Στις 13 Οκτωβρίου η VIIη Μεραρχία του Στρατού Θεσσαλίας στάθμευε στη Φουσκίνα (σημ. Αγία Τριάδα ή Ζωοδόχο Πηγή).
O λοχαγός Κ. Μαζαράκης αρχηγός των Σωμάτων των Προσκόπων κατέλαβε τα Στενά της
Πέτρας, γιατί είχε την πληροφορία ότι δυνάμεις του τουρκικού στρατού θα κινούνταν προς την ίδια κατεύθυνση.
Με διαταγή του Κ. Μαζαράκη, ο Αλέξανδρος Δ. Ζάννας (καταγόμενος από το Λιβάδι του Ολύμπου), συνάντησε το μέραρχο Κλεομένη Κλεομένους στο χωριό Άγιος Δημήτριος και του παρουσίασε την κατάσταση των επιχειρήσεων και την ανάγκη της άμεσης κίνησης της μεραρχίας.
Δείτε την εκπληκτική ομιλία του κ.Παρίση για τα 100 της απελευθερώσεως της Κατερίνης στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κατερίνης εδώ
Ο υποστράτηγος ε.α. κ.Παρίσης Ιωάννης ο οποίος ανέπτυξε με γλαφυρό τρόπο και καθήλωσε τους ακροατές της Σχολής Γονέων.
Η αρχή του 20ού αιώνα βρήκε τη χώρα μας με συσσωρευμένα προβλήματα και, κυρίως, με μια διάχυτη αίσθηση αποτελμάτωσης. H πολιτική και η οικονομική κατάσταση της χώρας ήταν πολύ κακή. Η ήττα του 1897 είχε καταστεί ένας πραγματικός εφιάλτης για τον ελληνικό λαό. Κατά την ίδια περίοδο κυριαρχούσε η «Μεγάλη Ιδέα», σε συνδυασμό με την εξέλιξη του Ανατολικού Ζητήματος και με τα οράματα για απελευθέρωση των υποδούλων αδελφών. Το κίνημα των Νεοτούρκων το 1908, που υποσχόταν ισοπολιτεία και ισονομία στις εθνότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και το συνακόλουθο κλίμα εκσυγχρονισμού, δημιουργούσαν αυτομάτως σύγκριση με το «τέλμα» που υπήρχε στην Ελλάδα. Η λύση ήρθε με το στρατιωτικό κίνημα στο Γουδί, από τον Στρατιωτικό Σύνδεσμο, τον Αύγουστο του 1009, το οποίο απέκτησε ευρεία κοινωνική συναίνεση και οδήγησε το ελληνικό κράτος σε μια πραγματικά εκσυγχρονιστική περίοδο, υπό την ηγεσία του Ελευθερίου Βενιζέλου. Μετά την απόφαση των Βαλκανικών συμμάχων (Ελλάδας, Βουλγαρίας, Σερβίας, Μαυροβούνιου) να εμπλακούν σε πόλεμο με την Τουρκία, δεν απέμενε τίποτε άλλο εκτός από την αφορμή. Στις 30 Σεπτεμβρίου, οι πρεσβευτές Ελλάδας, Βουλγαρίας και Σερβίας στην Κωνσταντινούπολη, επέδωσαν διακοίνωση στην Τουρκική κυβέρνηση με τις απατήσεις τους, την οποία η τελευταία απέρριψε. Στη συνέχεια οι πρεσβευτές ανεκλήθησαν, αλλά πριν αποχωρήσουν επέδωσαν την διακοίνωση κήρυξης πολέμου στις 4 Οκτωβρίου 1912.
Στις 5 Οκτωβρίου 1912, ο Ελληνικός Στρατός πέρασε τα σύνορα κινούμενος στον άξονα Λάρισα – Ελασσόνα - Κοζάνη. Ακολούθησαν οι περίφημες μάχες του Σαρανταπόρου, στις 9-10 και των Γιαννιτσών, στις 19-20 Οκτωβρίου που αποτέλεσαν την αρχή της νικηφόρας πορείας η πρώτη φάση της οποίας ολοκληρώθηκε με την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, τμήματα της VIIης Μεραρχίας – η οποία είχε διέλθει την διάβαση Αγίου Δημητρίου - απελευθέρωσαν στις 16 Οκτωβρίου την Κατερίνη. Ανοικτά των ακτών της Πιερίας ευρίσκονταν τα Τορπιλοβόλλα 11 και 15 και το οπλιταγωγό ΣΦΑΚΤΗΡΙΑ, με αποστολή τον εφοδιασμό της VIIης Μεραρχίας. Το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου, έλαβε χώρα ένα ιδιαίτερα παράτολμο ναυτικό εγχείρημα Το ελληνικό τορπιλοβόλο 11 με κυβερνήτη τον Υποπλοίαρχο Νικόλαο Βότση, εισήλθε απαρατήρητο στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και ανατίναξε, με δύο τορπίλες, το γερασμένο τουρκικό θωρηκτό «Φετχί Μπουλέντ», το οποίο με τα μεγάλου βεληνεκούς πυροβόλα του είχε αναλάβει την προστασία της πόλης από ξηράς και θαλάσσης. Το γεγονός αυτό είχε σημαντική επίδραση στο ηθικό των αμυνομένων Τούρκων και επηρέασε την απόφαση του Ταξίν Πασά να παραδώσει την πόλη στον προελαύνοντα Ελληνικό Στρατό.
Σ’ αυτό το εγχείρημά του ο Βότσης βοηθήθηκε από δύο ντόπιους: τον Μιχαήλ Κουφό από το Λιτόχωρο, καπετάνιο ενός μικρού ιστιοφόρου και τον φίλο του Νίκο Βλαχόπουλο που γνώριζε καλά τα τα αβαθή των εκβολών του Αξιού, ώστε να αποφύγουν τους προβολείς και τα κανόνια του Καραμπουρνού. Μετά από ένα μαραθώνιο διαπραγματεύσεων, που διήρκεσε άπό το πρωί της 25ης έως τα μεσα΄νυχτα της 26ης Οκτωβρίου, ο διοικητής των τουρκικών δυνάμεων Χασάν Ταξίν Πασάς επείσθη, ότι, στρατιωτικά δεν είχε πιθανότητα επιτυχίας και προτίμησε να παραδώσει την πόλη στον Ελληνικό Στρατό, εγκαταλείποντας και τις τελευταίες του αξιώσεις.. Το βράδυ της ίδιας ημέρας οι Βίκτωρ Δούσμανης και Ιωάννης Μεταξάς συνυπέγραψαν με τον Ταξίν Πασά το πρωτόκολλο παράδοσης. Τις μεσημβρινές ώρες της 27ης Οκτωβρίου εισήλθε στη Θεσσαλονίκη το Απόσπασμα Ευζώνων με τμήμα Ιππικού και κατευθύνθηκε μέσω των κεντρικών οδών στο Διοικητήριο. Την ίδια ημέρα, η Ελληνική Κυβέρνηση απέστειλε στη Θεσσαλονίκη τον υπουργό Δικαιοσύνης ως εκπρόσωπό της, συνοδευόμενο από αρκετούς διοικητικούς υπαλλήλους και δύναμη χωροφυλακής. Στις 11.00 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου ο Αρχιστράτηγος με το Επιτελείο του, επικεφαλής τμημάτων της 1ης Μεραρχίας, εισήλθε στη Θεσσαλονίκη. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης αποτελεί γεγονός μεγάλης σημασίας λόγω της δεσπόζουσας γεωπολιτικής θέσης που κατέχει η πόλη στα Βαλκάνια. Αυτός ήταν και λόγος του μεγάλου ενδιαφέροντος των Βουλγάρων, αλλά και των Σέρβων, να προηγηθούν για να καταλάβουν την πόλη. Το έπος των Βαλκανικών Πολέμων συνεχίσθηκε με τις επιχειρήσεις στην Δυτική Μακεδονία και την Ήπειρο και ολοκληρώθηκε τον καλοκαίρι του 1913, με την απελευθέρωση και της Ανατολικής Μακεδονίας.
Με εκτίμηση
Για το Δ.Σ.
Ο Πρόεδρος
Κωνσταντίνος Κορομπίλης
