Γράφει Παναγιώτης Βελισσάρης - Λυμπερίδης
Η άνετη επικράτηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από τον πρώτο γύρο στις προεδρικές
εκλογές της Τουρκίας σε πολύ λίγους παρατηρητές προκάλεσε έκπληξη.
Ο μέχρι πρότινος πρωθυπουργός εδραιώνει και με τη βούλα την εξουσία του στην πολιτική σκηνή της γειτονικής χώρας, και καλείται να την οδηγήσει στο μέλλον με σιδερένια πυγμή, αυτό το χαρακτηριστικό που χαρακτήριζε εξάλλου σε όλη του τη σταδιοδρομία.
Βαθύτατα θρησκευόμενος, γεγονός που καταδεικνύεται από το ότι φοίτησε σε ισλαμικό λύκειο, τοποθετήθηκε γρήγορα στο πολιτικό φάσμα της κεντροδεξιάς, συντασσόμενος με το κόμμα Ευημερίας του Νετσμεντίν Ερμπακάν.
Τα πρώτα δείγματα των ικανοτήτων του τα έδειξε την τετραετία 1994-1998 όταν ανέλαβε δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης. Ο δήμος των 14 εκατ. κατοίκων ασκεί τεράστια πολιτική και συμβολική σημασία στην πολιτική σκηνή της γειτονικής χώρας και ο Ερντογάν φρόντισε να το εκμεταλλευτεί στο έπακρο.
Όχι μόνο συμμάζεψε τα οικονομικά, αλλά έλυσε χρόνια προβλήματα που ταλάνιζαν την πόλη. Και αυτή η πετυχημένη του θητεία φρόντισε να εκτοξεύσει τη δημοτικότητά του στα ύψη αλλά και να ενοχλήσει αρκετά το διαβόητο «βαθύ» κράτος της Τουρκίας.
Το 1998 απαγορεύεται δια νόμου το κόμμα που ήταν μέλος, ενώ στις αρχές του 1999 καταδικάζεται σε φυλάκιση κάποιων μηνών για υποκίνηση θρησκευτικού μίσους. Ωστόσο αυτές οι περιπέτειες με τη δικαιοσύνη – που παρεμπιπτόντως συνεχίστηκαν μέχρι και το 2001- θα του στοίχιζαν πολύ λιγότερα από αυτά που πραγματικά θα κέρδιζε.
Το 2002 το πρόσφατα ιδρυθέν από τον ίδιο Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης θα κέρδιζε δια περιπάτου τις εκλογές, με τον Ερντογάν όμως να μην αναλαμβάνει αμέσως καθήκοντα. Του είχε απαγορευτεί το δικαίωμα του εκλέγεσθαι και θα έπρεπε πρώτα η νέα κυβέρνηση να τροποποιήσει το σχετικό νόμο ώστε να λυθεί η εκκρεμότητα.
Ο πρώτος ισλαμιστής πρωθυπουργός
Τον Μάρτιο του 2003 γίνεται και επίσημα πρωθυπουργός της χώρας και η πορεία του ξεκινά, δίχως ιδιαίτερες αλλαγές στο οικονομικό πρόγραμμα που είχε διαμορφώσει και εφαρμόσει σε συνεργασία με το ΔΝΤ ο πρώην υπουργός Οικονομικών της χώρας Κεμάλ Ντερβίς.
Προώθησε μεγαλύτερο άνοιγμα της οικονομίας καθώς και σαρωτικές διαρθρωτικές αλλαγές σε κάθε τομέα του κράτους. Από τα ασφαλιστικά ταμεία έως και το σύστημα υγείας και από κει στην εκπαίδευση και τα σώματα ασφαλείας, προχωρώντας ταυτόχρονα σε σαρωτικές αποκρατικοποιήσεις.
Ξαφνικά η Τουρκία μετατράπηκε στον παράδεισο των διεθνών επενδυτών, που μαζί με τα νέα οικονομικά- επιχειρηματικά -κατασκευαστικά τζάκια, που αναδύθηκαν επί δημαρχεία του στην Κωνσταντινούπολη στήριξαν οικονομικά την προσπάθεια του Ερντογάν να απορυθμίσει την οικονομία της Τουρκίας.
Η βαθιά ισλαμική ταυτότητα του όμως σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι πολιτικές που εφαρμόζει. έβγαλαν μεγάλο ποσοστό των βαθιά θρησκευόμενων κατοίκων της Ανατολίας – παραδοσιακά το πιο παραμελημένο οικονομικά και πολιτικά κομμάτι της χώρας- από τη φτώχεια, δημιούργησε έναν μύθο γύρω από το όνομα του.
