«Από το 1948, που είναι η ημερομηνία ίδρυσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, καθιερώθηκε η 7ηΑπριλίου να σηματοδοτεί το γεγονός αυτό ως Παγκόσμια Ημέρα Υγείας. Αφιερώνεται η ημέρα αυτή σε ένα θέμα που αφορά στην Παγκόσμια Υγεία και που είναι κάθε χρόνο διαφορετικό. Ο στόχος είναι η ευαισθητοποίηση του πολιτών των χωρών μελών του ΠΟΥ, σε κοινά προβλήματα Ατομικής και Δημόσιας Υγείας αλλά και των κυβερνήσεων για την επίλυση τους.
Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Υγείας για το 2015 σχετίζεται με την Ασφάλεια των Τροφίμων και έχει τίτλο ‘Πόσο ασφαλές είναι το φαγητό σας;’.
Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Υγείας επικεντρώνεται στην ανάδειξη της σημασίας της ασφάλειας των τροφίμων σε ολόκληρη την τροφική αλυσίδα, από την παραγωγή και τη μεταφορά, στην προετοιμασία και κατανάλωση σε ένα κόσμο παγκοσμιοποιημένο, όπου η μόλυνση ενός τροφίμου σε μια περιοχή μπορεί να επηρεάσει την υγεία των ανθρώπων καταναλωτών στην άλλη μεριά του πλανήτη. Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας, κατά μήκος της αλυσίδας παραγωγής από τον παραγωγό έως τον καταναλωτή πρέπει να τηρεί τους κανόνες και τις πρακτικές του ασφαλούς χειρισμού των τροφίμων. Κατά τον ΠΟΥ.
- Πάνω από 200 ασθένειες διασπείρονται δια των τροφίμων με τα διαρροϊκά νοσήματα να σκοτώνουν πάνω από 1,5 εκατομμύρια παιδιά/έτος.
- Δυο εκατομμύρια θάνατοι συμβαίνουν ετησίως από την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων και νερού.
- Η ακαταλληλότητα των τροφίμων μπορεί να οδηγήσει τους καταναλωτές σε χρόνια προβλήματα υγείας.
- Η παγκοσμιοποίηση κάνει την ασφάλεια των τροφίμων πιο περίπλοκη διαδικασία, επειδή δίνονται πολλές ευκαιρίες για την μόλυνση τους όπως για παράδειγμα κατά την μεταφορά τους.
- Το τρόφιμο επηρεάζει σημαντικά την οικονομία μιας χώρας και την κοινωνία γι αυτό η ασφάλεια του είναι ζωτικής σημασίας.
Παγκοσμίως τα τροφιμογενή νοσήματα αποτελούν σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας και για ελάχιστα από αυτά υπάρχουν εμβόλια.
Μεταξύ των μικροοργανισμών που προκαλούν τα μολυσματικά τροφιμογενή νοσήματα είναι: η Σαλμονέλα, το Καμπυλοβακτηρίδιο (Campylobacter), το κολοβακτηρίδιο (E.Coli), η Σιγκέλα (shigella), το δονάκιο της χολέρας, ο ιός της Ηπατίτιδας Α αλλά και η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών κ.ά.
Στην Ελλάδα με το σύστημα της υποχρεωτικής δήλωσης νοσήματος, φαίνεται να κυριαρχούν οι σαλμονελώσεις (μη τυφο–παρατυφικές) και σε μικρότερο ποσοστό η Ηπατίτιδα Α και οι Σιγκελώσεις.
Νέες απειλές από τροφιμογενή νοσήματα εμφανίζονται εξαιτίας της αύξησης των διεθνών μετακινήσεων και του εμπορίου, της μικροβιακής προσαρμογής και αντοχής, της αλλαγής στο σύστημα παραγωγής τροφίμων. Σημαντικό ρόλο παίζει το δημογραφικό και η ανθρώπινη συμπεριφορά.
Στις ανεπτυγμένες χώρες, η επιτήρηση των τροφιμογενών ασθενειών είναι μια θεμελιώδης συνιστώσα των συστημάτων ασφάλειας των τροφίμων. Τα δεδομένα της παρακολούθησης χρησιμοποιούνται για τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση των πολιτικών δημόσιας υγείας. Εκ των πραγμάτων υπάρχει ανάγκη της ενίσχυσης των συστημάτων επιτήρησης των ασθενειών.
Ο ΠΟΥ μαζί με τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών για τα Τρόφιμα και την Γεωργία (FAO) προωθούν τη βελτίωση της ασφάλειας των τροφίμων σύμφωνα με τον Codex Alimentarious, που είναι ένα σύνολο από διεθνή πρότυπα τροφίμων και κατευθυντήριες γραμμές με κώδικες πρακτικής που καλύπτουν όλες τις βασικές τροφές και τις διαδικασίες. Επί πλέον προειδοποιούν τις χώρες για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης ως προς την ασφάλεια των τροφίμων μέσω ενός διεθνούς δικτύου πληροφοριών.
Ως μέρος της παγκόσμιας στρατηγικής για την μείωση του φορτίου των τροφιμογενών ασθενειών ο ΠΟΥ εξέδωσε τα πέντε κλειδιά για ασφαλέστερα τρόφιμα και ένα οδηγό ασφάλειας των τροφίμων για τους ταξιδιώτες.
Τα πέντε κλειδιά είναι:
Μεταξύ των μικροοργανισμών που προκαλούν τα μολυσματικά τροφιμογενή νοσήματα είναι: η Σαλμονέλα, το Καμπυλοβακτηρίδιο (Campylobacter), το κολοβακτηρίδιο (E.Coli), η Σιγκέλα (shigella), το δονάκιο της χολέρας, ο ιός της Ηπατίτιδας Α αλλά και η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών κ.ά.
Στην Ελλάδα με το σύστημα της υποχρεωτικής δήλωσης νοσήματος, φαίνεται να κυριαρχούν οι σαλμονελώσεις (μη τυφο–παρατυφικές) και σε μικρότερο ποσοστό η Ηπατίτιδα Α και οι Σιγκελώσεις.
Νέες απειλές από τροφιμογενή νοσήματα εμφανίζονται εξαιτίας της αύξησης των διεθνών μετακινήσεων και του εμπορίου, της μικροβιακής προσαρμογής και αντοχής, της αλλαγής στο σύστημα παραγωγής τροφίμων. Σημαντικό ρόλο παίζει το δημογραφικό και η ανθρώπινη συμπεριφορά.
Στις ανεπτυγμένες χώρες, η επιτήρηση των τροφιμογενών ασθενειών είναι μια θεμελιώδης συνιστώσα των συστημάτων ασφάλειας των τροφίμων. Τα δεδομένα της παρακολούθησης χρησιμοποιούνται για τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση των πολιτικών δημόσιας υγείας. Εκ των πραγμάτων υπάρχει ανάγκη της ενίσχυσης των συστημάτων επιτήρησης των ασθενειών.
Ο ΠΟΥ μαζί με τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών για τα Τρόφιμα και την Γεωργία (FAO) προωθούν τη βελτίωση της ασφάλειας των τροφίμων σύμφωνα με τον Codex Alimentarious, που είναι ένα σύνολο από διεθνή πρότυπα τροφίμων και κατευθυντήριες γραμμές με κώδικες πρακτικής που καλύπτουν όλες τις βασικές τροφές και τις διαδικασίες. Επί πλέον προειδοποιούν τις χώρες για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης ως προς την ασφάλεια των τροφίμων μέσω ενός διεθνούς δικτύου πληροφοριών.
Ως μέρος της παγκόσμιας στρατηγικής για την μείωση του φορτίου των τροφιμογενών ασθενειών ο ΠΟΥ εξέδωσε τα πέντε κλειδιά για ασφαλέστερα τρόφιμα και ένα οδηγό ασφάλειας των τροφίμων για τους ταξιδιώτες.
Τα πέντε κλειδιά είναι:
- Να τηρούνται οι κανόνες υγιεινής.
- Να διατηρούνται χωριστά τα μαγειρεμένα τρόφιμα.
- Καλό μαγείρεμα.
- Η διατήρηση των τροφίμων στις σωστές θερμοκρασίες.
- Να χρησιμοποιούνται ασφαλές νερό και ασφαλείς πρώτες ύλες.
Οι Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας της ΠΚΜ, λειτουργούν για την προστασία της δημόσιας υγείας:
- Στον τομέα της παρασκευής και διάθεσης τροφίμων και ποτών από τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος με τις υπηρεσίες της Διεύθυνσης Υγειονομικού Ελέγχου και Περιβάλλοντος.
- Στην πρόληψη, οι ιατροί από το τμήμα Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας ενημερώνουν τον πληθυσμό για σχετικά θέματα δημόσιας υγείας.
- Από το τμήμα Δημόσιας Υγείας και το γραφείο ταξιδιωτικής ιατρικής, δίνονται από τους ιατρούς οδηγίες στους διεθνείς ταξιδιώτες για την πρόληψη των τροφιμογενών και υδατογενών νοσημάτων στις χώρες προορισμού τους και εφαρμόζονται οι σχετικοί εμβολιασμοί, όπως για παράδειγμα, το αντιτυφικό εμβόλιο και αυτό της χολέρας.
- Επίσης η ΠΚΜ συμμετέχει με το τμήμα Δημόσιας Υγείας της Διεύθυνσης Υγείας στην επιδημιολογική επιτήρηση των τροφιμογενών λοιμώξεων με το σύστημα της υποχρεωτικής δήλωσης νοσήματος και την διερεύνηση κρουσμάτων σε συνεργασία με το Κ.ΕΛ.Π.ΝΟ.
Η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας 2015 είναι μια ευκαιρία για τη ευαισθητοποίηση των ανθρώπων που εργάζονται σε διάφορους τομείς όπως, αγρότες, παρασκευαστές τροφίμων, έμποροι λιανικής πώλησης, επαγγελματίες υγείας καθώς και καταναλωτές για την σημασία της ασφάλειας των τροφίμων, καθώς και το ρόλο που μπορεί να παίξει ο καθένας χωριστά στην διασφάλιση, ότι το φαγητό στο πιάτο του είναι ασφαλές προς κατανάλωση».
