Την ηγεμονία της εμφανίζεται να επιχειρεί να επιβάλλει η κυβέρνηση στις προθέσεις περιφερειακών αρχών να αναθεωρήσουν τους Περιφερειακούς Σχεδιασμούς Διαχείρισης Απορριμμάτων. Το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος για την ανακύκλωση, το
οποίο τέθηκε από την Τετάρτη σε δημόσια διαβούλευση, αλλάζει τα μέχρι τώρα δεδομένα σε ότι αφορά το εύρος των αρμοδιοτήτων των περιφερειακών αρχών για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην περιοχή τους.
Πιο συγκεκριμένα με το άρθρο 17 αλλάζει η διαδικασία έγκρισης των Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων, καθώς τροποποιείται η παράγραφος 2 του άρθρου 35 του Ν. 4042/2012, και η γνώμη του ΥΠΕΚΑ για την έγκριση των ΠΕΔΣΑ, γίνεται δεσμευτική για τις Περιφέρειες. Πλέον ενισχύεται ο ρόλος της εκάστοτε ηγεσίας του υπουργείου περιβάλλοντος, καθώς προβλέπει ότι ο αρμόδιος φορέας σχεδιασμού οφείλει να προβεί, σύμφωνα με τις σχετικές υποδείξεις, στις απαραίτητες τροποποιήσεις του ΠΕΔΣΑ. Εν ολίγοις, η γνώμη του ΥΠΕΚΑ για το περιεχόμενο των ΠΕΣΔΑ, από συμβουλευτική γίνεται υποχρεωτική.
Ακόμη προβλέπεται ότι εάν συντρέχουν λόγοι επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος είναι δυνατόν να καταρτίζεται με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ) ειδικό σχέδιο δράσης για τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων μιας Περιφέρειας, ή μέρους αυτής, όπου θα προβλέπονται και οι σχετικές διαδικασίες για την εφαρμογή του.
Η ρύθμιση αυτή δημιουργεί την αίσθηση ότι αναφέρεται στην Περιφέρεια Αττικής, καθώς η νέα διοίκηση έχει μιλήσει για αποκεντρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων και για ακύρωση των διαγωνισμών για τα τέσσερα εργοστάσια επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων. Υπενθυμίζεται ότι μία από τις πρώτες κινήσεις της περιφερειάρχη, Ρένα Δούρου, μετά την εκλογική της νίκη, ήταν να προαναγγείλει αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ.
Με τη ρύθμιση αυτή περιορίζονται οι κινήσεις της περιφερειακής αρχής της Αττικής, καθώς η έγκριση του αναθεωρημένου ΠΕΔΣΑ θα είναι στην απόλυτη ευχέρεια του ΥΠΕΚΑ και η περιφέρεια Αττικής θα πρέπει να το τροποποιήσει σύμφωνα με τις υποδείξεις του. Η ίδια η περιφερειάρχης έχει καταγγείλει το υπουργείο Περιβάλλοντος για «ωμή πολιτική παρέμβαση σε βάρος των Περιφερειών», στη διάρκεια του περιφερειακού συμβουλίου της Πέμπτης. Ενημέρωσε ότι το θέμα θα τεθεί προς συζήτηση στη συνεδρίαση του Συμβουλίου την ερχόμενη Τρίτη.
Από την πλευρά του το υπουργείο διαβεβαιώνει ότι παρερμηνεύτηκαν οι διατάξεις του νομοσχεδίου. Τονίζει ότι το υπουργείο είναι αρμόδιο για το εθνικό σχεδιασμό, ενώ οι περιφέρειες και οι δήμοι ευθύνονται για τα έργα που υλοποιούνται στα όρια των αρμοδιοτήτων τους. Επομένως, υποστηρίζει ότι οι έλεγχοι από το υπουργείο θα γίνονται μόνον στα πλαίσια της αιρεσιμότητας, δηλαδή τους όρους που πρέπει να καλύπτουν με βάση τις κοινοτικές οδηγίες ώστε να μπορούν να χρηματοδοτηθούν.
Παράλληλα όμως προβλέπεται ότι με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου θα είναι δυνατόν, για λόγους επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος να καταρτιστεί ειδικό σχέδιο δράσης για τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων στην Αττική, το οποίο η περιφερειακή αρχή θα είναι υποχρεωμένη να το υλοποιήσει και μάλιστα με διαδικασίες που θα υποδεικνύει το ίδιο το σχέδιο.
Αναλυτικά το άρθρο 17 του σχεδίου νόμου είναι το εξής:
1. Στο τέλος της περίπτωσης γ της παραγράφου 2 του άρθρου 35 του ν. 4042/2012 προστίθεται το εξής εδάφιο:
Η ανωτέρω γνώμη του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής είναι δεσμευτική και ο αρμόδιος φορέας σχεδιασμού οφείλει να προβεί, σύμφωνα με τις σχετικές υποδείξεις, στις απαραίτητες τροποποιήσεις του ΠΕΣΔΑ.
Η ανωτέρω γνώμη του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής είναι δεσμευτική και ο αρμόδιος φορέας σχεδιασμού οφείλει να προβεί, σύμφωνα με τις σχετικές υποδείξεις, στις απαραίτητες τροποποιήσεις του ΠΕΣΔΑ.
2. Στο τέλος του άρθρου 35 του ν.4042/1012 προστίθενται νέα στοιχεία (στ) και (ζ) ως εξής:
«(στ) Ο Περιφερειάρχης παρακολουθεί και αξιολογεί την τήρηση των βασικών επιλογών, προτεραιοτήτων και κατευθύνσεων του ΠΕΣΔΑ. Για το σκοπό αυτό, συντάσσει έκθεση κάθε τρία (3) έτη. Η πρώτη έκθεση συντάσσεται το αργότερο έως την 31/12/2017. Στην έκθεση αναφέρεται ο βαθμός και ο τρόπος εφαρμογής των κατευθύνσεων και μέτρων του ΠΕΣΔΑ, τα ενδεδειγμένα μέτρα, προγράμματα και δράσεις για την αποτελεσματική υλοποίησή του, το ποσοστό επίτευξης των ποσοτικών στόχων, καθώς και οι ειδικότεροι λόγοι που τυχόν καθιστούν αναγκαία την αναθεώρησή του. Η πιο πάνω έκθεση διαβιβάζεται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και αποτελεί τη βάση για την ενδεχόμενη αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ.
(ζ) Εφόσον συντρέχουν λόγοι επιτακτικού δημόσιου συμφέροντος, σε περιπτώσεις υποθέσεων καταγγελίας παραβίασης νομοθεσίας τη ΕΕ για τα απόβλητα που εκδικάζονται από το ΔΕΕ βάσει των διαδικασιών του άρθρου 260 της ΣΛΕΕ, είναι δυνατόν να καταρτίζεται με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου ειδικό σχέδιο δράσης για τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων μιας Περιφέρειας, ή μέρους αυτής, όπου θα προβλέπονται και οι σχετικές διαδικασίες για την εφαρμογή του, έως ότου καταστούν λειτουργικές οι προβλέψεις του οικείου ΠΕΣΔΑ».
«(στ) Ο Περιφερειάρχης παρακολουθεί και αξιολογεί την τήρηση των βασικών επιλογών, προτεραιοτήτων και κατευθύνσεων του ΠΕΣΔΑ. Για το σκοπό αυτό, συντάσσει έκθεση κάθε τρία (3) έτη. Η πρώτη έκθεση συντάσσεται το αργότερο έως την 31/12/2017. Στην έκθεση αναφέρεται ο βαθμός και ο τρόπος εφαρμογής των κατευθύνσεων και μέτρων του ΠΕΣΔΑ, τα ενδεδειγμένα μέτρα, προγράμματα και δράσεις για την αποτελεσματική υλοποίησή του, το ποσοστό επίτευξης των ποσοτικών στόχων, καθώς και οι ειδικότεροι λόγοι που τυχόν καθιστούν αναγκαία την αναθεώρησή του. Η πιο πάνω έκθεση διαβιβάζεται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και αποτελεί τη βάση για την ενδεχόμενη αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ.
(ζ) Εφόσον συντρέχουν λόγοι επιτακτικού δημόσιου συμφέροντος, σε περιπτώσεις υποθέσεων καταγγελίας παραβίασης νομοθεσίας τη ΕΕ για τα απόβλητα που εκδικάζονται από το ΔΕΕ βάσει των διαδικασιών του άρθρου 260 της ΣΛΕΕ, είναι δυνατόν να καταρτίζεται με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου ειδικό σχέδιο δράσης για τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων μιας Περιφέρειας, ή μέρους αυτής, όπου θα προβλέπονται και οι σχετικές διαδικασίες για την εφαρμογή του, έως ότου καταστούν λειτουργικές οι προβλέψεις του οικείου ΠΕΣΔΑ».
