 |
| Χρίστος Τζάγκας |
* Από τον Χρίστο Τζάγκα για το Pieria Plus, ως Φοιτητή του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Στις 25 Ιουνίου, μια μέρα μετά τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία, ο Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν κατάφερε να εξασφαλίσει μια ακόμα θητεία στον προεδρικό θώκο από τον πρώτο γύρο με ποσοστό 52,5% ενώ ο αντίπαλός του, ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης και του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, Μουχαρέμ Ιντσέ, έλαβε ποσοστό 31%. Φυσικά δεν έλειψαν οι αναφορές για νοθεία στις κάλπες ιδιαίτερα στην νοτιοανατολική Τουρκία, όπου κυριαρχεί το κουρδικό στοιχείο, ενώ παράλληλα, παρόλο που η αντιπολίτευση επιδίωξε να εκμεταλλευτεί το αρνητικό κλίμα που είχε καλλιεργηθεί για τον Ερντογάν λόγω της οικονομικής αστάθειας, της καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων με τον φυλακισμό αντιφρονούντων αλλά και του αδιεξόδου σε διάφορα εξωτερικά ζητήματα, δεν κατάφερε να του προκαλέσει πλήγμα ικανό να τον οδηγήσει στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Ο Μουχαρέμ Ιντσέ, ενώ φάνηκε να έχει ιδιαίτερη απήχηση στα μεγάλα αστικά κέντρα (Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη) και να εκφράζει μια εναλλακτική λύση και απάντηση στην κυριαρχία του προέδρου Ερντογάν, δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την κλίση προς τον τελευταίο που εκφράζουν τα λαϊκά στρώματα ιδιαίτερα στις επαρχίες και στην ανατολική Τουρκία αλλά και το γεγονός ότι τα ΜΜΕ, ελεγχόμενα στην πλειοψηφία τους από το κράτος, μετέδιδαν σχεδόν αποκλειστικά μόνο τις ομιλίες του προέδρου του AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης).
Με τις εκλογές αυτές ο Ερντογάν επιβεβαίωσε τις αλλαγές στο πολίτευμα που έγιναν στην γειτονική χώρα μετά το δημοψήφισμα του 2017. Με βάση αυτές, το πολίτευμα μετατρέπεται σε προεδρική δημοκρατία από ουσιαστικά προεδρευομένη κοινοβουλευτική που ήταν πριν. Στο νέο πολίτευμα καταργείται η θέση του πρωθυπουργού, ο πρόεδρος συγκεντρώνει στα χέρια του εκτεταμένες εκτελεστικές εξουσίες ενώ μπορεί να αποφασίζει με διατάγματα πάνω σε διάφορα ζητήματα παρακάμπτοντας το κοινοβούλιο. Τουτέστιν, οι καθαιρέσεις των πολιτικών του αντιπάλων αλλά και πολιτών από δημόσιες θέσεις θα γίνεται πλέον πολύ πιο εύκολα και με τον μανδύα μιας νόμιμης πράξης με βάση το νέο Σύνταγμα. Μάλιστα, ο ίδιος ο νεοεκλεγείς πρόεδρος, στις δηλώσεις του μετά την νίκη του δήλωσε ότι «με την θέληση του λαού θα έχουμε μια ισχυρή και σταθερή κυβέρνηση και χώρα». Ισχυρή κυβέρνηση σίγουρα θα υπάρξει από την στιγμή που ισχυροποιείται τόσο η εκτελεστική εξουσία. Ωστόσο, αυτό που προκαλεί εντύπωση σε αυτήν την πρόταση είναι η αναφορά στην «θέληση του λαού». Εφόσον με το νέο πολίτευμα ο νέος πρόεδρος θα έχει πολλές εξουσίες στα χέρια του και θα έχει μεγαλύτερη ευχέρεια στο να καταστείλει πολιτικές ελευθερίες γιατί να επιτευχθεί αυτό με την θέληση του λαού;
Και όμως σε όσα είπε δεν έσφαλε καθώς την αλλαγή του πολιτεύματος και την μετατροπή του σε πιο συγκεντρωτικό με πρόσωπο-κλειδί τον ίδιο, την έκανε αξιοποιώντας δύο δημοκρατικά μέσα, το δημοψήφισμα και τις εκλογές. Ήξερε εξαρχής ότι προκειμένου να περάσει τις πολιτικές που ήθελε όσο πιο αναίμακτα μπορούσε, θα έπρεπε ο τρόπος που θα το έκανε να έχει ένα δημοκρατικό «περιτύλιγμα». Αφού, λοιπόν, εκδίωξε από την δημόσια διοίκηση και από νευραλγικές θέσεις άτομα που θα μπορούσαν να του σταθούν εμπόδιο στις φιλοδοξίες του για παραμονή στην εξουσία, επιδίωξε μέσω του ελέγχου των ΜΜΕ την διαμόρφωση μιας κοινής γνώμης φιλικά προσκείμενης, στην πλειοψηφία της έστω και οριακής, σε αυτήν την «μεταρρύθμιση». Μέσα σε δύο χρόνια, μετά το πραξικόπημα του 2016, κατάφερε να πείσει σημαντικά λαϊκά στρώματα της Τουρκίας ότι παρόλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η χώρα, η δημιουργία μιας ισχυρής κυβέρνησης που θα αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τους εχθρούς, εσωτερικούς και εξωτερικούς, ήταν αναγκαία για την ευημερία του λαού. Δεν χρειάστηκε να χρησιμοποιήσει στρατιωτικά μέσα παρά μόνο μια συστηματική προπαγάνδα και την φίμωση της αντιπολίτευσης. Ο ίδιος μετά τις εκλογές δήλωσε ότι η ψήφος που δόθηκε στον ίδιο και το κόμμα του ήταν ψήφος και για την δημοκρατία.
Με τις ψήφους των Τούρκων πολιτών ο Ερντογάν έγινε ο απόλυτος κυρίαρχος της γειτονικής χώρας και πλέον η αντιπολίτευση θα έχει ακόμα πιο δύσκολο έργο εάν θέλει να αμφισβητήσει την παντοδυναμία του. Αυτό διότι δεν έχει μπροστά της μόνο ένα καθεστώς αλλά και σημαντικό κομμάτι του τουρκικού λαού που θα βλέπει την νέα κατάσταση ως αναγκαία λύση για την χώρα και οποιαδήποτε απόπειρα αλλαγής της ως εθνική απειλή.
https://www.pieriaplus.gr/
