ΤΣΙΛΙΚΑΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ: ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ - Ο ΓΟΝΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ

Το Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, εγκαινιάζοντας την εξωστρέφεια και την συνεργασία με την Κοινωνία, αρχίζει με τον κύκλο διαδραστικών παρουσιάσεων άπαξ μηνιαίως, με την επωνυμία:  ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΔΑΣΚΑΛΩΝ

Η έναρξη γίνεται με πρώτο θέμα την Ψυχική Υγεία, τον γονιό, το παιδί και τον δάσκαλο.

ΘΕΜΑ: ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ - Ο ΓΟΝΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ

10-05-17 (5 – 7) μμ

Αμφιθέατρο Μεταξά

Εισηγητής: Σωτήρης Τσιλίκας 

Διευθυντής του Ψυχιατρικού Τμήματος και του Ψυχιατρικού Τομέα Ιπποκρατείου Γ. Ν. Θεσσαλονίκης, Πρόεδρος της VI - ΤΕΨΥ

Θα μιλήσω για την ψυχική υγεία, τον γονιό και το παιδί, αλλά και για τους δασκάλους όλων των βαθμίδων, αφού απευθύνομαι βασικά σ΄ αυτούς.

Τι είναι ψυχική υγεία; Είναι δύσκολο να δώσουμε έναν ικανοποιητικό, έναν πλήρη ορισμό.

Και κατ΄αρχήν ας δούμε τι είναι ο Άνθρωπος, αυτό το άνω θρώσκον, το αρθρώνον λόγον όν..

Άνθρωπος είναι το σύμπλοκο βιολογικό, ψυχολογικό και κοινωνικό ον, που ζει κινείται και υπάρχει στο αντίστοιχο βιο-ψυχο-κοινωνικό περιβάλλον, με το οποίο διαντιδρά συνεχώς και με το οποίο συναποτελεί αδιάσπαστη ενότητα.

Ας επιχειρήσουμε τώρα να δούμε τι σημαίνει η λέξη υγεία.

Σύμφωνα με την ΠΟΥ, υγεία είναι η ύπαρξη πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλώς η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας.

Περιλαμβάνει την καλή λειτουργικότητα στο βιολογικό, ψυχολογικό και κοινωνικό επίπεδο σε σύνδεση και αλληλεπίδραση του ατόμου με το περιβάλλον.

Έτσι Ψυχική υγεία θα λέγαμε ότι είναι η γνωστική και συναισθηματική ευεξία και ευδαιμονία, και ταυτόχρονα η απουσία ψυχικής διαταραχής, με διατήρηση της ψυχικής ισορροπίας.

Αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο για μια υγιή καθημερινότητα .

Συνυπάρχουν αξιοποίηση των ικανοτήτων, ευχάριστα συναισθήματα και λήψη ικανοποιήσεων. Υπάρχει δυνατότητα ευελιξίας στην αντιμετώπιση των εξωτερικών συνθηκών και δυνατότητα οργάνωσης της ζωής, με βάση αξίες, κανόνες και στόχους, παραγωγή έργου και συνεισφορά στην κοινότητα.

Η σωματική και ψυχική υγεία είναι απαραίτητα συστατικά για την ποιότητα της ζωής, μαζί με την παιδεία, την εργασία, την ψυχαγωγία, τον ελεύθερο χρόνο, τα ενδιαφέροντα, την ένταξη στην κοινωνία.

Αν η κοινωνία -άσχετα με την αιτιολογία- είναι δυσαρμονική, όπως στον σημερινό κόσμο που ζούμε, αναφύονται συγκρούσεις, το κλίμα είναι επιθετικό και δηλητηριάζει τους ανθρώπους, που μπορεί να εκφρασθούν και εκφράζονται επιθετικά και αυτοεπιθετικά.

Όταν η Κοινωνία είναι αρμονική, επιδρά στον ψυχισμό του ανθρώπου θετικά.

Κατ΄ αναλογίαν υπάρχουν τοξικοί άνθρωποι με αρνητική επίδραση σε άλλους ανθρώπους και μη συγκρουσιακοί άνθρωποι, που δρουν ευεργετικά προς άλλους ανθρώπους.

Επειδή υπάρχει αλληλεπίδραση ανθρώπου και περιβάλλοντος λχ κοινωνίας, μια θετική κρίσιμη μάζα συνειδητοποιημένων ανθρώπων μπορεί να θετικοποιήσει το κλίμα αυτής της κοινωνίας. Αυτό είναι ένα αισιόδοξο στοιχείο.

Όταν ο μεμονωμένος άνθρωπος συνειδητά ψάχνει τον εαυτό του και αναζητά νόημα στην ζωή, κάνοντας το ταξίδι προς την Ιθάκη, τότε έρχεται ο Καβάφης με τα λόγια του.

 ‘Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου…’

Η κοινωνία χρειάζεται να προωθεί τους παράγοντες για την ανάπτυξη πολιτικών και πρακτικών σχεδίων, για την συνολική και ατομική ψυχική υγεία, με τον έγκαιρο εντοπισμό των προβλημάτων και την άμεση θεραπευτική παρέμβαση. Με στόχο την μείωση της συχνότητας εμφάνισης των ψυχικών διαταραχών, συνυπολογίζοντας και τις αυτοκτονίες.

Σε ατομικό επίπεδο είναι απαραίτητη η αύξηση της αυτοεκτίμησης, με ανάπτυξη δεξιοτήτων και στρατηγικών και ακόμα τεχνικών διαχείρισης του άγχους και του θυμού – επιθετικότητας.

Σε κοινωνικό επίπεδο είναι απαραίτητη η επεξεργασία και προώθηση δεδομένων και σχεδίων για Αγωγή και ευαισθητοποίηση της κοινότητας στα θέματα ψυχικής υγείας, την μείωση του στίγματος, των διακρίσεων, και την ανάπτυξη υποστηρικτικών πλαισίων όπως στα σχολεία και τον χώρο εργασίας.

Σε επίπεδο κράτους χρειάζεται εντατικοποίηση των δράσεων για την ψυχική υγεία, για την ορθή και έγκαιρη αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών σε οργανωμένο πλαίσιο, όσον και η λήψη μέτρων που αφορούν την πρόληψη.

Αναφορικά με τα παιδιά προσφύγων ή μεταναστών, που είναι ένα λίαν ακανθώδες και εκρηκτικό θέμα, θα περιοριστούμε στα παρακάτω:

Πώς νοιώθουν και πώς ενεργούν οι δάσκαλοι;

Πώς νοιώθουν και πως αντιδρούν οι άλλοι γονείς;

Πώς νοιώθουν και πώς αντιδρούν οι συμμαθητές;

Πώς εισπράττουν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες τα ανωτέρω και πώς αντιδρούν;

Πώς βιώνουν την όλη κατάσταση τα ίδια τα παιδιά προσφύγων και μεταναστών;

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Όταν ήμουν στο Δημοτικό, διάβαζα για να έχω την αποδοχή και το μπράβο των γονιών μου. Αλλά και για να στέκομαι καλά στην τάξη και στα μάτια του δασκάλου.

Στα δύο συστεγαζόμενα Δημοτικά σχολεία, τρεις ήταν οι αυστηροί – κακοί δάσκαλοι.

Ένας Διευθυντής, ο δάσκαλός μου και μια δασκάλα.

Ο δάσκαλός μου ήταν για 5 ολόκληρα χρόνια ο εφιάλτης μου.

Για να μην είμαι άδικος, πρέπει να ομολογήσω ότι μας έμαθε πάρα πολλά πράγματα, αλλά με λάθος τρόπο.

Τότε οι δάσκαλοι έδερναν. Οι μαθητές βίωναν τον φόβο του δασκάλου, τον φόβο τιμωρίας. Οι δάσκαλοι είχαν τον χάρακα που τον χρησιμοποιούσαν σαν βέργα. Εκτός από τον πόνο, γινόσουν και ρεζίλι στα μάτια των συμμαθητών και ιδίως απέναντι στο άλλο φύλο. Στο σχετικό μυθιστόρημα του Κονδυλάκη, ο πατέρα του Μανωλιού λέει στον δάσκαλο΄΄δείρτον όσο θέλεις, μόνο μη του σπάσεις τα κόκκαλα΄΄. Σήμερα πήγαμε βέβαια στο άλλο άκρο.

Εγώ καθημερινά ξυπνούσα με ένα βάρους στην ψυχή, ένα πλάκωμα, σαν να με πλάκωνε μια μαρμάρινη πλάκα. Όταν πλησίαζε το μεσημέρι το πλάκωμα ελαττώνονταν προοδευτικά γιατί πλησίαζε το σχόλασμα και με το χτύπημα του κουδουνιού έφευγε τελείως. Επέστρεφα σπίτι ξαλαφρωμένος και χαρούμενος. Όσο όμως ο ήλιος έγερνε προς την δύση, η πλάκα ξαναεμφανιζόταν και το πλάκωμα πάλι μεγάλωνε.

Στην αποφοίτηση είχα τα αναμενόμενα αμφιθυμικά, ανάμικτα συναισθήματα, αλλά και μια αίσθηση απελευθέρωσης.

Όταν τυχόν αργότερα έβλεπα από μακρυά αυτόν τον δάσκαλο, άλλαζα δρόμο.

Ο ίδιος ρωτούσε κατά καιρούς για μένα και έλεγε στους γνωστούς πόσο με αγαπούσε.

Κι εγώ αναρωτιόμουν. Αν η αγάπη είναι έτσι, πώς θα είναι άραγε το μίσος;

Στο εξατάξιο τότε Γυμνάσιο υπήρχαν πολλοί καθηγητές για τα διάφορα μαθήματα.

Άλλοι καλοί με νοιάξιμο για εμάς, που τους αγαπούσαμε και άλλοι αδιάφοροι ή κακότροποι και ξινοί.

Οι καλοί καθηγητές, κατά μαγικό τρόπο έκαναν το μάθημα ελκτικό και πολύ ενδιαφέρον. Έτσι αγαπούσαμε και το μάθημα.

Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν πως ανάμεσα στον δάσκαλο και τον μαθητή, χρειάζεται να αναπτυχθεί έρωτας.

Μια ιδιαίτερη σχέση αγάπης που να συνδέει τον μαθητή με τον δάσκαλο και το μάθημα.

Φυσικά αυτός ο έρωτας δεν έχει να κάνει με το σεξ.

Άλλωστε και σήμερα χρησιμοποιούμε την φράση: Είμαι ερωτευμένος με την δουλειά μου κλπ

Ο ρόλος του δασκάλου είναι λεπτότατος και πολύ σημαντικός. Ιδανικά, ενισχύει τις θετικές πλευρές του κάθε μαθητή, λαμβάνοντας υπ΄ όψιν τις ιδιαιτερότητές του.

Το παιδί από τα χέρια των γονιών, πάει στα χέρια του δασκάλου Α΄Βάθμιας και Β΄ Βάθμιας εκπαίδευσης. Ο δάσκαλος αποτελεί πρότυπο προς μίμηση ή προς αποφυγή, μέσω της αγάπης ή της απόρριψης.

Ο δάσκαλος δεν είναι, ούτε πρέπει να είναι μια μηχανή παροχής γνώσης. Η εκπαίδευση χρειάζεται να είναι στην υπηρεσία της Παιδείας και κατ΄ επέκταση της Κοινωνίας.

Είναι απαραίτητη η ισότιμη μεταχείριση των μαθητών και συχνές δόκιμες αλλαγές στα θρανία, ώστε τα παιδιά να μην έχουν μόνον τον κολλητό τους, αλλά να προπονούνται κάνοντας και άλλες σχέσεις και συνεργασίες, όπως θα απαιτηθεί αργότερα στην κοινωνία.

Ο δάσκαλος χρειάζεται να δίνει τις γνώσεις στο παιδί, μέσω της διαπαιδαγώγησης.

Έτσι ο δάσκαλος έχει σημαντικό ρόλο, είτε θετικό, είτε αρνητικό στην νοητική και ψυχική ανάπτυξη, στην ηθοπλασία και στην εξέλιξη του παιδιού, σαν υποκατάστατο γονιού. Και το δυνατότερο ως γνωστόν είναι το ζωντανό παράδειγμα δράσης, στο εδώ και τώρα.

Το παιδί έχει ανάγκη από πρότυπα, νοιάξιμο και αγάπη.

Το κάθε παιδί έχει μια οικογένεια ή υποκατάστατό της και ζει στο κλίμα αυτής της οικογένειας.

Οι συνθήκες ανάπτυξής του σ΄ αυτήν με όλες τις ιδιαιτερότητες, μπορεί να είναι πολύ καλές, καλές, κακές έως πολύ κακές.

Ακόμη, το κάθε παιδί είναι μια ξεχωριστή οντότητα, με διακριτές ιδιαιτερότητες και είναι μεγάλο λάθος να το βάζουμε σε καλούπια, στον ψυχολογικό Προκρούστη και τον Πιτυοκάμπτη.

Ο δάσκαλος χρειάζεται να είναι υποψιασμένος, ώστε να μπορεί να είναι ενεργός ο ρόλος του ως πραγματικού δασκάλου.

Πολλές φορές θα του χρειαστούν ειδικές βασικές γνώσεις και συνεργασία με ειδικούς για το κάθε συγκεκριμένο θέμα. Πχ για ένα παιδί με σακχαρώδη διαβήτη, για ένα παιδί με επιληψία, παιδί με μεσογειακή αναιμία, με μη αναγνωρισμένη από τους γονείς μυωπία, με οδοντιατρικά προβλήματα, με τικ, με κεκεδισμό, με ψυχονοητική ανωριμότητα, με κατάθλιψη , με ψύχωση, παιδιά με διάσπαση προσοχής, με διαταραχή διαγωγής, με βαθμό νοητικής υστέρησης, με σύνδρομα Άσμπερκερ και γενικά με ιατροπαιδαγωγικά θέματα.

Βέβαια, ο δάσκαλος δεν μπορεί να είναι γνώστης αυτών των θεμάτων. Και η ημιμάθεια είναι χειρότερη της αμάθειας. Αρκεί όμως απλώς να τα έχει υπ΄ όψιν του έστω και στοιχειωδώς, έστω και σαν αναφορά. Στην πράξη να μπορεί να διακρίνει αν ένας μαθητής του διαφέρει από τα άλλα παιδιά, ότι έχει κάποιο πρόβλημα και έτσι ότι χρειάζεται άμεσα ή δυνητικά βοήθεια. Με λεπτότητα και πολλή προσοχή. Να μην ξεχνούμε και το στίγμα και ΄΄την λέξη που δεν λες΄΄. Αυτό ξεπερνιέται όχι εύκολα όμως. Επιτυγχάνεται με την Αγωγή και ευαισθητοποίηση της κοινότητας στα θέματα υγείας και ψυχικής υγείας. Σημαντική πρόοδος συντελείται με τους δασκάλους ειδικής αγωγής.

Όμως ο δάσκαλος μπορεί να έχει και ο ίδιος ψυχολογικά, προσωπικά, οικογενειακά κλπ προβλήματα και μια δομή προσωπικότητας με όλα τα θετικά αλλά και τα αρνητικά στοιχεία, όπως συμβαίνει άλλωστε λίγο – πολύ σε όλους μας. Χρειάζεται όμως να επισημανθεί η υποχρέωσή του να προσπαθεί να γνωρίσει τον εαυτό του και να του δοθεί η δυνατότητα να μπορεί να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται τα δικά του προβλήματα, ώστε μετά να μπορεί να ασχοληθεί και να σκύψει και στα προβλήματα των μαθητών του.

Χρειάζεται επίγνωση της ύπαρξης της φυσιολογικής διαφορετικότητας στους μαθητές, αλλά και της διαφορετικότητας λόγω ύπαρξης προβλήματος. Χρειάζεται αποστασιοποίηση και ενσυναίσθηση (έμπαθυ), που αυτά αν δεν αποτελούν χάρισμα, μαθαίνονται.

Σε διαφορετική περίπτωση μπορεί ο δάσκαλος για δικά του προβλήματα να ξεσπά στο παιδί, ή γενικά να διοχετεύει αρνητική ενέργεια στην διαμορφούμενη ψυχή και προσωπικότητα του μαθητή.

Υπάρχουν εκπληκτικοί δάσκαλοι, αλλά και τρανταχτές περιπτώσεις δασκάλων, με καταστροφικές συνέπειες για το παιδί (ευτυχώς η ενέργεια της ζωής κάνει και θαύματα). Από τέτοιους δασκάλους το παιδί και οι γονείς υποφέρουν.

Μια δασκάλα της πρώτης τάξης στην Αλεξανδρούπολη. Στην γιορτή της μητέρας, αυτή κράτησε τα παιδιά στην τάξη και τους μίλησε για την γιορτή της μαμάς. Αλλά και για την μεγάλη μητέρα την Παναγία. Και κατέληξε. ΄΄Αν παιδιά μου πεθάνει η μητέρα σας, μην φοβάστε, υπάρχει η μεγάλη μας μητέρα, η Παναγία μας΄΄.

Τα παιδιά γύρισαν στα σπίτια έντρομα και κλαίγοντας ρωτούσαν την μαμά τους αν θα πεθάνει.

Ο μπαμπάς μαθήτριας, που ήταν ειδικευόμενος ψυχίατρος, πήγε στον Διευθυντή και απαίτησε να σταματήσει να μπαίνει σε τάξη αυτή η δασκάλα. Αφού δεν τα κατάφερε, τελικά με το έτσι θέλω, πήρε την κόρη του και την πήγε στο άλλο τμήμα, λέγοντας ότι αν δεν την άφηναν εκεί, θα το έκανε μεγάλο ζήτημα.

Στην Θεσσαλονίκη, φίλη ανέφερε ότι η κόρη της στην πρώτη τάξη, είχε δασκάλα, που αντί για γλώσσα και αριθμητική δίδασκε στην τάξη βίους αγίων.

Υπάρχουν και δάσκαλοι, που φαινομενικά είναι εντάξει, αλλά που ως ψυχαναγκαστικοί- καταναγκαστικοί, ακολουθούν μέχρι κεραίας το πρόγραμμα, κατά ασφυκτικό, πνιγηρό τρόπο για τους μαθητές.

Εάν η περίοδος του Δημοτικού σχολείου είναι ο παράδεισος για γονείς και δασκάλους σε σχέση με τα παιδιά, η περίοδος της εφηβείας είναι η επαναστατική περίοδος.

Το παιδί απομυθοποιεί και υποτιμά εν πολλοίς τα μέχρι τότε σύμβολα, θέλει να απομακρυνθεί από τους γονείς για να πατάει στα πόδια του, ενώ ταυτόχρονα φοβάται, έχοντας λόγω των αλλαγών στο σώμα, την ψυχολογία και το περιβάλλον, χαμηλή αυτοεκτίμηση και αντιδρασικά δυνατόν τεχνητή αυτοεκτίμηση.

Εδώ αναφύονται οι φυσιολογικές και αναγκαίες ομάδες συνομηλίκων, αλλά βρίσκουν έδαφος και παθολογικές ομάδες, που και στα δύο είδη ομάδων μπορούν να βρουν στέγη οι έφηβοι, με όλες τις θετικές ή τις αρνητικές επιπτώσεις στην ζωή τους.

Ο γονιός χρειάζεται να έχει ΄΄δεμένον΄΄ τον έφηβο με ένα λαστιχωτό σχοινί, ώστε να έχει την αίσθηση ότι μπορεί και περπατάει μακρύτερα από τους γονείς και ταυτόχρονα να μην τον αφήνει να απομακρύνεται επικίνδυνα. Ο έφηβος θέλει να απομακρυνθεί και ταυτόχρονα το φοβάται.

Αναφορικά με τις επιβραβεύσεις των μαθητών, αυτές είναι απαραίτητες, φθάνει να βρίσκονται εντός του μέτρου (παν μέτρον άριστον) και ακόμη δεν είναι καθόλου καλό να του δίνεται η αίσθηση ότι είναι το κέντρο του σύμπαντος, αλλά αντίθετα ότι είναι μέλος ομάδας.

Ο κάθε δάσκαλος κουβαλάει όπως όλοι μας, τα προβλήματά του.

Ο Κλώντ Μπερνάρντ, θεωρούμενος ως πατέρας της σύγχρονης ιατρικής, έλεγε στους γιατρούς του: Όταν προσέρχεστε στην Κλινική και το Εργαστήριο, στον προθάλαμο αφήστε το καπέλο σας, την παρντεσού σας, την ομπρέλα σας, τα προσωπικά σας προβλήματα και βάλτε την ποδιά σας. Όταν τελειώσετε την εργασία σας και θα αποχωρήσετε, κρεμάστε την ποδιά σας, φορέστε την παρντεσού σας, πάρτε την ομπρέλα σας, το καπέλο σας και αφήστε στην κρεμάστρα τα προβλήματα των ασθενών σας. Και ... μην ξεχάσετε. Να πάρετε μαζί σας τα δικά σας προσωπικά προβλήματα.

Όπως ο γιατρός, έτσι και ο δάσκαλος όλων των βαθμίδων, χρειάζονται την αποστασιοποίηση, σε συνδυασμό με την ενσυναίσθηση (εμπαθυ = ΄΄ψυχικά γάντια΄΄ για το εσωτερικό των ψυχών), για να κάνουν και οι δυο σωστά την δουλειά τους, που είναι λειτούργημα.

Φαντασθείτε τώρα έναν χειρουργό χωρίς αποστασιοποίηση από τον χειρουργούμενο (ας πούμε ότι είναι η κόρη του), αλλά με ταύτιση μαζί του και χωρίς να φορά χειρουργικά γάντια, να κάνει την επέμβαση. Αδυναμία και Καταστροφή.

Ο γονιός πάλι, βλέπει το παιδί ως συνεχιστή του στην ζωή. Το παιδί είναι η αθανασία του γονιού.

Γονιός πάντως δεν γεννιέσαι. Γονιός γίνεσαι.

Ο γονιός χρειάζεται να υπερασπίζεται το παιδί του στο δίκαιο του απέναντι σε τρίτους, αλλά κατ΄ ιδίαν τονίζει και τα σημεία που το παιδί ήταν λάθος και χρειάζεται να επανορθώσει και να διδαχθεί από τα λάθη του.

Χρειάζεται η αγάπη, αλλά αγάπη χωρίς όρια δεν νοείται. Το παιδί μόνον τότε μπορεί να στηρίζεται με εμπιστοσύνη στον γονιό και ταυτόχρονα αναλαμβάνοντας την ευθύνη, ανεβάζει την αυτοεκτίμησή του. Διαφορετικά γίνεται ανασφαλές. Γνωστή έκφραση: ΄΄Θα το πω στον μπαμπά μου και θα δεις εσύ΄΄.

Δεν χρειάζεται υπακοή, αλλά σε πλαίσια στήριξης, γνώση και υπευθυνότητα με ανάληψη όντως της ευθύνης.

Ένας γονιός χαίρεται και καμαρώνει το παιδί, όταν όλα πάνε κατ΄ ευχήν. Και βέβαια, σε περίπτωση παθολογικών καταστάσεων που είναι βαρύ φορτίο για τους γονείς, υπάρχει αριθμός γονιών που δεν θέλει να αποδεχθεί ότι το ΄΄κύτταρό΄΄ τους είναι προβληματικό. Αυτοί κάνουν άρνηση στην ύπαρξη των παθολογικών στοιχείων, ενώ βαθιά μέσα τους το γνωρίζουν. Όμως ρίχνουν στάχτη στα μάτια τους και ουσιαστικά υπερεξιδανικεύουν το παιδί τους.

Οι ακυρώσεις των προσδοκιών τους από το παιδί, τους θυμώνουν. Τον θυμό τους τον διοχετεύουν ξεσπώντας σε άλλους. Διαφορετικά ο θυμός θα ξεσπούσε στο ίδιο το παιδί ή στον εαυτό τους.

Παράδειγμα 1ο Ψυχολόγος παραπέμπει τον μη συνεργάσιμο πατέρα ενός παιδιού με νοητικά και άλλα προβλήματα που θεραπευτικά έβλεπε εκείνη. Στην συνεδρία παραπομπής, ο πατέρας ήταν γεμάτος θυμό για την ψυχολόγο, που την κατηγόρησε ως ακατάλληλη και άσχετη, αφού του είπε ότι ο δικός του ο γιος είναι καθυστερημένος. Στην διερεύνηση που ακολούθησε φάνηκε ότι έκανε πλήρη άρνηση της εμφανούς παθολογικής κατάστασης. Πλήρη άρνηση της πραγματικότητας. Μάλιστα φιλοδοξία του ήταν ο γιος του να σπουδάσει στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, όπως ο ίδιος !

Παράδειγμα 2ο Μητέρα παιδιού με οριακή νοημοσύνη και γενικευμένη σπαστικότητα, είναι θανατερά θυμωμένη με τους θεράποντες γιατρούς, που άκουσον – άκουσον στην Γνωμάτευση που ζήτησε η ίδια για την Υγειονομική Επιτροπή, έβγαλαν το παιδί της σπαστικό !

Παράδειγμα 3ο Καθηγήτρια κάλεσε ιδιαιτέρως και διακριτικά πατέρα κοριτσιού 14 ετών. Του ανέφερε ότι έξω από το σχολείο η κόρη συναντιόταν με ύποπτους νεαρούς. Θύμωσε και μάλιστα άγρια ο πατέρας και της είπε με υποτιμητικό ύφος ότι έχει εμπιστοσύνη στο παιδί του και αυτή να μην ανακατεύεται. Ήταν τόσο άγριος που η νεαρή καθηγήτρια αποφάσισε να μην ξαναασχοληθεί με την περίπτωση και ανάλογες τέτοιες υποθέσεις. Μετά από ένα χρόνο το κορίτσι πέθανε από ναρκωτικά. Ο πατέρας συνάντησε την καθηγήτρια και της είπε συντετριμμένος ότι αν την είχε ακούσει, σήμερα ίσως μπορούσε να ζούσε το παιδί του.

Ο δάσκαλος έχοντας επίγνωση των ανωτέρω, πλησιάζει διακριτικά και κατ΄ ιδίαν τον γονιό και του εκφράζει τις παρατηρήσεις και την ανησυχία του, ως και δρόμους – τρόπους επίλυσης του θέματος.

Υπάρχουν γονείς που μπορεί μετά το σοκ να δουν την πραγματικότητα και να αναζητηθούν λύσεις. Μπορεί όμως ένας γονιός να αντιδράσει θυμωδώς και να φθάσει μέχρι και την απειλή μήνυσης. Όμως αν η προσωπικότητα και η προσφορά του δασκάλου είναι ισχυρά, μπορεί να αρχίσει να αποδέχεται πράγματα και να επιζητεί βοήθεια για λύσεις.

Και εδώ αναφαίνεται ο σημαντικός ρόλος του εκπαιδευμένου Σχολικού Συμβούλου, που μπορεί να βοηθήσει και τους δασκάλους και τους γονείς, ώστε σε τελική ανάλυση να ζητηθεί η συμβολή του ειδικού και η έναρξη ενδεδειγμένης θεραπείας.

Ο Σύλλογος γονέων και κηδεμόνων, ανάλογα με τις προσωπικότητες των μετεχόντων γονιών, μπορεί να έχει συγκρουσιακή ή ομαλή και αποδοτική συνεργασία δασκάλου γονιού. Όπως ο δάσκαλος έτσι και οι εκπρόσωποι των γονιών των παιδιών, χρειάζονται να αναπτύσσουν και να εκφράζουν καλή θέληση και να επιζητούν μέσω αυτών να γίνεται αγωγή υγείας γι΄ αυτούς και για τα παιδιά. Ο σύλλογος γονέων και κηδεμόνων, μπορεί να είναι στην θετική του έκφραση συμπαραστάτης και του γονιού και του δασκάλου στην υπόθεση του παιδιού.

Σημειώνεται ότι πολύ σημαντικό στοιχείο αποτελούν οι σχολές γονέων, όταν γίνονται σωστά.

Σε ιδανικές συνθήκες, όλα αυτά που προαναφέρθηκαν μπορεί να λειτουργούν άψογα υπέρ όλων και φυσικά υπέρ του παιδιού.

Όμως στην ζωντανή πραγματικότητα, δεν υπάρχουν ιδανικές συνθήκες.

Γι αυτούς τους λόγους χρειάζεται κατ΄ αρχήν η Αγωγή Υγείας.

Αγωγή Ψυχικής, κοινωνικής και σωματικής Υγείας, που αποτελεί και τον σκοπό δημιουργίας του Προγράμματος της Ακαδημίας Δασκάλων, από μεριάς του Ιπποκρατείου Γενικού Νοσοκομείου, που ανοίγει τις πύλες του στην Κοινωνία.

Τελειώνοντας θα σας διαβάσω το γνωστό ποίημα του Χαλίλ Γκιμπράν, που είναι ύμνος για τα παιδιά και μάθημα για τους γονείς.

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ ΔΕΝ  ΕΙΝΑΙ  ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ

ΕΙΝΑΙ  ΓΙΟΙ  ΚΑΙ  ΘΥΓΑΤΕΡΕΣ  ΤΟΥ  ΠΟΘΟΥ

ΤΗΣ  ΖΩΗΣ  ΠΟΥ  ΖΗΤΑ  ΝΑ  ΥΠΑΡΧΕΙ.

ΓΕΝΝΙΩΝΤΑΙ  ΑΠΟ  ΕΣΑΣ ,

ΟΜΩΣ  ΕΣΕΙΣ  ΔΕΝ  ΤΑ  ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ.

ΖΟΥΝΕ  ΜΑΖΙ  ΣΑΣ, ΩΣΤΟΣΟ  ΔΕΝ  ΑΝΗΚΟΥΝ  ΣΕ  ΣΑΣ.

ΜΠΟΡΕΙ  ΤΗΝ  ΑΓΑΠΗ  ΝΑ  ΤΟΥΣ  ΔΩΣΕΤΕ ,

ΜΑ  ΤΙΣ  ΣΚΕΨΕΙΣ  ΟΧΙ ,

ΓΙΑΤΙ  ΑΥΤΑ  ΕΧΟΥΝ ΣΚΕΨΕΙΣ  ΔΙΚΕΣ  ΤΟΥΣ.

ΜΠΟΡΕΙ  ΝΑ ΦΙΛΟΞΕΝΕΙΤΕ  ΤΟ  ΚΟΡΜΙ  ΤΟΥΣ,

ΜΑ  ΤΟ  ΠΝΕΥΜΑ  ΤΟΥΣ  ΟΧΙ,

ΓΙΑΤΙ  ΤΟ  ΠΝΕΥΜΑ  ΤΟΥΣ  ΖΕΙ  ΜΕΣ  ΤΟ  ΑΥΡΙΟ

ΤΟ  ΑΥΡΙΟ ΠΟΥ  ΕΣΕΙΣ  ΔΕΝ  ΘΑ  ΔΕΙΤΕ 

ΟΥΤΕ  ΚΑΙ  ΜΕΣΑ ΣΤΑ  ΠΙΟ ΤΟΛΜΗΡΑ ΟΝΕΙΡΑ  ΣΑΣ.

ΜΠΟΡΕΙ  ΝΑ  ΑΓΩΝΙΣΤΕΙΤΕ  ΝΑ  ΤΟΥΣ  ΜΟΙΑΣΕΤΕ

ΟΜΩΣ  ΜΗΝ  ΑΞΙΩΣΕΤΕ  ΝΑ  ΣΑΣ  ΜΟΙΑΣΟΥΝ,

ΓΙΑΤΙ  Η  ΖΩΗ  ΔΕΝ  ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ  

ΟΥΤΕ  ΒΥΘΙΖΕΤΑΙ  ΣΤΟ  ΧΘΕΣ.

ΕΙΣΤΕ  ΤΑ  ΤΟΞΑ  ΠΟΥ  ΘΑ  ΕΚΤΟΞΕΥΣΟΥΝ ΠΡΟΣ  

ΤΑ  ΜΠΡΟΣ ΣΑΝ  ΒΕΛΗ ΤΑ  ΠΑΙΔΙΑ  ΣΑΣ  

Χαλίλ Γκιμπράν - Για τα παιδιά