Με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συντονιστικό ρόλο, 10 διαφορετικοί φορείς της χώρας ενώνουν τις δυνάμεις τους, συμμετέχοντας στο μεγαλύτερο τόσο σε διάρκεια, όσο και σε προϋπολογισμό πρόγραμμα LIFE που έχει ποτέ εγκριθεί για την Ελλάδα. Κοινός στόχος όλων των εταίρων είναι η χώρα να ανταποκριθεί επιτυχώς στις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις της για την καλύτερη εφαρμογή της νομοθεσίας για τη φύση, υλοποιώντας το Πλαίσιο Δράσεων Προτεραιοτήτων (2014-2020) και συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο, στην ανάδειξη και την αποτελεσματικότερη προστασία των περιοχών του δικτύου Natura 2000 στη χώρα μας.
Το LIFE-IP 4 NATURA «Ολοκληρωμένες δράσεις για τη διατήρηση και διαχείριση των περιοχών του δικτύου Natura 2000, των ειδών, των οικοτόπων και των οικοσυστημάτων στην Ελλάδα», όπως ονομάζεται, θα αποτελέσει -από σήμερα και για τα επόμενα 8 χρόνια (έως το 2025), την αιχμή του δόρατος στην προσπάθεια αυτή. Το έργο, με συνολικό προϋπολογισμό €17 εκατ. συγχρηματοδοτείται στο μεγαλύτερο μέρος του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Πράσινο Ταμείο, ενώ σε αυτό πέραν του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συμμετέχουν το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το WWF Ελλάς, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, η Περιφέρεια Κρήτης, η Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας & Θράκης, η Περιφέρεια Αττικής, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου – Δ. Μακεδονίας και το Πράσινο Ταμείο.
Με αφορμή τον εορτασμό της Ευρωπαϊκής Ημέρας Νatura 2000 (21 Μαΐου) και την πρώτη επέτειο από τη δέσμευση της Ε.Ε. και των κρατών-μελών για καλύτερη εφαρμογή των οδηγιών για τη φύση, οι εταίροι του προγράμματος πραγματοποίησαν κοινή Συνέντευξη Τύπου, παρουσιάζοντας τους βασικούς στόχους του έργου, τις δράσεις που περιλαμβάνει και τα κενά που θα καλύψει αναφορικά με την ανάγκη προστασίας των περιοχών του δικτύου Natura 2000 και την ενημέρωση του κοινού γύρω από την αξία τους. Πρόκειται για το πιο φιλόδοξο, πολύπλευρο και μακρόπνοο έργο προστασίας της φύσης που υλοποιείται στη χώρα μας.
Κύριοι στόχοι του έργου είναι η εκπόνηση, θεσμοθέτηση και η υλοποίηση για πρώτη φορά συντονισμένα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχεδίων δράσης ειδών και οικοτόπων κοινοτικού ενδιαφέροντος σε εθνικό επίπεδο και η πιλοτική εφαρμογή σχεδίων διαχείρισης των περιοχών Natura στις περιφέρειες Αττικής, Κρήτης, Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης και στα χωρικά όρια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας.
Μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο του έργου θα πραγματοποιηθεί, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, χαρτογράφηση των οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών τους σε όλες τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, θα δημιουργηθούν καινοτόμα γεωχωρικά εργαλεία διαχείρισης των περιοχών του δικτύου, θα υλοποιηθεί πρόγραμμα κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού που είναι αρμόδιο για ή εμπλέκεται με τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, ενώ παράλληλα, θα σχεδιαστεί και θα πραγματοποιηθεί ολοκληρωμένη πανελλήνια εκστρατεία ενημέρωσης για το δίκτυο Natura 2000.
Τέλος, μέσω του έργου θα κινητοποιηθούν επιπλέον πόροι για το δίκτυο Natura 2000 από άλλες ευρωπαϊκές και εθνικές χρηματοδοτικές πηγές, ενώ θα επικαιροποιηθεί το Πλαίσιο Δράσεων Προτεραιότητας για την περίοδο 2021-2027, ώστε να αξιοποιηθούν καλύτερα οι ευρωπαϊκοί πόροι της επόμενης χρηματοδοτικής περιόδου για το δίκτυο Natura 2000.
Αντιλαμβανόμενοι την αναγκαιότητα του έργου, καθώς έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για την προστασία της ελληνικής φύσης, στη Συνέντευξη Τύπου έδωσαν το παρών εκπρόσωποι από όλους τους φορείς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, εκφράζοντας δημόσια την επιθυμία τους οι δράσεις που θα υλοποιηθούν τα επόμενα 8 χρόνια να δημιουργήσουν διευρυμένο θετικό αντίκτυπο, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα και την ανάδειξη του μοναδικού ρόλου που οι περιοχές του δικτύου Natura 2000 μπορούν να διαδραματίσουν στην αντίληψη του κοινού για την ελληνική φύση και κατ’ επέκταση στην ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, αλλά και της χώρας γενικότερα.
Δηλώσεις εταίρων του προγράμματος LIFE–IP 4 NATURA στο πλαίσιο της Συνέντευξης Τύπου
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Σωκράτης Φάμελλος, δήλωσε ότι «Η υλοποίηση του ολοκληρωμένου έργου LIFE IP στον τομέα της φύσης και της βιοποικιλότητας αποδεικνύει για άλλη μία φορά, την πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε μεγάλες τομές, ειδικά σε ζητήματα περιβάλλοντος που έμεναν στάσιμα για πολλά χρόνια. Στόχος μας είναι η ενίσχυση της πολιτικής για το φυσικό κεφάλαιο, ώστε να επιτύχουμε ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας, στηρίζοντας ταυτόχρονα και τις υπηρεσίες που τα οικοσυστήματα και η βιοποικιλότητα παρέχουν στις τοπικές κοινωνίες.
Με ένα νέο ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης και διοίκησης των Προστατευόμενων Περιοχών προσελκύουμε ευρωπαϊκούς πόρους για το φυσικό περιβάλλον και τα προστατευόμενα είδη. Συνεργαζόμαστε και συμπλέουμε όλοι μαζί, πολιτική ηγεσία, αυτοδιοίκηση, παραγωγικοί φορείς, ΜΚΟ και κοινωνία, για να λύσουμε τα προβλήματα, να δημιουργήσουμε γνώση και εργαλεία και να στηρίξουμε τη δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη».
Εκπροσωπώντας το Πανεπιστήμιο Πατρών, ο καθηγητής κ. Παναγιώτης Δημόπουλος, υπογράμμισε πως «Ο ρόλος του Πανεπιστημίου Πατρών αφορά στην επιστημονική τεκμηρίωση της αξίας των οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών τους μέσω της χαρτογράφησης, της αξιολόγησης και κατανόησης του εθνικού φυσικού μας κεφαλαίου. Στόχος είναι η αξιοποίηση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημικών υπηρεσιών ως ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Ελλάδας για την λήψη αποφάσεων και την υλοποίηση πολιτικών».
Από την πλευρά του ο επίκουρος καθηγητής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, κ. Γιώργος Μαλλίνης, επισήμανε ότι «Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, έχει ως κύριο ρόλο το σχεδιασμό και ανάπτυξη γεωχωρικών εργαλείων που θα χρησιμοποιηθούν για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των περιοχών του Οικολογικού Δικτύου Natura 2000 της χώρας από το ΥΠΕΝ, αλλά και την γεωχωρική απεικόνιση, εξερεύνηση και ανάλυση των υπηρεσιών και της αξίας των οικοσυστημάτων σε εθνική κλίμακα από πολίτες και φορείς».
Ο κ. Δημήτρης Καραβέλλας, γενικός διευθυντής του WWF Ελλάς, ανέφερε ότι η έλλειψη ενημέρωσης για τις απαιτήσεις των δύο οδηγιών και του δικτύου Natura 2000, κατανόησης των απαιτήσεων αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την πλήρη και ορθή εφαρμογή των οδηγιών. «Η Ελλάδα καλείται να κερδίσει το στοίχημα της διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, κάτι που θα προσδώσει οφέλη όχι μόνο στην ελληνική φύση, αλλά και στις ίδιες τις τοπικές κοινωνίες. Μέσω του έργου LIFE IP, στόχος μας είναι οι Έλληνες πολίτες να γνωρίσουν καλύτερα τις περιοχές του Δικτύου Natura 2000 στη χώρα μας, να κατανοήσουν και να εκτιμήσουν τα μοναδικά οφέλη που δημιουργούν για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας, καθώς και να συμβάλλουν και οι ίδιοι στην προστασία τους».
Ο κ. Γιώργος Σγούρος, Διευθυντής της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, δήλωσε: «Η πρωτοβουλία για την ανάληψη αυτού του Προγράμματος είναι αξιέπαινη και πιστώνεται στο ΥΠΕΝ και σε όλους τους συμμετέχοντες. Το Πρόγραμμα και η ορθή του υλοποίηση συνιστούν μια πραγματικά εθνική πρόκληση αλλά και μια μοναδική ευκαιρία, στην κατεύθυνση της εμπέδωσης της άσκησης της περιβαλλοντικής πολιτικής στον ελληνικό χώρο, στην ίδια τη δημόσια διοίκηση, αλλά και στην αντίληψη των πολιτών γύρω από αυτά τα ζητήματα. Όλοι έχουμε αναγνωρίσει ότι οι προκλήσεις και οι αγκυλώσεις που θα πρέπει να υπερβούμε είναι πολλές, η θέληση όμως όλων για την επιτυχή υλοποίηση είναι ακόμη μεγαλύτερη. Δεν μπορούμε να κρύψουμε τη χαρά μας για την ευκαιρία που έχουμε να συμβάλουμε προς την κατεύθυνση αυτή».
Ο Περιφερειάρχης Κρήτης, κ. Σταύρος Αρναουτάκης, σημείωσε από την πλευρά του: «Η συμμετοχή μας στο μεγάλης κλίμακας αυτό έργο LIFE, αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο ενεργειών για το στρατηγικό στόχο της ορθής διαχείρισης και βιώσιμης ανάπτυξης των περιοχών NATURA 2000 και της πλούσιας βιοποικιλότητας του νησιού».
Ο Περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, κ. Χρήστος Μέτιος, σχολίασε πως: «Μέσα από τη συμμετοχή της στο Πρόγραμμα, η Περιφέρεια ΑΜΘ επιδιώκει ένα υψηλό επίπεδο περιβαλλοντικής προστασίας για τις περιοχές Natura 2000, που καλύπτουν περισσότερο από το 1/3 του συνολικού χερσαίου εδάφους της, και ταυτόχρονα τη δυνατότητα για παρεμβάσεις ήπιας ανάπτυξης σύμφωνα με τις ιδιαίτερες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές συνθήκες κάθε περιοχής».
Η Περιφερειάρχης Αττικής, κ. Ρένα Δούρου, σημείωσε ότι «η συμμετοχή της Περιφέρειας Αττικής στο ολοκληρωμένο πρόγραμμα LIFE για την προστασία της ελληνικής φύσης εντάσσεται στο πλαίσιο μίας σειράς συστηματικών ενεργειών μας με παρεμβάσεις και έργα που αποσκοπούν στη διαφύλαξη και ανάδειξη των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας της Αττικής, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και τη βελτίωση της περιβαλλοντικής επίδοσης».
Ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας, κ. Βασίλειος Μιχαλάκης, επισήμανε τα εξής: «H Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας με τη δομή της ενσωματώνει την ολοκληρωμένη περιβαλλοντική διαχείριση. Με την εμπειρία που διαθέτει στο σχεδιασμό και εφαρμογή Στρατηγικών Περιβαλλοντικών Σχεδίων στοχεύει στην ανάδειξη της ομαλής συνέργειας Τριών Oδηγιών (Βιοποικιλότητα, Νερά, Πλημμύρες) κατά την πιλοτική εφαρμογή τους στο σύμπλεγμα λιμνών Ζάζαρη-Χειμαδίτιδα-Πετρών-Βεγορίτιδα».
«Βασικός ρόλος του Πράσινου Ταμείου στο έργο είναι ο συντονισμός των συμπληρωματικών χρηματοδοτήσεων, καθώς και η παρακολούθηση και επικαιροποίηση του Πλαισίου Δράσεων Προτεραιότητας για τις περιοχές NATURA 2000. Το Πράσινο Ταμείο με συνεισφορά 4 εκατ. ευρώ αποτελεί τον μεγαλύτερο εθνικό συγχρηματοδότη του έργου», ανέφερε από την πλευρά του ο Πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου, κ. Γεώργιος Πατρίκιος.
Παρούσα στη συνέντευξη Τύπου ήταν και η κ. Silvia Donato, Project Adviser του Εκτελεστικού Οργανισμού για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις – EASME, που έχει αναλάβει την παρακολούθηση του έργου εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία τόνισε ότι «Τα Ολοκληρωμένα Προγράμματα LIFE αποτελούν νέα εργαλεία, τα οποία υποστηρίζουν την εφαρμογή του φιλόδοξου πλαισίου πολιτικής της Ε.Ε. για το περιβάλλον. Επιτελούν συνεπώς έναν πολύ σημαντικό στρατηγικό ρόλο. Στην Ελλάδα, το έργο LIFE-IP 4 NATURA, χάρη στην ολιστική του προσέγγιση αναφορικά με τη διαχείριση περιοχών, ειδών, οικοτόπων και οικοσυστημάτων κοινοτικής σημασίας, θα έχει καταλυτική συνεισφορά στο δίκτυο Natura 2000. Το έργο είναι πολύ φιλόδοξο και ανυπομονούμε για την επιτυχή εφαρμογή του».
