Έξι περίπου εβδομάδες χρειάζονται για την ίαση των
πρωκτικών ραγάδων χωρίς την παραμικρή παρέμβαση στο ένα τρίτο των ασθενών,
ενώ
σ’ ένα μεγάλο ποσοστό επαρκείς κρίνονται μερικές απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Όμως, τι γίνεται με τους υπόλοιπους που το πρόβλημα δεν επιλύεται τόσο εύκολα;
«Οι πρωκτικές ραγάδες είναι μικρές σχισμές ή έλκη στο
επιθήλιο του πρωκτού που προκαλούν συνήθως έντονο πόνο κατά την αφόδευση και
μετά απ’ αυτήν. Εμφανίζονται το ίδιο συχνά και στα δύο φύλα, κυρίως όμως σε άτομα
μεταξύ 15-40 ετών. Η πιο συνηθισμένη αιτία πρόκλησης αυτής της βλάβης είναι η
υπερβολική διάταση του βλεννογόνου και γι’ αυτό πιο επιρρεπείς είναι οι
άνθρωποι που υποφέρουν από δυσκοιλιότητα και οι γυναίκες κατά τον τοκετό λόγω
πίεσης στο περίνεο», επισημαίνει ο γενικός χειρουργός Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος -
Διευθυντής της χειρουργικής κλινικής του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών - Ιατρικού
Περιστερίου και Πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής
(www.axiarchos.gr). Όπως
μας εξηγεί, ο σπασμός του πρωκτικού σφιγκτήρα ή η τοπική ισχαιμία μπορεί να
δημιουργήσουν ή να επιδεινώσουν τις πρωκτικές ραγάδες. Επίσης, άτομα με νόσο
του Crohn, σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (ιδιαίτερα HIV, σύφιλη και απλό
έρπητα), καρκίνο πρωκτού, τοπικό τραύμα (πρωκτική επαφή), φυματίωση ή εκείνα
που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία, παρουσιάζουν συχνότερα πρωκτικές ραγάδες. Η
προηγούμενη χειρουργική στον πρωκτό είναι ένας παράγοντας προδιάθεσης επειδή οι
ουλές από τη χειρουργική επέμβαση μπορεί να προκαλέσουν στένωση του πρωκτικού
σωλήνα, γεγονός που τον καθιστά πιο ευάλωτο σε τραύματα από ξηρά και σκληρά
κόπρανα.
Τα συμπτώματα και το ιστορικό συνήθως αρκούν για την
αναγνώριση της πάθησης. Ωστόσο επιβάλλεται η κλινική εξέταση προκειμένου να
επιβεβαιωθεί η διάγνωση. Ο πόνος κατά τη διάρκεια της αφόδευσης, που συχνά
παραμένει για μία έως δύο ώρες αργότερα, είναι συχνά ανυπόφορος και δεν
αποκλείεται να προκαλέσει ενσφήνωση κοπράνων. Οι ασθενείς αντιλαμβάνονται
συνήθως την παρουσία ραγάδων ως σχίσιμο και το 70% αυτών από την παρουσία αίματος
στο χαρτί της τουαλέτας ή στη λεκάνη κατά την αφόδευση. Εντοπίζονται στις
περισσότερες περιπτώσεις στην οπίσθια μέση γραμμή του πρωκτού και χαρακτηρίζονται
από μια εξελκωμένη βλάβη, έναν μικρό ογκίδιο στη βάση της ραγάδας που
συνοδεύεται από μεγέθυνση των πρωκτικών θηλών.
Μικρές πρωκτικές ραγάδες λόγω δυσκοιλιότητας δημιουργούνται
συχνά, όμως οι περισσότερες επουλώνονται χωρίς επακόλουθα προβλήματα. Χρόνια
καθίσταται μια ραγάδα που δεν έχει επουλωθεί μετά την παρέλευση 40 ημερών, παρά
τις αλλαγές ορισμένων συνηθειών που κρίνονται επιβλαβείς ή προδιαθέτουν στη
δημιουργία πρωκτικών ραγάδων.
Η αρχική διαχείριση περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής
και συμπτωματική ανακούφιση. Η αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών και υγρών για
να φυσιολογική την αφόδευση, η σωστή πρωκτική υγιεινή και η ανάγκη διατήρησης
της περιοχής του πρωκτού στεγνή είναι η πρώτες συστάσεις των ειδικών. Επίσης,
ανακούφιση μπορούν να προσφέρουν και τα εδρόλουτρα sitz (κάθισμα σε λεκάνη με
χλιαρό νερό για 10-15 λεπτά), λόγω της χαλάρωσης που προκαλούν στον σφιγκτήρα. Όταν
τα παραπάνω μέτρα αποτυγχάνουν να θεραπεύσουν την πρωκτική ραγάδα, ή εάν η
ραγάδα είναι σοβαρή, μπορεί να συνταγογραφηθεί ένα μαλακτικό κοπράνων και ήπια
τοπική αναλγησία.
Οι χρόνιες πρωκτικές ραγάδες πρέπει να αντιμετωπίζονται
πιο διεξοδικά. Υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να προταθούν στους πάσχοντες
παράλληλα με τις αρχικές συστάσεις, τα οποία επιτρέπουν την επανεπιθηλίωση της
ραγάδας ή αυξάνουν τη ροή του αίματος στον πρωκτό και μειώνουν τον πόνο κατά
την αφόδευση. Εάν η ραγάδα δεν έχει επουλωθεί μετά από έξι έως οκτώ εβδομάδες
τοπικής θεραπείας και διαιτητικών αλλαγών, ο ασθενής θα πρέπει να παραπέμπεται
στη δευτεροβάθμια φροντίδα για να αξιολογηθεί η καταλληλότητα πιο επεμβατικών
θεραπευτικών προσεγγίσεων.
Η χειρουργική επέμβαση ασφαλώς υπερτερεί των επιλογών
συντηρητικής διαχείρισης της πάθησης, αν και θα πρέπει να πραγματοποιείται μόνο
σε άτομα με χρόνιες, μη θεραπευτικές πρωκτικές ραγάδες, όπου οι ιατρικές
θεραπείες δεν έχουν προσφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Σύμφωνα με τον Δρ. Αναστάσιο Ξιάρχο, η χειρουργική
αντιμετώπιση της ραγάδας πρωκτού (ή δακτυλίου) με τη χρήση Laser ή R-F από εξειδικευμένο χειρουργό εγγυάται μια επιτυχημένη και
οριστική απαλλαγή από την επώδυνη αυτή πάθηση. Η επέμβαση δεν ενέχει την
παραμικρή δυσκολία, για την ολοκλήρωσή της απαιτούνται μόλις 15 λεπτά και τα
αποτελέσματα που προσφέρει είναι εξαιρετικά. Ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του
και γενικά στην καθημερινότητά του σχεδόν αμέσως, χωρίς καμία ενόχληση.
