Toυ Δημήτρη
Σιανίδη
Δικηγόρου και μέλους
Της επιτροπής Αγώνα κατά
Των διοδίων Πιερίας
Αφορμή για τα
παρακάτω γραφόμενα, μου έδωσε η συζήτηση και η ψήφιση, κατά πλειοψηφία, από την
Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής,
του σχεδίου νόμου για τις αναθεωρημένες
συμβάσεις παραχώρησης των Ελληνικών Αυτοκινητοδρόμων. Τι προβλέπουν οι νέες συμβάσεις,
είναι γνωστό: «Κόψιμο» αρκετών οδικών
τμημάτων, που σύμφωνα με τις συμβάσεις που υπογράφηκαν το 2007, είχαν υποχρέωση
να κατασκευάσουν οι εργολάβοι και νέες γενναίες αυξήσεις στα διόδια (σ’ αυτά
που υπάρχουν αλλά και στα καινούρια που θα κατασκευασθούν), που σε κάποιες
μάλιστα περιπτώσεις, αγγίζουν το 60%!
Μετά την τραγική εμπειρία των πεντέμισι ετών από την
παραχώρηση των αυτοκινητοδρόμων στους Έλληνες και ξένους μεγαλοεργολάβους, και την
πλήρη αποτυχία τους να τους ολοκληρώσουν, διερωτώμαι: Οι βουλευτές που ψήφισαν στην Επιτροπή και ασφαλώς
θα ψηφίσουν και στην Ολομέλεια της Βουλής,
τις νέες συμβάσεις παραχώρησης, δεν μπορούν ακόμα ή απλώς δεν θέλουν να
καταλάβουν ότι η όλη υπόθεση κρύβει ένα τεράστιο οικονομικό σκάνδαλο, τις συνέπειες
του οποίου, με την μορφή χαρατσιού, θα επωμίζεται στις
πλάτες του ο λαός για πάρα πολλά ακόμα χρόνια;
Και εξηγούμαι:
1ον : Οι ελληνικοί αυτοκινητόδρομοι είναι δημόσιο
πράγμα - αγαθό. Δημόσιο πράγμα - αγαθό είναι αυτό, στο οποίο δικαιούται να έχει ελεύθερη πρόσβαση ο κάθε πολίτης και έχει
την αξίωση από την Πολιτεία να του το παρέχει. Τα δημόσια πράγματα επομένως δεν πωλούνται, δεν παραχωρούνται και δεν
μπορούν να γίνουν αντικείμενο εμπορικής και πολύ περισσότερο κερδοσκοπικής
εκμετάλλευσης ούτε από το Κράτος ούτε από ιδιώτες, διότι διαφορετικά θα
αναιρούνταν ο χαρακτήρας τους ως δημοσίων και ο σκοπός τους ως κοινόχρηστων αγαθών. Έτσι τα
δημόσια αγαθά δεν αποτελούν περιουσία του
Κράτους αλλά των ίδιων των πολιτών,
το δε Κράτος ασκεί τη εξουσία και τη διαχείρισή τους στο όνομα και προς όφελος
των πολιτών. Οι υποδομές που έχουν
δημιουργηθεί επί σειρά ετών στα δημόσια πράγματα ή που δημιουργούνται κάθε
φορά, εξοφλούνται από τους πολίτες που
τα απολαμβάνουν, με τη μορφή ανταποδοτικών τελών. Τα τέλη αυτά αποσκοπούν αποκλειστικά στη ανάκτηση του κόστους
των υποδομών και στη δαπάνη διαχείρισή τους. Ακόμα και εάν κάποιοι δέχονται
ότι τα δημόσια αγαθά μπορούν να παραχωρούνται προς εκμετάλλευση σε ιδιώτες, το βέβαιο είναι
ότι συμφωνούν ότι αυτά δεν μπορούν να αποτελούν αντικείμενο ασύδοτης κερδοσκοπικής εκμετάλλευσης. Τα παραπάνω, δεν αποτελούν υποκειμενικές κρατιστικές
αντιλήψεις του γράφοντος αλλά το απαύγασμα της εξελικτικής πορείας όλων σχεδόν των σύγχρονων
κοινωνιών προς την δημιουργία του
Κοινωνικού Κράτους Δικαίου αλλά της
Δημοκρατίας, της Ισότητας και της Κοινωνικής Δικαιοσύνης. Οι πιο πάνω θεσμοί κατοχυρώνονται
πλέον σε όλα τα οργανωμένα Κράτη μέσα από Συνταγματικούς χάρτες αλλά και Διεθνείς Συμβάσεις.
Αν συμφωνούμε
στα παραπάνω, τότε θα
συμφωνήσουμε κ. βουλευτές, ότι
παράνομα οι ελληνικοί αυτοκινητόδρομοι εκχωρήθηκαν στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής περιουσίας
του Δημοσίου (ΤΑ.Ι.ΠΕ.Δ), προκειμένου να
τους εκμεταλλεύονται οριστικά και
αμετάκλητα οι ιδιώτες. Διότι
με την παραχώρηση αυτή το καθολικό δικαίωμα των πολιτών να
χρησιμοποιούν ελεύθερα τους δρόμους, που οι ίδιοι πλήρωσαν για να γίνουν, κατέστη πλέον
ιδιωτική περιουσία του Κράτους.
Περιουσία, η οποία σκοπείται να παραχωρηθεί ή ακόμα και να χαρισθεί στον
κάθε ημέτερο εργολάβο, ο οποίος θα την εκμεταλλεύεται με σκοπό την επίτευξη του
μεγαλύτερου δυνατού κέρδους. Είναι
δεδομένο ότι με παρόμοιες ρυθμίσεις,
οδηγούμαστε, με μαθηματική ακρίβεια, όχι
μόνο στο τέλος του Κοινωνικού Κράτους αλλά και το τέλος της Κοινοβουλευτικής
Δημοκρατίας και στην κατάργηση των αρχών της ισότητας και της κοινωνικής
δικαιοσύνης.
Και θα πρέπει να
αναμένουμε, ως φυσικό επακόλουθο, την
αποδόμηση και της ίδιας της Δημοκρατίας
και την αντικατάστασή της με ένα
καθεστώς απολυταρχίας των μεγάλων δηλαδή ιδιωτικών οικονομικών συμφερόντων. Σε ένα τέτοιο καθεστώς, Αρχηγός του Κράτους δεν θα είναι ο Πρόεδρος
της Δημοκρατίας ή ο Πρωθυπουργός αλλά ένας δοτός «μάνατζερ» και στο καθεστώς αυτό εσείς κ. βουλευτές, φυσικά δεν θα υπάρχετε.
Όλοι δεχόμαστε ότι οι αυτοκινητόδρομοι είναι το οξυγόνο για
την ατομική, τη συλλογική και εν τέλει την εθνική ανάπτυξη. Είναι
όμως τουλάχιστον από μέρους σας εθνικός εξευτελισμός να μας
μιλάτε για εθνική ανάπτυξη, όταν ταυτόχρονα δέχεσθε να υπάρχει στους αυτοκινητόδρομους ένας
σταθμός διοδίων ανά 20 χλμ διαδρομής, με
τέτοιες εξωφρενικές τιμές διοδίων και όταν επιδιώκετε ή συμφωνείτε να τις αυξήσετε και πάλι σήμερα ενώ η χώρα και
οι πολίτες της καθημερινά δίνουν μάχη για την επιβίωσή τους. Είναι εξευτελισμός να μιλάτε
για την προστασία της δημόσιας περιουσίας όταν τα διόδια, από τότε που τα πήραν
οι εργολάβοι, και μόλις σε τέσσερα
χρόνια, πενταπλασιάσθηκαν, όταν οι εργολάβοι εδώ και δυόμισι χρόνια κάθονται
αλλά πληρώνονται και όταν οι προθεσμίες για την ολοκλήρωση των έργων, για τις
οποίες δεσμεύτηκαν, έχουν προ πολλού
εκπνεύσει.
Πρέπει να
αναλογισθείτε ότι το ξεπούλημα της
διαχείρισης των αυτοκινητοδρόμων σε ελληνικά
ή ξένα ιδιωτικά συμφέροντα, αποτελεί
έγκλημα ίσης απαξίας με το ξεπούλημα του νερού σε ιδιώτες, ξεπούλημα που κατά
τον ίδιο τρόπο παράλληλα επιχειρείτε ή αποδέχεσθε. Αλήθεια η τραγική εμπειρία
του Βερολίνου και του Παρισιού όσον αφορά τη διαχείριση του νερού από ιδιώτες, δεν σας προβλημάτισε;
2ον : Στις αντίθετες φωνές που διατυπώνονται όλα αυτά τα χρόνια, ότι δηλαδή τα έργα στους
αυτοκινητόδρομους θα μπορούσαν να γίνουν με κοινές εργολαβίες που θα τελούσαν υπό δημόσιο έλεγχο, οι εκάστοτε Υπουργοί και
τα φερέφωνά τους απαντούσαν τα εξής: «Επιλέχθηκε η κατασκευή με τη μορφή των ΣΔΙΤ (Συμπράξεις
Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα), αφενός
για να ολοκληρωθούν τα έργα σύντομα και αφετέρου για να αναλάβουν οι εργολάβοι αποκλειστικά
τον επιχειρηματικό κίνδυνο (ρίσκο), για
την τελείωσή τους». Και μ’ αυτά, σας «τούμπαραν»
κ. βουλευτές. Σήμερα όμως, μετά από
πεντέμισι χρόνια, γνωρίζετε πολύ καλά
ότι τα αποτελέσματα από αυτές τα
Συμπράξεις είναι άκρως απογοητευτικά. Κανένα έργο δεν τελείωσε, κάποια μάλιστα
ουσιαστικά δεν άρχισαν ακόμα και ούτε προβλέπεται να αρχίσουν, πόσο μάλλον να
τελειώσουν (βλ. αυτοκινητόδρομος Ε65) και αυτό το ομολόγησε μπροστά σας και ο Υπουργός
κ. Χρυσοχοϊδης. Πως όμως να τελειώσουν
όταν οι δήθεν μεγαλοεργολάβοι, έλληνες και ξένοι, διέθεσαν κεφάλαιο που ανέρχεται μόλις στο
10% του κόστους κατασκευής τους; Διότι το υπόλοιπο 55%
του κόστους του κάθε έργου, όπως καλά πλέον γνωρίζετε, το πληρώνει το Κράτος και τα «κορόϊδα» - οι
καθημερινοί χρήστες - ενώ το υπόλοιπο 35% του κόστους αποτελεί τραπεζικό δανεισμό.
Το αποτέλεσμα αυτού του μοντέλου χρηματοδότησης στάθηκε η
αφετηρία του σκανδάλου, αφού: Οι
Τράπεζες αρνούνται εδώ και δυόμισι χρόνια την χρηματοδότηση των έργων,
κρίνοντάς τα ασύμφορα για τις ίδιες. Οι παραχωρησιούχοι συνακόλουθα σταμάτησαν
τα έργα, αρνούμενοι να βάλουν επιπλέον δικά τους κεφάλαια. Και το Ελληνικό Κράτος, αντί να τους υποχρεώσει
να τα τελειώσουν, όπως αυτό προβλέπεται ρητά στις Συμβάσεις παραχώρησης ή να τους ξαποστείλει, τους επιδοτεί
ανεβάζοντας τις τιμές των διοδίων και δεχόμενο να μη κατασκευασθούν κάποιοι
οδικοί άξονες που είχαν συμφωνηθεί με τις αντίστοιχες συμβάσεις παραχώρησης του
2007 (!!!).
Για να τους
χρηματοδοτήσει μάλιστα, δανείζεται και
πάλι χρήματα από την Ε.Ε. , χρήματα τα
οποία όλοι γνωρίζουμε ποιος θα πληρώσει
!
3ον : Η ίδια βέβαια η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει εδώ
και χρόνια έχει εκδόσει σαφή Νομοθεσία
για τα διόδια, την οποία ελάχιστοι εκπρόσωποι του ΄Εθνους μας, έκαναν
τον κόπο να μελετήσουν. Συγκεκριμένα η
Οδηγία 62/1999 της Ε.Ε., που ήταν σε ισχύ όταν ο Σουφλιάς υπόγραφε τις συμβάσεις
παραχώρησης, όριζε ρητά ότι διόδια
επιβάλλονται μόνο σε ολοκληρωμένους αυτοκινητόδρομους ! Επίσης και η Οδηγία 38/2006, ορίζει ότι τα διόδια τέλη είναι καθαρά ανταποδοτικά
και αποβλέπουν στην απόσβεση του κόστους της Υποδομής που κατασκευάζεται, στο
οποίο (κόστος), μπορεί να προστίθεται και ένα εύλογο εργολαβικό κέρδος. Η Ευρωπαϊκή
΄Ενωση λοιπόν, αν και υπέρμαχη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, έχει βάλει με νομοθετική ρύθμιση φρένο σε κερδοσκοπικές
ορέξεις εργολάβων. Αντίθετα εσείς, αποδεχθήκατε
να πληρώνουν οι πολίτες διόδια από την
πρώτη ημέρα που εγκαταστάθηκαν οι εργολάβοι στα έργα. Αποδεχθήκατε να πληρώνουν
μέχρι σήμερα οι πολίτες διόδια στην καρμανιόλα «Κορίνθου – Πατρών» και στην
καρμανιόλα των Τεμπών και του Πλαταμώνα, όπου χάνονται ακόμα ανθρώπινες ζωές.
Αποδεχθήκατε να εισπράττονται διόδια ακόμα
και όταν επί πέντε ολόκληρους μήνες τα Τέμπη ήταν κλειστά και η χώρα είχε
αποκοπεί στα δύο! Φυσικά για τις χιλιάδες μεταφορικές επιχειρήσεις που εκείνη
την περίοδο αλλά και όλα αυτά τα χρόνια
συνθλίψατε οικονομικά, κανείς σας δεν τόλμησε
ποτέ να πει κουβέντα. Για τις πιθανές
ευθύνες της κατασκευαστικής
εταιρίας, κανείς από εσάς δεν μίλησε. Αποδεχθήκατε ότι οι βραχολισθήσεις ήταν ένα γεωλογικό φαινόμενο ανωτέρας βίας (!),
φαινόμενο που όμως ήταν γνωστό σε όλους τους αρμόδιους εδώ και πενήντα χρόνια. Ενώ ξέρατε ότι η εργολάβος
εταιρία είχε υποχρεωθεί από τη σύμβαση παραχώρησης, να κατασκευάσει τα
αναγκαία προστατευτικά μέτρα στα Τέμπη και στον Πλαταμώνα, δεν ζητήσατε να
αποδοθούν ευθύνες για την μη έγκαιρη κατασκευή τους, με αποτέλεσμα την απώλεια μιας ανθρώπινης ζωής και την
αποκοπή της χώρας στα δύο! Αναρωτιέμαι
ποιά θα ήταν η στάση σας, εάν οι βράχοι
έπεφταν, αντί στον άτυχο Ιταλό μηχανικό, σε δύο διερχόμενα λεωφορεία με μαθητές,
κάποιοι από τους οποίους θα μπορούσε να
ήταν και συγγενείς σας; Μήπως τότε και μόνο θα αξιώνατε να τιμωρηθούν παραδειγματικά οι υπαίτιοι για κακουργηματική αμέλεια, που είχε σαν
αποτέλεσμα τον θάνατο δεκάδων ανθρώπινων ζωών;
Μήπως τότε και μόνο θα ασκούσατε πραγματικό κοινοβουλευτικό έλεγχο;
4ον : Κατηγόρησε
ο νέος Υπουργός Περιβάλλοντος κάποιους από εσάς ότι δεν θέλετε δήθεν, να γίνουν
τα έργα. Τι ποταπός εκβιασμός! Τα διόδια των Τεμπών και της Λεπτοκαρυάς λειτουργούν
από το 1958! Δηλαδή μετά από 50 ολόκληρα
χρόνια που πλήρωνε διόδια ο έρμος αυτός λαός, δεν δικαιούται να έχει δύο
σήραγγες για να μετακινείται με ασφάλεια; Για να γίνουν οι σήραγγες κ. Υπουργέ,
πρέπει τα ΙΧ να πληρώνουν τώρα και για άλλα
30 χρόνια, ένα (1) ευρώ το χιλιόμετρο
και τα φορτηγά 3,5 ευρώ ανά χιλιόμετρο, στα διόδια του Αιγινίου, που είναι κοντά στη
γενέτειρά σας ; Μας λέτε δηλαδή και
εσείς ότι χρειάζονται εκατό χρόνια πληρωμής διοδίων και συνεισφοράς μέσω των τελών κυκλοφορίας από
όλους τους έλληνες, για να γίνει το πλέον αυτονόητο έργο; Τελικά θα μας απαντήσει κανείς ποτέ, που
πήγαιναν όλα αυτά τα χρόνια τα ανταποδοτικά, κατά το Νόμο, έσοδα των
διοδίων, έσοδα τα οποία απαγορεύεται να
διατίθενται για άλλους σκοπούς, εκτός της κατασκευής και συντήρησης του
οδικού δικτύου; Θα απαντήσει κανείς
γιατί με τόσα δισεκατομμύρια ευρώ που εισπράττονται κάθε χρόνο από διόδια, τέλη
κυκλοφορίας και από φόρους στα καύσιμα
κίνησης και στα ασφαλιστήρια συμβόλαια, το εθνικό και επαρχιακό δίκτυο της
χώρας είναι σήμερα υπό κατάρρευση; Κύριοι,
μπορεί εσείς να έχετε προδώσει τις προσδοκίες του λαού και να έχετε εξευτελίσει
τους θεσμούς, όμως μη συνεχίζετε πλέον την υποκρισία και την κοροϊδία απέναντί
μας.
5ον: Θα σας καλούσα τέλος να αναλογισθείτε την
Εγνατία οδό, το μεγαλύτερο έργο μεταπολεμικά που μελετήθηκε, χαράχθηκε από
αμιγώς ελληνική δημόσια εταιρία και
κατασκευάσθηκε αμιγώς από ελληνικά χέρια, χωρίς δηλαδή να δώσουμε τις ανάλογες μίζες, σε ισπανικές,
γαλλικές και γερμανικές εταιρίες, όπως συμβαίνει τώρα με τους πέντε (5)
αυτοκινητόδρομους. Και όμως και αυτό το
έργο ετοιμάζεται να πωληθεί σε ιδιώτες με τη δική σας συμβολή – ψήφο. Αν γίνει αυτό, τότε αυτομάτως οι έξι (6)
σταθμοί που λειτουργούν σήμερα στην Εγνατία οδό, θα γίνουν τουλάχιστον δέκα
οκτώ (18)!, διότι όπως είπαμε, ο ιδιώτης επιχειρηματίας στοχεύει πάντα στο
μέγιστο δυνατό κέρδος, αδιαφορώντας για το κοινωνικό σύνολο. Και σεις, θα δικαιολογήσετε και πάλι την ψήφο
σας, λέγοντας ότι με τον τρόπο αυτό εξυπηρετήσατε το δημόσιο συμφέρον και ωθήσατε
την χώρα προς την οικονομική της
ανάπτυξη !
Τα παραπάνω νομίζω ότι είναι αρκετά επί του παρόντος, για
αντιληφθείτε τι θα ψηφίσετε. Αλλά για να αλλάξει κάποιος από εσάς την στάση
του, απέναντι στο νέο έγκλημα που συντελείται σε βάρος του λαού, πρέπει να
αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως αντιπρόσωπο του Εθνους. Και χρειάζεται
πρωτίστως, και λίγη αξιοπρέπεια. Αλλά για ποια αξιοπρέπεια μπορούμε να μιλάμε,
όταν εσείς πριν λίγες ημέρες, σαν
επαίτες του δρόμου, ζητήσατε και πετύχατε να σας πληρώνει η Βουλή, δηλαδή και
πάλι ο ελληνικός λαός τα διόδια για τις μετακινήσεις σας; Αν πιστεύετε
πραγματικά ότι τα διόδια τέλη είναι
απαραίτητα για την ολοκλήρωση των έργων, γιατί δεν δίνετε την εισφορά που σας
αναλογεί για τις μετακινήσεις σας αλλά την
μετακυλίετε στους αφελείς ψηφοφόρους
σας; Αλλά είπαμε, πρωτίστως χρειάζεται και λίγη αξιοπρέπεια, την οποία,
όπως φαίνεται, μάλλον εσείς την χάσατε δια παντός…
