Οι σχέσεις μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της ΕΕ βρίσκονται σε αδιέξοδο, και το Μπακού φαίνεται να χάνει το ενδιαφέρον του για τα μεγάλα ενεργειακά έργα, όπως ο
αγωγός ΤΑΡ και ο ΔΕΣΦΑ, ενημέρωσαν την EurActiv διπλωματικές πηγές.
Ένα πρόσφατο ψήφισμα που υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στο Μπακού, που κατηγορεί την ΕΕ για πράξεις χειραγώγησης και «βρώμικα» πολιτικά παιχνίδια εις βάρος του Αζερμπαϊτζάν.
Με 365 ψήφους υπέρ και 202 κατά, στις 10 Σεπτεμβρίου, η πλειοψηφία των νομοθετών, με επικεφαλής τους Σοσιαλιστές, της Αριστεράς, τους Φιλελεύθερους και τους Πράσινους, εξέδωσε ένα εξαιρετικά επικριτικό ψήφισμα σχετικά με την κατάσταση στο Αζερμπαϊτζάν. Το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) το καταψήφισε.
Σχετικά με τους Έλληνες ευρωβουλευτές, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι ψήφισαν υπέρ ενώ μόνο η Νέα Δημοκρατία το καταψήφισε.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων, Γερμανός ευρωβουλευτής Elmar Brok [CDU], δήλωσε ότι υπήρξε παραβίαση των κανόνων της διαδικασίας, δεδομένου ότι το ζήτημα θα έπρεπε πρώτα να συζητηθεί στο πλαίσιο των επιτροπών, πριν έλθει στην ολομέλεια.
«Ή χάνετε το Αζερμπαϊτζάν», φέρεται είπε.
Στο επίμαχο ψήφισμά του, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας στρατηγικής εταιρικής σχέσης με το Αζερμπαϊτζάν να τεθούν αμέσως σε αναμονή, όσο το Μπακού αποτυγχάνει να λάβει συγκεκριμένα μέτρα για την προώθηση του σεβασμού των οικουμενικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Οι ευρωβουλευτές ζήτησαν από την ΕΕ να προβεί σε λεπτομερή έρευνα σχετικά με τις καταγγελίες περί διαφθοράς εναντίον του Προέδρου Aliyev και τα μέλη της οικογένειάς του, όπως προέκυψε από τις αποκαλύψεις της δημοσιογράφου Khadija Ismaylova.
«Οργανωμένη πολιτική πράξη»
Το Κοινοβούλιο του Αζερμπαϊτζάν συγκάλεσε έκτακτη σύνοδο ολομέλειας για να συζητήσει την ψηφοφορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ο Ogtay Asadov, Πρόεδρος του κοινοβουλίου του Αζερμπαϊτζάν, χαρακτήρισε το ψήφισμα «οργανωμένη πολιτική δράση» εναντίον της χώρας του.
Τόνισε ότι η διαδικασία ψηφοφορίας χειραγωγήθηκε, και κατηγόρησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για μεροληπτική στάση απέναντι στη χώρα του.
«Είμαι βέβαιος ότι αυτά τα πολιτικά παιχνίδια στοχεύουν κατά του Αζερμπαϊτζάν σχεδιάζονται και εκτελούνται και επίτηδες,» είπε. Σύμφωνα με τον Asadov, ένας από τους κύριους στόχους του ψηφίσματος ήταν να απομονώσει τη χώρα από την Ευρώπη, να βλάψει τη φήμη της, και ως εκ τούτου να αποδυναμώσει τη θέση του Αζερμπαϊτζάν στην «παγωμένη σύγκρουση» με το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Ο Asadov πρόσθεσε ότι υπάρχει «αδιάσπαστη ενότητα μεταξύ του λαού και της κυβέρνησης» και κάλεσε τους Αζέρους να ενωθούν γύρω από τον Πρόεδρο, και «να δώσουμε ένα χαστούκι στο πρόσωπο όλων των συνωμοσιών εναντίον μας”.
Τα ενεργειακά σχέδια απειλούνται
Το Αζερμπαϊτζάν διαδραματίζει καίριο ρόλο στις προσπάθειες της ΕΕ να διαφοροποιήσει τις πηγές φυσικού αερίου.
Οι Βρυξέλλες θέλουν να φέρουν το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη μέχρι το 2019-2020 μέσω του Νοτίου Διαδρόμου φυσικού αερίου, του οποίου ο αγωγός ΤΑΡ αποτελεί μέρος. Πρόκειται για το πρώτο πραγματικό βήμα για τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο, κυρίως στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Το Αζερμπαϊτζάν είναι επίσης ο ιδιοκτήτης της πλειοψηφία του Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου, ΔΕΣΦΑ. Το 2013, η εταιρεία SOCAR του Αζερμπαϊτζάν αγόρασε το 66% στην εταιρεία, σύμφωνα με πληροφορίες μετά από την επιμονή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να αποκρούσει τις προσπάθειες των ρωσικών εταιρειών να γίνουν ιδιοκτήτες του ελληνικού δικτύου.
Αλλά το Νοέμβριο του 2014, η Επιτροπή κίνησε μια σε βάθος έρευνα για να διαπιστωθεί αν η απόκτηση του ΔΕΣΦΑ από την SOCAR είναι σύμφωνη με το Τρίτο Ενεργειακό Πακέτο της ΕΕ.
Διπλωματικές πηγές είπαν στην EurActiv ότι το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκνεύρισε σε μεγάλο βαθμό το Μπακού με την ΕΕ, και ότι υπάρχε κίνδυνος το Αζερμπαϊτζάν να πουλήσει το σύνολο του φυσικού αερίου προς την Τουρκία και να «ξεχάσει την ΕΕ».
Ωστόσο, το Αζερμπαϊτζάν δεν μπορεί να πουλήσει το 66% του μεριδίου του ΔΕΣΦΑ σε μια λογική τιμή.
«Ποιος θα αγοράσει το σύστημα φυσικού αερίου μιας εντελώς απρόβλεπτης χώρας, όπου δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι οι άνθρωποι θα πληρώσουν τους λογαριασμούς τους;», σχολίασε ένας διπλωμάτης.
EurActiv, Georgi Gotev / Σαράντης Μιχαλόπουλος
