Επάνοδος στην καθημερινότητα. Άνθρωπος ,Κοινωνία, Εξουσίες
Τα παρακάτω μπορεί ίσως να μας φανούν χρήσιμα.
Τα παρακάτω μπορεί ίσως να μας φανούν χρήσιμα.
Μπήκαμε στον νέο χρόνο, στο 2016. Σε λίγο θα τελειώσουν οι γιορτές και τα πανηγύρια με τα αισιόδοξα ευχολόγια. Αυτά μας χρειάζονται, μας είναι απαραίτητα για να νοιώθουμε ότι δεν είμαστε μόνοι, ότι υπάρχουν άνθρωποι, που νοιάζονται για μας, που είμαστε έτσι πρόσωπα και όχι απλά νούμερα, ότι υπάρχει η Κοινωνία μας. Έτσι τονώνεται και το ηθικό μας και η ίδια η Κοινωνία.
Εκτός από το άτομο-πρόσωπο-πολίτη-άνθρωπο και την Κοινωνία των ανθρώπων, υπάρχουν και οι εξουσίες. Καλές ή κακές. Αυτές αναφύονται και υπάρχουν σε πολλά επίπεδα, από την οικογένεια μέχρι το επίπεδο του Κράτους. Η εξουσία ουσιαστικά αποφασίζει για τις ζωές μας.
Εκτός από το άτομο-πρόσωπο-πολίτη-άνθρωπο και την Κοινωνία των ανθρώπων, υπάρχουν και οι εξουσίες. Καλές ή κακές. Αυτές αναφύονται και υπάρχουν σε πολλά επίπεδα, από την οικογένεια μέχρι το επίπεδο του Κράτους. Η εξουσία ουσιαστικά αποφασίζει για τις ζωές μας.
Στο 2016 θα διαπιστώσουμε -πέραν πάσης αμφιβολίας- αν η ανώτατη εξουσία είναι καλή ή κακή. Το Σύνταγμα της χώρας αναφέρει ότι σε ζοφερές στιγμές, οι δράσεις αφήνονται στην κρίση και στον πατριωτισμό των Ελλήνων.
Ας δούμε το θέμα της εξουσίας με γενικότητες, πέραν του πώς το βλέπει ο καθένας, επί πλέον και με την παρακάτω οπτική. Μπορεί να θεωρηθεί σωστή η τοποθέτηση, μπορεί και όχι. Όμως όπως και νά΄ χει το πράγμα, αν συνεχίσουμε την ανάγνωση, θα σκεφτούμε και αυτό είναι καλό.
Η Εξουσία πάντα έχει ένα πρόσωπο στην κοινωνία. Η Εξουσία πάντα είναι εμφανής. Η διαφορά είναι ότι άλλοτε ασκείται από τα συγκεκριμένα πρόσωπα που κατέχουν την δύναμη και άλλοτε από τα εμφανή πρόσωπα που κατέχουν τις εμφανείς θέσεις δύναμης, αλλά ακολουθούν οδηγίες ή υπακούουν σε άλλα, αφανή και σαφώς παράνομα κέντρα εξουσίας, που πιθανολογείται μάλλον η ύπαρξή τους από τις ενδείξεις, παρά ότι υπάρχουν αποδείξεις.
Το ρήμα Κοινωνώ (κοινός νους) σημαίνει την ροή και την μετάδοση πληροφοριών μεταξύ των κοινωνικών μονάδων. Το βασικό εργαλείο για τη μετάδοση της πληροφορίας είναι η γλώσσα και το βασικό μέσον μετάδοσης ο λόγος, προφορικός, έντυπος και ηλεκτρονικός . Το σύνολο των κοινωνικών μονάδων που επικοινωνούν – συνδιαλέγονται μεταξύ τους, σε πλαίσιο συγκεκριμένης δομής, απαρτίζει το έμψυχο υλικό της κοινωνίας.
Μια κοινωνία, από την απλούστερη έως την πολυπλοκότερη, συνεπάγεται δομές και λειτουργίες.
Περιλαμβάνει σύνολο ανθρώπων, που διαβιούν σε χώρους μιας επικράτειας, που βρίσκεται υπό το κράτος εθίμων-συνηθειών, νόμων και διατάξεων. Στο σύνολο της ευρύτερης επικράτειας περιλαμβάνονται τοπικά υποσύνολα, με διαφοροποιήσεις αναφορικά με έθιμα και συνήθειες, αλλά και με τα κοινά στοιχεία της ευρύτερης κοινωνίας.
Η κοινωνία είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Διαθέτει συστήματα με όργανα και λειτουργίες και άλλοτε είναι υγειής και άλλοτε πάσχει και υποφέρει το σύνολο των μελών της. Αυτό το τελευταίο συμβαίνει όταν αχρηστευθούν τα προστατευτικά συστήματα και βληθούν ή καταληφθούν όργανα και θεσμοί από στοιχεία βλαπτικά για την συγκεκριμένη κοινωνία, που έτσι νοσεί.
Στη δομή της κοινωνίας υπάρχουν θέσεις δύναμης, για χρήση για την εύρυθμη λειτουργία της.
Υπάρχουν και άτομα που καταλαμβάνοντας ισχυρές θέσεις, μπορεί να κάνουν νομότυπα κατάχρηση της δύναμης-εξουσίας που παρέχει η θέση αυτή.
Μια κοινωνία, από την απλούστερη έως την πολυπλοκότερη, συνεπάγεται δομές και λειτουργίες.
Περιλαμβάνει σύνολο ανθρώπων, που διαβιούν σε χώρους μιας επικράτειας, που βρίσκεται υπό το κράτος εθίμων-συνηθειών, νόμων και διατάξεων. Στο σύνολο της ευρύτερης επικράτειας περιλαμβάνονται τοπικά υποσύνολα, με διαφοροποιήσεις αναφορικά με έθιμα και συνήθειες, αλλά και με τα κοινά στοιχεία της ευρύτερης κοινωνίας.
Η κοινωνία είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Διαθέτει συστήματα με όργανα και λειτουργίες και άλλοτε είναι υγειής και άλλοτε πάσχει και υποφέρει το σύνολο των μελών της. Αυτό το τελευταίο συμβαίνει όταν αχρηστευθούν τα προστατευτικά συστήματα και βληθούν ή καταληφθούν όργανα και θεσμοί από στοιχεία βλαπτικά για την συγκεκριμένη κοινωνία, που έτσι νοσεί.
Στη δομή της κοινωνίας υπάρχουν θέσεις δύναμης, για χρήση για την εύρυθμη λειτουργία της.
Υπάρχουν και άτομα που καταλαμβάνοντας ισχυρές θέσεις, μπορεί να κάνουν νομότυπα κατάχρηση της δύναμης-εξουσίας που παρέχει η θέση αυτή.
Για να υπάρχει εξουσία, απαιτούνται μηχανισμοί που να την στηρίζουν, να την εκφράζουν και να την προστατεύουν.
Οι μηχανισμοί έχουν τον λόγο ύπαρξης (σκοπός και στόχοι), το σχέδιο υλοποίησης – σχηματισμού, την υλοποίηση και την έκφραση-δράση.
Οι μηχανισμοί αυτοί διαπνέονται από την γενικότερη ιδέα και τις επί μέρους ιδέες, την οργάνωση των ιδεών σε συγκεκριμένη δομή και λειτουργίες, την υλοποίηση αυτών με πρόσωπα και πράγματα και την εφαρμογή-δράση.
Οι μηχανισμοί έχουν τον λόγο ύπαρξης (σκοπός και στόχοι), το σχέδιο υλοποίησης – σχηματισμού, την υλοποίηση και την έκφραση-δράση.
Οι μηχανισμοί αυτοί διαπνέονται από την γενικότερη ιδέα και τις επί μέρους ιδέες, την οργάνωση των ιδεών σε συγκεκριμένη δομή και λειτουργίες, την υλοποίηση αυτών με πρόσωπα και πράγματα και την εφαρμογή-δράση.
Η Εξουσία υπάρχει για να ελέγχει και ταυτόχρονα να προστατεύει:
- την δομή και τις λειτουργίες συγκεκριμένης οργάνωσης.
- τα άτομα που ζουν στο πλαίσιο αυτής της κοινωνικής δομής.
Γενικά η εξουσία μπορεί να είναι αναγκαία και έτσι κοινής αποδοχής ή επιβαλλόμενη, με εμφανείς ή αφανείς αντιδράσεις.
- την δομή και τις λειτουργίες συγκεκριμένης οργάνωσης.
- τα άτομα που ζουν στο πλαίσιο αυτής της κοινωνικής δομής.
Γενικά η εξουσία μπορεί να είναι αναγκαία και έτσι κοινής αποδοχής ή επιβαλλόμενη, με εμφανείς ή αφανείς αντιδράσεις.
Η εξουσία για να λειτουργήσει χρειάζεται απαραίτητα:
- Εξουσιαστές (αρχηγό και κάστα).
- Υπαρκτούς ή προβαλλόμενους κινδύνους.
- Ισχυρό ιδεολογικό υπόβαθρο.
α. για την αναγκαιότητα ύπαρξης της εξουσίας και
β. για την συντήρηση ύπαρξης της εξουσίας.
- Το εργαλείο επιβολής κυρίως με κάθετη ιεραρχική δομή.
α. για την προστασία της εξουσίας,
β. για την επιβολή της εξουσίας και
γ. για τις κυρώσεις.
- Υπαρκτούς ή προβαλλόμενους κινδύνους.
- Ισχυρό ιδεολογικό υπόβαθρο.
α. για την αναγκαιότητα ύπαρξης της εξουσίας και
β. για την συντήρηση ύπαρξης της εξουσίας.
- Το εργαλείο επιβολής κυρίως με κάθετη ιεραρχική δομή.
α. για την προστασία της εξουσίας,
β. για την επιβολή της εξουσίας και
γ. για τις κυρώσεις.
- Οι εξουσιαζόμενοι.
Απαιτείται αποδοχή της εξουσίας
α. αποδοχή της εξουσίας, λόγω συνειδητοποίησης της αναγκαιότητας της εξουσίας για την κοινωνική δομή.
β. λόγω αναγκαστικής συμμόρφωσης (δυσφορία αλλά αποδοχή για την αναγκαιότητα ή συμμόρφωση λόγω των κυρώσεων)
γ. αντίδραση προς την εξουσία, είτε φανερά, είτε αφανώς. Με τον λόγο ή με βίαιες πράξεις.
Απαιτείται αποδοχή της εξουσίας
α. αποδοχή της εξουσίας, λόγω συνειδητοποίησης της αναγκαιότητας της εξουσίας για την κοινωνική δομή.
β. λόγω αναγκαστικής συμμόρφωσης (δυσφορία αλλά αποδοχή για την αναγκαιότητα ή συμμόρφωση λόγω των κυρώσεων)
γ. αντίδραση προς την εξουσία, είτε φανερά, είτε αφανώς. Με τον λόγο ή με βίαιες πράξεις.
Η Εξουσία και οι μηχανισμοί της μπορεί να καταληφθούν από άτομα ικανά, κοινής αποδοχής ή από ιδιοτελή άτομα που μπορεί να παρεισφρύσουν, είτε για το ατομικό τους συμφέρον (δόξα, φήμη, χρήματα, γενικά δύναμη), είτε –ακόμα χειρότερα- παρασιτικά άτομα, για κέρδη οργάνωσής τους και ακόμα πιο άσχημα ΄΄καρκινικά΄΄ άτομα, για δικούς τους σκοπούς, που συνάδουν με την καταστροφή της υπάρχουσας κοινωνίας.
Τα ιδιοτελή άτομα μπορεί να παρεισφρήσουν στους μηχανισμούς της εξουσίας, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή να δράσουν ιδιοτελώς, με κατάλληλες ‘’οδηγίες’’.
Τέτοια άτομα και οργανώσεις, είναι αυτονόητο ότι θα εποφθαλμιούσαν θέσεις κατά το δυνατόν υψηλότερα στην ιεραρχία και θα είχαν ως προκάλυμμα άτομα φαινομενικά άμεμπτα ή πέραν κάθε υποψίας.
Ενας πρόσφορος τρόπος ελέγχου της εξουσίας από αφανείς οργανώσεις, είναι να προωθηθούν σε ισχυρές θέσεις άτομα όχι έξυπνα ή ατομιστές χωρίς ευρύτητα αντίληψης, αλλά ταυτόχρονα που να είναι ειδικοί σε εξειδικευμένο αντικείμενο και ταυτόχρονα επιδεκτικοί χειραγώγησης.
Τα ιδιοτελή άτομα μπορεί να παρεισφρήσουν στους μηχανισμούς της εξουσίας, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή να δράσουν ιδιοτελώς, με κατάλληλες ‘’οδηγίες’’.
Τέτοια άτομα και οργανώσεις, είναι αυτονόητο ότι θα εποφθαλμιούσαν θέσεις κατά το δυνατόν υψηλότερα στην ιεραρχία και θα είχαν ως προκάλυμμα άτομα φαινομενικά άμεμπτα ή πέραν κάθε υποψίας.
Ενας πρόσφορος τρόπος ελέγχου της εξουσίας από αφανείς οργανώσεις, είναι να προωθηθούν σε ισχυρές θέσεις άτομα όχι έξυπνα ή ατομιστές χωρίς ευρύτητα αντίληψης, αλλά ταυτόχρονα που να είναι ειδικοί σε εξειδικευμένο αντικείμενο και ταυτόχρονα επιδεκτικοί χειραγώγησης.
Τα ανωτέρω μπορεί να φαίνονται συνωμοσιολογικά, αλλά στην εποχή μας, μόνον ένας αφελής δεν θα τα έθετε στο προσκήνιο και δεν θα σκεφτόταν έτσι.
Ο αντίλογος θα ήταν ότι όμως μόνον ένας επίσης αφελής θα εκφραζόταν έτσι, γιατί αν ήταν αυτά πραγματικότητες, ο ίδιος πιθανόν να κινδύνευε από την αυτοέκθεσή του.
Ο έξυπνος άνθρωπος είναι ο εκτός ύπνου, ο αφυπνισμένος, ο ξυπνητός άνθρωπος, που γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο λαμβάνει υπ΄όψιν την πραγματικότητα και το ενδεχόμενο να αποτελέσει στόχο. Αποτελεί συνειδητή επιλογή του να εκφρασθεί η να αποφύγει την έκφραση και την έκθεσή του.
Ο αντίλογος θα ήταν ότι όμως μόνον ένας επίσης αφελής θα εκφραζόταν έτσι, γιατί αν ήταν αυτά πραγματικότητες, ο ίδιος πιθανόν να κινδύνευε από την αυτοέκθεσή του.
Ο έξυπνος άνθρωπος είναι ο εκτός ύπνου, ο αφυπνισμένος, ο ξυπνητός άνθρωπος, που γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο λαμβάνει υπ΄όψιν την πραγματικότητα και το ενδεχόμενο να αποτελέσει στόχο. Αποτελεί συνειδητή επιλογή του να εκφρασθεί η να αποφύγει την έκφραση και την έκθεσή του.
Διεθνείς και παγκόσμιοι οργανισμοί, όπου μπορούν να προσληφθούν και άτομα της προηγούμενης κατηγορίας.
Ευρωπαϊκή Ενωση
ΝΑΤΟ, Οικολόγοι (γκρήν πής), Ουνέσκο, ΟΗΕ κλπ
Στις πολυεθνικές εταιρείες προσλαμβάνονται άτομα έξυπνα και εξειδικευμένα, που λόγω συνθηκών χάνουν στην πράξη την ευρύτητα αντίληψης και ηθικής, χαλιναγωγούμενα σε αποδεκτές για το γίγνεσθαι καταστάσεις. Η πίεση χρόνου – ασχολιών δεν επιτρέπει στα άτομα την αμφισβήτηση, για τον λόγο απώλειας της καλά αμειβόμενης και με προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης θέσης. Η πίεση χρόνου λόγω των ασχολιών, δεν επιτρέπει στο άτομο να σκέφτεται και να αμφισβητεί.
Ευρωπαϊκή Ενωση
ΝΑΤΟ, Οικολόγοι (γκρήν πής), Ουνέσκο, ΟΗΕ κλπ
Στις πολυεθνικές εταιρείες προσλαμβάνονται άτομα έξυπνα και εξειδικευμένα, που λόγω συνθηκών χάνουν στην πράξη την ευρύτητα αντίληψης και ηθικής, χαλιναγωγούμενα σε αποδεκτές για το γίγνεσθαι καταστάσεις. Η πίεση χρόνου – ασχολιών δεν επιτρέπει στα άτομα την αμφισβήτηση, για τον λόγο απώλειας της καλά αμειβόμενης και με προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης θέσης. Η πίεση χρόνου λόγω των ασχολιών, δεν επιτρέπει στο άτομο να σκέφτεται και να αμφισβητεί.
Τον σκεπτόμενο άνθρωπο, τον φιλοσοφημένο άνθρωπο, τον ενεργό πολίτη, η κάθε εξουσία τον υπολογίζει ως δύναμη και τον αξιοποιεί, συνήθως όμως τον βλέπει ως ενοχλητικό άτομο και τον θεωρεί ως ενεργό ή δυνάμει εχθρό της.
Σωτήρης Μιχ. Τσιλίκας
