την αριθμητική ένδειξη «1» στο κέντρο της και από τις δύο πλευρές. Παρά την περίοπτη θέση της πολλοί λίγοι την δίνουν σήμερα σημασία σ΄ αυτή τη μαρμάρινη πέτρα, αρκετοί ίσως κάποτε να την παρατήρησαν, οι περισσότεροι όμως την προσπέρασαν, κάποιοι την ξέρουν. Την ξέρουν καλά οι μεγάλοι αλλά και τα παιδιά εκεί στην γειτονία του παλαιού Γενικού Νοσοκομείου της Κατερίνης «τα βλάχικα» αλλά και στον «Τεκέ».
Η θέση της μαρμάρινης πέτρας είναι ακριβώς στο απέναντι πεζοδρόμιο από την γωνία της πολυσύχναστης διασταύρωσης, του παλαιού Γενικού Νοσοκομείου της Κατερίνης με την 7ης Μεραρχίας στο πάρκο και συγκεκριμένα στη συμβολή των οδών 7ης Μεραρχίας και Σκουφά.
Η μαρμάρινη πέτρα με την στρογγυλεμένη κεφαλή είναι ένας χιλιομετρικός δείκτης, ένας λίθινος δείκτης, ο οποίος σηματοδοτεί την απόσταση της συγκεκριμένης χιλιομετρικής θέσης από την κεντρική πλατείας της Κατερίνης που είναι το σημείο αναφοράς «0» και καθώς φέρει εγχάρακτη την αριθμητική ένδειξη «1» στο κέντρο της και από τις δύο πλευρές της ο ταξιδιώτης που έρχεται προς την πόλη από την παλαιά Εθνική Οδό (13η Εθνική Οδό Κατερίνη- Άγιος Δημήτριος -Ελασσόνα) πληροφορείται ότι θέλει ακόμη ένα χιλιόμετρο για να φτάσει στο κέντρο της πόλης ενώ ο αυτός που φεύγει από το κέντρο της έχει απομακρυνθεί κατά ένα χιλιόμετρο.
Η Ιστορία των λίθινων δεικτών ξεκινά από πολύ παλιά. Αποτελούν τα λεγόμενα ορόσημα ή οδοδείκτες, λέξεις που χρησιμοποιούνται ως τις μέρες μας και με μεταφορική σημασία. Οι οδοδείκτης είναι το σήμα δρόμου που πάνω στον οποίο αναγράφονταν η χιλιομετρικήαπόσταση από ένα ορισμένο σημείο αναφοράς και έδειχνε την κατεύθυνση της οδούς. Αυτοί ήταν οι πρόγονοι των πινακίδες που βλέπουμε σήμερα στους δρόμους και στους αυτοκινητοδρόμους μας. Ήταν τοποθετημένοι στο πλάϊ και σε εμφανή πορεία, των άλλοτε, στενών και χωμάτινων επαρχιακών δρόμων, όπου στην επιφάνειά τους, υπήρχε ο εγχάρακτος αριθμός που γνωστοποιούσε την χιλιομετρική απόσταση από το κέντρο (;) της πόλης. Στην αρχαιότητα υπήρχαν οι "Ερμές" ή Ερμαϊκές στήλες", που λειτουργούσαν ως οδοδείκτες, αφιερώματα ή σύμβολα ορίων ή δηλωτικό μιας ακίνητης περιουσίας ή λειτουργούσαν για προστασία των περαστικών από το κακό. Η σήμανση των οδών όμως αρχίζει από τους Ρωμαϊκούς χρόνους η οποία γινόταν με αυτό τον τρόπο (πάνω σε πέτρα) για να δείχνουν την κατεύθυνση και την απόσταση της Ρώμης. Ο όρος milestone έχει διατηρηθεί στο αγγλικό λεξιλόγιο ως και σήμερα τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά. Στην Εγνατία Οδό, όπου σώζονται τμήματα της ρωμαϊκής οδούς, υπάρχουν και οι "δείκτες".
Όμως σε όλη την Ελλάδα μαρμάρινες κολώνες με εγχάρακτη τη χιλιομετρική απόσταση όπως εκείνη στο ύψος του παλαιού Γενικού Νοσοκομείου της Κατερίνης έχουν απομείνει λιγοστές ή ενδέχεται να υπάρχουν ορισμένες κολώνες ακόμη εκεί όπου οι δρόμοι έχουν μετακινηθεί από την εποχή που οριοθετήθηκαν, αλλά είναι δύσκολο να βρεθούν. Ευτυχώς εδώ ο λίθινος δείκτης εξακολουθεί να στέκεται στην θέση του, σε άριστη κατάσταση, καθώς οι άρχοντες της πόλης της Κατερίνης φρόντισαν να τον διατηρήσουν και να αποτελεί μέρος της πεζοδρόμησης.
Δυστυχώς όμως κάποιοι «καλλιτέχνες» που αρέσκονται στα γκράφιτι κατά καιρούς προσθέτουν την δική τους «εικαστική παρέμβαση» στην ανάγλυφη επιγραφή του μαρμάρινου χιλιομετρικού δείκτη μειώνοντας την αισθητική και ιστορική αξία του.
Ο μαρμάρινος χιλιομετρικός δείκτης με την στρογγυλεμένη κεφαλή που φέρει εγχάρακτη τηναριθμητική ένδειξη «1» στο κέντρο του, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της περιοχής. Τοποθετημένος εκεί εδώ και δεκαετίες ίσως λίγο πριν τον πόλεμο όταν ο δρόμος Κατερίνης - Ελασσόνας διαμορφωνόταν σε εθνική οδό και η πόλη αναφερόταν ως Αικατερίνη. Σήμερα σηματοδοτεί το χώρο οπού συνδέονται αρμονικά το ιστορικό πάρκο της Κατερίνης με τα περίφημα κανόνια , το πολιτιστικό κέντρο ¨Εκάβη¨, το παλαιό Γενικό Νοσοκομείο της Κατερίνης και τον τεκέ των μπεκτασίδων.
Ο μαρμάρινος χιλιομετρικός δείκτης αποτελεί ένα διασωθέν ιστορικό στοιχείο του αστικού οδικού τοπίου της Κατερίνης και μπορεί να χαρακτηριστεί και ως ένα νεότερο ιστορικό στοιχείο - μνημείο της πόλης.
Σήμερα, οι πέτρινοι χιλιομετρικοί δείκτες έχουν αντικατασταθεί από μεταλλικές πινακίδες, πράσινές (Αυτοκινητόδρομος οδικό σήμα ) ή μπλε (Εθνικοί Οδοί ή Επαρχιακοί Οδοί) με αντανακλαστικές ιδιότητες για να είναι ορατοί και τη νύχτα.
Αν κάνετε την βόλτα ή το περπάτημα σας από την πλατεία Ελευθερίας μέχρι την το λίθινο χιλιομετρικό δείκτη, το σίγουρό είναι ότι θα απολαύσετε μια όμορφη διαδρομή συνδυάζοντας την κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα του πεζοδρόμου της Κατερίνης και το πανέμορφο περιβάλλον του πάρκου της. Ειδικά για το περπάτημα για λόγους υγείας θα γνωρίζετε τον ακριβή αριθμών χιλιομέτρων που έχετε διανύσει.
Σίγουρα όμως αξίζει μια λήψη φωτογραφίας μας στον εναπομείναντα μαρμάρινο λευκό με στρογγυλεμένη κεφαλή χιλιομετροδείκτη της Κατερίνης που φέρει ευανάγνωστη εγχάρακτη τηναριθμητική ένδειξη «1» ώστε να την κρατήσουμε ως μια όμορφη ανάμνηση από την πόλη μας που φέρει την λόγια αναφορά Αικατερίνη.
Δημήτρης Ρουκάς M.Sc. Τεχν. Γεωπόνος Επιστημονικός Συνεργάτης Π.Ε. Πιερίας
