Τρίτη 9 Ιανουαρίου 2018

Σακαφλιάς: Οι εκδοχές για το φονικό «Στα Τρίκαλα στα δυο στενά» και ο Τσιτσάνης (φωτό, βίντεο)

Τόσο ο Σακαφλιάς όσο και τα Τρίκαλα έγιναν πασίγνωστα στην Ελλάδα από το βαρύ ζεϊμπέκικο του Βασίλη Τσιτσάνη που
ηχογράφησε το 1938.
Μέσα στα χρόνια, ο Σακαφλιάς θα γινόταν θρύλος, καθώς ο μύθος του έμοιαζε για άγνωστο λόγο ακαταμάχητος. Πιθανότατα για αυτόν τον στίχο «Δυο μαχαιριές του δώσανε και κάτω τον ξαπλώσανε».

Δεν ήταν λίγοι αυτοί που αναρωτιούνται ποιος ήταν ο Σακαφλιάς του τραγουδιού και ποιος αυτός που τον σκότωσε. Όταν μάλιστα έγινε γνωστό πως ο Σακαφλιάς δολοφονήθηκε πισώπλατα και πως ο δράστης του αυτοκτόνησε αργότερα, ο τύπος μετατράπηκε σε σωστό λαϊκό φαινόμενο!

Οι Τρικαλινοί έφτασαν να αποκαλούνται στην αργκό «Σακαφλιάδες», αφήνοντας το υπαρκτό πρόσωπο στην αχλή του Μεσοπολέμου. Και τι κρίμα για το αλάνι που σεργιανούσε άλλοτε στα κακόφημα σοκάκια των Αθηνών, πριν τον φάνε μπαμπέσικα κάτι μαχαιροβγάλτες στις φυλακές των Τρικάλων, εκεί στα «δυο στενά».

Πριν το άσμα του μεγάλου Τσιτσάνη στοιχειώσει τα Τρίκαλα και το ρεμπέτικο λίγο-πολύ, ο Σακαφλιάς γοήτευε τα πλήθη με το ακατανόητο μυστήριο που εξέπεμπε ο θρύλος του, παρά το γεγονός ότι δεν σερνόταν ξοπίσω του τίποτα ηρωικό ή αγωνιστικό!

Κι όμως, σε πείσμα της ίδιας της Ιστορίας, ο Σακαφλιάς επιβίωσε ως λαϊκός μύθος και ήταν μάλλον το αμφιλεγόμενο της ιστορικής του διάστασης που τόνιζε το δυσδιάκριτο του χαρακτήρα του. Ο θρύλος επιβιώνει στα κενά της Ιστορίας και πουθενά δεν είναι πιο ευδιάκριτο αυτό από τον τύπο που φάγανε στα Τρίκαλα στα δυο στενά.

Έκτοτε ο Σακαφλιάς θα απασχολήσει ιδιαιτέρως τις τέχνες και τα γράμματα, λες και ο πολιτισμός τον έψαχνε επιστρατεύοντας τη μουσική, την ποίηση, την πεζογραφία, το θέατρο, τον κινηματογράφο, τη ζωγραφική και τη φωτογραφία ακόμα για να ιχνογραφήσει την ιστορία του.

Τίποτα ωστόσο δεν θα διέγραφε λαμπρότερη πορεία από τον τσιτσανικό «Σακαφλιά» (ή και «Σαρκαφλιά»), το τραγούδι που ακούμπησε τις καρδιές των λαϊκών στρωμάτων: «Στα Τρίκαλα στα δυο στενά σκοτώσανε το Σαρκαφλιά / Δυο μαχαιριές τον δώσανε και κάτω τον ξαπλώσανε / Τέτοιο δερβίσικο παιδί τον κλαίμε όλοι μας μαζί / Δεν τον ξεχνούμε βρε παιδιά τον φίλο μας το Σαρκαφλιά». Ένα άσμα που μιλούσε για ένα φονικό δηλαδή!

Πλέον τόσο η λαογραφία όσο και η ερευνητική μας παράδοση έχουν αποτυπώσει διάφορες εκδοχές της βιογραφίας του και πιθανότατα ο Σακαφλιάς έζησε και έδρασε στις αρχές του 20ού αιώνα, πριν χάσει τη ζωή του στα Τρίκαλα. Κι εκεί εξαντλείται η συναίνεση των μελετητών, καθώς η τεκμηρίωση είναι ελλιπής και συχνά δεν υπάρχει τίποτα το επιβεβαιωμένο να πεις.

Ούτε για το όνομά του δεν συμφωνούν οι ερευνητές! Κι έτσι τον συναντάμε φυσικότατα ως Σακαφλιά, Σαρκαφλιά, Σακαβλιά, Σακαβιά ή ακόμα και Καβλιά. Στα Τρίκαλα δεν απαντάται εξάλλου καμιά φάρα Σακαφλιάδων, κάτι που υποδεικνύει ότι ενδεχομένως ήταν ψευδώνυμο ή ο άντρας δεν ήταν Τρικαλινός. Αν ήταν όντως παρατσούκλι, ο «Σαρκαφλιάς» θα ήταν «φίλος της σάρκας», κάτι που ενδεχομένως αποκαλύπτει αρκετά για τις προτιμήσεις και τη δράση του.

Οι αποσπασματικές βιογραφίες του δεν συμφωνούν σχεδόν σε τίποτα, ούτε καν για τον τόπο του εγκλήματος. «Δυο στενά» αποκαλούσαν συνήθως τις φυλακές των Τρικάλων, αλλά και την κακόφημη συνοικία της πόλης. Άλλοι πάλι λέγανε πως τον σκότωσαν στα στενά του Βαρουσιού Τρικάλων ή ακόμα και στο χωριό του, το Καλλιφώνι Καρδίτσας. Άλλοι πάλι πως δεν τον σκοτώσανε καν, αλλά πως σκότωσε αυτός!

Όσο για το ποιοι τον φάγανε, εκεί να δεις! Άλλοι ορκίζονται ότι τον σκότωσαν οι νταβατζήδες ή τα τσιράκια του υπόκοσμου, άλλοι ότι τον έφαγε ένας συγκρατούμενός του στη φυλακή, άλλοι ότι τον έβγαλε από τη μέση ένας βαρύμαγκας για λογαριασμό πλούσιου αντίζηλού του, άλλοι μιλούν για συνεργούς ενός χωροφύλακα και άλλοι τέλος πως έπεσε θύμα ξεκαθαρίσματος λογαριασμών.
Κι αυτά δεν είναι παρά η αρχή…

Διαβάστε τη συνέχεια εδώ