Με την παρουσίαση της απόφασης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) σχετικά με τις αρχαιότητες του Σταθμού Βενιζέλου του ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης, ξεκίνησε
τηΔευτέρα 30 Ιανουαρίου 2017, η 2η τακτική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης.
Την πλήρη ικανοποίησή του εξέφρασε ο Δήμαρχος, Γιάννης Μπουτάρης, για την ομόφωνη έγκριση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, την Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2017, της πρότασης που εκπονήθηκε από την Αττικό Μετρό Α.Ε., ως αποτέλεσμα των εργασιών της Ομάδας Εργασίας, που συστάθηκε στο πλαίσιο του Μνημονίου Συναντίληψης, μεταξύ των Υπουργείων Πολιτισμού και Υποδομών, της Αττικό Μετρό Α.Ε. και του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Η έγκριση του ΚΑΣ προβλέπει τον ανασχεδιασμό του Σταθμού Βενιζέλου κατά τρόπο ώστε να μην χρειαστεί η απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων, αλλά να παραμείνουν κατά χώραν (in situ) στη διάρκεια της κατασκευής του Σταθμού, ως συνέχεια της πρότασης που είχε εισηγηθεί ο Δήμος Θεσσαλονίκης και εγκρίθηκε με την υπουργική απόφαση Μπαλτά.
Ο Δήμαρχος συνεχάρη την Ομάδα Εργασίας που, όπως ανέφερε, εργάστηκε υπό δύσκολες συνθήκες και κατάφερε να αποκαταστήσει κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των φορέων και να αναπτύξει τη συνεργασία με κοινό σκοπό την εξεύρεση τεχνικής λύσης, που επιτρέπει την κατασκευή του Σταθμού χωρίς την προηγούμενη απόσπαση των αρχαιοτήτων.
«Αισθάνομαι ότι η στάση και ο αγώνας του Δήμου Θεσσαλονίκης δικαιώθηκαν τελικά, διότι αποδείχτηκε ότι είναι εφικτή η κατασκευή του Σταθμού χωρίς την προηγούμενη απόσπαση των αρχαιοτήτων», σημείωσε ο Δήμαρχος, Γιάννης Μπουτάρης. «Ο πολιτισμός είναι ένα περιουσιακό στοιχείο, άυλο, αλλά εξαιρετικό ως προς την αξία του. Δεν αποτιμάται ούτε σε κυβικά μπετόν, ούτε σε χρήματα, αλλά με τον τρόπο που τον διαχειριζόμαστε. Είναι εξαιρετικός και για τουριστικούς λόγους, αλλά κυρίως για να μάθουν οι συμπολίτες την ιστορία μας» τόνισε και σημείωσε αναφορικά με τη σπουδαιότητα των ευρημάτων: «Το ‘’τετράπυλο’’ δεν είναι μόνο ένας δρόμος, ήταν κάτι αντίστοιχο με την Καμάρα στην πλήρη αρχική μορφή του και, όπως περιγράφουν οι αρχαιολόγοι και βλέπουμε όλοι, είναι ο πολεοδομικός ιστός της πόλης, η διαχρονική απεικόνιση της πόλης και ως Διοίκηση είμαστε περήφανοι που θα παραδώσουμε στην πόλη ένα μνημείο πολιτισμού, που θα κάνει τους Θεσσαλονικείς να σέβονται περισσότερο την ιστορία μας».
Ο Δήμαρχος ευχαρίστησε ιδιαίτερα τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού, Μαρία Βλαζάκη, την πρώην Διευθύντρια της 9ης Εφορείας Αρχαιοτήτων Δέσποινα Μακροπούλου, τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων και τις κυρίες Δέσποινα Κουτσούμπα και Όλγα Σακαλή, τα στελέχη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, ενώ κατέληξε υπογραμμίζοντας εκ νέου το όραμα της Διοίκησης του Δήμου, πέραν της αρχαιολογικής πλάζα που θα αναπτυχθεί πέριξ του Σταθμού Βενιζέλου, για τη δημιουργία ενός διαχρονικού περιπάτου της πόλης, που θα ξεκινά από τον σταθμό της Βενιζέλου και θα διέρχεται την πλατεία Διοικητηρίου, τον Άγιο Δημήτριο, την Αχειροποίητο, τη Ρωμαϊκή Αγορά, το Καπάνι, την πλατεία Αριστοτέλους και την Παναγία Χαλκέων.
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο δημοτικός σύμβουλος, Ανδρέας Κουράκης, ως μέλος της Ομάδας Εργασίας, η οποία συγκροτήθηκε τον Ιούλιο του 2016, στο πλαίσιο του Μνημονίου Συναντίληψης μεταξύ των Υπουργείων Πολιτισμού και Υποδομών, της Αττικό Μετρό Α.Ε. και του Δήμου Θεσσαλονίκης. Όπως διευκρίνισε ο ίδιος, η Ομάδα Εργασίας κλήθηκε να δώσει λύση σε ένα πρόβλημα που έμοιαζε άλυτο, με την προηγούμενη διοίκηση της Αττικό Μετρό να ισχυρίζεται ότι είναι αδύνατο να κατασκευαστεί ο σταθμός Βενιζέλου χωρίς την ολική απόσπαση των αρχαιολογικών ευρημάτων.
«Το πρώτο που κάναμε σαν ομάδα ήταν να δούμε αν μπορούμε να δώσουμε σε σύντομο χρονικό διάστημα μια λύση για την παράκαμψη των αρχαιοτήτων, που να μην ακολουθεί τις προηγούμενες προσεγγίσεις, έξω δηλαδή από το περίγραμμα του σταθμού» τόνισε ο κ. Κουράκης. Σημείωσε επίσης, ότι η απάντηση σε όσους αναρωτιούνται, γιατί το ΚΑΣ αποφάσισε ομόφωνα αυτή τη φορά την κατά χώρα διατήρηση των αρχαιοτήτων, είναι ότι, όπως ειπώθηκε στη συνεδρίαση της περασμένης Τρίτης 24 Ιανουαρίου 2017, η όποια απόφαση του ΚΑΣ εξαρτάται άμεσα από τις εισηγήσεις της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. Η νέα διοίκηση της εταιρίας έδωσε διαφορετικές κατευθύνσεις και οδήγησε τελικά στη συγκεκριμένη απόφαση.
»Χρειάζεται τόλμη, θάρρος, αυτογνωσία και έλλειψη κόμπλεξ για να αναγνωρίσει κάποιος ότι μια λύση είναι καλύτερη από αυτήν που προωθούσε μέχρι τώρα. Αυτή είναι μια εξαιρετική πρόταση που ικανοποιεί τους πάντες και φυσικά θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και χρόνο και κόστος. Όμως, δεν είναι αλήθεια ότι το Μετρό καθυστέρησε εξαιτίας εμπλοκής στο Σταθμό της Βενιζέλου. Θυμίζω ότι σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμό, το έργο θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί το 2012 και πήρε παράταση έως το 2014, οπότε και αποχώρησε η κατασκευάστρια εταιρία. Το ζήτημα των Αρχαιοτήτων ήρθε στο προσκήνιο το 2013» επισήμανε ο Ανδρέας Κουράκης.
Τα βασικά σημεία της Τεχνικής Έκθεσης που συνέταξε τον Δεκέμβριο του 2016 η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. και κατατέθηκε ως πρόταση προς έγκριση στο ΚΑΣ που συνεδρίασε και την ενέκρινε ομόφωνα την περασμένη Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2016, προβλέπουν, μεταξύ άλλων:
- Ο σταθμός Βενιζέλου χωροθετείται στη συμβολή των οδών Εγνατία και Βενιζέλου, στο κέντρο της πόλης, και αναμένεται να έχει από τις υψηλότερες επιβατικές κινήσεις στο Μετρό Θεσσαλονίκης
- Για την κατασκευή του σταθμού εκτελέστηκε αρχαιολογική ανασκαφή, η οποία έφτασε σε βάθος περίπου 7m και έχει σταματήσει στις 24.12.2012, χωρίς να έχει ολοκληρωθεί σε όλο το βάθος του αρχαιολογικού στρώματος
- Με το νέο σχεδιασμό, ο σταθμός κατασκευάζεται με υπόγεια εκσκαφή σε δυο επίπεδα
- Η βόρεια είσοδος συνδέεται με τη νότια, από την οποία γίνεται η πρόσβαση στα χαμηλότερα επίπεδα, μέσω πεζογέφυρας που κατασκευάζεται στο δυτικό τμήμα του σταθμού κάτω από την Εγνατία και πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο
- Οι αρχαιότητες που έχουν ήδη αποκαλυφθεί εντός του περιγράμματος του κατασκευασμένου περιμετρικού κελύφους του σταθμού εκτείνονται σε επιφάνεια 1.513 m2 περίπου
- Ιδιαίτερη μέριμνα έχει δοθεί στον βέλτιστο, κατά το δυνατόν, συνδυασμό του σταθμού με τον αρχαιολογικό χώρο και την ένταξή του στην καθημερινότητα των επιβατών, χωρίς να αλλοιώνεται
- Μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής ο αρχαιολογικός χώρος εντός του σταθμού θα καταλαμβάνει επιφάνεια 1.377 m2, που αντιστοιχεί στο 91% του υφιστάμενου, καθώς και πρόσθετες επιφάνειες αρχαιοτήτων στην βόρεια και νότια είσοδο εμβαδού 423 m2. Η συνολική επιφάνεια των αρχαιοτήτων θα φτάνει τα 1.800 m2 περίπου
- Για τη βέλτιστη ανάδειξη των αρχαιοτήτων μέσα στο σταθμό, θα διαμορφωθούν στην πλάκα της οροφής τέσσερεις φεγγίτες, διαστάσεων 1,50x0,7m περίπου, κάτω από το βόρειο πεζοδρόμιο της οδού Εγνατίας, μέσω των οποίων κατά την ημέρα θα υπάρχει φυσικός φωτισμός, ενώ τη νύχτα οι φωτισμένες αρχαιότητες θα είναι ορατές από το πεζοδρόμιο
Η συγκεκριμένη πρόταση συνδυάζει σταθμό Μετρό με ενσωματωμένο στη λειτουργία του σημαντικό αρχαιολογικό χώρο, που καθιστά το Μετρό της Θεσσαλονίκης μοναδικό διεθνώς. Για την οριστικοποίησή της απαιτούνται οι εγκρίσεις από το Υπουργείο Πολιτισμού και η εκπόνηση των απαραίτητων μελετών, με τις οποίες θα οριστικοποιηθούν οι ακριβείς διαστάσεις των χώρων, των δομικών στοιχείων και των Η/Μ εγκαταστάσεων, το κόστος και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης.
Με τα υφιστάμενα στοιχεία, ο χρόνος κατασκευής εκτιμάται στα τέσσερα έτη. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ, το έργο θα τεθεί σε λειτουργία το 2020 και ο σταθμός Βενιζέλου το 2021.
«Αντίπαλός μας είναι ο χρόνος» κατέληξε ο Ανδρέας Κουράκης και κάλεσε τους φορείς που προχώρησαν σε προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας για ακύρωση της απόφασης του ΚΑΣ, να τις αποσύρουν, καθώς μπορεί να οδηγήσουν σε εμπλοκές και καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του έργου.
