Κάποτε τα άτομα μπορούσαν
να συνωμοτήσουν και οι κοινωνίες να επαναστατήσουν κατά διαφόρων είτε
κατοχικών, είτε ανελεύθερων είτε
καταπιεστικών καθεστώτων. Μπορούσαν να το
κάνουν χωρίς οι κρατούντες να έχουν πάντα έγκαιρη και ασφαλή πληροφόρηση. Όχι
ότι σήμερα οι πιθανότητες αυτές αποκλείονται από τη σφαίρα του δυνατού, αλλά
σήμερα τα δεδομένα έχουν αλλάξει.
Το διαδίκτυο και τα μέσα
κοινωνικής δικτύωσης, στα τέλη της δεύτερης δεκαετίας του 21ου
αιώνα, δεν έχουν απλά εισβάλει στις ζωές δισεκατομμυρίων ανθρώπων, αλλά έχουν
μετατραπεί σε νέα κανονικότητα. Δια αυτών των νέων μέσων ο σύγχρονος
άνθρωπος-πολίτης-καταναλωτής σε έναν, εξαιρετικά μεγάλο βαθμό πλέον,
επικοινωνεί, διασκεδάζει, κοινωνικοποιείται, ενημερώνεται και πολιτικοποιείται.
Στα δεδομένα που
ξεχωρίζουν, από αυτήν την απλή διαπίστωση ,είναι όχι τόσο ο όγκος, η ποιότητα
και η σημασία των πληροφοριών που ο χρήστης του διαδικτύου και των μέσων
κοινωνικής δικτύωσης δέχεται, όσο αυτών που ο ίδιος εκπέμπει.
Προς αποφυγή φλυαρίας, οι
πληροφορίες που το άτομο απλόχερα διαθέτει στις βάσεις δεδομένων των παγκόσμιων
μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να παρομοιαστεί με ένα παζλ. Το παζλ αυτό
αποτελείται από κομμάτια. Τα κομμάτια αυτά μεμονωμένα ενδεχομένως για κάποιους να
φαντάζουν αθώα.
Εάν δηλαδή εξεταστεί το
κάθε ένα από μόνο του ως μια συνειδητή επιλογή (πόσο συνειδητή είναι για παράδειγμα
από ανήλικους χρήστες οι οποίοι παρά τις νομοθεσίες, ανεξέλεγκτα χρησιμοποιούν
τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;) για δημόσια έκφραση της κάθε μίας και του κάθε
ενός. Για παράδειγμα, ποια μέρη
αρέσκεται να επισκέπτεται, πόσο συχνά, σε ποια μέρη του αρέσει να κάνει
διακοπές, πώς διασκεδάζει, ποια τα χόμπι του, ποια προϊόντα τον ενδιαφέρουν
προς αγορά, ποιες οι αντιδράσεις, τα σχόλια και η γενική στάση του απέναντι σε
ειδήσεις, γεγονότα, κοινωνικά και άκρως πολιτικά ζητήματα;
Ποιες οι θρησκευτικές του
πεποιθήσεις, οι σεξουαλικές προτιμήσεις, οι καταναλωτικές συνήθειες και φυσικά,
ποιες οι πολιτικές του απόψεις; Τέτοιες ερωτήσεις τίθενται για την κατασκευή ψυχοκοινωνικού,
καταναλωτικού και πολιτικού προφίλ. Οι υποθέσεις που αφορούν τη «διαρροή»
τέτοιων άτυπων «προφίλ» προς διάφορες κατευθύνσεις, πολλές. Το παζλ λοιπόν,
ολοκληρωμένο δε φαντάζει ιδιαίτερα αθώο.
Κάποιος μπορεί να θεωρήσει
θεμιτή τη χρήση τέτοιων πληροφοριών για οικονομική και πολιτική εκμετάλλευση,
άλλος μπορεί να τη θεωρήσει κατάφορη καταπάτηση της ιδιωτικότητας και των
προσωπικών δεδομένων του ατόμου. Γενικά, όπως είναι λογικό, η διαχείριση των
προσωπικών δεδομένων στην εποχή της πληροφορίας εναπόκειται στην κρίση της
καθεμιάς και του καθενός.
Τσερτεκίδης Γεώργιος
Τελειόφοιτος Πολιτικής
Επιστήμης
