Ας κάνουμε ένα μικρό μάθημα οικονομικών γιατί μάλλον μας δουλεύουν όλοι ψιλό γαζί! Βασίζονται στην αμάθεια και μας πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Για να μπούμε στην ουσία της πολιτικής που μας υπόσχονται πρέπει να γνωρίζουμε 2 βασικά και εύκολα πράγματα στην οικονομία:
1ον: ΑΕΠ: Η οικονομική δύναμη μιας χώρας μετριέται με το ΑΕΠ που θεωρείται το πιο αξιόπιστο εργαλείο για αυτό τον σκοπό. Τι είναι το ΑΕΠ; Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν είναι το σύνολο των αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μία χώρα μέσα σε ένα έτος. Στην πρόσφατη συνάντηση των G-8 για παράδειγμα, συναντήθηκαν οι 8 πρωθυπουργοί των χωρών με το μεγαλύτερο ΑΕΠ παγκοσμίως (G-8 από το GDP-ΑΕΠ στα αγγλικά)
2ον: Τι είναι ανάπτυξη και τι ύφεση; Το ΑΕΠ που εξηγήσαμε παραπάνω είναι ένας αριθμός. Όταν το ΑΕΠ μιας χρονιάς είναι μεγαλύτερο από αυτό της προηγούμενης τότε η χώρα βρίσκεται σε ανάπτυξη. Στην αντίθετη περίπτωση βρίσκεται σε ύφεση. Το 2008 ήταν η τελευταία χρονιά που αυξήσαμε το ΑΕΠ μας (θυμίζω παράχθηκαν περισσότερα αγαθά και υπηρεσίας από το 2007). Από εκεί και πέρα το ΑΕΠ συνεχώς συρρικνώνεται. Γιατί όμως γίνεται αυτό; Πάμε στην καρδιά της έννοιας του ΑΕΠ και θα καταλάβουμε απόλυτα γιατί γίνεται αυτό.
Το ΑΕΠ αποτελείται από 5 πράγματα. Τα προσθέτουμε και βγάζουμε το τελικό ΑΕΠ της χώρας. Πάμε να δούμε ποια είναι αυτά:
α. Ιδιωτική κατανάλωση (η κατανάλωση των πολιτών)
β. Δημόσια κατανάλωση (κατανάλωση από οποιονδήποτε δημόσιο φορέα)
γ. Επενδύσεις (η αγορά εξοπλισμού για την παραγωγή καταναλωτικών αγαθών)
δ. Εξαγωγές μείον Εισαγωγές (το ακούμε σε διάφορες συζητήσεις σαν ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και στην Ελλάδα το νούμερο αυτό είναι σταθερά αρνητικό. Ουσιαστικά, όταν οι εισαγωγές είναι μεγαλύτερες από τις εξαγωγές (Ελλάδα) ένα χρηματικό ποσό φεύγει απο την χώρα, αφού στις εισαγωγές γίνεται εξαγωγή χρήματος και το αντίστροφο). Το 2010 εισάγαμε 24 δις περισσότερα απ’ ότι εξάγαμε, κοινώς 24 δις έκανα φτερά από την χώρα, κυρίως προς Κίνα και Ευρώπη.
Το μεγάλο ψέμα της μεταπολίτευσης:
Οι ισχυρές οικονομικά χώρες στηρίζουν το ΑΕΠ τους στο γ και δ. Έχουν ισχυρές επενδύσεις και πολλές εξαγωγές με λιγότερες εισαγωγές. Η Ελλάδα βάσισε την ανάπτυξη της στο α και β, δηλ στην ιδιωτική και δημόσια κατανάλωση. Γιατί είχαμε ισχυρή κατανάλωση; Μα γιατί παίρναμε άφθονα δανεικά! Αυτά τα δανεικά τα έπαιρνε το κράτος και τα επέστρεφε στους πολίτες με την μορφή προσλήψεων, επιχορηγήσεων κλπ. Οι πολίτες τα έπαιρναν και τα ξόδευαν, εξού και η μεγάλη κατανάλωση. Το κράτος φυσικά ξόδευε για λογαριασμό του (β) απίστευτα ποσά σε εξοπλισμούς, φάρμακα και άλλα πολλά διογκώνοντας την ήδη μεγάλη ιδιωτική κατανάλωση.
Ο Καραμανλής στην προεκλογική εκστρατεία του 2007 είπε στον κόσμο ότι η Ελλάδα διαθέτει μια ισχυρή οικονομία. Έλεγε συνειδητά ψέματα γνωρίζοντας ότι μια οικονομία που βασίζει το ΑΕΠ της στην κατανάλωση μόνο ισχυρή δεν είναι. Φυσικά εξυπηρετούσε και σκοπιμότητες, καθώς ήθελε τις αγορές ανοιχτές για να συνεχίσει να χρηματοδοτεί την γενική ευημερία. Και λίγο πριν οι αγορές μας κλείσουν τις πόρτες, έφυγε με ελαφρά πηδηματάκια γιατί γνώριζε την συνέχεια.
Εκλογές 2009: Σκοπός της Ευρώπης είναι να αυξήσει τα γ και δ του ελληνικού ΑΕΠ. Δυστυχώς από το 2009 μιλάει σε κουφούς ανθρώπους. Οι Έλληνες πολιτικοί δεν πολιτεύονται με τόσο μακροχρόνια ορίζοντα. Επένδυση και ανάπτυξη είναι έννοιες που δεν γνωρίζει το ελληνικό πολιτικό προσωπικό. Εξάλλου οποιοδήποτε επενδυτικό σχέδιο θα αποδώσει σε 3 με 5 χρόνια. ‘’Και θα κουραστώ εγώ για να τα χαρεί ο επόμενος;’’ είναι το μότο της κάθε κυβέρνησης. Κάπως έτσι χάσαμε 30 χρόνια. Έτσι, και αντίθετα σε κάθε ευρωπαϊκή οδηγία, αποφάσισαν να τσεκουρώσουν τα εισοδήματα που στήριζαν τις δίδυμες καταναλώσεις, το α και β του ελληνικού ΑΕΠ. Φυσικό επόμενο ήταν το ελληνικό ΑΕΠ να καταρρεύσει και να βρισκόμαστε 4 χρόνια σε ύφεση. Ο Παπανδρέου πρότεινε ανάπτυξη με κατανάλωση (α+β του ΑΕΠ) μέσω φορολογίας (εξού και το περίφημο ‘’λεφτά υπάρχουν αν….’’, μοντέλο που ουδέποτε μπόρεσε να εφαρμόσει και απέτυχε παταγωδώς.
Εκλογές 2012: Τα ελληνικά κόμματα με επικεφαλής τον ΣΥΡΙΖΑ (και τους υπόλοιπους να ακολουθούν από κοντά) επιμένουν στην ανάπτυξη-αύξηση του ΑΕΠ, μέσω της κατανάλωσης. Επιμένουν στην αύξηση των α και β του ΑΕΠ, στην ίδια παλιά αποτυχημένη συνταγή του ελληνικού γίγαντα με τα γυάλινα πόδια. Του γίγαντα που όποτε κοπεί η χρηματοδότηση μπαίνει στην εντατική. Της οικονομίας που δεν έχει αυτάρκεια και αναγκαστικά συντηρείται από ξένες δυνάμεις. Δεν τους περνάει καν από το μυαλό να φτιάξουν ένα σταθερό οικονομικό περιβάλλον που θα προσελκύσει επενδύσεις και πραγματική ανάπτυξη. Η βελόνα έχει κολλήσει στα α και β του Ανδρέα Παπανδρέου και δεν λέει να ξεκολλήσει με τίποτα.
Επίλογος: Τι θα γίνει τελικά; Έχει αποδειχτεί ότι κατανάλωση χωρίς χρηματοδότηση είναι αδύνατη ακόμη και σε δικό σου νόμισμα. Ο Τσίπρας (και λιγότερο οι άλλοι) προτείνει, σαν τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Καραμανλή, χρηματοδότηση μέσα δανεικών και φορολογίας. Θα μπορέσει άραγε να κάνει αυτό που δεν έκαναν οι προηγούμενοι; Θα το δείξει η ιστορία αν και οι πιθανότητες δεν είναι μαζί του.
