Προκόπης Κωφός
Χημικός
Επιστημονικός Συνεργάτης
στο Τμήμα Χημείας ΑΠΘ
Βιομηχανικά απόβλητα στον Όλυμπο!
Σε όλους αυτούς που δεν
πείστηκαν ακόμα πως το βιομηχανικό απόβλητο της TOSOH είναι δυνητικά
επικίνδυνο, δηλαδή επικίνδυνο, και όσους από αυτούς ειρωνεύτηκαν τους
επιστήμονες που υπερασπίζονται τον τόπο τους αποκαλύπτοντας την αλήθεια,
αφιερώνω την εισήγηση που δεν παρουσίασα στη χθεσινή συνεδρίαση του Δημοτικού
Συμβουλίου Δίου-Ολύμπου λόγω των ραγδαίων εξελίξεων και της άρον-άρον σχεδόν ομόφωνης
ανάκλησης της αρχικής απόφασης για την τοποθέτηση των αποβλήτων στο αμμωρυχείο.
Η εισήγησή αυτή με την επιστημονική τεκμηρίωση της υπόθεσης και την όλη
επιχειρηματολογία που περιλαμβάνει θα αξιοποιηθεί στον αγώνα για την οριστική
ανατροπή της προσπάθειας να θαφτούν βιομηχανικά απόβλητα στον Όλυμπο. Μετά τη
χθεσινή απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου καλούνται όλες οι δυνάμεις της
περιοχής να συστρατευτούν στο δίκαιο αυτό αγώνα υπεράσπισης του τόπου μας για
να διορθωθεί πλήρως το κακό που πάει να γίνει.
Εισήγηση προς το Δημοτικό Συμβούλιο Δήμου
Δίου-Ολύμπου.
Σας είπαν με μελέτες,
εισηγήσεις και διάφορες γνωματεύσεις εξυπηρετώντας συγκεκριμένα οικονομικά και
άλλα συμφέροντα πως το βιομηχανικό απόβλητο της TOSOH είναι «μη επικίνδυνο», «μη τοξικό» και
«εδαφοβελτιωτικό» και πως είναι ένα «χωματάκι» που θα μας διευκολύνει να
κλείσουμε την «τρύπα» στο αμμωρυχείο κι εσείς αποφασίσατε πως μπορούν να το
φέρουν και να το βάλουν στην περιοχή μας! Σας παραπλάνησαν! Δεν είναι ούτε
ακίνδυνο, ούτε μη τοξικό ούτε εδαφοβελτιωτικό! Αντίθετα, είναι «δυνητικά
επικίνδυνο», δηλαδή επικίνδυνο, και η τοποθέτησή του στο αμμωρυχείο θα υποβαθμίσει τον τόπο μας!
Από τότε που πήρατε την
απόφαση αυτή έγιναν πολλά, έγιναν κινητοποιήσεις, έγιναν αναλύσεις του θέματος
που κατέληγαν σε αντίθετα συμπεράσματα από αυτά που είχατε υπόψη όταν πήρατε
την απόφαση, πάρθηκαν αποφάσεις μαζικών φορέων εναντίον των αποβλήτων, ακούστηκαν
αντίθετα επιχειρήματα και εκτιμήσεις. Σε όλα αυτά είστε υποχρεωμένοι να δώσετε
απαντήσεις και αν αδυνατείτε να δώσετε επαρκείς απαντήσεις πρέπει να διορθώσετε
άμεσα πριν είναι αργά την απόφασή σας, άλλως κινδυνεύετε να θεωρηθείτε ως οι
βασικοί υπεύθυνοι για το έγκλημα που θα συντελεστεί σε βάρος του τόπου μας, του
τόπου που εσείς συμβαίνει σ’ αυτή τη φάση να είστε οι επίσημοι υπεύθυνοι για τη
διοίκησή του. Στην έκτακτη αυτή συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου έχετε τη
μοναδική ευκαιρία να επανορθώσετε αυτή τη λάθος επιλογή που κάνατε!
Ως επιστήμονας, ως
Λιτοχωρίτης και ως εγγονός του Μιχαήλ Κωφού, που το ανάγλυφο της μορφής του βρίσκεται
στο μνημείο των Ηρώων Λιτοχώρου σηματοδοτώντας την προσφορά του τόπου μας στην
ιστορία της χώρας μας, καταθέτω στο Δημοτικό Συμβούλιο την παρακάτω εισήγηση με
όλα τα ουσιαστικά επιστημονικά στοιχεία της υπόθεσης περιμένοντας απαντήσεις και
προσδοκώντας πως ο Δήμαρχος και όλα τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου θα
αλλάξουν την αρχική απόφαση και θα εναντιωθούν κι αυτοί ενεργά στην επιχείρηση
της τοποθέτησης των βιομηχανικών αποβλήτων στο αμμωρυχείο, που βρίσκεται σε
πλήρη εξέλιξη.
Η τεκμηρίωση πως το βιομηχανικό αυτό απόβλητο
χαρακτηρίζεται ως δυνητικά επικίνδυνο, δηλαδή επικίνδυνο, βασίζεται σε γενικές
γραμμές αφενός στη χημική του σύσταση και αφετέρου στη μεταφορά μεταλλικών και
άλλων ιόντων που περιλαμβάνονται στη σύστασή του στο περιβάλλον, όταν το
απόβλητο έρχεται σε επαφή με το νερό.
Συγκεκριμένα:
1.
Σύμφωνα με τη χημική ανάλυση του βιομηχανικού αποβλήτου της TOSOH όπως τη δίνει η ίδια η εταιρία, το χημικό απόβλητο
περιλαμβάνει συνολικά 0,825 % βαρίου, αρσενικού, αντιμονίου, χαλκού, μολύβδου,
ψευδαργύρου, κοβαλτίου, χρωμίου, νικελίου, καδμίου, τιτανίου, βαναδίου και
μολυβδαινίου και 13,47% μαγγανίου. Με ένα σύντομο υπολογισμό προκύπτει πως οι
82000 τόνοι αποβλήτου που θέλουν να τοποθετήσουν στο αμμωρυχείο περιλαμβάνουν
675 τόνους από τα δεκατρία αυτά μέταλλα και έντεκα χιλιάδες τόνους μαγγανίου.
Οι ποσότητες αυτές των δεκατριών αυτών μετάλλων δεν είναι ούτε μικρές ούτε
αμελητέες, μερικά από αυτά ακόμα και σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις είναι
ιδιαίτερα τοξικά και φυσικά στο δικό του βαθμό το κάθε μέταλλο και με τον τρόπο
που αντιστοιχεί στη φύση του και τις ιδιότητές του μπορεί να δημιουργήσουν
προβλήματα. Το δε μαγγάνιο μπορεί να μην θεωρείται τοξικό τουλάχιστον για τον
άνθρωπο, αλλά είναι σε πολύ μεγάλη ποσότητα και οι μεγάλες ποσότητες μπορεί να δημιουργήσουν
μεγάλα προβλήματα και να λειτουργήσουν άκρως τοξικά. Για παράδειγμα το νάτριο
που όχι μόνο δεν είναι τοξικό, αλλά εντελώς απαραίτητο για όλους τους
οργανισμούς, σε μεγάλες ποσότητες είναι τοξικό και γι αυτό δεν μπορούμε να
πίνουμε ούτε να ποτίζουμε τις καλλιέργειές μας με θαλασσινό νερό.
2. Όταν ένα τέτοιο υλικό έρχεται σε επαφή με το νερό μεταφέρονται μέσα στο
νερό ιόντα μετάλλων από αυτά φυσικά που περιλαμβάνονται στη σύστασή του! Οι
ποσότητες που μεταφέρονται εξαρτώνται από τη διαλυτότητα του κάθε μετάλλου και
τις συνθήκες που υπάρχουν στο περιβάλλον όπου βρίσκεται. Η μεταφορά των
μετάλλων στο νερό είναι μια διαδικασία που από τη στιγμή που θα αρχίσει θα
συνεχίζεται για πάντα και έστω σιγά-σιγά αλλά σταθερά η περιοχή θα επιβαρύνεται
αδιάλειπτα με βαρέα και άλλα μέταλλα που θα τα μεταφέρει το νερό παντού, όπου
πάει. Η μεταφορά των μετάλλων διευκολύνεται και από το γεγονός πως το
βιομηχανικό αυτό απόβλητο είναι ιδιαίτερα λεπτόκοκκο με αποτέλεσμα η μεταφορά
στο περιβάλλον να γίνεται όχι μόνο με διάλυση, αλλά και μηχανικά καθώς το νερό
θα μεταφέρει κατά την κίνησή του τους λεπτούς κόκκους μέσω των πετρωμάτων λόγω
της διαπερατότητας της περιοχής που είναι μέγιστη.
3. Θα το προστατέψουν για να μην έρθει σε επαφή με το νερό; Τα μέταλλα θα
είναι εκεί ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ! Για πόσα χρόνια μπορούν να εγγυηθούν γι αυτή την
προστασία; Τι θα συμβεί αν δεν καταφέρουν να το απομονώσουν επαρκώς και υπάρξει
κάποια αστοχία που θα εκδηλωθεί στο άμεσο ή στο απώτερο μέλλον; Θα έρθουν και
θα το πάρουν πίσω; Εδώ βλέπουμε πως εταιρίες υψηλής τεχνολογίας και υψηλών
προδιαγραφών κατασκεύασαν υποβρύχια που γέρνουν και θα δεχτούμε οποιεσδήποτε
εγγυήσεις για κάτι για το οποίο αν υπάρξει αστοχία το κακό θα είναι
ανεπανόρθωτο; Ποιος μπορεί να βεβαιώσει μέχρι πότε θα υπάρχει αυτή η εταιρία;
Και φυσικά κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί κάτι ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ, όσο θα βρίσκονται τα
μέταλλα εκεί που θέλουν να τα βάλουν!
4. Είναι αυτονόητο λοιπόν πως η παρουσία του βιομηχανικού αυτού αποβλήτου
στο αμμωρυχείο αποτελεί μια αλλοίωση και μια στρέβλωση της περιοχής και ενέχει
τους κινδύνους που απορρέουν από την παρουσία αυτών των μετάλλων και επομένως
το απόβλητο αυτό μπορεί να χαρακτηριστεί δυνητικά επικίνδυνο, δηλαδή ουσιαστικά
επικίνδυνο. Δεν είναι δυνατόν ενώ θα έχουν τοποθετηθεί όλοι αυτοί οι τόνοι μετάλλων
εκεί, εμείς να θεωρούμε πως είναι ως να μην τοποθετήθηκαν ποτέ και ως να μην
υπάρχουν και να λέμε πως το βιομηχανικό αυτό απόβλητο είναι μη επικίνδυνο,
δηλαδή ακίνδυνο όπως το ονομάζουν όλοι αυτοί που θέλουν να τοποθετηθεί στο
αμμωρυχείο. Η τοποθέτησή του λόγω των επιπτώσεων από την παρουσία των μετάλλων
και τη μεταφορά τους στο περιβάλλον επιβαρύνει και υποβαθμίζει την περιοχή.
5. Από
καθαρά επιστημονικής λοιπόν σκοπιάς δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πως το απόβλητο
αυτό δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να θαφτεί σε ένα τέτοιο μέρος που θέλουν να
το θάψουν. Εγείρεται όμως φυσικά το ερώτημα αφού από επιστημονικής πλευράς
είναι έτσι, πώς αποφασίστηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Δίου-Ολύμπου
να θαφτεί εκεί;
6. Σύμφωνα
με τα ισχύοντα, τα υλικά αυτά μπορούν να καταταγούν σε τρεις κατηγορίες,
«επικίνδυνα», «μη επικίνδυνα» και «αδρανή». Κατ’ αρχήν ο όρος «μη επικίνδυνα»
είναι παραπλανητικός και ύποπτος γιατί λογικά και γλωσσικά έπρεπε κανονικά να
λέγονται «ακίνδυνα» και όμως τα λένε «μη επικίνδυνα», γιατί; Μήπως υπονοείται
και ομολογείται έμμεσα πως υπάρχει κάποια επικινδυνότητα έστω μικρή; Πρέπει να
γίνει κατανοητό πως ο όρος «μη επικίνδυνα» είναι έκφραση-ορολογία που προκύπτει
από τους κανονισμούς και τους νόμους και όχι έκφραση της καθομιλουμένης. Αυτοί λοιπόν
που άκουσαν για τα απόβλητα αυτά πως είναι «μη επικίνδυνα» κατάλαβαν πως είναι
ακίνδυνα σύμφωνα με τη γλωσσική σημασία του όρου και όχι τη νομική και
σκέφτηκαν να τα δεχτούν. Αλλά ακόμα και ο όρος «αδρανή» των κανονισμών δεν
είναι κυριολεκτικός, γιατί δεν υπάρχει ουσιαστικά τίποτα αδρανές στη φύση, και
αναφέρεται σε υλικά που η σύστασή τους είναι η συνήθης των διαφόρων χωμάτων.
Λογικά μόνο αυτά τα υλικά θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ακίνδυνα ή ακόμα και
«μη επικίνδυνα» με τη γλωσσική σημασία του όρου. Όλα τα άλλα υλικά πλην αυτών
των «αδρανών» αλλοιώνουν το περιβάλλον και ενέχουν κάποιους κινδύνους
μεγαλύτερους ή μικρότερους ανάλογα με τη σύστασή τους. Επομένως το συγκεκριμένο
απόβλητο αφού και επίσημα δεν κατατάσσεται στα «αδρανή», αφού δεν έχει σύσταση
συνήθους χώματος, θα προκαλέσει αλλοίωση στην περιοχή που θα τοποθετηθεί και
επομένως ακόμα και με τη φιλοσοφία των τριών κατηγοριών προκύπτει πως η
τοποθέτησή του ενέχει κάποιους κινδύνους και επομένως είναι δυνητικά
επικίνδυνο. Η κατηγοριοποίηση αυτή στις τρεις αυτές κατηγορίες είναι
επιστημονικά ανεπαρκής. Κανονικά θα έπρεπε να υπάρχει η κατηγορία «αδρανή» που
θα μπορούσε να λέγονται και ακίνδυνα και για όλα τα άλλα θα μπορούσε να
καθορίζεται ο βαθμός της επικινδυνότητάς τους και να είχαμε κατηγορίες όπως
«πολύ επικίνδυνα», «μέτρια επικίνδυνα», «λίγο επικίνδυνα», «πολύ λίγο
επικίνδυνα», ώστε να υπάρχει δυνατότητα να τοποθετούνται σε συνδυασμό με τα
χαρακτηριστικά της περιοχής που θα τοποθετηθούν.
7. Αν η εταιρία φέρει τα βιομηχανικά της απόβλητα στο αμμωρυχείο
Λιτοχώρου θα ξοδέψει ας πούμε δύο ή τρία εκατομμύρια. Αν δεν το επιτρέψουμε και
αναγκαστεί να τα μεταφέρει κάπου αλλού σε ένα άλλο μέρος, σε τέτοιο μέρος όπου
πρέπει να θάβονται φυσιολογικά τέτοια απόβλητα, μέρη απομακρυσμένα, απομονωμένα
και κατάλληλα όπου δεν θα θίγεται κανείς από την τοποθέτησή τους εκεί, θα
πληρώσει ας πούμε τα διπλάσια ή δεν ξέρω πόσα, πάντως περισσότερα και ίσως πολύ
περισσότερα! Για τα ποσά αυτής της διαφοράς γίνεται όλη αυτή η φασαρία,
ουσιαστικά δηλαδή για το ύψος των κερδών της εταιρίας! Αυτή είναι η αλήθεια!
Για οποιαδήποτε όμως κέρδη και για οποιαδήποτε εταιρία και με οποιοδήποτε
αντάλλαγμα εμείς δεν είμαστε διατεθειμένοι να υποβαθμιστεί η περιοχή μας για
πάντα! Ας λύσουν το πρόβλημά τους σωστά!
8. Η διάθεση
τέτοιων αποβλήτων και η ταφή τους πρέπει να γίνεται με κεντρικό σχεδιασμό από
την πολιτεία από μια Υπηρεσία που θα έχει και την επιστημονική γνώση και όλα τα
μέσα που χρειάζονται για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της διάθεσης των
αποβλήτων με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, που θα εγγυάται την τήρηση των
προδιαγραφών για την ταφή, που θα μπορεί να βρει απομακρυσμένες και άγονες
περιοχές αντίστοιχες με αυτές από τις οποίες εξορύχτηκαν οι πρώτες ύλες, όπου
δεν θα δημιουργούνται γενικά προβλήματα και όχι να διατίθενται με ευθύνη των
ίδιων των ενδιαφερομένων που προσπαθούν να τα διαθέσουν με γνώμονα αποκλειστικά
τα κέρδη τους όπου να ‘ναι και όπου μπορέσουν. όπως επιχειρείται να το κάνουν στην
περίπτωση του αμμωρυχείου στο Λιτόχωρο.
9. Οι
υποστηριχτές της τοποθέτησης των βιομηχανικών αυτών αποβλήτων στον Όλυμπο
ισχυρίζονται πως καθώς το βιομηχανικό απόβλητο κατατάσσεται στην κατηγορία «μη
επικίνδυνο» οι περιεκτικότητες σε μεταλλικά και άλλα ιόντα και το μέγεθος της
μεταφοράς τους στο περιβάλλον από το νερό είναι τέτοιες που επιτρέπουν την
τοποθέτησή του στον Όλυμπο γιατί βρίσκονται μέσα στα επίσημα όρια και τους
κανονισμούς και πως όλα θα γίνουν νόμιμα. Φτάνουν μάλιστα και σε αφάνταστες
υπερβολές ισχυριζόμενοι πως όχι μόνο δεν είναι επικίνδυνο, αλλά είναι και
«εδαφοβελτιωτικό». Στους ισχυρισμούς αυτούς θα απαντούσα ως εξής:
α. Ο ισχυρισμός περί «νομιμότητας» δεν
απαντάει στο βασικό ερώτημα γιατί να τοποθετηθούν τα βιομηχανικά απόβλητα στη
συγκεκριμένη περιοχή και όχι κάπου αλλού. Αν είναι έτσι όπως τα λένε, θα
μπορούσαν να βρεθούν εκατοντάδες άλλες πολύ καταλληλότερες τοποθεσίες σε
ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα και επίσης θα μπορούσαν να θαφτούν και επί τόπου, στο
χώρο της εταιρίας. Γιατί δεν τα θάβουν εκεί; Τον Όλυμπο βρήκαν να τα βάλουν; Με
άλλα λόγια, μήπως ανάμεσα στις μέχρι τώρα «μελέτες» και γνωματεύσεις τους θα
έπρεπε να υπάρχει και μια μελέτη η οποία να τεκμηριώνει γιατί επιλέχτηκε μεταξύ
άλλων πολλών επιλογών το αμμωρυχείο; Μήπως εδώ ξεκινήσαμε με την «αποκατάσταση»
του τοπίου με ένα αθώο «χωματάκι» για να εξυπηρετηθούμε υποτίθεται εμείς και
περάσαμε τεχνηέντως στο κλείσιμο της «τρύπας» με βιομηχανικά απόβλητα για να
εξυπηρετηθούν άλλοι;
β. Τα όρια και οι προδιαγραφές και οι σχετικοί νόμοι αλλάζουν ανάλογα με
τα συμφέροντα και τις εξουσίες. Στις συζητήσεις για παράδειγμα που γίνονται
στις μέρες μας για το διοξείδιο του άνθρακα και το φαινόμενο του θερμοκηπίου,
παρά τα επιστημονικά δεδομένα που τεκμηριώνουν πως πρέπει να υπάρξει
περιορισμός δεν μπορούν να συμφωνήσουν όλοι για οικονομικούς λόγους και
συμφέροντα και ναυαγούν παγκόσμιες συνδιασκέψεις! Σκεφτείτε λοιπόν να
τοποθετηθούν τα απόβλητα αυτά σήμερα εδώ που είναι έστω η πιο παρακινδυνευμένη
αν όχι η πιο ακατάλληλη περιοχή που θα μπορούσε να επιλεγεί, με την παραδοχή
πως είναι μέσα στις τωρινές προδιαγραφές και τα σημερινά όρια και στο άμεσο ή
απώτερο μέλλον να αλλάξουν κάτω από άλλες κοινωνικές και περιβαλλοντικές
συνθήκες αυτά τα όρια και να μας πουν πως το απόβλητο δεν είναι πια μέσα στα
μελλοντικά αυτά όρια! Τι θα γίνει τότε; Θα το ξεθάψουμε;
γ. Αυτό το επιχείρημα με τις κάτω υποτίθεται από τα επίσημα όρια
περιεκτικότητες των μετάλλων στο απόβλητο κατά την έκπλυσή του είναι και επί
της ουσίας σαθρό γιατί παραβλέπει το ουσιώδες στοιχείο της συσσώρευσης των
μεταλλικών και άλλων ιόντων σε μια περιοχή. Με την ταφή των βιομηχανικών αυτών
αποβλήτων στο αμμωρυχείο μπορεί ενδεχομένως να μην ξεχειλίσει το ποτήρι της
ρύπανσης της περιοχής, αλλά οπωσδήποτε θα ανέβει η στάθμη του προκαλώντας έτσι
μια de facto υποβάθμισή της.
δ. Για τις υποτιθέμενες «εδαφοβελτιωτικές» ιδιότητες του βιομηχανικού
αυτού αποβλήτου πρέπει να γίνει κατανοητό πως αφορούν ήδη επιβαρυμένα με άλλα
επικίνδυνα απόβλητα εδάφη και όχι συνήθη εδάφη και επομένως δεν μας αφορούν. Ας
το βάλουν σε περιοχές που έχουν βάλει άλλα πολύ επικίνδυνα απόβλητα για να μετριάσουν
την τοξικότητά τους, ας το αξιοποιήσουν έτσι! Εκτός αν εννοούν πως η παρουσία
του απόβλητου της TOSOH θα μετριάσει την επιβάρυνση
της περιοχής μας, που θα προκληθεί από άλλα πιο επικίνδυνα απόβλητα που θα
τοποθετηθούν εκεί μελλοντικά ως συνέχεια της τωρινής τοποθέτησης! Αν είναι
«εδαφοβελτιωτικό» για συνήθη εδάφη όπως ισχυρίζονται με βάση «επιστημονικές»
μελέτες που έχουν κάνει, γιατί δεν το συσκευάζουν και δεν το πωλούν ως λίπασμα
για να έχουν και επιπλέον κέρδος και «καίγονται» τόσο πολύ να μας το φέρουν
εδώ; Μήπως φοβούνται πως δεν θα πειστεί κανένας να το αγοράσει; Αν κρίνουν
πάντως από όσους από εμάς πείστηκαν τόσο εύκολα και το δέχτηκαν, δεν πρέπει να
φοβηθούν καθόλου, να επιχειρήσουν να το πουλήσουν ως λίπασμα κι έτσι να
γλιτώσουμε κι εμείς και ο τόπος μας από τα απόβλητά τους! Όσο γι αυτούς που
έχουν πειστεί για τις ευεργετικές του ιδιότητες ας το αγοράσουν από το εμπόριο
και ας το βάλουν στους κήπους και τα χωράφια τους για να τα βελτιώσουν! Οι
«επιστημονικές» μελέτες που έκαναν για το απόβλητο με σκοπό να μας πείσουν ή
πιο σωστά να μας παραπλανήσουν είναι τουλάχιστον ύποπτες, γιατί αυτοί που τις
έκαναν ισχυρίζονται πως το απόβλητο δεν είναι επικίνδυνο και αυτό το
τεκμηριώνουν στο γεγονός πως είναι «εδαφοβελτιωτικό» αποκρύπτοντας πως
αναφέρονται σε επιβαρυμένα με άλλα επικίνδυνα απόβλητα και όχι συνήθη εδάφη. Σε επιβαρυμένα εδάφη τα
μέταλλα που ελευθερώνονται στο περιβάλλον από το απόβλητο της TOSOH δεν έχουν και τόσο σημασία λόγω της αυξημένης
παρουσίας μετάλλων που οφείλεται στο άλλο επικίνδυνο απόβλητο. Αν ήθελαν να
κάνουν σοβαρή επιστημονική δουλειά για το απόβλητο της TOSOH αυτό που θα έπρεπε να τεκμηριώσουν δεν είναι οι
«εδαφοβελτιωτικές» του ιδιότητες, αλλά πως δεν είναι επικίνδυνο, αυτό θα
έφτανε! Αν είναι επικίνδυνο έχει καμιά σημασία πως μπορεί να έχει κάποιες
«εδαφοβελτιωτικές» ιδιότητες; Πώς όμως να τεκμηριωθεί πως δεν είναι επικίνδυνο
όταν στη σύστασή του περιλαμβάνονται τοξικά μέταλλα και τα τεστ αποδεικνύουν
φυσικά ακριβώς το αντίθετο, πως απελευθερώνονται μεταλλικά και άλλα ιόντα στο
περιβάλλον και επομένως είναι εν δυνάμει επικίνδυνο, δηλαδή επικίνδυνο; Τελικά
οι υπερβολές τους που φτάνουν στο σημείο να λένε πως ένα βιομηχανικό απόβλητο
που περιέχει υπολογίσιμες ποσότητες μεταλλικών και άλλων ιόντων μπορεί να κάνει
καλό γυρνάει σε βάρος τους γιατί αποκαλύπτουν πως κάτι θέλουν να κρύψουν, που
δεν είναι φυσικά τίποτα άλλο παρά η επικινδυνότητα του υλικού με το οποίο
θέλουν να φορτώσουν την περιοχή μας!
ε. Αν όλα είναι έτσι όπως μας τα λένε οι υπηρεσίες, οι «αρμόδιοι» και οι
μελέτες, γιατί αμφισβητήθηκαν τα «στοιχεία» τους από τις επιστημονικές
γνωματεύσεις των καθηγητών πανεπιστημίου κυρίων Καραπάντσιου και Κελεπερτζή
στην περίπτωση της επιχείρησης τοποθέτησης του απόβλητου στο Δήμο Χαλκηδόνας;
Οι επιστήμονες αυτοί αμφισβήτησαν την τεκμηρίωση των υπαρχουσών μελετών για το
χαρακτηρισμό του απόβλητου ως μη επικίνδυνου, χαρακτηρίζοντάς την ως
ελλιπέστατη, ασαφή και αβάσιμη. Η αμφισβήτησή τους αυτή βασίζεται στη
διαπίστωση πως ούτε τα δείγματα του υλικού που αναλύθηκαν δεν ήταν αντιπροσωπευτικά,
δηλαδή η δειγματοληψία δεν έγινε σύμφωνα με τις επίσημες προδιαγραφές, ούτε
στις αναλύσεις που έγιναν δεν τηρήθηκαν όλες οι προδιαγραφές και ούτε έγιναν
από διαπιστευμένα σύμφωνα με το νόμο εργαστήρια. Επιπλέον δεν μελετήθηκε
επαρκώς γεωλογικά, περίπου ελλιπέστατα, η περιοχή του αμμωρυχείου που θα
υποδεχτεί αυτά τα απόβλητα. Το ουσιαστικό θέμα που προκύπτει από όλα τα
παραπάνω είναι όχι μόνο όλες αυτές οι ανεπάρκειες των υπαρχουσών μελετών, αλλά
και το ερώτημα γιατί δεν υπάρχουν μέχρι τώρα πλήρεις και αναμφισβήτητες μελέτες
στις οποίες θα έχουν τηρηθεί όλες οι επίσημες προδιαγραφές δειγματοληψίας,
χημικών αναλύσεων και γεωλογικών μελετών. Γιατί η εταιρία που τόσο «καίγεται»
να απαλλαγεί από τα απόβλητά της δεν φρόντισε να υπάρχουν ήδη αυτές οι αδιαφιλονίκητες
μελέτες ώστε να διευκολυνθεί; Της έλειψε ο χρόνος; Της έλειψαν τα χρήματα που
χρειάζονται να πληρώσει για να γίνουν; Μάλλον όχι! Μήπως αυτές οι
αδιαφιλονίκητες μελέτες δεν υπάρχουν γιατί είναι αδύνατο να υπάρξουν; Μήπως αν
γίνονταν τέτοιες μελέτες με την τήρηση όλων των προδιαγραφών θα αποκάλυπταν πως
το υλικό δεν μπορεί να καταταγεί στα «μη επικίνδυνα», γιατί για παράδειγμα κάποια
μέταλλα ξεπερνούν τα επίσημα όρια για να καταταγεί σ’ αυτή την κατηγορία;
Μάλλον αυτό συμβαίνει! Μήπως έγιναν τέτοιες μελέτες και δεν δημοσιεύονται γιατί
τα συμπεράσματά τους δεν είναι ευνοϊκά για τη διάθεση του απόβλητου; Είναι
δυνατόν να παραβλέψουμε πως ακόμα και με τις υπάρχουσες αμφισβητούμενες μελέτες
η παρουσία του μαγγανίου και των θειικών ιόντων σύμφωνα με τα στοιχεία που
υπάρχουν στην απόφαση της «Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης» είναι
κοντά στα επίσημα όρια;
ζ. Γιατί δεν γίνονται αναλύσεις στην περιοχή όπου τοποθετεί «προσωρινά» η
εταιρία το βιομηχανικό της απόβλητο για να διαπιστωθεί αν και κατά πόσο αυτή η
περιοχή επιβαρύνθηκε; Αυτά που αναφέρονται στην απόφαση της «Αποκεντρωμένης
Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης», πως έκλεισε η μία γεώτρηση και βρέθηκε μια άλλη
και πήραν δείγματα απ’ αυτήν για τις αναλύσεις είναι αστεία και ύποπτα! Έτσι
γίνονται οι αναλύσεις αυτές; Χωρίς να τηρείται καμιά από τις προδιαγραφές της
δειγματοληψίας; Κανονικά πρέπει να γίνουν νέες γεωτρήσεις για να ληφθούν
αντιπροσωπευτικά δείγματα και όχι να ακούμε πως επειδή έκλεισε μια γεώτρηση
μπορούμε να παίρνουμε δείγματα από όπου μας βολεύει!
η. Αυτά που λέγονται για τη «νομιμότητα» της τοποθέτησης των βιομηχανικών
αποβλήτων και μάλιστα ενοχοποιούνται και βουλευτές και ευρωβουλευτές που ανέδειξαν
το πρόβλημα στη Βουλή και στην Ευρωβουλή αντίστοιχα δείχνουν πως αυτοί που τα
λένε καταφεύγουν και στα πιο ακραία μέσα παραπλάνησης και εξαπάτησης! Σύμφωνα
με το επιχείρημα της «νομιμότητας» η εταιρία και οποιοσδήποτε άλλος
υπερασπιστής των αποβλήτων μπορεί να απευθύνεται σε οποιονδήποτε αυτός ο ίδιος
επιλέξει σε όλη την Ελλάδα, να του ζητάει να δεχτεί να βάλει στον τόπο του τα
βιομηχανικά απόβλητα σύμφωνα με τους νόμους και τους κανονισμούς και αν αυτός
δεν δεχτεί διατηρεί ο ίδιος το δικαίωμα να χαρακτηρίζει καθέναν από αυτούς τους
άτυχους που θα στοχοποιήσει ως «αμφισβητία του νόμου», ένοχο, παράνομο, που δεν
δέχεται τη νομιμότητα ή δεν ξέρω τι άλλο θα βρει να του προσάψει! Είναι σοβαρά
πράγματα αυτά; Έτσι εννοούν οι υπερασπιστές του θαψίματος των αποβλήτων στην
περιοχή μας την έννοια της νομιμότητας; Όποιος δεν υποτάσσεται στα δικά τους
συμφέροντα και προβάλλει τα δικά του εύλογα συμφέροντα γίνεται αυτόματα
αμφισβητίας του νόμου και άνομος;
10. Πέραν
όλων των παραπάνω υπάρχουν και κάποια ερωτήματα που έχουν τεθεί και δεν έχουν
απαντηθεί:
α. Πώς συμβαίνει όλοι οι άλλοι να μην δέχονται στον τόπο τους αυτό το
βιομηχανικό απόβλητο και εμείς να το δεχόμαστε;
β. Δεν είναι βέβαιο πως το θάψιμο αυτών των αποβλήτων θα ανοίξει το δρόμο
για να τοποθετηθούν και άλλα «μη επικίνδυνα» απόβλητα που μπορεί να είναι πιο
επικίνδυνα και από αυτό μέχρι να γεμίσει η «τρύπα»; Αν γίνουν αποδεκτά αυτά,
δεν θα πέσουν επάνω μας όλοι οι ενδιαφερόμενοι να φέρουν «νομότυπα» και τα δικά
τους και μάλιστα χωρίς ουσιαστικά να ρωτούν πλέον; Μήπως η τοποθέτηση αυτού του
απόβλητου που μετριάζει την επιβάρυνση μιας περιοχής από άλλα πιο επικίνδυνα
απόβλητα θα χρησιμοποιηθεί σαν επιχείρημα για να μας φέρουν στο μέλλον πιο
επικίνδυνα απόβλητα με τη δικαιολογία πως η παρουσία του αποβλήτου της TOSOH θα μετριάσει τη ζημιά; Μήπως οι περιβόητες
«εδαφοβελτιωτικές» ιδιότητες του απόβλητου θα αποτελέσουν θηλιά στο λαιμό μας;
γ. Είναι δυνατόν ένας δήμαρχος και μια
πλειοψηφία Δημοτικού Συμβουλίου να παίρνουν την ευθύνη για ένα τόσο σημαντικό
για την περιοχή ζήτημα που είναι υπόθεση όχι μόνο όσων ζουν σ’ αυτή την περιοχή
τώρα, αλλά και όλων των επόμενων γενεών και ακόμα περισσότερο όλων των ανθρώπων
σε όλη τη χώρα και σε όλη τη γη λόγω της απήχησης και του συμβολισμού που έχει
ο Όλυμπος σε όλο τον κόσμο; Έχουν αυτό το δικαίωμα; Δεν είναι ολοφάνερο πως
παρά τη λανθασμένη αρχική απόφαση λόγω παραπλάνησης η επιμονή να τοποθετηθούν
βιομηχανικά απόβλητα στον Όλυμπο είναι εντελώς αδικαιολόγητη και ανεξήγητη; Δεν
είναι απολύτως επιβεβλημένο οποιαδήποτε επιμονή τους να αιτιολογηθεί πλήρως, να
απαντήσουν σε όλα τα επιχειρήματα που τους τέθηκαν και να μην οχυρώνονται πίσω
από μελέτες και προτάσεις άλλων που έχουν ολοφάνερα συμφέροντα και να πάρουν
στο ακέραιο προσωπικά ο καθένας την ευθύνη της ορθότητας της επιλογής του; Αν
είναι μια φορά αδιανόητο να έρθουν βιομηχανικά απόβλητα στον Όλυμπο, η επιμονή
της διοίκησης του Δήμου να έρθουν είναι χίλιες φορές αδιανόητη!
11. Με βάση
όλα τα παραπάνω είναι αδιανόητο τα απόβλητα αυτά να τοποθετηθούν σε απόσταση
δύο χιλιομέτρων από τα σπίτια μας, μερικές εκατοντάδες μέτρα από τη θάλασσα, σε
μια περιοχή με πλούσιο υδροφόρο ορίζοντα και μέγιστη διαπερατότητα πετρωμάτων, κοντά
σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις και σε τουριστικές περιοχές, στους πρόποδες του
Ολύμπου και δίπλα στο γνωστό από τον Όμηρο ποταμό Ενιπέα. Η διάθεση των
βιομηχανικών αποβλήτων γενικά δεν μπορεί να είναι ευκαιριακή, όπως επιχειρείται
εδώ, πρέπει να είναι υπεύθυνη, οργανωμένη και πλήρως τεκμηριωμένη και η περιοχή
που θα τοποθετηθούν πρέπει να επιλέγεται έτσι ώστε από την επιβάρυνση να μη
θίγεται αν είναι δυνατόν κανείς. Επομένως, προτείνεται να ανακληθεί η απόφαση του
Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Δίου-Ολύμπου σχετικά με την τροποποίηση των
περιβαλλοντικών όρων της ΔΕΑΔΟ για τα 15 στρέμματα στη θέση Γούρνες στο
λατομείο Λιτοχώρου για την ταφή του βιομηχανικού απόβλητου της TOSOH και να γίνουν από το Δήμο όλες οι απαραίτητες
ενέργειες για να αποτραπεί η τοποθέτηση βιομηχανικών αποβλήτων στο αμμωρυχείο.
Προκόπης Κωφός
Χημικός
Επιστημονικός Συνεργάτης
στο Τμήμα Χημείας ΑΠΘ
