Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2014

Μια ομιλία για τις τεχνικές διάδοσης του ψεύδους

13/10/2014

Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Βρισκόμαστε στο τέλος της τριήμερης συζήτησής μας και μέσα στην αίθουσα αυτή ακούστηκαν πολλές και διαφορετικές απόψεις. Τι άκουσαν, όμως, εκεί έξω, ο λαός, αυτές τις μέρες; Ποια ήταν η επικοινωνιακή ατζέντα που επιβλήθηκε;
Την ώρα, που η χώρα διέρχεται μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές της, την ώρα που η κυβέρνηση διεξάγει κρίσιμες διαπραγματεύσεις από τις οποίες εξαρτώνται πολλά, αυτό που για άλλη μια φορά κυριάρχησε ήταν η παραπολιτική, η παραφιλολογία, η σκανδαλολογία, η προπαγάνδα.
Το θέμα τέθηκε από την πρώτη ημέρα της συζήτησης. Ζητήθηκαν τότε από τον υπουργό Επικρατείας ονόματα και στοιχεία και δεν δόθηκε τίποτε.
Σήμερα, πληροφορηθήκαμε από επίσημα χείλη ότι δεν πρόκειται να δοθούν στοιχεία.
Είμαι υποχρεωμένη να υπενθυμίσω και πάλι ένα από τα σημαντικότερα αξιώματα του Γιόζεφ Γκέμπελς, υπουργού Προπαγάνδας και Δημόσιας Διαφώτισης του Γ΄ Ράιχ.
Ο οποίος έλεγε πως «δεν λέμε κάτι για να το πούμε, αλλά για να επιτύχουμε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα». 

Αυτό το αξίωμα βρήκε πάλι την δικαίωσή του στην πατρίδα μας.
Τι είναι αυτό που έπρεπε να πληροφορηθεί η κοινή γνώμη αυτές τις μέρες;
Προφανώς να ακούσει την κυβέρνηση να αναλύει τα αποτελέσματα των προσπαθειών της σε όλους τους τομείς - πού βρισκόμασταν, πού βρισκόμαστε, πού πάμε - και την αντιπολίτευση να εξηγεί τι σκοπεύει να πράξει επί όλων των θεμάτων που έχουν τεθεί.
Αντ’ αυτού, ξεκίνησε πάλι το γνωστό γαϊτανάκι της σκανδαλολογίας και η συζήτηση πήγε αλλού.
Σκοπός ήταν να επιτευχθεί ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. 
Ο ΣΥΡΙΖΑ, αφού συστηματικά αμφισβητεί την Αρχή της Δεδηλωμένης, μιλώντας για «απονομιμοποιημένη» Βουλή, προσπάθησε και πάλι να εκτρέψει τη συζήτηση, με σκοπό τον αποπροσανατολισμό.
Για να μην απαντήσει τι θα κάνει με το χρέος (αν θα το διαγράψει, θα το παγώσει ή θα το αποσύρει), για να μην πει με τι θα αντικαθιστούσε τον ΕΝΦΙΑ (οπότε θα χρειαζόταν να μας πει τι ακριβώς εννοεί μιλώντας για φορολόγηση μεγάλου πλούτου, μήπως τις καταθέσεις, μήπως το εξοχικό ή το σπίτι στο χωριό, μήπως τα τιμαλφή;), για να μην δηλώσει αν τελικά υπερασπίζεται τα πλαστά πτυχία, για να μην εξηγήσει τι θα έκανε για το μεταναστευτικό και ποια είναι η άποψή του για τα θέματα της ασφάλειας, για να μην δηλώσει αν η χώρα πρέπει ή όχι να μείνει στο ΝΑΤΟ. 
Αποτέλεσμα: Σηκώνεται ο κόσμος στο ποδάρι με διάφορες ψευδοειδήσεις και διάφορα ψευδογεγονότα, αλλά οι πραγματικές ειδήσεις παραμένουν εξαφανισμένες. 
Οποιαδήποτε ψευδής και αδιασταύρωτη πληροφορία κάνει αμέσως τον γύρο του Διαδικτύου και αναπαράγεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, με αποτέλεσμα στο τέλος να θεωρείται αληθινή.
Τα πιο τερατώδη ψέματα, οι μεγαλύτερες κατασκευές, όλες οι προβοκάτσιες μεταμορφώνονται σε λίγα λεπτά σε «ειδήσεις».
Θα δώσω ένα ανώδυνο παράδειγμα: Πριν από λίγο καιρό, ένα μπλογκ δημοσίευσε την «είδηση» ότι στην Αμφίπολη βρέθηκε μια επιγραφή. Η είδηση ήταν ψευδής και κατασκευασμένη, αλλά σε πέντε λεπτά είχε αναπαραχθεί και είχε κυριαρχήσει.
Βρέθηκε η επιγραφή; Όχι. Αλλά είναι βέβαιο πως αυτή τη στιγμή υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι η επιγραφή είναι υπαρκτή.
Οι πληροφορίες, πολύτιμες όσο και το οξυγόνο, έχουν περάσει σε δεύτερο πλάνο. Σε πρώτο πλάνο βρίσκονται οι κατασκευές, οι αποσπασματικές αναφορές, οι συκοφαντίες, η δαιμονοποίηση της άποψης.
Ακόμη θλιβερότερο, το γεγονός πως ακόμη και πολιτικά πρόσωπα αναπαράγουν τις ψευδείς και αποσπασματικές αναπαραγωγές και από αυτό το βήμα.
Ακόμη και κανονικοί δημοσιογράφοι, παίρνουν ως δεδομένα όσα γράφονται στο διαδίκτυο και αβασάνιστα, χωρίς να διασταυρώσουν, ασκούν κριτική επί της σκόπιμης συκοφαντίας.
Όλα αυτά, έχουν έναν σκοπό. Τη στοχοποίηση και την εξόντωση του πολιτικού αντιπάλου, τη διαστρέβλωση των λεγομένων του, τη φίμωσή του (ακόμη και με απροκάλυπτες δηλώσεις περί μη συμμετοχής στον δημόσιο διάλογο με το «θύμα» τους), τη λάσπη και τις προγραφές.
Οι προγραφές, όμως, τελείωσαν στη Ρώμη. Σήμερα έχουν πλέον όνομα: Φασισμός.
Ποιο είναι το επόμενο βήμα; Τα στρατόπεδα για διαφωνούντες; Τα λαϊκά δικαστήρια, που ήδη έχουν στηθεί στο διαδίκτυο;
Αυτά τα ομοιόμορφα κατευθυνόμενα κείμενα που πλημμυρίζουν το διαδίκτυο, δεν έχουν άλλον προπαγανδιστικό σκοπό από την μετατροπή του ψεύδους και της συκοφαντίας σε γεγονός.
Ο έλεγχος της ενημέρωσης καθίσταται δυνατός με τον έλεγχο της ροής των πληροφοριών, τον έλεγχο της ποσότητας και της ποιότητάς τους, την επιλεκτική ενημέρωση - όπου γίνεται προσεκτική επιλογή των πληροφοριών που θα φθάσουν στην κοινή γνώμη - και την εναλλακτική ενημέρωση - όπου ουσιώδεις και χρήσιμες πληροφορίες αντικαθίστανται με άλλες ανούσιες, άχρηστες ή συκοφαντικές, που όμως παρουσιάζονται με τη μορφή ειδήσεων.
Παραπληροφόρηση και αποπληροφόρηση επιτυγχάνονται με μια σειρά τεχνικές: Της μυστικότητας και της καλυμμένης πηγής, των κατευθυνόμενων διαρροών και των κρυφών κυκλωμάτων, την εξαπάτηση, τη γενίκευση, την καθυστέρηση, την τακτική του σταγονόμετρου και την τακτική της πλημμυρίδας, της ασάφειας, της επίθεσης, της μισής αλήθειας και των μαγικών λέξεων, του χονδροειδούς ψέματος και της επανάληψης.
Έτσι, λοιπόν, οι πραγματικές πληροφορίες παρέχονται με το σταγονόμετρο και οι ψευδείς με την μορφή της πλημμυρίδας. Και με τα χονδροειδή ψέματα και την επανάληψη, επιβάλλονται.
Ο Τζορτζ Όργουελ φοβόταν αυτούς που θα μας απαγόρευαν την πληροφόρηση. Ο Άλντους Χάξλεϊ φοβόταν πως θα ερχόταν η μέρα που θα μας πληροφορούσαν τόσο πολύ, ώστε να καταντήσουμε άτομα παθητικά και εγωιστικά.
Προφανώς έχουν συμβεί και τα δύο.
Και το χειρότερο: Όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που η πατρίδα μας προσπαθεί να βγάλει το κεφάλι από το νερό, να σταθεί στα πόδια της, να συνεχίσει με τις δικές της δυνάμεις.
(Ομιλία στη Βουλή κατά την συζήτηση για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση)