«Ορέστεια», η οποία πρωτοπαίχτηκε το 458 π.Χ. και κέρδισε την πρώτη νίκη.
Ο μύθος των καταραμένων Ατρειδών, απόγονων του Ατρέα, δανείζει το θέμα στην εν λόγω τραγωδία, η οποία, πιο συγκεκριμένα, πραγματεύεται το φόνο του βασιλιά Aγαμέμνονα, βασιλιά των Μυκηνών και του Άργους και αρχιστράτηγου της Tρωικής εκστρατείας, από τη γυναίκα του, την Κλυταιμήστρα, μετά το νικηφόρο γυρισμό του από την Tροία.
Το έργο ξεκινάει με τη διήγηση του φρουρού που έχει τοποθετήσει η Κλυταιμνήστρα στη στέγη του παλατιού των Ατρειδών. Ο φρουρός περιμένει να εμφανιστεί, μέσω φρυκτωριών, το μήνυμα πως πάρθηκε η Τροία. Κάποτε πασιχαρής αναγγέλλει τα ευχάριστα νέα και τη χαρά του εκδηλώνουν ο Χορός και η σύζυγος του βασιλιά. Μόνο που η χαρά της δεύτερης είναι υποκριτική. Στρώνει ολοπόρφυρο τάπητα για να υποδεχτεί τον σύζυγό της, με υποδοχή που ταιριάζει στους αθάνατους θεούς και τον οδηγεί στο παλάτι. Η Κασσάνδρα, η ομορφότερη κόρη του Πριάμου, η προικισμένη από τον Απόλλωνα με το χάρισμα της προφητείας και τιμωρημένη από τον ίδιο κανείς να μην δείχνει ευπιστία στις προφητείες της, ξεσπάει σε ένα παραληρηματικό θρήνο.
Μόνο αυτή, που έχει το χάρισμα να βλέπει το μέλλον, αντιλαμβάνεται τι πρόκειται να γίνει και αρχίζει να βλέπει περίεργα οράματα: «κλάμα παιδιών που τα σκοτώνουν» και «σάρκες ψητές, δείπνο για τον πατέρα τους!» που, όμως, δεν εκπλήσσουν το χορό. «Όλη η χώρα γνωρίζει αυτά τα εγκλήματα», της απαντά. Στη συνέχεια περιγράφει το έγκλημα που θα γίνει σε λίγο: τη δολοφονία του Αγαμέμνονα. Τότε μόνο προβληματίζεται ο χορός. Στο τέλος η Κασσάνδρα προβλέπει και το δικό της τέλος. Ο χορός την ρωτάει:
ΧΟΡΟΣ: Ταλαίπωρη σοφή γυναίκα, αν είσαι βέβαιη, για το θάνατό σου, ποιο θάρρος μυστικό σε σπρώχνει, δαμάλι οδηγημένο από θεό για τη θυσία;
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ: Κανείς, η ώρα του σαν έρθει, δεν γλυτώνει.
Κι ύστερα από λίγο η Κασσάνδρα μπαίνει κι αυτή στο παλάτι εκφράζοντας όμως τη σιγουριά πως η Κλυταιμνήστρα θα τιμωρηθεί για τα εγκλήματά της.
«Aλί στη μοίρα των θνητών! H ευτυχία μοιάζει σαν μια σκιά... Aπότομα ξεσπάει η δυστυχία και σβήνει την παλιά γραφή μ' ένα υγρό σφουγγάρι!».
Την έφερε σκλάβα και παλλακίδα του ο Aγαμέμνονας, για να ζήσει τη μεγάλη τραγωδία, σαν να μην έφταναν όσα τραγικότατα είχε αντικρίσει στην πατρίδα της, και να μοιραστεί την τύχη του αρχιστράτηγου με τον πιο άγριο τρόπο.
Ανοίγει η πύλη των ανακτόρων και βγαίνει η Κλυταιμνήστρα, από τις πιο τραγικές ηρωίδες της παγκόσμιας δραματουργίας, που χρόνια τώρα συζεί με τον πανάθλιο πρωτοξάδελφο του άνδρα της, τον Aίγισθο, και παίρνει το κουράγιο, μόλις ο άνδρας της γυρίζει νικητής από την Tροία, να τον θανατώσει με το ίδιο της το χέρι την ώρα που εκείνος λούζεται, παγιδεύοντάς τον σατανικά μέσα σ' ένα βαρύ πολύπτυχο ύφασμα και μπήγοντας τρεις φορές το σπαθί στο στήθος του με πλήρη αναλγησία. Ακούγεται η γοερή κραυγή του βασιλιά που αποκεφαλίζεται. Αλλά εκείνη, κρατώντας το αιματοβαμμένο τσεκούρι, θριαμβολογεί για το έργο της. Σκότωσε λέει τον Αγαμέμνονα γιατί αυτός είχε θυσιάσει την κόρη της Ιφιγένεια. Σκότωσε και την Κασσάνδρα, γιατί της έκλεβε τη συζυγική ευτυχία. Άρα η πράξη της δίκαιη. Τέλος, εμφανίζεται και ο συνένοχος Αίγισθος, ο οποίος εκφράζει τη χαρά του για όσα έγιναν και αναλαμβάνει την εξουσία, αδιαφορώντας για τις απειλές του χορού.
ΧΟΡΟΣ: Ποιο κακό βότανο της γης, ποιο φίλτρο θάλασσας ήπιες, γυναίκα και έριξες στο κεφάλι σου φόνου αίμα και λαού κατάρα; Πάταξες και έσφαξες και εξόριστη αδυσώπητο το μίσος των ανθρώπων θα σε διώχνει.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ: Τώρα λαού κατάρες και εξορίες η καταδίκη μου από σένα, όταν αυτός, ξόρκι για τους θρακιώτες άνεμους, την κόρη του θυσίαζε, άλγος και σπλάχνο μου ακριβό, μιλιά δεν έβγαλες…
(…) Το αίμα της θυγατέρας μου πήρα πίσω…
Ποιος άλλος θα μπορούσε να περιγράψει την ταραχή του ψυχικού κόσμου της συζυγοκτόνου, τη θύελλα του μυαλού της που αφήνει άναυδο Χορό και κοινό; Mόνο η μαγεία του μεγάλου ποιητή μπορούσε να προκαλέσει μια τέτοια ανατριχίλα. Η μεγάλη τέχνη του μάγου ποιητή παρέδωσε στην αιωνιότητα ένα ανεπανάληπτο αριστούργημα.
Οι Υποκριτές του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κοζάνης προβαίνουν σε συγκλονιστικές ερμηνείες. Η σκηνοθέτρια μας εκπλήσσει με την ευρηματική σκηνοθεσία, έναν μοναδικό και πρωτότυπο συνδυασμό κλασικών και νεωτερικών στοιχείων. Εξαίρετα τα μουσικά της κομμάτια με τη συνοδεία κλαρινέτου, που ενισχύουν την τραγικότητα των ηρώων και τη δραματικότητα του έργου. Οι φωτεινές δέσμες, που στα χέρια του κρατά ο χορός, δημιουργούν ένα υπέροχο αισθησιακό παιχνίδι σκότους και φωτός.
Δεδομένου ότι κάθε παράσταση αρχαίου δράματος –τραγωδίας, σατυρικού δράματος, κωμωδίας- ονομαζόταν «διδασκαλία», δηλαδή «διαφώτιση» του νου, καθώς ήταν για όλους, πλούσιους και φτωχούς, μέσο εκπαίδευσης και προβληματισμού, ας προσεγγίσουμε την τραγωδία του Αισχύλου με εκείνη την οπτική και προοπτική που έθεταν στόχο οι μεγάλοι τραγωδοποιοί.
Όσοι με διάθεση να αξιοποιήσουν τα Σαββατόβραδο με ποιοτικό τρόπο θα βρίσκονται εκεί, θα έχουν την ευκαιρία να εισέλθουν στον στοχασμό του μεγάλου τραγικού Αισχύλου, να αντιληφθούν τα ηθικά του διδάγματα που τον καθιέρωσαν οραματιστή της ανθρωπότητας.
Καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας
Υπ. Διδάκτωρ Tμ. Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ.
Τομέα Γλώσσας Θεάτρου και Πολιτισμού
Παν. Αιγαίου
