Τετάρτη 3 Νοεμβρίου 2010

Καπετάν Διαμαντής

Συνεχίζουμε και σήμερα με ιστορία,όπως τη βρήκα στη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.

Ο Αδαμάντιος Νικολάου (1790-1862), γνωστότερος ως Καπετάν Διαμαντής, ήταν κλεφταρματολός από την Πιερία, γόνος μεγάλης οικογένειας κλεφταρματολών.

Βιογραφία:
Γεννήθηκε στα Ρυάκια (Ραίδιανη) Πιερίας. Γιος του Νικόλαου Ραιδενιώτη Μπαρούτα, εγγονός του Διαμαντή Νικολάου Καλτέκη και δισέγγοννος του Νικόλαου Καλτέκη.
Ο πατέρας του ήταν αρματολός στην Κατερίνη γι αυτό και το επώνυμό του, σύντομα άλλαξε από Ραιδενιώτης σε Κατερινιώτης. Ο Διαμαντής είχε δύο αδερφούς, τον Κωνσταντίνο (1800-1854) και τον Χαρίσιο (1810-1858) που ήταν ετεροθαλής (από άλλη μητέρα).
Ο Ψαροδήμος ήταν πρώτος του ξάδερφος.
Ο Νικόλαος Καλτέκης είναι ο γενάρχης της οικογενείας και σ' αυτόν οφείλεται το επώνυμο Νικολάου. Μετά την κάθοδό του στη Νότιο Ελλάδα, προστέθηκε στο επώνυμό του και το πατριδωνυμικό "Ολύμπιος".
Ο καπετάν Διαμαντής υπήρξε γαμπρός της θρυλικής οικογένειας των Λαζαίων. Παντρέυτηκε την Μεταξία, με την οποία απέκτησαν δύο γιους (τον Ιωάννη και τον Ξενοφώντα) και τρεις κόρες (από τι οποίες επέζησε μόνο η Ασπασία).

Έδρασε στους ορεινούς όγκους του Ολύμπου και των Πιερίων πριν από το 1821 και μετά την έκρηξη της Επανάστασης.
Τέθηκε επικεφαλής στο αρματολίκι του Ολύμπου, μαζί με τον Τσακνάκη. Τον Ιούνιο του 1821 έλαβε μέρος στην εξέγερση της Κασσάνδρας.
Το 1822 έλαβε μέρος στη Μάχη της Μηλιάς και μετά την καταστροφή του Πύργου των Λαζαίων κατευθύνθηκε προς το Βέρμιο , για να εκδικηθεί το θάνατο των συντρόφων του από τα Πιέρια. Έπειτα συνέχισε τη δράση του στη Νότια Ελλάδα. Εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Σκιάθο, όπου αντιμετώπισε με επιτυχία τους Τούρκους.
Η προσωρινή κυβέρνηση, λόγω της γενναιότητας και της στρατιωτικής του ικανότητας τον διόρισε αρχιστράτηγο Ευβοίας και Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος.
Προξένησε τέτοια πλήγματα στους Τούρκους, ώστε οι τελευταίοι τον επικήρυξαν ως το «μεγαλύτερο μίασμα από τους Έλληνες».
Αντιμετώπισε με επιτυχία τους Τούρκους στην Εύβοια και στη μάχη στα Βρυσάκια.
Ο διορισμός του ως αρχιστράτηγου όμως προκάλεσε έντονες τοπικιστικές έριδες στην Ανατολική Στερεά και Εύβοια που τις υποκινούσε ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, κινούμενος περισσότερο από προσωπικά κίνητρα. Η κατάσταση εκτραχύνθηκε το 1823 όταν παρά τη συνεχή απειλή των Τούρκων, ο Ν. Κριεζιώτης (μετά από επιστολές που του έγραψε ο Οδ. Ανδρούτσος) κινήθηκε εναντίον του. Ο Διαμαντής συνέτριψε τους εσωτερικούς αντιπάλους του στις διάφορες εμφύλιες συγκρούσεις, καθώς εξακολουθούσε να έχει την υποστήριξη της κυβέρνησης και του Ιωάννη Κωλέττη. Μετά όμως από την πληροφορία ότι ο Οδ. Ανδρούτσος σχεδιάζει την απαγωγή της συζύγου του και των παιδιών του που βρίσκονταν τότε στη Σκιάθο, παραιτήθηκε απογοητευμένος και μετέβει εκεί. Από τις Βόρειες Σποράδες ξεκίνησε πειρατική δράση εναντίον των παραλίων της Χαλκιδικής και της Πιερίας, με σκοπό αφενός να απασχολεί στρατιωτικά τους Τούρκους και αφετέρου να εξασφαλίσει πόρους για τη επιβίωση των Θεσσαλομακεδόνων που βρίσκονταν εγκατεστημένοι στα νησιά των Βορείων Σποράδων, καθώς η κατάσταση εκεί ήταν απελπιστική.

Το 1827 και ενώ η κατάσταση στη Μακεδονία χειροτέρευε καθώς οι Τούρκοι προέβαιναν σε ωμότητες κατά των Ελλήνων, ζήτησε από την τότε κυβέρνηση την έγκριση για επιχειρήσεις στον Όλυμπο και στα Πιέρια, μαζί με άλλους Μακεδόνες οπλαρχηγούς, όπως ο Τόλιας Λάζος και ο Γεώργιος Συρόπουλος (από τα Ριζώματα Ημαθίας). Η κυβέρνηση συνέστησε υπομονή, καθώς το ζήτημα των τελικών συνόρων του υπό δημιουργία Ελληνικού κράτους, ήταν υπό διαπραγμάτευση. Το 1828 μετέβη στο Ναύπλιο στην ορκομωσία του Ιωάννη Καποδίστρια. Η νέα διακυβέρνηση συνέστησε σώμα Θεσσαλομακεδόνων με γενικό στρατηγό τον Τόλια Λάζο, με αποτέλεσμα ο Διαμαντής να επιστρέψει στο Όλυμπο με την αίσθηση ότι αδικήθηκε. Ο Ι. Καποδίστριας επέτρεψε τελικά τη διεξαγωγή επιχειρήσεων στη Μακεδονία, αλλά δεν προσέφερε κάποια ενίσχυση. Οι προσπάθειες του Διαμαντή και των άλλων Μακεδόνων δεν έφεραν κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα στην Πιερία με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν φοβερά αντίποινα των Τούρκων κατά των ντόπιων κατοίκων. Έτσι πολλά γυναικόπαιδα μεταφέρθηκαν εκ νέου στις Βόρειες Σποράδες. Ο Διαμαντής προσπάθησε να συνθηκολογήσει με τους Τούρκους (μετά από τις συστάσεις του Καποδίστρια για φιλικές σχέσεις μαζί τους), προκειμένου να ανακτήσει το παλιό του αρματολίκι, χωρίς όμως αποτέλεσμα, καθώς οι Τούρκοι τον είχαν από παλιά επικηρύξει και το 1830 έστειλαν ισχυρές δυνάμεις για να συλλάβουν αυτόν και τον Μιχάλη Πετσάβα. Μετά την ίδρυση του Ελληνικού κράτους, η οικογένεια του Διαμαντή εγκαταστάθηκε στο Αχλάδι Φθιώτιδας[1].

Ο Διαμαντής συνέχισε τη δράση του στη φρουρά Φθιώτιδας και Βοιωτίας με την αποστολή να εξουδετερώσει τα ληστρικά σώματα που λυμαίνονταν την περιοχή μετά την ίδρυση του Ελληνικού κράτους. Το 1844 συμετείχε ωε γερουσιαστής στο σώμα της Γερουσίας.

Το όνομα του Διαμαντή δόθηκε σε δρόμο της πόλης της Κατερίνης, στην περιοχή Μυλαύλακου ενώ στα Καταφυγιώτικα τιμήθηκε ο πατέρας του, Νικόλαος Νικολάου Κατερινιώτης Μπαρούτας (στο δρόμο δόθηκε το όνομα "Νικολάου Κατερινιώτου").

Τα θεμέλια της οικίας του Καπετάν Διαμαντή Νικολάου υπάρχουν ακόμη και σήμερα στα Ρυάκια Πιερίας.




[Επεξεργασία] Πηγές
Ράπτης Γ., Κατερίνης Οδώνυμα, εκδ. Όλυμπος, 2003
Μακεδονικά Σύμμεικτα, Μια ενθύμηση του 1784 για τη μονή Διονυσίου του Αγίου Όρους, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, ΑΠΘ, Στέφανος Ι. Παπαδόπουλος
Δεκατέσσερα έγγραφα των αγωνιστών Νικολάου Ολυμπίου, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Κωνσταντίνος Β. Σπανός
Ανέκδοτα έγγραφα και άγνωστα στοιχεία για κλεφταρματολούς και για την επανάσταση (1821-1822) στη Μακεδονία και ιδιαίτερα στον Όλυμπο, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Γεώργιος Χ. Χιονίδης
Αρχειακό Ξεφύλλισμα, Ελληνική επανάσταση και συγκρότηση του Ελληνικού Κράτους, Ακαδημία Αθηνών, επιστολές του Διαμαντή Νικολάου κατά το 1832
Σεϊζάνη Μ., Η Πολιτική της Ελλάδος και η Επανάστασις του 1878 εν Μακεδονία, Ηπείρω και Θεσσαλία,σ.164-173
Κωφός Ε., Ο Αντάρτης Επίσκοπος Κίτρους Νικόλαος,Αθήνα 1992.