Σωτήρης Μιχ. Τσιλίκας
Η λέξη Παγκοσμιοποίηση σαν συνθήκη, σημαίνει κάτι το μέλλον να συντελεστεί ή το ήδη συντελούμενο, σε σχέση με τον άνθρωπο και την κοινωνία.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν συμβαίνει από μόνη της, σαν αποτέλεσμα μιας εξελικτικής κοινωνικής διαδικασίας, ή αν αντίθετα είναι αποτέλεσμα συνειδητής πολύχρονης δράσης επί σκοπόν, ορισμένης ομάδας (προφανώς γενεών) ανθρώπων. Τι είναι αλήθεια και τι αποτελεί οργιώδη φαντασία και ψέμα; Εν πάσει περιπτώσει η εφαρμογή της Παγκοσμιοποίησης είναι αλήθεια γεγονός, ή υπάρχει μόνο στα μυαλά ορισμένων; Αν τελικά πάλι είναι αλήθεια, πώς μπορούμε να το καταλάβουμε;
Υποθέτουμε ότι υφίσταται η συνειδητή εφαρμογή της Παγκοσμιοποίησης ―μεταξύ άλλων― και από τα παρακάτω:
1ον Υφέρπει εδώ και δεκαετίες ο μυστηριώδης (ή και συγκλονιστικός) όρος «Νέα Τάξη Πραγμάτων».
2ον Εφαρμόζεται η ηλεκτρονική συλλογή και καταχώρηση (φακέλωμα) των προσωπικών δεδομένων (NSA κλπ) παγκοσμίως.
3ον Εφαρμόζεται η λεγόμενη Νεοφιλελεύθερη Καπιταλιστική Οικονομία με το ισχύον Τραπεζικοπιστωτικό σύστημα και το πλαστικό χρήμα.
4ον Βρίσκεται σε εξέλιξη ο 3ος Παγκόσμιος Πόλεμος, με ότι συνεπάγεται πάντα ένας πόλεμος. Στον συγκεκριμένο, οι σφαίρες και οι οβίδες κυριολεκτικά χρησιμοποιούνται σε τοπικό επίπεδο, ενώ στο Παγκόσμιο, μεταφορικά είναι οικονομικο―κοινωνικο-πολιτικού επιπέδου.
5ον Φαίνεται ότι βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία η μηχανή – σύστημα ΆΡΠΑ και άλλα περίεργα, που τα καλύπτουν ορισμένοι με λάσπη, αντί αυτά να αποτελούν πεδία έντονης διερεύνησης και προβληματισμού.
Τα ανωτέρω, ας τα βλέπουμε σε συνδιασμό μεταξύ τους. Αν αυτά αποτελούν πραγματικότητες, ποιοί μπορεί να είναι πίσω από την Παγκοσμιοποίηση, για να χειρίζονται τόσο τεράστιες ομολογουμένως ενέργειες; Προφανώς όχι κάποιοι ελάχιστα «φωτισμένοι» διαχειριστές αρχών και αξιών, αλλά από τα συμβαίνοντα και εκ του αποτελέσματος, μάλλον ορισμένοι στυγνοί διαχειριστές του χρήματος («ευτυχώς που υπάρχει το χρήμα και έτσι έχουμε θεό»).
Ποιά μπορεί να είναι η συνειδητή πρόθεσή τους, ο σκοπός τους; Δεν το γνωρίζουμε. Πάντως εκ του ―πιθανολογούμενου πάντα― αποτελέσματος, το βασικότερο φαίνεται να είναι η ποδηγέτηση των ανθρώπων, με ανατριχιαστικό προοπτικό αποτέλεσμα, την εξάλειψη του πολιτισμού. Οι άνθρωποι αυτοί, όποιοι κι αν είναι και αν έτσι έχουν τα πράγματα, είναι προφανέστατα οι δολοφόνοι του ανθρώπινου πολιτισμού. Ψήγματα των καταστροφών, με διάφορες μορφές και αιτίες ή προφάσεις, το βλέπουμε καθημερινά και στο παρελθόν. πχ Διαμελισμός της Γιουγκοσλαβίας, υπόθεση «πυρηνικού ή με χημικά όπλα» Σαντάμ Χουσεϊν ― Ιράκ ― πράκτορα της ΣΙΑ Μπίν Λάντεν, καταστροφές των οικονομιών κρατών, καλλιέργεια του «απαγορεύεται» παγκοσμίως κλπ, παρόλη την φαινόμενη διαφορετικότητα των περιπτώσεων.
Για να λογιζόμαστε βέβαια λογικοί και προσγειωμένοι, χρειάζεται οπωσδήποτε να μην αγνοούμε τα οποιαδήποτε περίεργα συμβαίνοντα. Αντίθετα να τα ψάχνουμε, μέχρι να βρούμε την πιθανή, όποια και να είναι, εξήγηση.
Ακόμη, να μην τα βλέπουμε αποσπασματικά ― περιπτωσιολογικά, αλλά να ψάχνουμε για την πιθανή σύνδεση μεταξύ τους. Εργαζόμενοι έτσι, θα καταλήξουμε σίγουρα στο ότι όντως είμαστε και χωρίς καμιά αμφιβολία, στην εποχή εφαρμογής της παγκοσμιοποίησης. Εξάλλου, η δράση της παγκοσμιοποίησης, ως είναι αυτονόητο (και μόνο από την κατάληξη της λέξης ―ποίηση) είναι ενεργητική ― επιθετική. Με την προβολή και εμφάνιση κινδύνων ― καταστροφών ― αναγκαιότητας εφαρμογής προγραμμάτων, προκαλούνται στους ανθρώπους:
α. Αμυντικές συμπεριφορές («Επίθεση», «Φυγή―αποφυγή», «Απολογία»)
β. Ανάγκη για προστασία και έτσι δημιουργία υπηκόων (κατασκευή υπηκόων).
Βλέπε χαρακτηριστικά: Τρομοκρατία, περίεργες επιδημίες (Έιτζ, πουλερικών ― χοίρων) και αντίστοιχα εμβόλια, κατάλληλο υπόβαθρο και έτσι αχαλίνωτες επιθέσεις κερδοσκόπων και κρίσεις εθνικών οικονομιών, αξιολογήσεις ουσιαστικά από ανυπόληπτους οίκους οικονομικής αξιολόγησης, Απαγορεύσεις, έλεγχοι προσωπικών δεδομένων κλπ. επιδότηση της διαφθοράς και οποιοδήποτε άλλο περίεργο φαινόμενο. Με ποιο δικαίωμα γίνονται όλα αυτά; Προφανώς ουσιαστικά με κανένα. Μόνον … «δικαιωματικά» … προκαλώντας την … τεχνητή ανάγκη.
Το τσιγάρο σίγουρα βλάπτει. Με σεβασμό προς τους χρήστες, μπορούσε να γίνει επιστημονική ενημέρωση και παραχή τρόπων δωρεάν βοήθειας. Η παγκόσμια και καθόλου αθώα απαγόρευση της ισχυρής έξης του καπνίσματος (τσιγάρο = σύμβολο αυτονομίας, αλλά και σύμβολο κατά της εξουσίας), το λιγότερο που θα έπρεπε να μας κάνει, είναι να μας προβληματίζει, σαν μια όντως γιγαντιαία παγκόσμια κινητοποίηση, που είναι όχι για ενημέρωση, αλλά για επιβολή. Ιδίως αν παράλληλα σκεφτούμε αντίστοιχα, την πλήρη αδιαφορία για τις ραδιενεργές βόμβες με το απεμπλουτισμένο ουράνιο, με τις μακρόχρονες συνέπειες, στον πόλεμο του κόλπου και στη Γιουγκασλαβία. Ποιά κινητοποίηση είδαμε γι΄αυτά, τι ακούσαμε; Τίποτα απολύτως, τσιμουδιά. Οι «αρμόδιοι», κρατούν σιγήν ιχθύος. Δεν ακούσαμε τίποτα για το καταστροφικό ουράνιο, απ’ αυτούς και τους τυφλούς μανδαρίνους τους, που κόπτονται τάχα για την υγεία, με την επιβολή της απαγόρευσης του καπνίσματος. Χρειάζεται λοιπόν, για να μην φαντάζουμε αφελείς, να βλέπουμε τα πράγματα και σε γενικότερο πλαίσιο και όχι μόνον περιπτωσιολογικά.
Σε τελική ανάλυση, στην Παγκοσμιοποίηση, εξαλείφοντας (και σαν λέξη, με την πρόθεση παγκόσμιο) το επί μέρους, ακυρώνοντας το άτομο ως άτομο, γίνεται αυτόματα στόχευση στη δημιουργία παγκόσμια ομοειδών ατόμων (μάζας ― αγέλης) και βασικά συντελείται η κατασκευή υπηκόων. Αυτό επιτυγχάνεται ―σε τελική ανάλυση με το να είναι απασχολημένο το άτομο μόνο με τις ανάγκες διαβίωσης υπό την έννοια της επιβίωσης. Με ελεγχόμενους τρόπους εκτόνωσης της επιθετικότητάς του, όπως το ποδόσφαιρο και η α―κοινωνική, μη επικοινωνιακή «διασκέδαση», ή με ελάχιστη κοινωνική σχέση και κατά εντελώς στοιχειώδη ή αγελαίο τρόπο, όπως πάλι στο ποδόσφαιρο, με ειδικά προγράμματα στην τηλεόραση (μπίγκ μπράδερ, σαπουνόπερες, γενικά προσαρμοζόμενες στο κλίμα της εποχής άλλες αποπροσανατολιστικές εκπομπές και γενικά φθηνές εκπομπές, που απευθύνονται σε νοητικά όχι έξυπνους ανθρώπους.) κλπ.
Επομένως η Παγκοσμιοποίηση στη ζωντανή πραγματικότητα είναι -αν το καλοεξετάσουμε- καλυμμένη και στη συνέχεια απροκάλυπτη επιβολή και εν τέλει κατοχή. Με τους κατακτητές της (κατόχους του «ισχυρού χρήματος») και τους δοσίλογους (κατασκευασμένους υπηκόους). Όμως, πάντοτε μια κατοχή, συνεπάγεται και καταπιαζόμενους, αλλά και Αντίσταση.
Στον καιρό της παγκοσμιοποίησης, το άτομο, χωρίς ευχαρίστηση και χωρίς ασφάλεια, που είναι οι προυποθέσεις για την εκδήλωση συμπεριφοράς «Θέση ― έκφραση», δεν εμφανίζει - όπως είναι επόμενο - αυτή τη συμπεριφορά, δεν «ανθίζει» αλλά αντανακλαστικά εμφανίζει τις αμυντικές συμπεριφορές («Επίθεση», «Φυγή ― αποφυγή», «Απολογία»). Έτσι, αφού δεν έχει «Θέση ― έκφραση» και δεν «ανθίζει», δεν έχει αυτενέργεια και παύει να είναι δημιουργός. Δημιουργός βασικά είναι ο ελεύθερος άνθρωπος. Επειδή ο άνθρωπος ως άνω θρώσκων ον, έχει την ανάγκη να είναι ελεύθερος και να δημιουργεί, μπορεί να κατευθύνεται η δημιουργικότητά του, από υψηλής νοημοσύνης παγκοσμιοποιητές, σε ελεγχόμενα κανάλια. Με σαφές αποτρεπτικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο υπάρχει πλήρης ελευθερία. λχ Στον εργασιακό τομέα κατά παραγγελία επιτρεπτός χώρος για συγκεκριμένη δημιουργικότητα λχ εργαστήρια). Έτσι μπορεί να ποδηγετείται πολιτικά το άτομο. Αφού εξαρτάται από το πλαίσιο – κάγκελο για εντός αυτού του χώρου ελευθερία και όχι γενικά από την ελευθερία σκέψης ― έκφρασης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι πολυεθνικές εταιρείες. Η συντελούμενη καταστροφή των μικρών επαγγελμάτων και η ένταξη των επαγγελματιών σε μεγάλες εταιρείες, μαζί με τα θετικά, έχει και τα ολέθρια αρνητικά, που τελικά οδηγούν στην ποδηγέτηση των ανθρώπων της εργασίας.
Έτσι, ένας τριπλός από τους επί μέρους στόχους και τρόπους δράσης της Παγκοσμιοποίησης, είναι: ― Η προοδευτική καταστροφή της Μεσαίας τάξης, αυτή που κρατά τη μορφή και τη δυναμική της όποιας κοινωνίας (Άνθρωποι ελεύθεροι, δημιουργοί, με πατρίδα και ιδανικά). ― Η ενίσχυση της τάξης των εξαθλιωμένων (αλλά δόξα τω θεώ, υπάρχει δουλειά ή η ελπίδα για δουλειά) και ―Η ενίσχυση της ισχυρής οικονομικής τάξης (θεός και πατρίδα τους είναι το χρήμα ή «Ευτυχώς που υπάρχει το χρήμα και έτσι έχουμε θεό»)
Στο σημείο αυτό κάποιοι μπορεί να αγανακτήσουν. Πιθανόν να αντιτάξουν το γεγονός των διεφθαρμένων της μεσαίας τάξης και των πατριωτών και ευεργετών της ανώτερης οικονομικής τάξης. Και θα έχουν δίκαιο. Όμως θα μπορούσαμε να σκεφθούμε ότι απόρροια της Παγκοσμιοποίησης μπορεί να είναι ακριβώς η προαγωγή της διαφθοράς και το ότι οι ευεργέτες ανήκουν στο παρελθόν, όταν μεσουρανούσαν τα ιδανικά, ενώ στο παρόν πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Γιατί οι δωρεές συνεπάγονται φοροελαφρύνσεις και να μην ξεχνούμε ότι ένας μεγαλέμπορος ναρκωτικών, μπορεί κάλλιστα να χρηματοδοτεί ως «αξιοπρεπής» χορηγός, προγράμματα κατά των ναρκωτικών.
Αντίλογος - προπαγάνδα - εφησυχασμός– παραίτηση:
Μπορεί κάποιος να μην εξετάζει καν τα πράγματα και να βασίζεται στο τι θα πουν άλλοι (λχ τι θα πει, προτείνει, υποδείξει με απειλή, ο αρχηγός του κόμματος).
Μπορεί κάποιος άλλος να πει: Δεν γίνεται τίποτα, γιατί όλα έχουν διαβρωθεί και τα πάντα κυβερνάει το χρήμα και οι διαχειριστές του, που είναι στα ανώτερα κλιμάκια οι παγκοσμιοποιητές. Έτσι, μόνον ρομαντικοί, εκτός πραγματικότητας αναποτελεσματικοί δον Κιχώτες πάνε κόντρα στο ρεύμα. Δεν μπορείς να πας κόντρα στο ρέμα. Άλλωστε αυτή είναι η εξέλιξη της ζωής. Ίσως κλείνει ένας κύκλος της Ανθρωπότητας, με την καταστροφή της. Ίσως όμως αυτό, το τωρινό που περνάμε, να κάνει απλώς τον δικό του κύκλο. Έπειτα .. ίσως δεν είναι και τόσο άσχημα τα πράγματα. Μπορεί να είναι και για καλό μας, ίσως πουν μερικοί.
Τι χρειάζεται και τι μπορεί να γίνει
Να μην ξεχνούμε ότι για να ενισχυθεί η άμυνα και να προάγεται η υγεία στον οργανισμό ― κοινωνία, που είναι πολύπλοκος συστημικός οργανισμός, απαιτούνται ταυτόχρονα πολλά σε διασύνδεση και διαντίδραση πράγματα, που το ένα προϋποθέτει το άλλο. Έτσι μεταξύ των πολλών άλλων είναι και τα εξής:
-Συνειδητοποίηση της κατάστασης, που είναι -αν το καλοεξετάσουμε- παγκόσμια κρίση όλων των επιπέδων στην Ανθρωπότητα.
-Τόνωση και επικοινωνία μεταξύ τους, των ήδη ενεργών πολιτών. Συνεχής αφύπνιση και ενεργοποίηση και άλλων, όλων. Με ανάπτυξη της οικολογικής και πολιτικής συνείδησης και προστασία από «καπελώματα». Δημιουργία περιβάλλοντος ομοϊδεατών, αίσθηση ομάδας και ασφάλειας, ηθική ικανοποίηση με τη στάση και συμπεριφορά «Θέση – έκφραση».
-Θεσμοθέτηση ως σημείου αναφοράς, του «Πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος» και όχι των ουσιαστικά ανθρωποκτόνων σημείων αναφοράς, όπως η επιβολή εξουσιών και εξουσιαστών, λχ του «στρατευμένου θεού», του χρήματος, μιας εταιρείας ή της «αόρατης» επιβολής παραίτησης και του «έτσι έχουν τα πράγματα, αναγκαστικά ακολουθούμε».
-Η εργασία είναι απαραίτητη για να ζούμε. Να ισχύει το «Εργάζομαι για να ζω τη ζωή». Το «Ζω για να δουλεύω» όμως, είναι απολύτως η δουλοποίηση και η καταστροφή. Η οργανωμένη κοινωνία με τους λειτουργούς της είναι απαραίτητο να μεριμνά διακριτά, αλλά ισχυρά αποφασιστικά για τα ανωτέρω.
- Σημαντικός ακόμη παράγοντας είναι να υπάρχει ο ελεύθερος χρόνος (και όχι η δεύτερη ή η τρίτη δουλειά), ώστε το άτομο να παίρνει ευχαρίστηση και σε πλαίσιο ασφάλειας, να έχει τη δυνατότητα να μπορεί να σκέφτεται, να εκτονώνεται, να ευχαριστιέται, να εκφράζεται, να δημιουργεί και να ασχολείται με τα κοινά (Στάση και συμπεριφορά «Θέση – έκφραση»).
- Η παιδεία (Πολιτισμός), ή η κουλτούρα κατά το ξενικότερο, να είναι ταυτόχρονα η κόρη οφθαλμού, η ανάσα, το οξυγόνο, η καρδιά και το κέντρο των πάντων, για την κοινωνία. Φυσικά μας χρειάζεται και η εκπαίδευση, που συνεπάγεται έτσι κι αλλιώς φυσιολογικά η παιδεία. Ακόμα, όπως δεν νοείται άνθρωπος που να μην ερευνά το παρελθόν του, αν θέλει την ωριμοποίησή του, έτσι αντίστοιχα και κοινωνία, που δεν μελετά την ιστορία και δεν διδάσκεται από αυτήν, κάνει τα ίδια λάθη, εύκολα υπόκειται σε χειραγώγηση και πιθανή καταστροφή.
- Μια νέα φιλοσοφία και δομή του οικονομικού ― αναπτυξιακού μοντέλου είναι απαραίτητο βέβαια να έρθει στο προσκήνιο, ικανού να υποκαταστήσει το ήδη μεθοδευόμενο από την Παγκοσμιοποίηση μοντέλο της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής οικονομίας. Στόχος να είναι η ενίσχυση των μικρών κοινωνιών, των μικρών και μεσαίων δημιουργών, των μικρών επιχειρήσεων και η ενίσχυση της Μεσαίας τάξης, ως ραχοκοκαλιάς της όποιας κοινωνίας, σε πλαίσια επιδειωκόμενης βασικής αυτάρκειας.
- Τόνωση αρχών και ιδανικών που να στηρίζουν τον άνθρωπο (Πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος), σε μια κοινωνία με ισοτιμία, ισονομία, ισοπολιτεία.
- Τόνωση της ελευθερίας, με αναγκαία για την ασφάλεια και διατήρηση, τόνωση και ενίσχυσή της, την εκχώρηση συνειδητά βαθμού ελευθερίας, στα πλαίσια μιας οργανωμένης ανθρωποκεντρικής κοινωνίας. Αύξηση –κατά το δυνατόν- του ποσοστού της άμεσης, έναντι της αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας.
- Τέλος, είναι απαραίτητος ένας κρατικός μηχανισμός, με αυστηρούς ελεγκτικούς επί μέρους μηχανισμούς και με ανεξάρτητο ελεγκτικό όργανο των επί μέρους ελεγκτικών μηχανισμών, στα πλαίσια των ανωτέρω.
Σημείωση:
Όλα αυτά φυσικά αποτελούν ένα πολυπλοκότατο εγχείρημα. Όμως, αν θέλουμε ―ως ενεργοί πολίτες― μια κοινωνία που να μην είναι στρατόπεδο συγκέντρωσης δούλων και καταναγκαστικής δουλειάς, αλλά μια κοινωνία που να υπάρχει το δικαίωμα και η υποχρέωση για εργασία, να ρέει η ζωή και να παράγεται πολιτισμός, τότε όλα αυτά τα πράγματι πολύ δύσκολα, είναι απολύτως απαραίτητα.
