τελική της ένταξη εις την ελληνική επικράτεια δια της συνθήκης του Νεϊγύ. Βάσει της συνθήκης η Ξάνθη κατελήφθη, τον μήνα Μάϊο του 1920, από την 9η Ελληνική Μεραρχία και κατέστη τμήμα του Ελληνικού Κράτους.
Η ιστορία της Ξάνθης αντικατοπτρίζει ακριβώς την ελληνική ιστορία. Υπάρχουν περίοδοι μεγάλης δόξης και περίοδοι καταπτώσεως. Τα Άβδηρα ιδρύθηκαν το 650 π.Χ. ως αποικία της ιωνικής πόλεως των Κλαζομενών, καταστράφηκαν όμως από βαρβαρικά φύλα και επανιδρύθηκαν το 545 π.Χ και πάλιν με την βοήθεια των Ιώνων.
Τα Άβδηρα, εις την περιοχή του σημερινού Νομού της Ξάνθης, απετέλεσαν ένα από τα κέντρα της μεγάλης Ιωνικής Φιλοσοφικής Σχολής, εκπρόσωποι της οποίας, ως ο Λεύκιππος, ο Ανακρέων, ο Πρωταγόρας, ο Ανάξαρχος, ο Δημόκριτος, ο Εκαταίος και πολλοί άλλοι αναγνωρίζονται μέχρι σήμερον ως πρωτοπόροι της φιλοσοφίας και τα έργα των διδάσκονται εις όλο τον κόσμο. Το 376 π.Χ. τα Άβδηρα κατεστράφησαν και πάλιν από τους βαρβάρους και έκτοτε περιέπεσε ολόκληρος η περιοχή εις αφάνεια, κυρίως διότι κατέστη τμήμα μεγάλων πολιτικών ενώσεων και Κρατών, ως ήσαν το Κράτος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, το Βυζάντιο και, τέλος, η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Κατά την διάρκεια του Βυζαντίου η Ξάνθη πλέον, απετέλεσε σπουδαίο προμαχώνα της Κωνσταντινουπόλεως, της Πρωτευούσης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αλλά και της Θράκης . Οι επιδρομείς, είτε προήρχοντο από βορρά, είτε από την θάλασσα, έπρεπε να περάσουν δια της Θράκης, δια να βαδίσουν προς την Κωνσταντινούπολη, ή, τουλάχιστον δεν μπορούσαν να αγνοήσουν την Θράκη εις τα νώτα των.
Η σημερινή Ξάνθη ανεδείχθη και πάλιν εις την ιστορία κατά τα τέλη του 18ου αιώνα. Πρόκειται για μία πόλη εις τις όχθες του ποταμού Κόσυνθου, η οποία απέκτησε γρήγορα φήμη και πλούτο χάρις της εργατικότητας των κατοίκων και της άριστης ποιότητας των καπνών της, ως ένα από τα πρώτα σε προηγούμενες εποχές εξαγωγικά προϊόντα της Εθνικής Οικονομίας. Συγχρόνως η Ξάνθη έγινε αντικείμενο φυλετικού ανταγωνισμού Ελλήνων και Βουλγάρων. Η περίοδος αυτή υπήρξε πολύ σκληρή για την Ξάνθη μας και για ολόκληρη την Θράκη. Το ελληνικό στοιχείο της περιοχής μας υπέστη διώξεις και αντιμετώπισε πολλούς κινδύνους. Αντιστάθηκε όμως και τελικώς πέτυχε την ένωση της Θράκης με την Μητέρα Ελλάδα. Μόλις δύο χρόνια αργότερα έγινε αποδέκτης μεγάλου αριθμού προσφύγων από την Μ.Ασία και τον Πόντο, οι οποίοι και αυτοί με την εργατικότητά τους συνέβαλαν σημαντικά εις την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.
Καίτοι όλη η περιοχή της Βορειοανατολικής Ελλάδος επί δεκαετίες είχε παραμεληθεί και εγκαταλειφθεί τελείως από το Κράτος των Αθηνών, η συνεισφορά της Ξάνθης και της Θράκης γενικότερα εις την Εθνική Οικονομία παρέμεινε σημαντική. Το εξαγωγικό της εμπόριο πριν την σημερινή κρίση ήταν ανεπτυγμένο, αν και μέχρι τώρα περιορίζεται, κυρίως, εις τα αγροτικά προϊόντα. Πρέπει όμως να παραδεχθούμε, ότι έχουν δοθεί σημαντικά ποσά για την βιομηχανική ανάπτυξη και της Ξάνθης αλλά και της Θράκης γενικότερα. Δυστυχώς το Κράτος των Αθηνών φρόντισε να τα δώσει σε «ημέτερους» του Αθηναϊκού Κατεστημένου, οι οποίοι φρόντισαν από τα διατεθέντα μέσα π.χ. δάνεια να γίνουν και βίλες και καταθέσεις εις την Ελβετία.
Παρά το γεγονός αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι η Ξάνθη, όπως και άλλες επαρχίες της Βορείου Ελλάδος, παραγκωνίζονται και σήμερα από το Κέντρο. Η σοβαρότερη συνέπεια του παραγκωνισμού αυτού είναι η σταδιακή μείωση, λόγω αποδημίας, του γηγενούς πληθυσμού της Θράκης. Τούτο οφείλεται εις την οικονομική απραξία του θρακικού διαμερίσματος. Αυτό αποτελεί μεγάλη και επικίνδυνη παράλειψη του Κέντρου, διότι η Θράκη έχει γίνει «πέρασμα» παντοειδών λαθρομεταναστών, οι οποίοι αλλοιώνουν την εθνική σύνθεση του πληθυσμού της. Ουδείς Θρακιώτης παραγνωρίζει το γεγονός, ότι τελευταία εντείνονται οι δήθεν «αλυτρωτικές» τάσεις των διαφόρων γειτόνων. Το Κράτος των Αθηνών κάνει μεγάλο λάθος αν υποτιμά τις τάσεις αυτές, ή αν αναγνωρίζει ότι για την ούτως δημιουργημένη κατάσταση δεν έχει ευθύνες. Το πρόβλημα είναι τεράστιο, και θα επανέλθομε.
Εν όψει της καταστάσεως αυτής και των προσεχών βουλευτικών εκλογών όλοι οι Θρακιώτες ψηφοφόροι και υποψήφιοι, νικητές και ηττημένοι, ο λαός όλος πρέπει να ενώσουν τις δυνάμεις των και αναλάβουν από κοινού πρωτοβουλίες ολοκληρωτικής απεξάρτησης της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως, της Θρακικής Κοινωνίας από τα δεσμά του Κέντρου. Η Ξάνθη και η Θράκη μας πρέπει να γίνουν το ΕΦΑΛΤΗΡΙΟ μιας πανεθνικής σταυροφορίας υπέρ της άμυνας της Περιφέρειας, την οποία τόσο παραγνωρίζει το φαύλο Κράτος των Αθηνών. Ο αγώνας πρέπει να συσπειρώσει όλες τις πολιτικές και πνευματικές δυνάμεις, ανεξαρτήτου κομματικής τοποθετήσεως. Είναι αγώνας εθνικός και δημοκρατικός. Γνωρίζουμε όλοι οι Θρακιώτες, ότι εις τον αγώνα αυτό θα συμπράξει και το τμήμα της μουσουλμανικής μειονότητας που δεν είναι και δεν πρέπει να είναι υποχείριο του τουρκικού Προξενείου, το οποίον επιδιώκει να μεταβάλει την Θράκη σε τουρκική Ανατολία, όπως έγινε με το βόρειο τμήμα της Κύπρου, παρά τις αντιδράσεις των Τουρκοκυπρίων. Αυτοί τώρα φυλακίζονται και διώκονται από τον Ντερβίς Έρογλου με την βοήθεια 40.000 Τούρκων στρατιωτών….!
Γεώργιος Εμ.Δημητράκης
Υποσημείωση: Ο αρθρογράφος διαμένει εις την Ξάνθη. Σπούδασε Πολιτικές-Οικονομικές Επιστήμες και Κοινωνιολογία στη Βόννη και Ιστορία και Πολιτιστική κληρονομιά στην Αθήνα. Διετέλεσε επί 5 χρόνια υπάλληλος της Ομοσπονδιακής Βουλής της Γερμανίας.
