Ιπποφαές: Τι είναι;
Το ιπποφαές ανήκει στη κατηγορία εκείνη των φυτών που χρησιμοποιούν οι φαρμακευτικές και
καλλυντικές βιομηχανίες καθώς και οι βιομηχανίες που παράγουν τρόφιμα. Χάρη στα συστατικά που
περιέχει, το είδος του καρπού του και στους σπόρους του, το ιπποφαές γίνεται πραγματικά ανάρπαστο. Ρώσοι και Κινέζοι επιστήμονες έχουν βρει ότι το ιπποφαές περιέχει 190 ουσίες όπου το είδος τους καθώς και ο τρόπος που συνδυάζονται κάνουν τον ανθρώπινο οργανισμό πολύ δυνατό. Ακόμα αυτές οι ουσίες έχουν έντονη αντιοξειδωτική δράση.
Αυτή η αντιοξειδωτική δράση στρέφεται κατά της γήρανσης, του καρκίνου και των καρδιαγγειακών διαταραχών καθώς κατεβάζει και τα επίπεδα της κακής χοληστερόλης στο αίμα. Ακόμη το ιπποφαές εμπεριέχει μία σειρά βιταμινών όπως η βιταμίνη Α, η βιταμίνη Β, η βιταμίνη Β-στερόλη, η βιταμίνη C, η βιταμίνη D, η βιταμίνη Κ, Φλαβονοειδή κλπ. Επίσης εμπεριέχει μέταλλα όπως το ασβέστιο, φώσφορο, κάλιο, μαγνήσιο. σίδηρο, χαλκό και σελήνιο ψευδάργυρο, τα οποία είναι απαραίτητα για την εγκεφαλική καθώς και για τη σωματική ευημερία του ανθρώπου. Εμπεριέχει ακόμη και Καροτενοειδή και Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα σαν τα ω-3, ω-6, ω-7, ω-9.
Το ιπποφαές είναι από τα παλιότερα φυτά που υπήρξαν στη γη και υπάρχει πριν από τη τελευταία περίοδο των παγετώνων. Υπάρχει σε παραθαλάσσιες περιοχές καθώς και σε ημιορεινές περιοχές. Καλλιεργείται στην Ευρώπη και περισσότερο στην Ασία και πιο συγκεκριμένα στη Ρωσία και στη Κίνα. Στην Ευρώπη καλλιεργείται αλλά για την ώρα σε μικρά επίπεδα. Και στην Αρχαία Ελλάδα το ιπποφαές το χρησιμοποιούσαν σε ανθρώπους και σε ζώα. Τα άλογα των στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου λόγω του ότι έτρωγαν τους καρπούς και τα φύλλα του ιπποφαούς είχαν μεγάλη αντοχή σε δύναμη καθώς και το τρίχωμά τους έλαμπε περισσότερο (εξ ου και το όνομα, φωτεινό άλογο).
Τι προσφέρει και πώς χρησιμοποιείται
Το ιπποφαές προσφέρει πολλά στον οργανισμό γιατί τονώνει και προκαλεί γρήγορη ανάρρωση και επούλωση των πληγών. Προστατεύει το νευρικό σύστημα και μειώνει το άγχος. Αντιμετωπίζει τις παθήσεις στο συκώτι, την υπερπλασία του προστάτη καθώς και γαστρεντερικά προβλήματα. Προστατεύει από καρδιαγγειακά προβλήματα και από το σάκχαρό στο αίμα και συμβάλλει στη καλύτερη κυκλοφορία του αίματος. Ανακουφίζει από τις επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης και προστατεύει το αναπαραγωγικό σύστημα. Επανορθώνει τους ιστούς και τα κύτταρα μετά από έκθεσή τους σε ακτινοβολία. Αποτοξινώνει τον οργανισμό και αντιμετωπίζει δερματικά προβλήματα όπως την ακμή, τα εγκαύματα, και τη ψωρίαση. Ακόμη χάρη στο ιπποφαές μπορούν να παράγονται σε πολύ βελτιωμένη έκδοση καλλυντικά, χυμοί, μαρμελάδες, τρόφιμα, πρόσθετα διατροφής κλπ.Πού χρησιμοποιούνται οι καρποί του φυτού
Αν και η γεύση των καρπών του μοιάζει με εκείνη του ανανά, για πολλούς η κατανάλωσή τους σε νωπή κατάσταση δεν είναι ευχάριστη, επειδή έχουν αρκετά όξινη γεύση, και γι’ αυτό χρησιμοποιούνται για την παρασκευή χυμού – άλλωστε οι Κινέζοι τον χρησιμοποιούν στη διατροφή των αθλητών τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες ως ενισχυτικό του οργανισμού. Ο χυμός του επίσης χρησιμοποιείται σε μείγματα χυμών με άλλους καρπούς, ενώ οι καρποί του αξιοποιούνται σε μαρμελάδες, σε παγωτά, σε γιαούρτια, σε γλυκά, σε σάλτσες και σε λικέρ που έχουν εξαιρετική γεύση. Επίσης οι καρποί του χρησιμοποιούνται για την παρασκευή των λεγόμενων «λειτουργικών τροφίμων», δηλαδή των τροφίμων εκείνων που πέραν της αξίας τους ως τέτοιων έχουν και ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις σε ορισμένες ουσίες που είναι σημαντικές στην αντιμετώπιση ή την πρόληψη ορισμένων ασθενειών. Οι τιμές στην αγορά είναι πολύ υψηλές (τιμή ελαίου 150 ευρώ το λίτρο, τιμή χυμού 57 ευρώ το λίτρο κ.λπ.).
Δύναμη, αντοχή και αδυνάτισμα με φυσικό τρόπο
Τα κατάλληλα συστατικά του ιπποφαούς συμβάλλουν στην ακόμη καλύτερη υγεία των αθλητών και όσων προπονούνται σκληρά, λόγω των βιταμινών και των μετάλλων που εμπεριέχει. Πολλά μέταλλα χάνει ο οργανισμός λόγω της εφίδρωσης κατά τη διάρκεια της άσκησης και το ιπποφαές δίνει αυτά τα μέταλλα πίσω. Το ιπποφαές καθαρίζει τον οργανισμό από τις τοξίνες που παρουσιάζονται σε όσους ασκούν έντονα τους μύες τους.
Βοηθάει επίσης πάρα πολύ και όσους θέλουν να χάσουν περιττά κιλά διότι και έχει όλα τα απαραίτητα συστατικά διατροφής χωρίς να δίνει στον οργανισμό πολλές θερμίδες. Τα αμινοξέα και τα λιπαρά οξέα που εμπεριέχει βοηθάνε με τέτοιο τρόπο το πεπτικό σύστημα ώστε τα λίπη να καίγονται και να εξαλείφεται το αίσθημα της πείνας.
Φυσικό αντικαρκινικό
Το ιπποφαές λόγω της ουσίας εκχυλίσματος αλκοόλης που περιέχει, βοηθάει τον οργανισμό ώστε να μη κινδυνέψει το μυελό των οστών από τις αρνητικές επιπτώσεις της ακτινοβολίας. Ακόμη λόγω αυτής της ουσίας ορισμένοι τύποι καρκίνου δεν παρουσιάζουν μετάσταση.Έχει τη δυνατότητα επίσης να αποκαταστήσει με πολύ ταχύτερο ρυθμό τα κύτταρα του μυελού των οστών. Σε πειράματα που έγιναν σε ποντίκια βρέθηκε ότι το εκχύλισμα αλκοόλης θεράπευσε το αιμοποιητικό σύστημα αυτών των ποντικιών ύστερα από έντονη χημειοθεραπεία.
Καλλιέργεια ιπποφαούς
Το ιπποφαές μπορεί να καλλιεργηθεί ατομικά και συλλογικά. Στην δεύτερη περίπτωση, θα μπορούσε π.χ. να να υπάρχει μία ομάδα παραγωγών που θα το καλλιεργούν, η οποία θα παραδίδει τη καλλιέργεια σε μια άλλη ομάδα που θα κάνει τη μεταποίηση της καλλιέργειας σε παρασκευάσματα διαφόρων προϊόντων για διάφορες χρήσεις και θα είναι υπεύθυνη για την τελική διοχέτευση των προϊόντων στην αγορά εγγυώμενες τις υψηλότερες τιμές που μπορούν να υπάρξουν για να έχουν όφελος οι παραγωγοί.Έτσι δημιουργήθηκε πριν περίπου 1 χρόνο ο «Αγροτικός Συνεταιρισμός Καλλιέργειας Πολυδύναμων Φυτών Δυτικής Μακεδονίας» στην Αιανή Κοζάνης. Αυτοί που ίδρυσαν το συγκεκριμένο συνεταιρισμό είναι 12 καλλιεργητές οι οποίοι αφού έλαβαν μέρος σε ένα εκπαιδευτικό σεμινάριο που συνολικά διήρκεσε 40 ώρες με λέκτορα τον γεωπόνο και ειδικευμένο στη καλλιέργεια του ιπποφαούς κ. Κάσσανδρο Γάτσιο, όπου καλλιέργησαν συνολικά 70 στρέμματα του φυτού ως τον Μάρτιο του 2011. Αυτές οι καλλιέργειες αναμένεται να δώσουν τους καρπούς τους προς εκμετάλλευση κατά τον Μάρτιο του 2014.
Προετοιμασία εδάφους
Πρώτα χρειάζεται να γίνει εδαφολογική ανάλυση για τη καταλληλότητα η όχι του χωραφιού. Εφόσον βρεθεί κατάλληλο το χωράφι στη συνέχεια χρειάζεται κοπριά γύρω στον 1 με 1,5 τόνο ανά στρέμμα. Αφού στρωθεί η κοπριά στο έδαφος μετά πρέπει να ξεκινήσει η φύτευση του ιπποφαούς.
Στα 800 € ανά στρέμμα το κόστος προετοιμασίας. Εισόδημα; Περίπου 2.000 ευρώ ανά στρέμμα!
Το κόστος προετοιμασίας και εγκαταστάσεων για την καλλιέργεια ιπποφαούς κάθε άλλο παρά απαγορευτικό μοιάζει να είναι. Σύμφωνα με τον έμπειρο γεωπόνο Σοφοκλή Παπουή από τη Ροδόπη, που ασχολείται συστηματικά με την ενημέρωση της καλλιέργειας ιπποφαούς, «με τρέχουσες τιμές το αρχικό κόστος ανά στρέμμα ανέρχεται σε περίπου 800 ευρώ τον πρώτο χρόνο, με τα κόστη να περιορίζονται σημαντικά στη διάρκεια των επόμενων ετών».
Υπολογίζεται ότι το εισόδημα που μπορούν να πετύχουν οι παραγωγοί του ιπποφαούς σε περίπτωση που οι καρποί του διατίθενται ως νωποί καρποί είναι περίπου 2.000 ευρώ ανά στρέμμα.
Οπως χαρακτηριστικά μας επισημαίνει ο Σοφοκλής Παπουής «απαλλάσσει τον αγρότη από τη λογική των επιδοτήσεων και τον βάζει στην ανταγωνιστική, παραγωγική και ποιοτική γεωργία, εξασφαλίζοντάς του ένα πολύ καλό εισόδημα». Καλλιεργείται γραμμικά με μια πυκνότητα 160 δενδρυλλίων ανά στρέμμα, εκ των οποίων 150 είναι θηλυκά και 10 αρσενικά.
Το ιπποφαές ευδοκιμεί και καλλιεργείται στην Ευρώπη και την Ασία. Η καλλιέργειά του σήμερα είναι αναπτυγμένη στη Ρωσία και την Κίνα (συνολικά 13 εκατ. στρέμματα, 3 εκατ. στρέμματα καλλιεργήσιμα και τα υπόλοιπα σε άγρια μορφή), καθώς και στην Ευρώπη, όπου όμως παρατηρούνται σημαντικά ελλείμματα.
Οι ερευνητές σήμερα αποδίδουν τις κυριότερες φαρμακευτικές του ιδιότητες στην αφθονία των αντιοξειδωτικών και των πολυακόρεστων λιπαρών του οξέων.
Οι κινήσεις για μεγαλύτερη απόδοση
Σύμφωνα με τους γνώστες του προϊόντος, το καλύτερο μοντέλο παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας για το ιπποφαές είναι εκείνο της ομάδας παραγωγών. Τα μέλη της ομάδας αυτής θα καλλιεργούν το ιπποφαές, το οποίο θα το παραδίδουν στην ομάδα η οποία θα συγκεντρώνει την παραγωγή και θα προβαίνει στην πρώτη μεταποίηση των καρπών του παράγοντας, χυμούς, έλαια, στερεά υπόλοιπα μεταποίησης, αλλά και αξιοποιώντας τα φύλλα ως αφεψήματα. Επίσης η ομάδα θα ερευνά τις αγορές και θα τροφοδοτεί με τα προϊόντα της πρώτης μεταποίησης διάφορες εταιρείες (φαρμακευτικές, καλλυντικών, λειτουργικών τροφίμων, βιομηχανίες χυμών, αρτοσκευασμάτων κ.λπ.) του εσωτερικού και του εξωτερικού, οι οποίες θα προβαίνουν στην τελική μεταποίηση, εξασφαλίζοντας τις υψηλότερες δυνατές τιμές προς όφελος των παραγωγών.
Χρόνος παραγωγής
Αφού ολοκληρωθεί η φύτευση, το ιπποφαές χρειάζεται 3 χρόνια για να είναι έτοιμοι οι αρχικοί καρποί του που φυτεύτηκαν. Για να ολοκληρωθεί όμως η καλλιέργεια χρειάζονται 4 με 5 χρόνια από την αρχική φύτευση.Πώς γίνεται η συγκομιδή του ιπποφαούς;
Το ιπποφαές είναι μία αρκετά προσοδοφόρα καλλιέργεια, αλλά είναι και ένα φυτό που έχει αρκετά λεπτεπίλεπτη δομή που καθιστά την συγκομιδή του με τα χέρια πολύ δύσκολη. Στην πραγματικότητα είναι η πιο δύσκολη εργασία σε μία τέτοια καλλιέργεια. Έτσι το καταλληλότερο για το ιπποφαές είναι να γίνει συγκομιδή με μηχανική μέθοδο. Υπάρχουν δύο μηχανικές μέθοδοι για αυτό. Η μέθοδος δόνησης βλαστών του ιπποφαούς καθώς και η γερμανική μέθοδος.
Μέθοδος δόνησης βλαστών για συγκομιδή ιπποφαούς
Όσον αφορά τη μέθοδο δόνησης των βλαστών, αυτό γίνεται με το να τοποθετηθεί ένας μηχανισμός στο κορμό και στα κλαδιά του ιπποφαούς. Αυτός ο μηχανισμός δόνησης μπορεί να λειτουργεί είτε με τα χέρια είτε μέσω ενός μηχανήματος. Έτσι μέσω αυτής της δόνησης ο καρπός του ιπποφαούς πέφτει στο έδαφος. Για να μη σπάσει όμως ο καρπός πρέπει να τοποθετηθεί κάτι σαν στρώμα προστασίας γύρω από το δέντρο. Αυτός ο τύπος συγκομιδής εφαρμόζεται ουσιαστικά σε όλα τα δέντρα που δίνουν καρπούς όπως οι ελιές, οι κερασιές κλπ.
Γερμανική μέθοδος συγκομιδής ιπποφαούς
Η Γερμανική μέθοδος γίνεται με το ψαλίδισμα των βλαστών κατά τη θερινή περίοδο και τη τοποθέτησή τους σε καταψύκτη με θερμοκρασίες -25 βαθμών κελσίου. Μετά οι βλαστοί βγαίνουν από τη κατάψυξη και ταρακουνιούνται μέχρι να πέσουν οι καρποί.
Από τις δύο αυτές μεθόδους, η καταλληλότερη μέθοδος είναι η μέθοδος της δόνησης των βλαστών διότι με αυτή τη μέθοδο πραγματοποιείται συγκομιδή κάθε χρόνο ενώ με τη Γερμανική μέθοδο η συγκομιδή πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια και γίνεται κόψιμο των βλαστών κατά το θέρος που είναι ακατάλληλη περίοδος για κλαδέματα.
Τροφή και για τον στρατό του Μ. Αλεξάνδρου!
Η χρήση του ιπποφαούς στην αρχαιότητα ήταν πολύ διαδεδομένη. Σχετικές αναφορές υπάρχουν σε κείμενα του Θεόφραστου, μαθητή του Αριστοτέλη, αλλά κυρίως του Διοσκουρίδη, του πατέρα της φαρμακολογίας.
Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, εξασφάλιζε ενέργεια και αντοχή στα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ενώ το φύλλωμα του θάμνου έδινε δύναμη και ταχύτητα στο ιππικό του Μακεδόνα στρατηλάτη. Λέγεται, μάλιστα, πως πήρε το όνομά του από τις λέξεις ίππος (άλογο) και φάος (φως, λάμψη), γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο.
Στη Μογγολία, χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες ως άριστο τονωτικό. Ο θρύλος λέει ότι ο Τζένγκις Χαν και ο στρατός του έπιναν χυμό από ιπποφαές, προκειμένου να αυξήσουν την αντοχή τους και να επιταχύνουν τη θεραπεία των πληγών τους.
Πληροφορίες…
Αγροτικός Συνεταιρισμός πολυδύναμων φυτών Δυτικής Μακεδονίας.
Tηλέφωνο: 24610 26622. Γεωπόνος Σοφοκλής Παππουής – 25310 23707.
http://portalpierias.gr/archives/2131
