Γιάννης Εμίρης: Κανένας ιδιώτης δεν θα καθορίζει αναξέλεγκτα τις τιμές του νερού
Ο διευθύνων σύμβουλος του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων Γιάννης Εμίρης μιλά στην εφημερίδα Πρώτο Θέμα για την επικείμενη ιδιωτικοποίηση της Εταιρίας Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με τον κ. Εμίρη, οι ιδιώτες νέοι μέτοχοι έχουν δεσμευτεί να προχωρήσουν σε σημαντικές επενδύσεις στο μέλλον, κάτι που δεν αποκλείεται να σημάνει το ενδεχόμενο και νέων προσλήψεων.
Έχετε κατηγορηθεί ότι με την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ, προχωράτε στην παραχώρηση σε ιδιώτες του πολυτιμότερου δημόσιου αγαθού, του νερού. Το κράτος τελικά τι θα παραχωρήσει στους ιδιώτες;
Θέλω να είμαι ξεκάθαρος: Δεν παραχωρείται το νερό σε ιδιώτες. Το νερό παραμένει δημόσιο αγαθό, στην πλήρη κυριότητα του Ελληνικού κράτους. Παραχωρούνται σε ιδιώτες οι υπηρεσίες ύδρευσης: η επεξεργασία, η μεταφορά και η διάθεση του νερού. Τόσο το νερό, όσο και οι υποδομές (πηγές, δίκτυα, αντλιοστάσια, κέντρα επεξεργασίας) παραμένουν στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου. Ακόμη και οι επενδύσεις που θα πραγματοποιήσει ο ιδιώτης θα περιέλθουν στην ιδιοκτησία του Ελληνικού δημοσίου. Επιπλέον, με το νέο καθεστώς ο έλεγχος και η ρύθμιση της αγοράς περιέρχονται στην ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή.
Πρέπει να πουμε οτι το κράτος πουλάει στην ΕΥΑΘ σε ελάχιστη τιμή. Αυτο που πληρωνουμε στην εταιρία ύδρευσης αντιπροσωπεύει το κοστος του να εχουμε αδιάλειπτα, καθαρο νερο, υψηλης ποιοτητας, μέχρι και το τελευταιο σημείο της περιοχής κάλυψης και, τέλος, να διασφαλίζεται ότι αυτά γίνονται με έναν περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο.
Ωστόσο, είναι λογικό ότι ο ιδιώτης επενδυτής θα επιδιώξει να μεγιστοποιήσει τα κέρδη του. Και αυτό μπορεί να το κάνει μόνο αυξάνοντας τα τιμολόγια.
Δεν είναι αληθές αυτό. Αντιθετως, επ´ευκαιρια της ιδιωτικοποιησης τα τιμολόγια της ύδρευσης θα καθορίζονται – για πρωτη φορα- με εναν απολυτα ξεκαθαρο μηχανισμο που καταρτίζει η Ρυθμιστική Αρχή Υδάτων και ο οποίος θα περιλαμβάνεται στη σύμβαση που συναπτει η εταιρια με το κρατος. Ήδη μαλιστα, το πλαίσιο τιμών που έχει ανακοινωθεί από το Υπουργείο Οικονομικών είναι χαμηλότερο από τα σημερινά επίπεδα.
Επίσης, δεν είναι ακριβές ότι ο ιδιώτης μπορεί να αυξήσει τα κέρδη του μόνο μέσα από τις τιμές. Υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης της αποδοτικότητας του δικτύου, για παράδειγμα, μέσω μείωσης των διαρροών και των απωλειών του δικτύου. Ένα σημαντικό ποσοστό όμως από αυτό το οφελος θα επιστρέφει στον καταναλωτή μεσω μείωσης των τιμολογίων. Αν η ΕΥΑΘ προσεγγίσει τα αντίστοιχα επίπεδα Ευρωπαϊκών πόλεων, θα ωφεληθούμε όλοι. Αν δείτε τα τιμολόγια σε μια σειρά από Ευρωπαϊκές πόλεις, θα διαπιστώσετε ότι μεταξύ των φθηνότερων περιλαμβάνονται και πολλές με ιδιωτικές εταιρείες ύδρευσης, ενώ στον αντίποδα υπάρχουν πόλεις με δημοτικές εταιρείες, π.χ. στη Γερμανία, με πολύ υψηλά τιμολόγια.
Ναι, αλλά τότε πώς εξηγείτε την κατηγορηματική αντίθεση των δήμων της πόλης στην ιδιωτικοποίηση;
Δεν μπορώ να το κρίνω εγώ αυτό. Θα παρατηρήσω όμως το εξής: Καταλαβαίνω ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση θέλει να εκπροσωπείται στην ΕΥΑΘ, κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα, ενώ παρατηρείται σε πολλές πόλεις του εξωτερικού. Έχω την εντύπωση ότι οι υποψήφιοι επενδυτές έχουν δηλώσει ότι είναι ανοιχτοί σε ενδεχόμενη συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης. Αλλά, όμως, εκπροσώπηση και συμμετοχή και άλλο δημοτική διαχείριση. Η διαχείριση ενός δικτύου ύδρευσης δεν είναι απλή υπόθεση. Απαιτεί σημαντική τεχνογνωσία και κεφάλαια για επενδύσεις. Φοβούμαι ότι οι δήμοι δεν διαθέτουν την τεχνογνωσία – δείτε τα αποτελέσματα των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης στις μικρότερες πόλεις – και σίγουρα δεν διαθέτουν τα κεφάλαια. Άλλωστε και ο κ. Γιάννης Μπουτάρης: Οι δήμοι δεν έχουν τα λεφτά για επενδύσεις.
Για τι είδους επενδύσεις μιλάμε από την πλευρά των ιδιωτών ;
Η ΕΥΑΘ έχει προχωρήσει σε σημαντικά βήματα, αλλά υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να γίνουν ακόμη: επέκταση και συντήρηση του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης, αντικατάσταση παλαιών σωληνώσεων, αντικατάσταση υδρομέτρων, περιορισμός των διαρροών και κατασκευή του δεύτερου κεντρικού αγωγού. Και βέβαια υπάρχει το θέμα της επέκτασης και αναβάθμισης των εγκαταστάσεων της Σίνδου, της αποκομιδής της λυματολάσπης και της κατασκευής αποχετευτικών έργων εκεί που σήμερα δεν υπάρχουν.
Πρόκειται λοιπόν για ένα σημαντικό πρόγραμμα επενδύσεων που θα μείνει στην πόλη, θα αναβαθμίσει την εταιρεία, θα ανακουφίσει το περιβάλλον και τον Θερμαϊκό και θα φέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη και θέσεις νέες εργασίας στην περιοχή.
Περαιτέρω, θα υπάρξει σημαντικότατο περιβαλλοντικό οφελος για την περιοχή και για την χώρα γενικώς. Μέχρι σήμερα δεν έχω ακούσει κάποια εναλλακτική πρόταση για το πώς μπορεί να χρηματοδοτηθεί αυτό το πρόγραμμα, παρά τις περιβαλλοντικές ανησυχίες ορισμένων.
Σύμφωνοι, αλλά η αντίθεση των εργαζομένων δεν σας ανησυχεί;
Έχω μιλήσει εκτενώς με τους εκπροσώπους των εργαζομένων της ΕΥΑΘ και γνωριζω τις ανησυχίες τους. Υπαρχει υψηλο επιπεδο διαλογου πρέπει να πω. Οι ίδιοι όμως ξέρουν καλύτερα απ’ όλους μας ότι η εποχή όπου ο εργαζόμενος στο Δημόσιο ήταν προνομιούχος έχει περάσει. Έχουν γίνει σημαντικές περικοπές μισθών, ενώ και ο αριθμός τους έχει μειωθεί σημαντικά. Σας λέω κατηγορηματικά ότι δεν έχουν τίποτε να φοβηθούν από τη συμμετοχή του ιδιώτη επενδυτή. Θέμα απολύσεων δεν τίθεται, μάλλον το αντίθετο, ιδιαίτερα αν λάβει κανείς υπόψη το πρόγραμμα επενδύσεων. Συγχρόνως οι εργαζόμενοι θα βρεθούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε μια μεγάλη εταιρεία με σημαντική τεχνογνωσία και καλύτερες προοπτικές ανέλιξης.
Παρ’ όλα αυτά, τα χρονικά περιθώρια για την κατάθεση των οριστικών προσφορών στενεύουν. Είστε αισιόδοξος για το αποτέλεσμα του διαγωνισμού;
Είμαι αισιόδοξος. Έχουμε ενδιαφέρον από δυο σοβαρές κοινοπραξίες που εκπροσωπούν ισχυρές ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες και μεγάλες διεθνείς εταιρείες με σημαντική τεχνογνωσία και μεγάλη εμπειρία στη διαχείριση δικτύων ύδρευσης μεσογειακών πόλεων. Έχει σημασία διότι η Θεσσαλονίκη, η Βαρκελώνη ή το Τελ Αβίβ έχουν εντελώς διαφορετικά προβλήματα από το Βερολίνο ή τη Στοκχόλμη. Μην ξεχνάτε ότι περιοχές της Ελλάδας θα βρεθούν αντιμέτωπες με φαινόμενα ερημοποίησης στο μέλλον. Θα ήμουν πιο ευτυχής αν είχα δέκα υποψηφίους αγοραστές. Μην ξεχνάτε, όμως ότι η διαχείριση του νερού είναι εξειδικευμένο αντικείμενο που απαιτεί τεχνογνωσία, κάτι που άλλωστε έχουμε απαιτησει στον διαγωνισμό αυτό. Δεν προσφέρεται για να έρθει ένα fund να κερδοσκοπήσει.
Παρά τις αντιδράσεις, η αποκρατικοποίηση θα προχωρήσει;
Μου ανατέθηκε μια δουλειά εξαιρετικά τιμητική και θέλω να την κάνω σωστά. Δεν είμαι δογματικός. Για μένα, το δίλημμα της ΕΥΑΘ δεν είναι «δημόσια ή ιδιωτική», είναι αν θέλουμε να έχουμε την καλύτερη δυνατή εταιρεία ύδρευσης. Η πραγματικότητα σήμερα είναι ότι το δημόσιο δεν διαθέτει τους πόρους για να πάει την εταιρεία αυτή εκεί που πρέπει. Εμείς θέτουμε τους κανόνες και δημιουργούμε το ρυθμιστικό πλαίσιο για να έρθει ο καλύτερος ιδιώτης να κάνει αυτή τη δουλειά υπό την επίβλεψη της πολιτείας.
Basil Val Bank Wars
