Δημοσιευονται κατά
καιρούς και διαδιδονται, κυρίως προφορικα, αποψεις ότι η ανοιχτη δικτατορία
(και όχι η κοινοβουλευτική) του αστικού κράτους , δηλαδή του καπιταλισμού,
έφερε στην Ελλάδα πολλά καλά σε αντίθεση με αυτό που ζούμε σήμερα.
Οι αποψεις αυτές
εντοπιζουν το πρόβλημα της οικονομικής κρίσης στον τρόπο διακυβέρνησης και όχι
σε αυτό καθεαυτο το καπιταλιστικό σύστημα που από τη φυση του γεννα περιοδικες
κρισεις που τις πληρώνουν τα λαϊκά στρώματα. Με την εννοια αυτή αθωωνουν τον
καπιταλισμό .
Ένα από τα
καθεστωτα που παρουσιάζουν ως φιλολαικο είναι και η αστική δικτατορία του
Μεταξά . Και τι δεν λένε…
Ότι καθιέρωση το 8ωρο, καθιέρωσε την Κυριακή αργία, καθιέρωσε την αδεία μετ' αποδοχών, εφαρμοσε το νόμο της Κοινωνικής Ασφάλισης,
ρύθμισε τα αγροτικα χρεη…
Ας δούμε
αποσπασματα από ένα άρθρο του «Ριζοσπαστη» (28-10-2012) που αποκαλυπτει τα
ψέματα και την απατη όσων επιχειρουν μια τέτοια προσπάθεια και που έγραψε ο Διονύσης Αρβανιτάκης .
«Εκτός από το
θαυμασμό των φασιστοειδών στον Βίσμαρκ («θεμελιωτής του μοντέρνου κοινωνικού
κράτους θεωρείται ο Γερμανός καγκελάριος Οττο φον Βίσμαρκ (1815-1898)»),
μεταξύ άλλων αναφέρουν: «Στην πατρίδα μας, πρωτεργάτης του κοινωνικού
κράτους υπήρξε ο Ιωάννης Μεταξάς».Ο ίδιος ο Μεταξάς, μέσα από ομιλίες του,
αρκετές φορές είχε δώσει με σαφήνεια το περιεχόμενο της 4ης Αυγούστου:«Η
αδιάκοπος φροντίς διά την στερέωσιν του αστικού καθεστώτος με όλας τας
αναγκαίας θυσίας διά το σύνολον της κοινωνίας και ιδίως διά τας ενδεείς τάξεις»
ΓΙΑ
ΤΟ 8ΩΡΟ-ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΡΓΙΑ-ΑΝΕΡΓΙΑ
«Στην Ελλάδα, η
καθιέρωση του 8ωρου έγινε με το νόμο 2269 το 1920, με τη νομοθετική
κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας. Για να εφαρμοστεί σταδιακά χρειάστηκαν
οι πολύχρονοι αγώνες των εργατών με πρωτοπόρους τους κομμουνιστές. Χύθηκε πολύ
αίμα στις συγκρούσεις των εργατών με το αστικό κράτος.
Αργότερα, με
Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ) στις 27/6/1932, έγινε η επέκταση και η κωδικοποίηση
όλων των διατάξεων που ίσχυαν γι' αυτό μέχρι τότε στους διάφορους κλάδους.Αυτό
που έκανε η κυβέρνηση Μεταξά ήταν με το βασιλικό διάταγμα 368/24/8/1936 να
επεκτείνει την εφαρμογή του και σ' άλλες κατηγορίες μισθωτών….
- Εκεί, όμως, που επιχειρείται η πλήρης αντιστροφή της
πραγματικότητας από τη ΧΑ είναι ότι «ο Μεταξάς καθιέρωσε την Κυριακή
αργία». Η κυριακάτικη αργία έχει καθιερωθεί από το 1911. Αυτό που
έκανε η κυβέρνηση Μεταξά ήταν να καταργήσει την Κυριακή αργία και το
κυριακάτικο μεροκάματο να δίνεται στο κράτος για την «Εθνική Αμυνα»….
Για την καταπολέμηση της ανεργίας, ο Μεταξάς
θέσπισε κάτι ανάλογο με τις σημερινές αστικές κυβερνήσεις, το σύστημα της «εκ
περιτροπής εργασίας» με τον ΑΝ 2000/1939 και με τον τίτλο «περί λήψεως μέτρων
καταπολεμήσεως της ανεργίας». Ο Γ. Τρίμης κάνει για το νόμο αυτό το εξής
σχόλιο:
«Το σύστημα της εκ περιτροπής εργασίας (...) είτε υπό
την μορφήν του περιορισμού των ωρών της ημερησίας εργασίας, είτε υπό την μορφήν
του αριθμού των ημερομισθίων (...) συνηπάγετο πάντοτε την περικοπήν εισοδήματος
των εργαζομένων προς συντήρησιν των ανέργων». (Γ. Τρίμη, «Αι διεκδικήσεις των εργαζομένων», Αθήναι, 1948, σελ.
108 - 109).
ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ
ΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΙΚΑ
Μετά από πολύμορφους αγώνες της εργατικής τάξης, για
πρώτη φορά το 1922 ψηφίστηκε ο νόμος 2868 για τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις. Με
βάση το νόμο αυτό έως το 1929 ιδρύθηκαν τα κλαδικά επαγγελματικά ασφαλιστικά
ταμεία διάφορων κλάδων, όπως καπνεργατών, αρτεργατών κ.ά. Με τη συνεχή δε πίεση
του συνδικαλιστικού κινήματος, το 1932 η κυβέρνηση Βενιζέλου ψήφισε το νόμο
5733 «περί κοινωνικών ασφαλίσεων». Ο νόμος δεν εφαρμόστηκε, γιατί η κυβέρνηση
έπεσε το Μάρτιο του 1933. Το Σεπτέμβριο του 1934, η κυβέρνηση του Λαϊκού
Κόμματος ψήφισε τον 6298 που δεν εφαρμόστηκε λόγω των αντιδράσεων του κεφαλαίου
και της όξυνσης των ενδοαστικών αντιθέσεων (κίνημα 1935, πραξικόπημα Γ.
Κονδύλη, επαναφορά βασιλείας κ.ά.).
Η εφαρμογή του νόμου της Κοινωνικής Ασφάλισης συνέχισε
να είναι βασικό αίτημα των εργατικών αγώνων. Ηταν βασικό αίτημα της προκήρυξης
και ετοιμασίας της πανεργατικής απεργίας της 5ηςΑυγούστου και από τις δύο
Εργατικές Συνομοσπονδίες. Τι έκανε η κυβέρνηση Μεταξά μπροστά σ' αυτό το
αίτημα; Κήρυξε δικτατορία την προηγούμενη μέρα, στις 4 Αυγούστου, με το
πρόσχημα της «κομμουνιστικής στάσης».
Τελικά, σε εφαρμογή του 6298/34 ιδρύθηκε το ΙΚΑ την
1/11/1937 και λειτούργησε από 1/12/1937 έως το τέλος του χρόνου σε Αθήνα,
Πειραιά, Θεσσαλονίκη και από τα τέλη του 1938 άρχισε η επέκτασή του στις άλλες
πόλεις.
Οι παροχές του συστήματος, αν και πενιχρές και σε
μικρό αριθμό εργαζομένων, ήταν μια ανακούφιση που όμως με τη νέα κρίση του 1939
σταμάτησαν, γιατί το σύστημα κατέρρευσε.
Με το πρόσχημα της «Εθνικής Αμυνας», έγινε κάτι
ανάλογο με το σημερινό «κούρεμα» των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων. Η
δικτατορία κατάσχεσε, με τη μορφή δανείου προς το κράτος, όλα τα αποθεματικά
των ασφαλιστικών οργανισμών που έφταναν «τα 850 εκατομμύρια δραχμές, από τα
οποία τα 500 εκατομμύρια ήταν του ΙΚΑ» (Σπ. Λιναρδάτου, «4η Αυγούστου», σελ.
110).
Αυτό, όμως, που αποτελεί μια πρωτοτυπία της αστικής
διακυβέρνησης της 4ηςΑυγούστου είναι οι παροχές και τα τεράστια για την εποχή
χρηματικά ποσά, που διέθεσε το καθεστώς στους διάφορους εργατοπατέρες
επικεφαλής των διορισμένων, κρατικοποιημένων, φασιστικοποιημένων συνδικάτων. Ο
νόμος 971/1937, εκτός από την ίδρυση του ταμείου συντάξεων των εργατοπατέρων
συνδικαλιστών, προέβλεπε την κρατική επιχορήγηση για «στέγασιν και
ΕΥΠΡΟΣΩΠΟΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΙΝ των επαγγελματικών και εργατικών οργανώσεων». (Σπ.
Λιναρδάτου, «4η Αυγούστου», σελ. 110).
ΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ ΚΑΙ Ο Ι.
ΜΕΤΑΞΑΣ
Η δικτατορία διατυμπάνισε ως σταθμό στην
ιστορία της ελληνικής γεωργίας και ως λύση του αγροτικού προβλήματος το νόμο
677/14/5/1937, για τη ρύθμιση των αγροτικών χρεών.
Ενώ οι αγρότες πριν τη δικτατορία πάλευαν
για διαγραφή όλων των χρεών, με το συγκεκριμένο νόμο έγινε διαγραφή
καθυστερούμενων τόκων και μόνο προς τους ιδιώτες πιστωτές, για χρέη
συναφθέντα από την 1η Ιανουαρίου 1935 και έδινε τη δυνατότητα νέας εξόφλησης
κεφαλαίου σε 12 ετήσιες δόσεις με τόκο 3%.
Ηταν μια σταγόνα στον ωκεανό της
οικονομικής καταχρέωσης των φτωχών αγροτών και μια προσπάθεια εξυγίανσης,
στήριξης της ελληνικής βιομηχανίας που είχε δυσκολίες από τα ληξιπρόθεσμα χρέη
και τα χρωστούμενα τοκοχρεολύσια του εξαθλιωμένου αγροτικού πληθυσμού….
Η 4Η
ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΟΛΙΓΑΡΧΙΑ
Η τετραετία της δικτατορίας ήταν χρυσή εποχή για το
μεγάλο κεφάλαιο. Η ένταση της εκμετάλλευσης των δεμένων χειροπόδαρα
εργαζομένων, η καπιταλιστική οικονομική αναθέρμανση της περιόδου και η άμεση
κρατική παρέμβαση με νέα Δημόσια Εργα πολεμικών προπαρασκευών αύξησαν την
καπιταλιστική κερδοφορία.
Τα διάφορα τμήματα του κεφαλαίου - βιομηχανικό,
πιστωτικό, εμπορικό - αποκόμισαν τεράστια κέρδη και ταυτόχρονα προχώρησε
σημαντικά η συγκέντρωση και συγκεντροποίησή τους. Οι Αφοί Ηλιάσκοι, μέσω της
Τράπεζας Αθηνών, το 1949 ήταν κάτοχοι του 15% όλων των ανώνυμων εταιρειών της
χώρας. Η Εθνική Τράπεζα, η Τράπεζα Αθηνών, η Εταιρεία Λιπασμάτων, το Καλυκοποιείο,
η «Πάουερ», οι εταιρείες Λαναρά, καπνέμποροι, η ΑΓΕΤ Ηρακλής κ.ά. στήριξαν
ανοιχτά τη δικτατορία. Μερικοί κεφαλαιοκράτες και με απαίτησή τους πήραν
επίκαιρες κυβερνητικές θέσεις. Π.χ. ο Ανδρέας Χατζηκυριάκος της ΑΓΕΤ έγινε
υπουργός Εθνικής Οικονομίας, ο Κων/νος Ζαβιτσάνος, διοικητής της Εθνικής
Τράπεζας, έγινε υπουργός Οικονομικών, ο Δημ. Μάξιμος, διευθυντής της Εθνικής,
έγινε υπουργός Εσωτερικών, ο Αλέξανδρος Κορυζής, εκτός από υπουργός Υγείας -
Πρόνοιας, έγινε πρωθυπουργός μετά το θάνατο του Μεταξά.
Η 4η Αυγούστου, που παρουσιαζόταν σαν «Εθνική
Επανάσταση» και κατηγορούσε τα παλιά αστικά κόμματα ως «προδότες», συνέχισε τις
διασυνδέσεις του ελληνικού καπιταλισμού με το ξένο κεφάλαιο. Μια από τις πρώτες
πράξεις της ήταν η συμφωνία της με τους ομολογιούχους και δανειστές. Η προσφορά
του καθεστώτος ήταν να πληρώσει τοκοχρεολύσιο για τα έτη 1935 - 1937 40% από
30% που πλήρωναν οι προηγούμενες αστικές κυβερνήσεις, αργότερα δε το 1940 το
τοκοχρεολύσιο έφτασε 43%.....».
ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΤΥΠΟΥ ΤΕ ΠΙΕΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΚΕ
