζαχαριάδη. Οδηγούμαστε αναγκαστικά στο μοιραίο συμπέρασμα: Ο Ζαχαριάδης ενημερωμένος και νουθετημένος πλήρως από τον Σιάντο, τον μοναδικό εντολοδόχο της Μόσχας την εποχή εκείνη, σπεύδει να ακυρώσει τη Συμφωνία της Βάρκιζας αναλαμβάνοντας για την κοινή γνώμη την ευθύνη. Η υπόλοιπη ηγεσία τον πιστεύει ή κάνει πως τον πιστεύει, τουλάχιστον τότε! Σε λίγο θα χαρακτηρίσει και τον Σιάντο χαφιέ των Άγγλων που οδήγησε το κίνημα των Δεκεμβριανών στην αποτυχία. Έτσι βέβαια αθωώνεται η Μόσχα, που έδωσε εντολή στο ΕΑΜ να ξεκινήσει το κίνημα των Δεκεμβριανών.
Η συνέχεια: Ο Ζαχαριάδης υποβάλλει υπόμνημα στους Στάλιν, Μολότωφ και Ζντάνωφ το Μάιο του 1947, το οποίο δημοσιεύεται στην «Αυγή» το 1979. Εκεί γράφει: «Η ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ (στα μέσα του Φλεβάρη του 1946) κατάληξε σε αποφάσεις, αποτέλεσμα των οποίων ήταν να οργανωθεί ο Δημοκρατικός Στρατός της Ελλάδας» (Ν. Μέρτζος: ΣΒΑΡΝΟΥΤ σελ. 307). Όπως βλέπουμε, η απόφαση του Φεβρουαρίου 1946 για την οργάνωση του Δημοκρατικού Στρατού βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία με τη δήλωση του Ιουνίου 1945. Είναι σαν να λέει ο Ζαχαριάδης στον Στάλιν: Η εντολή εκτελείται, το πρόγραμμα για την οργάνωση του Εμφυλίου ξεκίνησε.
«Τον Μάιο του 1946 ο Ζαχαριάδης εις μίαν συγκέντρωσιν εις τον Λευκόν Πύργον, ετόνισεν ότι έπρεπε να δημιουργηθή «Πλατειά Αυτοάμυνα» εις τας πόλεις. Ύστερα εδημιουργήθη και η «Στενή Αυτοάμυνα δηλ. η ΟΠΛΑ» (ΟΠΛΑ Τα πρακτικά της Δίκης 1947, σελ. 13). Η «Πλατειά Αυτοάμυνα» αποτελεί την στρατιωτική ηγεσία, ενώ η νέα ΟΠΛΑ επιφορτίζεται με το καθήκον να δολοφονεί προβεβλημένα πρόσωπα της αντίπαλης παράταξης (σελ.52). Εδώ ο Ζαχαριάδης χρησιμοποιώντας τον όρο «Αυτοάμυνα» δικαιώνει κάθε έγκλημα που πρόκειται να διαπραχθεί από τους οπαδούς του. Και όλα αυτά ενώ έχει αποφασισθεί ο Εμφύλιος.
Η Μόσχα χρησιμοποιεί το ΕΑΜ, για να πετύχει δικούς της στρατηγικούς στόχους σε δύο χρονικές περιόδους:
α. Μέχρι τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου: Στη Διάσκεψη του Πότσδαμ (Γερμανία) 18 Ιουλίου 1945, η Αμερικανική Αντιπροσωπεία ζητά να αντικατασταθούν οι κυβερνήσεις που έχει διορίσει ο Στάλιν στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Ο Στάλιν διαμαρτύρεται. Στις 20 Ιουλίου 1945 η Σοβιετική αντιπροσωπεία υποβάλλει υπόμνημα προς συζήτηση. Το υπόμνημα μεταξύ άλλων περιλαμβάνει τα εξής: «Αλλά υπάρχει μία χώρα-η ΕΛΛΑΣ- όπου δεν υφίσταται εισέτι τάξις, όπου δεν τηρείται νόμος, όπου η τρομοκρατία μαίνεται κατά των δημοκρατικών στοιχείων, άτινα έφερον το βάρος του αγώνος κατά του Γερμανικού εισβολέως διά την απελευθέρωσιν της Ελλάδος» (Α. Ι. Κοραντή: Τεχεράνη, Γιάλτα, Πότσδαμ, σελ.679. Ο Α. Ι. Κοραντής διετέλεσε πρέσβης και αντλεί τις πληροφορίες του από τα πρακτικά των συσκέψεων).
Στη συνέχεια το υπόμνημα ζητά να σχηματισθεί στην Αθήνα νέα κυβέρνηση. Σε όλη τη διάρκεια των Διασκέψεων Γιάλτας (Φεβρουάριος 1945) και Πότσδαμ ο Στάλιν θα τους θυμίζει την Ελλάδα, όταν θα τον εγκαλούν ότι δεν επιτρέπει στα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης να εκλέξουν κυβερνήσεις της αρεσκείας τους. Το αντίβαρο αυτό ο Στάλιν φρόντισε να το αποκτήσει δημιουργώντας τα Δεκεμβριανά, που χώρισαν τους Έλληνες σε δύο θανάσιμες μέχρι εξοντώσεως παρατάξεις.
β. Μετά τη λήξη του Πολέμου: Η Μαργαρίτα Λαζαρίδου, πτυχιούχος νομικής, υπηρετεί στον Δημοκρατικό Στρατό ως δικαστικός. Στο βιβλίο της «Πόλεμος και Αίμα» (σελ. 272-3) γράφει ότι ο Ζαχαριάδης στις 20 Μαρτίου του 1946 πήγε στην Πράγα και από εκεί στην Κριμαία (Ρωσία) όπου «συναντήθηκαν με τον Στάλιν και μαζί ετοίμασαν το σχέδιο για τον Εμφύλιο πόλεμο στην Ελλάδα».
Στη σελίδα 268 γράφει: «Στις ανατολικές χώρες που πέρασαν στη σοβιετική ζώνη επιρροής υπήρχαν πολλά προβλήματα. Οι Σοβιετικοί συναντούσαν πολλές αντιδράσεις από μέρους των λαών αυτών των χωρών στην επιβολή καθεστώτων και κυβερνήσεων της αρεσκείας τους. (………………..) Στρέφοντας λοιπόν την προσοχή των Αγγλοαμερικανών στην Ελλάδα, ο Στάλιν ανενόχλητος έκανε ό,τι ήθελε σ’ αυτές τις χώρες». Η δήλωση λοιπόν του Ζαχαριάδη ότι η Βάρκιζα είναι μία ανάπαυλα γίνεται πλέον κατανοητή.
Η διαπίστωση της Μ. Λαζαρίδου είναι κοινός τόπος για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ. Ο Ν. Μέρτζος αντλώντας από τα απομνημονεύματα του Αλβανού δικτάτορα Εμβέρ Χότζα γράφει: «Ταυτόχρονα αποκαλύπτει ότι ο συμμοριτοπόλεμος που εξαπέλυσε εναντίον της Ελλάδος το ΚΚΕ χρησιμοποιήθηκε από τον Στάλιν ως προπέτασμα για την εγκαθίδρυση και στερέωση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Αλβανία και στην Γιουγκοσλαβία» (Σβαρνούτ σελ. 59). Σύμφωνα πάλι με τον Γρηγόρη Φαράκο, Γραμματέα του ΚΚΕ, το ΕΑΜ χρησιμοποιήθηκε από τον Στάλιν ως «μοχλός πίεσης» («Ημερολόγιο» Δημητρώφ, σελ. 222). Πιο δηκτικός ο Μήτσος Βλαντάς, υποστράτηγος του Δημοκρατικού Στρατού και υπουργός του Βουνού, στο έργο του «Η τραγωδία του ΚΚΕ» (σελ. 119) γράφει: «Αυτή (η Σοβιετική ηγεσία) χρησιμοποίησε σαν πιόνι τον Εμφύλιο, για να καταφέρει χτύπημα και να υποτάξει την Πολωνία και Τσεχοσλοβακία. Αυτό το κατάφερε ως τα τέλη του Μάρτη του 1948 » (Πηγή Ν. Μέρτζου ΣΒΑΡΝΟΥΤ, σελ. 451). Αυτά τα ήξεραν όλοι, απλώς ο Βλαντάς, ο Φαράκος, η Λαζαρίδου και κάποιοι άλλοι είχαν το θάρρος να το πουν δημοσίως.
Οι ιστοριογράφοι της Αριστεράς προσπερνούν αυτά τα αποδεικτικά στοιχεία και επαναλαμβάνουν μονότονα τη θέση του ΚΚΕ, όπως τη διετύπωσε ο «Υψηλάντης». …«Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία…».
Σημ.: Ο Νίκος Ξανθόπουλος ασχολείται με τη μελέτη της Ιστορίας της περιόδου 1941-1944. Το 2012 δημοσίευσε την εργασία του: «Ποίος Έπταισεν» - Εμφύλιος 1941-1944.
