Νέα στοιχεία για την επίθεση εναντίον τού Σταθμού Χωροφυλακής Λιτοχώρου (30/31-4-1946)

 ΕΠΙΜΝΗΜΟΣΥΝΗ ΔΕΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΑΠΟΣΤΡΑΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Ν.ΠΙΕΡΙΑΣ ΥΠΕΡ ΤΩΝ 13 ΠΕΣΟΝΤΩΝ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 30/31-4-1946

Νέα στοιχεία για την επίθεση εναντίον τού Σταθμού Χωροφυλακής Λιτοχώρου (30/31-4-1946)

Νέα στοιχεία αποκαλύφθηκαν για την επίθεση ένοπλων στασιαστών κομμουνιστών εναντίον τού Σταθμού Χωροφυλακής Λιτοχώρου η οποία έγινε βράδυ Σαββάτου τής 30^ης Μαρτίου 1946 προς ξημερώματα Κυριακής 31 Μαρτίου 1946, ημέρας των πρώτων εθνικών εκλογών στην Ελλάδα μετά από μια ολόκληρη δεκαετία. Ήταν μια καλά προσχεδιασμένη και διατεταγμένη από πολύ ψηλά, από τον ίδιο τον Γραμματέα του ΚΚΕ, Νίκο Ζαχαριάδη,επίθεση που έγινε στο Λιτόχωρο και η οποία ουσιαστικά αποτέλεσε και την έναρξη του τρίτου, μέσα στη δεκαετία 1940-1950,ελληνικού εμφύλιου σπαραγμού (1946 - 1949).

Τα στοιχεία αυτά, που αφορούν α) σε νέα ονόματα συμμετεχόντων και πεσόντων κατά τη διάρκεια της επίθεσης, β) στο τί έγινε στο Κακουργιοδικείο που εκδίκασε την υπόθεση αυτή τον Απρίλιο του 1950, ανακοινώθηκαν σε ομιλία που πραγματοποίησε ο Πρόεδρος της Ένωσης Αποστράτων Σωμάτων Ασφαλείας Ν.Πιερίας, Δημήτριος Αδαμόπουλος. Η ομιλία αυτή έγινε την Κυριακή 2 Απριλίου 2017 στο Ηρώο Πεσόντων, στο Πάρκο Λιτοχώρου, μετά από την Επιμνημόσυνη Δέηση και το Τρισάγιο που τελέστηκαν υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των Χωροφυλάκων και Στρατιωτών και μιάς γυναίκας που έπεσαν υπέρ Πατρίδος στον Σταθμό Χωροφυλακής και στο Μεταβατικό Απόσπασμα (30/31-4-1946). 

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Σύνδεσμος Αποστράτων Σωμάτων Ασφαλείας Ν.Πιερίας, όπως άλλωστε κάνει κάθε χρόνο,δεν είχε καλέσει στην εκδήλωση αυτή κανένα κόμμα και καμία κομματική ή ιδεολογική οργάνωση, διότι, όπως εξήγησε, η Επιμνημόσυνη Δέηση δεν έχει κομματικό / ιδεολογικό χαρακτήρα, αλλά τελείται υπέρ αναπαύσεως των ψυχών. «Η ευταξία, η σεμνότητα και η ευπρέπεια επιβάλλεται να επικρατήσουν προς αποφυγή οιασδήποτε πολιτικής - κομματικής ή ιδεολογικής εκμετάλλευσης της εκδήλωσης αυτής», όπως είχε αναφερθεί στην πρόσκληση για την εν λόγω εκδήλωση, τον συντονισμό τής οποίας είχε ο Γραμματέας τής Ένωσης Αποστράτων Σωμάτων Ασφαλείας Ν.Πιερίας, Χρήστος Δέλλας.

ΕΠΙΔΟΣΗ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΩΝ ΤΙΜΗΤΙΚΩΝ ΠΛΑΚΕΤΩΝ

Όπως ανακοινώθηκε από τον Σύνδεσμο Αποστράτων Σωμάτων Ασφαλείας Ν.Πιερίας, φέτος αποφασίστηκε και η επίδοση αναμνηστικών πλακετών προς τιμήν πεσόντων στη Μάχη τού Λιτοχώρου. Συγκεκριμένα, δόθηκαν τιμητικές αναμνηστικές πλακέτες σε συγγενείς των νεκρών Νικόλαου Τζούκα (παρελήφθη από τον αδελφό και τον εξάδελφό του), Νικόλαου Γκουνού (το παρέλαβε η εγγονή του, Ελένη Κουκάρα), Ευαγγελία Λαλουμίχου (το παρέλαβε η δισέγγονή της, Τριανταφυλλιά Τριανταφύλλου - Λαλουμίχου). 

ΠΡΟΣΚΛΗΤΗΡΙΟ ΝΕΚΡΩΝ

Ακολούθως, από τον Γραμματέα τής Ένωσης Αποστράτων Σωμάτων Ασφαλείας Ν.Πιερίας, Χρήστο Δέλλα, έγινε το προσκλητήριο των υπέρ τής Πατρίδος πεσόντων εννέα Χωροφυλάκων τού Σταθμού Χωροφυλακής Λιτοχώρου, τριών Στρατιωτών αλλά και μιας γυναίκας:

Χωροφύλαξ Ευαγγελίδης Γεώργιος, του Κωνσταντίνου και της Μαρίας, εκ Μεσοχώρας Τρικάλων. Απών. Έπεσε υπέρ Πατρίδος.

Χωροφύλαξ Ευαγγελίδης Γεώργιος, του Σταύρου και της Ελένης, εκ Μεσοχώρας Τρικάλων. Απών. Έπεσε υπέρ Πατρίδος.

ΧωροφύλαξΚλάντζος Γεώργιος, του Ιωάννου και της Μαρίας, εκ Μεγάλων Καλυβίων Τρικάλων. Απών. Έπεσε υπέρ Πατρίδος.

ΧωροφύλαξΛιάγκας Ηλίας, του Χαρίση και της Βασιλικής, εκ Μεγάλου ΕλευθεροχωρίουΕλασσόνος. Απών. Έπεσε υπέρ Πατρίδος.

Χωροφύλαξ Μαντάς Θεμιστοκλής, του Νικολάου και της Ελένης, εκ Προδρόμου Τρικάλων. Απών. Έπεσε υπέρ Πατρίδος.

Χωροφύλαξ Μήτσου Αναστάσιος, του Κωνσταντίνου και της Ευαγγελίας, εκ Πύργου Τρικάλων. Απών. Έπεσε υπέρ Πατρίδος.

ΧωροφύλαξΞηντάρης Γεώργιος, του Νικολάου και της Ευαγγελίας, εκ Μεσοχώρας Τρικάλων. Απών. Έπεσε υπέρ Πατρίδος.

ΧωροφύλαξΠουλιανίτης Νικόλαος, του Χρήστου και της Χαρίκλειας, εκ Πυργετού Τρικάλων. Απών. Έπεσε υπέρ Πατρίδος.

Χωροφύλαξ Σακκάς Αριστείδης, του Ιωάννου και της Ευαγγελίας, εκ Μεσοχώρας Τρικάλων. Απών. Έπεσε υπέρ Πατρίδος.

Λοχίας Γκουνός Νικόλαος, του Αθανασίου, εκ Λεπτοκαρυάς Πιερίας. Απών. Έπεσε υπέρ Πατρίδος.

Λοχίας Τζούκας Νικόλαος, του Κωνσταντίνου, εκ Λιτοχώρου Πιερίας. Απών. Έπεσε υπέρ Πατρίδος.

Στρατιώτης Μουσκεφτάρας Γεώργιος, του Κωνσταντίνου, εκ Κορυφής Ημαθίας. Απών. Έπεσε υπέρ Πατρίδος.

Λαλουμίχου - Κόλπη Ευαγγελία, ετών 59, Εθνομάρτυρας. Απούσα. Έπεσε υπέρ Πατρίδος. 

Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΑΠΟΣΤΡΑΤΩΝ Σ.ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Ν.ΠΙΕΡΙΑΣ Δ.ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ

Ολόκληρη η ομιλία τού Προέδρου τής Ένωσης Αποστράτων Σωμάτων Ασφαλείας Ν.Πιερίας, Δημήτριου Αδαμόπουλου, έχει ως εξής:

«Όπως είναι γνωστό -και δεν το κρύβει τώρα πια ούτε και το ΚΚΕ- η επίθεση στασιαστών στο Λιτόχωρο το βράδυ τής 30^ης προς 31^η Μαρτίου 1946 έγινε με εντολή του ίδιου τούΓενικού Γραμματέα τού ΚΚΕ, Νίκου Ζαχαριάδη, προς το Μακεδονικό Γραφείο τού ΚΚΕ. Ο Βαφειάδης επέλεξε το Λιτόχωρο και διέταξε την επιχείρηση εναντίον τούΛιτοχώρου προκειμένου όπως έγραψε «..να δοθεί ένα σκληρό μάθημα σε ομάδα «ταγματασφαλιτών» που τρομοκρατούσε την περιοχή τούΛιτοχώρου».

Η επίθεση όμως δεν έγινε εναντίον «ταγματασφαλιτών» ούτε εναντίον «δεξιάς συμμορίας» όπως είπε, χρόνια πολλά μετά, σε συνέντευξή του, ο υπεύθυνος του εγχειρήματος, Καπετάν Υψηλάντης. Η επίθεση έγινε εναντίον αμούστακων νέων παιδιών Χωροφυλάκων και Στρατιωτών, άγνωστων εν πολλοίς στην περιοχή. Ήταν επίθεση στασιαστών εναντίον τού Σταθμού Χωροφυλακής Λιτοχώρου και του Εκλογικού Αποσπάσματος του Στρατού και του Μεταβατικού Αποσπάσματος Χωροφυλακής που μόλις είχαν φθάσει στο Λιτόχωρο, ήταν μια επίθεση που αποτέλεσε την απαρχή ενός ευρύτερου σχεδίου για την κατάργηση του αστικού κράτους, για την εγκαθίδρυση της λεγόμενης Λαϊκής Δημοκρατίας, για την απόσχιση ελληνικών εδαφών με σκοπό τη δημιουργία ενός νέου Κράτους σε συμφωνία με τα γειτονικά κομμουνιστικά βαλκανικά Κράτη.

Λιτόχωρο, 30-31/3/1946. Ξημερώματα Εθνικών Εκλογών.

Επειδή με την πάροδο των χρόνων τα πραγματικά περιστατικά «θάμπωσαν» και υπάρχει φόβος μήπως ο χρόνος μαζί με την αποτελεσματική προπαγάνδα των αφελών «χρήσιμων ηλίθιων» αστών να τα αλλοιώσει και να τα διαστρέψει, θα μας επιτρέψετε σε δύο γραμμές να τα ξαναθυμηθούμε.

Στο Λιτόχωρο και εν όψει των εκλογών -όπως εξάλλου συνηθιζόταν μέχρι πριν από δυο τρεις δεκαετίες- είχε αποσταλεί μία δύναμη δέκα (10) στρατιωτών με έναν (1) Ανθυπολοχαγό που έφθασε στο χωριό λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές. Επίσης, είχε αποσταλεί και ένα Μεταβατικό Απόσπασμα της χωροφυλακής, δυνάμεως δέκα (10) οπλιτών, που έφθασε πεζή το απόγευμα εκείνου του Σαββάτου. Η τοπική δύναμη της Χωροφυλακής ήταν οκτώ (8) Χωροφύλακες και ένας (1) Ανθυπασπιστής - Διοικητής. Η δύναμη των στρατιωτών στρατωνίζονταν στον Σταθμό Χωροφυλακής, που βρίσκονταν απέναντι και δυτικά και σε απόσταση 60-70 μ. από την εκκλησία τού Αγίου Νικολάου. Το Μεταβατικό Απόσπασμα της Χωροφυλακής κατέλυσε στον πρώτο όροφο μιας διπλοκατοικίας που απείχε 300-400 μέτρα πιο πάνω. Στον κάτω χώρο εκείνης τής κατοικίας βρίσκονταν μια γυναίκα μαζί με την κόρη της, ωστόσο δεν ήταν σπίτι τους.Φαίνεται ότι φιλοξενούνταν εκεί. Επρόκειτο για μια γυναίκα που καθάριζε το Δημοτικό Σχολείο, μάλλον όμως καθάριζε και τα οικήματα της χωροφυλακής και βρισκόταν εκεί για να υποδεχθεί τους 10 Χωροφύλακες του αποσπάσματος.. Συνολικά, επομένως, στο Λιτόχωρο -και στα δύο οικήματα- υπήρχε δύναμη τριάντα ανδρών.

Από τους συνολικά τριάντα άνδρες, οι δέκα (10) του Μεταβατικού Αποσπάσματος βρισκόταν στο βοηθητικό οίκημα. Από αυτούς, οι εννέα Χωροφύλακες αναπαύονταν στον πάνω όροφο ενώ ο δέκατος  ήταν σκοπός.

Από την δύναμη του Σταθμού Χωροφυλακής Λιτοχώρου, τρεις (3) χωροφύλακες βρίσκονταν εντός του τμήματος, τέσσερις (4) ήταν σε περίπολο (την ώρα της επίθεσης) και ένας (1) ήταν σκοπιά στο μπροστινό μέρος του, ενώ ο Διοικητής απουσίαζε. Από τη στρατιωτική δύναμη που φιλοξενούνταν στον Σταθμό Χωροφυλακής, ο Ανθυπολοχαγός-διοικητής, οι δύο (2) Λοχίες και  οι στρατιώτες, όλοι εκτός δύο, βρίσκονταν στο πάνω όροφο του Σταθμού, αναπαυόμενοι. Ο ένας από τους δύο στρατιώτες συμμετείχε στην περίπολο και ο άλλος ήταν σκοπός στο πίσω μέρος τού Σταθμού.

Σύμφωνα με μαρτυρία τούεπιζήσαντος Χωροφύλακα, Νικολάου Παπακωνσταντίνου, οι στασιαστές που επιτέθηκαν, ήταν περισσότεροι, είχαν πιάσει επίκαιρες θέσεις (π.χ. καμπαναριό Αγίου Νικολάου) και είχαν καλύτερο οπλισμό. Επίσης, είχαν σύμμαχό τους το σκοτάδι τής νύχτας και το στοιχείο του αιφνιδιασμού ενώ από νωρίς είχαν κόψει και το τηλέφωνο του Σταθμού Χωροφυλακής Λιτοχώρου οπότε δεν υπήρχε δυνατότητα επικοινωνίας τού Σταθμού με την Κατερίνη, ώστε να έρθει από εκεί κάποια βοήθεια.

Η επίθεση στον Σταθμό Χωροφυλακής Λιτοχώρου (19 Χωροφύλακες και Στρατιώτες)

Η αρχή τής επίθεσης έγινε όταν η περίπολος των χωροφυλάκων και του ενός στρατιώτη ενεπλάκη με ομάδα ένοπλων στασιαστών που κατέβαιναν στο χωριό. Αμέσως μετά τις πρώτες ανταλλαγές πυρών, η περίπολος άρχισε να συμπτύσσεται προς τον Σταθμό Χωροφυλακής όπου όμως δεν έφθασε ποτέ εκεί, διότι, στο μεταξύ, είχαν αρχίσει να ρίχνονται καταιγιστικά πυρά πολυβόλων όπλων, ένα εκ των οποίων είχε τοποθετηθεί στο καμπαναριό τής εκκλησίας τού Αγίου Νικολάου, σε απόσταση μόλις 60-70 μέτρων από τον Σταθμό. Το αποτέλεσμα ήταν, μετά από δύο ώρες σθεναρής άμυνας, το ισόγειο του Σταθμού Χωροφυλακής να πάρει φωτιά και να διαταχθεί από τον ανθυπολοχαγό, τελικά, η εκκένωσή του.

Σ’ αυτή τη μάχη έχασε τη ζωή του ο Λοχίας Τζούκας Νικόλαος από το Λιτόχωρο, καθώς και ο Λοχίας Γκουνός Νικόλαος από τη Λεπτοκαρυά, ο οποίος, αν και ήταν βαριά πληγωμένος, τον αποτελείωσε ο πρώτος του εξάδελφος και συνεπώνυμός του, ο Σταύρος Γκουνός ή Καπετάν Χατζάρας, πετώντας τον, όντας τραυματισμένο, μέσα στις φλόγες για να καεί… Επίσης, σ’ εκείνη τη μάχη έχασε τη ζωή του και ένας Στρατιώτης, ο Μουσκεφτάρας Γεώργιος, ενώ τραυματίστηκε ελαφρά ένας άλλος, ο Δαρβίνης Γεώργιος, ο οποίος και διασώθηκε αλλά συνελήφθη.

Συνελήφθησαν αιχμάλωτοι δύο Στρατιώτες, οι Δαρβίνης Γεώργιος και Νατσιός Αντώνιος, ένας Εθνοφύλακας που ονομαζόταν Μαρμαράς, καθώς και ένας Χωροφύλακας, ο Κοτοπούλης Απόστολος, οι οποίοι οδηγήθηκαν έξω από το χωριό. Οι στασιαστές αφού τους αφόπλισαν και τους πήραν τον οπλισμό τους, τους ξεγύμνωσαν παίρνοντας και τα ρούχα τους, ενώ τις αμέσως επόμενες ημέρες τούς άφησαν ελεύθερους. Ο Μαρμαράς ο Εθνοφύλακας κατέθεσε στο δικαστήριο ότι δραπέτευσε την 9^η ημέρα. 

Η άλλη επίθεση στο οίκημα με το Μεταβατικό Απόσπασμα Χωροφυλακής (10 Χωροφύλακες)

Στο οίκημα όπου φιλοξενούνταν το Μεταβατικό Απόσπασμα με τους 10 Χωροφύλακες, οι στασιαστές αφού σκότωσαν πρώτα τον Χωροφύλακα-σκοπό και παρά τα συνεχή πυρά αλλά και την ενίσχυσή τους με εκείνους που ήρθαν μετά την πυρπόληση του Σταθμού, οι χωροφύλακες αντιστέκονταν σθεναρά αν και είχαν υποστεί σοβαρές απώλειες (ένας νεκρός και τρεις βαριά τραυματισμένοι συνάδελφοί τους). Όμως η κατάσταση επιδεινώθηκε τραγικά όταν, μετά από ρίψεις Μολότωφ, το οίκημα πήρε φωτιά στο ισόγειο, όπου επεκτάθηκε γρήγορα και στον πρώτο όροφο. Με τις φλόγες να περιζώνουν το οίκημα και με την πόρτα καθόδου να φλέγεται, οι έξη χωροφύλακες, μη μπορώντας να βοηθήσουν τους βαριά τραυματίες συναδέλφους τους, πηδούν από το παράθυρο και το μπαλκόνι προς την αυλή. Σώζονται μεν από την φωτιά αλλά σκοτώνονται από τις βολές την ώρα που έπεφταν ή αμέσως μετά την πτώση τους στο έδαφος.

Η γυναίκα που είχε υποδεχθεί το απόσπασμα, η Ευαγγελία (Μπουλιώ) Λαλουμίχου, η οποία καθάριζε τον Σταθμό Χωροφυλακής αλλά και το βοηθητικό αυτό οίκημα, βγήκε άρον - άρον έξω για να γλυτώσει από την φωτιά, ωστόσο έπεσε κι εκείνη νεκρή. Ένας εκ των έξη Χωροφυλάκων που είχαν πέσει προς την αυλή για να σωθούν, τραυματισμένος σοβαρά, επέζησε ακόμη και της χαριστικής βολής, προσποιούμενος τον νεκρό. Τραυματισμένηήταν και η κόρη της καθαρίστριας, η Μαρία. Επομένως, στο οίκημα του Μεταβατικού Αποσπάσματος ο απολογισμός είναι: Νεκροί: Εννέα Χωροφύλακες και μία πολίτις. Τραυματίες: Ένας χωροφύλακας και μία κοπέλα.

Συνολικά, και στα δύο οικήματα, δεκατρείς (13) είναι οι νεκροί, τρεις (3) οι τραυματίες.

Είναι προφανές ότι αμέσως μετά την πολύνεκρη επίθεση εναντίον αστυνομικού και στρατιωτικού στόχου, άλλαξαν τα πάντα στη Χώρα αυτή η οποία οδηγήθηκε σε έναν ακόμη πολύνεκρο εμφύλιο σπαραγμό, μετά τον Κατοχικό Εμφύλιο των ετών 1943 - ‘44 αλλά και μετά τα γεγονότα τού Δεκεμβρίου 1944. Αυτά τα γεγονότα τούΛιτοχώρου, τον Μάρτιο του 1946, βράδυ Σαββάτου 30/3 προς ξημερώματα Κυριακής 31/3, ημέρα εθνικών εκλογών, σήμαναν ουσιαστικά την έναρξη «της Επανάστασης ενάντια στο αστικό κράτος», όπως με έπαρση είχε πει πέρυσι ο Γραμματέας τού ΚΚΕ κ. Κουτσούμπας, εδώ στο Λιτόχωρο.

Η Δίκη στο Κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης

Ανακρίσεις για τα γεγονότα αυτά πραγματοποίησαν τόσο οι αρμόδιες αστυνομικές και στρατιωτικές Υπηρεσίες όσο και οι Υπηρεσίες της Δικαιοσύνης. Πρόκειται για διαδικασίες που συνεχίστηκαν τους επόμενους μήνες από Ανακριτή και Εισαγγελέα. Το ανακριτικό υλικό ήταν ογκώδες, όπως ήταν φυσικό. Ο φάκελος, αφού μελετήθηκε από τον αρμόδιο Εισαγγελέα, διαβιβάστηκε με τις προτάσεις του στο Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης το οποίο και εξέδωσε το υπ’ αριθ. 2681/16-8-1946 Βούλευμα. Αυτό στάλθηκε στο Συμβούλιο Εφετών Θεσσαλονίκης το οποίο, με τη σειρά του, εξέδωσε τα υπ’ αριθ. 1045/46 και 52/49 Βουλεύματα. Επρόκειτο, λοιπόν, να γίνει κανονική Δίκη, με διαφάνεια, ενώπιον ακροατηρίου και με όλους τούς κανόνες τής Δημοκρατίας και όχι ένα «Λαϊκό Δικαστήριο» που θα είχε προαποφασισμένο αποτέλεσμα.

            Η Δίκη έγινε σε Δικαστήριο 10 Ενόρκων ενώπιον ακροατηρίου τού Κακουργιοδικείου Θεσσαλονίκης το τριήμερο Δευτέρα 24, Τρίτη 25 και Τετάρτη 26 Απριλίου του 1950. Οι κατηγορούμενοι ήταν δέκα τέσσερις (14), έντεκα από το Λιτόχωρο και τρεις από την Λεπτοκαρυά. Οι κατηγορίες, κατά το κατηγορητήριο, ήταν: Φόνοι, απόπειρες φόνων, εμπρησμός, ληστεία, αρπαγή, παράνομη κατοχή όπλων, παράβαση του Ν. 453/45.

            Μάρτυρες Κατηγορίας ήταν άμεσα εμπλακέντες και διασωθέντες από την επίθεση Στρατιώτες και Χωροφύλακες καθώς επίσης και πολίτες που έζησαν άμεσα και κυρίως έμμεσα τα γεγονότα. Από τους Μάρτυρες Κατηγορίας, που ήταν τελικά 17, καθώς εξαιρέθηκε ένας μετά από αίτημα των Συνηγόρων Υπεράσπισης που έγινε δεκτό, αξίζει να αναφερθεί η μαρτυρία τής Μαρίας Λαλουμίχου, όπως καταγράφεται στα Πρακτικά εκείνης της Δίκης. Σύμφωνα με τη μαρτυρία αυτή, η ίδια μαζί με τη μητέρα της «..μόλις έπιασε φωτιά (το σπίτι), προσπάθησαν να εξέλθουν για να σωθούν, πλην όμως η μητέρα της πυροβολήθηκε από έναν συμμορίτη και τραυματισμένη κάηκε. Από τους παρόντες κατηγορούμενους (η Μαρία Λαλουμίχου) δεν αναγνώρισε κανέναν. Δύο συμμορίτες τους οποίους αναγνώρισε, φονεύθηκαν» (είχαν φονευθεί). Αυτή είναι η Ελληνίδα..! Έχασε τη μάννα της. Αυτό είναι το σημαντικό. Τέσσερα χρόνια μετά δεν «αναγνωρίζει» κανέναν από τους παρόντες κατηγορουμένους. Όσους αναγνώρισε, είναι ήδη νεκροί. Τους συγχώρησε όλους… Αλλά και οι περισσότεροι από τους Μάρτυρες Κατηγορίας πέραν εκείνων που είχαν καταθέσει στην ανάκριση, κατά τη Δίκη προσπάθησαν να δώσουν τόπο στην οργή, να απαλύνουν τις καταθέσεις τους.. να ξεχάσουν..

Όμως, σε αντίθεση με αυτούς τούς απλούς ανθρώπους, ο Γραμματέας του ΚΚΕ, μιλώντας στο ίδιο αυτό χωριό, το 2016, εβδομήντα χρόνια μετά, ΤΙΜΗΣΕ  όσους πολέμησαν στη ΜΑΧΗ, όπως είπε, του Λιτοχώρου..  Άραγε όμως, είναι μάχη η επίθεση ενόπλων σε κοιμώμενους ανυποψίαστους Στρατιώτες, Χωροφύλακες και πολίτες, μέσα σε κατοικημένη περιοχή; Οι Θύτες θέλουν από τα θύματα λήθη προς αυτούς αλλά αυτοί να εμφανίζονται ως ήρωες για τις πράξεις τους που πρέπει και να τιμώνται…

Μετά τις καταθέσεις των είκοσι δύο (22) Μαρτύρων Υπεράσπισης, ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου κάλεσε τους κατηγορουμένους στους οποίους, αφού τους ανακοίνωσε τις κατηγορίες, τους ζήτησε να απολογηθούν. Οι κατηγορούμενοι στις απολογίες τους αρνήθηκαν κάθε συμμετοχή στις πράξεις που τους αποδίδονταν. Η συνεδρίαση διακόπηκε για την επομένη, Τρίτη 26 Απριλίου 1950.

Την άλλη μέρα συνεχίστηκε η διαδικασία και τελικά ο Εισαγγελέας αφού πήρε το λόγο ζήτησε την ενοχή όλων των κατηγορουμένων κατά το κατηγορητήριο πλην πέντε (5) για τους οποίους πρότεινε την απαλλαγή λόγω αμφιβολιών. Οι Συνήγοροι των Κατηγορουμένων ζήτησαν την απαλλαγή των πελατών τους. Το Δικαστήριο διέκοψε τη συνεδρίαση, οι Ένορκοι συσκέφθηκαν και μετά την επανάληψη της Δίκης ο Προϊστάμενος των Ενόρκων διάβασε την ετυμηγορία των Ενόρκων, που ήταν ομόφωνη. Με βάση την ετυμηγορία των Ενόρκων, ο Εισαγγελέας πρότεινε τις ποινές που θα έπρεπε να επιβληθούν. Οι Συνήγοροι Υπεράσπισης ζήτησαν την επιβολή των ελαχίστων των ποινών. 

 

 Η απόφαση του Δικαστηρίου, οι ένοχοι και οι αθώοι, οι ποινές και οι αποφυλακίσεις

Το Δικαστήριο αφού αποσύρθηκε για να διασκεφθεί, επανήλθε στην έδρα και ο Πρόεδρος ανέγνωσε τις ποινές:

Σε τέσσερις από τους στασιαστές επιβλήθηκε 1) δεκατρείς  φορές η ποινή των ισόβιων δεσμών, για συνέργεια σε φόνους 2) δεκατρείς φορές σε ισόβια δεσμά, για συνέργεια σε άλλους φόνους 3) σε πρόσκαιρα δεσμά δώδεκα ετών, για συνέργεια σε εμπρησμούς και 4)σε πρόσκαιρα δεσμά, για αρπαγή. Οι τελευταίες ποινές (2), (3) και (4) συγχωνεύθηκαν στην πρώτη ποινή, δηλαδή δεκατρείς φορές η ποινή των ισόβιων δεσμών.

Σε άλλους τέσσερις στασιαστές το Δικαστήριο επέβαλε την ποινή των  δεκαέξι (16) ετών φυλακίσεως για κάθε μία από τις πράξεις 1) της αρνητικής συνέργειας σε φόνους, 2) της αρνητικής συνέργειας σε απόπειρα φόνων, της απλής συνέργειας, 3) του εμπρησμού και 4) της αρπαγής. Τις τελευταίες ποινές το Δικαστήριο τις συγχώνευσε στην πρώτη, την οποία και αύξησε τελικά σε είκοσι τέσσερις (24) μήνες και αφαιρώντας τον χρόνο της προφυλάκισής τους, γι’ αυτόν τον λόγο και διατάχθηκε η άμεση αποφυλάκισή τους.

Οι υπόλοιποι έξη (6) κηρύχθηκαν αθώοι, λόγω αμφιβολιών, γι’ αυτό και διατάχθηκε η άμεση αποφυλάκισή τους.

Τιμή στους νεκρούς τής Μάχης τού Λιτοχώρου

Κυρίες και κύριοι, συγγενείς των νεκρών, όσοι είμαστε τούτη την ώρα εδώ. Τιμούμε σήμερα, εβδομήντα-ένα χρόνια μετά τη δολοφονική επίθεση των «Επαναστατών» κομμουνιστών, τιμούμε τη μνήμη των 9 Ανδρών της Χωροφυλακής, των 2 Λοχιών και ενός Στρατιώτη τού Ελληνικού Στρατού καθώς και μιάς άοπλης Γυναίκας, που έχασαν την ζωή τους. Επίσης, τιμούμε σήμερα και την ταλαιπωρία των τριώντραυματισθέντων καθώς και των τεσσάρων απαχθέντων οι οποίοι επέζησαν αυτής της φρικτής δοκιμασίας. Και βέβαια δεν ξεχνούμε και όλους τούς άνδρες που επέζησαν της επίθεσης αυτής που έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στην πορεία της χώρας».