έκτακτου Συμβουλίου υπουργών γεωργίας στις 7 Σεπτεμβρίου. Από τα 500 εκατ. ευρώ η μερίδα του λέοντος (ήτοι 350-400 εκατ. ευρώ) θα κατευθυνθεί στη στήριξη του γαλακτοκομικού τομέα.
Σημειωτέον ότι νωρίτερα τη Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου περίπου 6.000 αγρότες και 2.000 τρακτέρ μπλόκαραν την κυκλοφορία στους κεντρικούς δρόμους των Βρυξελλών γύρω από τα κεντρικά γραφεία των θεσμών της ΕΕ, άναψαν φωτιές, παρέλασαν με τα τρακτέρ τους και πέταξαν πέτρες, αυγά και κροτίδες κατά των αστυνομικών αρχών, που προσπαθούσαν με μάνικες νερού να απομακρύνουν τους χιλιάδες αγρότες που διαδήλωναν για τις χαμηλές τιμές στο γάλα.
Σημαντική είναι η πρόταση της Κομισιόν για την καταβολή από τις 16 Οκτωβρίου του 70% αντί του 50% των κονδυλίων των άμεσων ενισχύσεων και του 85% έναντι 75% ορισμένων πληρωμών Αγροτικής Ανάπτυξης (όπως γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα, βιολογική γεωργία, περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, καλή διαβίωση των ζώων).
1. Αρχικά η στήριξη θα απευθύνεται σε παραγωγούς με προβλήματα βραχυπρόθεσμης ρευστότητας και προβλέπει:
• Στοχευμένη στήριξη για το γαλακτοκομικό τομέα σε όλα τα κράτη μέλη, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη τα κράτη μέλη που έχουν πληγεί περισσότερο από τις εξελίξεις στην αγορά. Η Κομισιόν θα ολοκληρώσει σύντομα την κλίμακα συνεισφοράς για τα εν λόγω εθνικά κονδύλια.
• Προώθηση κατανομής άμεσων ενισχύσεων: τα κράτη μέλη μπορούν να καταβάλουν μέχρι και το 50% των κονδυλίων των άμεσων ενισχύσεων τους από τις 16 Οκτωβρίου, υπό την προϋπόθεση ότι οι απαραίτητοι έλεγχοι έχουν πραγματοποιηθεί. (Συνήθης πιο σύντομη ημερομηνία είναι η 1η Δεκεμβρίου - αλλά οι υπάρχοντες κανόνες παρέχουν ήδη αυτή την ευελιξία.) Η Κομισιόν θα προτείνει τώρα να αυξηθεί το ποσοστό αυτό στο 70% - ήδη προετοιμάζει σχετικό νομικό πλαίσιο.
• Προώθηση ορισμένων πληρωμών Αγροτικής Ανάπτυξης: Τα κράτη μέλη μπορούν να προωθήσουν ήδη τις στρεμματικές ενισχύσεις, ενισχύσεις για τα ζώα και για την αγροτική ανάπτυξη (όπως τα γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα, η βιολογική γεωργία, περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, η καλή διαβίωση των ζώων), καταβάλλοντας μέχρι και το 75% από τις 16 Οκτωβρίου. Η Επιτροπή θα προτείνει τώρα να αυξήσει το ποσοστό αυτό στο 85%.
• Χρηματοδοτικά εργαλεία: Η Κομισιόν εργάζεται στενά με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB) για τη δημιουργία χρηματοδοτικών εργαλείων. Για παράδειγμα, η Επιτροπή εργάζεται για το σχεδιασμό χρηματοπιστωτικών μέσων, όταν τα συστήματα εκ νέου πληρωμών που συνδέονται με την εξέλιξη των τιμών των βασικών εμπορευμάτων.
• Εργαλείο σταθεροποίησης εισοδήματος: Κράτη μέλη/ περιφέρειες έχουν ήδη τη δυνατότητα να συμπεριλάβουν ένα εργαλείο σταθεροποίησης του εισοδήματος στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης. Μόνο λίγα κράτη μέλη έχουν κάνει προβλέψεις για αυτό το εργαλείο, αλλά θα μπορούσε να συμπεριληφθεί και από άλλα με την επόμενη τροποποίηση των Προγραμμάτων Αγροτικής Ανάπτυξης.
2. Για να αντιμετωπιστεί η αστάθεια στην αγορά- Τόνωση της ζήτησης, μείωση της προσφοράς:
• Επέκταση και βελτίωση του μέτρου της ιδιωτικής αποθεματοποίησης (PSA). Η Κομισιόν ήδη από την περασμένη εβδομάδα έχει ανακοινώσει την παράταση έως το 2016 του μέτρου αυτού για την αποβουτυρωμένη σκόνη γάλακτος και για το βούτυρο.
• Νέο πλαίσιο ιδιωτικής αποθεματοποίησης για το χοιρινό κρέας.
• Προγράμματα προώθησης: Η Επιτροπή θα αυξήσει τον προϋπολογισμό προώθησης το 2016 επιπλέον από τα 81 εκατ. ευρώ που έχουν ήδη δεσμευθεί. Ένα ειδικό μέρος αυτού του διευρυμένου προϋπολογισμού θα διατεθεί για τους τομείς των γαλακτοκομικών προϊόντων και του χοιρινού κρέατος. Η μεταρρύθμιση της πολιτικής προώθησης, που προβλέπει επίσης υψηλότερα ποσοστά συγχρηματοδότησης (από 50 έως 70-80%), περιλαμβάνει ένα ευρύτερο κατάλογο επιλέξιμων προϊόντων (συμπεριλαμβανομένης της προώθησης γενόσημων χοιρινού κρέατος στην εσωτερική αγορά), καθώς και τη σταδιακή αύξηση του προϋπολογισμού (έως και 200 εκατ. ευρώ το 2019).
• Ενημερώσεις για τις ευκαιρίες προώθησης: Η Επιτροπή θα δημιουργήσει στα κράτη μέλη μια εκτενή σειρά εργαστηρίων πληροφοριών σχετικά με τους νέους κανόνες προώθησης για να εξασφαλίσει την καλύτερη δυνατή χρήση των αυξημένων νέων κανόνων και της αυξημένης χρηματοδότησης.
• Ενδυνάμωση του Παρατηρητηρίου της Αγοράς Γάλακτος (MMO) για καλύτερη διαφάνεια στην αγορά, ακρίβεια και άμεση δημοσίευση πληροφοριών.
• Διμερείς εμπορικές συμφωνίες: Η ΕΕ διαπραγματεύεται μια σειρά εμπορικών συμφωνιών (Βαλκάνια, χώρες κεντρικής Αμερικής, Νότιο Κορέα, Μαρόκο, Περού, Κολομβία, Μολδαβία, Γεωργία, Ουκρανία) και ήδη έχει ολοκληρώσει αυτές με τον Καναδά και το Βιετνάμ. Στα σκαριά βρίσκεται η συμφωνία με ΗΠΑ και Ιαπωνία.
• Αντιμετώπιση των μη δασμολογικών φραγμών που εμποδίζουν τις εξαγωγές της ΕΕ σε αγορές εκτός της ΕΕ: Η ΕΕ έχει καταγγείλει τη Ρωσία στον ΠΟΕ κατά της απολύτως δυσανάλογης απαγόρευσης σε ολόκληρη την ΕΕ για όλα τα προϊόντα χοιρινού κρέατος ως αποτέλεσμα των κρουσμάτων αφρικανικής πανώλης των χοίρων σε μόλις 4 κράτη μέλη.
• Άνοιγμα νέων αγορών: Ο Επίτροπος γεωργίας, Φιλ Χόγκαν έχει προγραμματίσει επισκέψεις προώθησης των αγροτικών προϊόντων της ΕΕ σε τρίτες χώρες. Αργότερα μέσα στο 2015 θα επισκεφτεί την Κίνα και την Ιαπωνία και μες το 2016 το Μεξικό και την Κολομβία. Χρήση προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης: τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης για την περίοδο 2014-2020 περιλαμβάνουν επίσης 600 εκατ. ευρώ για την ποιότητα των προϊόντων και την προώθηση.
3. Για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας:
• Δημιουργία μιας ομάδας υψηλού επιπέδου: Η Κομισιόν θα δημιουργήσει μια νέα, ειδική ομάδα υψηλού επιπέδου για να επικεντρωθεί σε ορισμένα συγκεκριμένα και σαφώς καθορισμένα θέματα. Όπως, πιστώσεις για τους αγρότες, οικονομικά εργαλεία και μέσα αντιστάθμισης κινδύνου όπως προθεσμιακές αγορές γεωργικών προϊόντων. Σε αυτή την ομάδα υψηλού επιπέδου, ο Επίτροπος Χόγκαν θα συνεργαστεί στενά με την Επίτροπο για την εσωτερική αγορά, τη βιομηχανία, την επιχειρηματικότητα και της ΜμΕ, Ελζμπιέτα Μπιενκόφσκα. (Μια ομάδα υψηλού επιπέδου αποτελείται συνήθως από ανώτερους υπαλλήλους των εθνικών υπουργείων.)
• Αξιολόγηση του πακέτου γάλακτος και ενθάρρυνση της ευρύτερης χρήσης ορισμένων μέτρων: Η Κομισιόν θα υποβάλει το 2016 αντί για το 2018 έκθεση για το «πακέτο για το γάλα» (2012), προκειμένου να εξετάσει το ενδεχόμενο παράτασης και τη βελτίωση του, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης των διατάξεων του σε άλλους τομείς.
• Βελτίωση της ανταλλαγής εμπειριών: Η Κομισιόν θα διοργανώνει μια σειρά από συναντήσεις για να συζητιούνται οι εμπειρίες και οι καλές πρακτικές.
4. Ενίσχυση δεσμού μεταξύ της γεωργίας και της κοινωνίας:
• Αντιμετώπιση των αναγκών των ευάλωτων ομάδων: Στο πλαίσιο της σημερινής κρίσης των προσφύγων, υπάρχουν τρόποι για την αντιμετώπιση των διατροφικών αναγκών των προσφύγων, όπως για τα παράδειγμα μέσω της διανομής γαλακτοκομικών προϊόντων.
• Το πρόγραμμα προώθησης φρούτων και γάλακτος στα σχολεία: Σύμφωνα με την παρούσα διανομή γάλακτος στα σχολεία, υπάρχει περιθώριο για αύξηση της χρήσης της στήριξης της ΕΕ για το γάλα που διανέμεται στους μαθητές.
• Και τέλος, κρατικές ενισχύσεις: Υπάρχει επίσης μια σειρά από εργαλεία που μπορούν να κινητοποιηθούν σε εθνικό επίπεδο. Τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα παροχής εθνικής χρηματοδότησης σύμφωνα με τους κανόνες de minimis (κάτω από 15.000 ευρώ για πρωτογενή γεωργική παραγωγή ή 200.000 ευρώ για την εμπορία και τη μεταποίηση για πάνω από 3 έτη). Ακόμη και εκτός των ΠΑΑ, τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν τις κρατικές ενισχύσεις, για παράδειγμα ενισχύσεις για επενδύσεις, για αναλήψεις δεσμεύσεων (γεωργία- περιβάλλον, κλίμα ή καλή διαβίωση των ζώων), για τη βιολογική γεωργία, ή για συμμετοχή σε συστήματα ποιότητας, κ.λπ. Υπό ορισμένες συνθήκες, κρατικές ενισχύσεις μπορούν επίσης να αφορούν την προαγωγή, το κλείσιμο της παραγωγικής ικανότητας και, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, τις ενισχύσεις, διάσωσης και αναδιάρθρωσης για τις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσχέρειες, κ.λπ.
