«Ο πόλεμος είναι
μια πληγή στο σώμα της ανθρωπότητας που αιμορραγεί.
Οι πρόσφυγες είναι
άνθρωποι που ψάχνουν για ειρήνη.»
Οι αρχέγονες ρίζες
της βίας και του πολέμου είναι η αφόρμηση για ένα διαχρονικό προβληματισμό του
ανθρώπου, που αποκτά στις μέρες μας διαστάσεις ρεαλιστικές με την προσφυγική
κρίση.
Η κλασική
δραματουργία και ιδιαίτερα η αρχαία τραγωδία κλείνει μέσα της το ‘’σπέρμα του
κακού’’ που διαιωνίζεται χωρίς τελειωμό από γενιά σε γενιά. Οι
τραγικοί ποιητές Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης κρατούν νωπό το «αίμα της
ανθρωπότητας» που ρέει ανά τους αιώνες από μία πανάρχαιη κατάρα που ωθεί τον
άνθρωπο στην ύβρη, τη βίαιη άρνηση της ζωής και την ωμή κατάργηση της στο όνομα κάποιας παρανοϊκής, πέρα για πέρα
παράλογης δύναμης που κυβερνά και εξουσιάζει αέναα την ανθρωπότητα, οδηγώντας
την κάθε φορά σε νέες ατραπούς δυσοίωνες
και καταστροφικές.
Το αρχαίο δράμα
αξιοποιείται από μια ομάδα μαθητών και εκπαιδευτικών, μέλη της κοινωνίας των
πολιτών του Λυκείου Λιτοχώρου, ως πρώτη ύλη για την αποτύπωση και
δραματοποιημένη έκφραση του σύγχρονου προσφυγικού δράματος.
Αρχετυπικές μορφές
των τραγωδιών, όπως η Μήδεια, η Κλυταιμνήστρα, η Αντιγόνη, ο Αγαμέμνονας, η Κασσάνδρα, ο Αίγισθος, η Ανδρομάχη, ο Οιδίποδας, η
Εκάβη, η Ισμήνη, ο Ξέρξης, η Ιφιγένεια, ο Προμηθέας, όλοι εμβληματικοί
χαρακτήρες, δεν είναι τίποτα άλλο από τις φωνές των θυτών και των θυμάτων που εναλλάσσονται στην ιστορία της
ανθρωπότητας διεκδικώντας τη σωτηρία,
την εξιλέωση και την κάθαρση σε μια απολογία-προφητεία που απευθύνεται στις
μελλοντικές γενιές.
Οι μαθητές της
θεατρικής ομάδας της δευτέρας τάξης του Λυκείου Λιτοχώρου , στο πλαίσιο του
πολιτιστικού προγράμματος «Ο άνθρωπος, αυτή η ύβρις», μελέτησε και
διερεύνησε το θέμα της βίας και του
πολέμου στην τραγική ποίηση με στόχο την ανάδειξη της διαχρονικότητάς του και
της επικαιροποίησής του με τον πόλεμο στη Συρία, τα αλλεπάλληλα τρομοκρατικά
χτυπήματα στην καρδιά της Ευρώπης και την Οδύσσεια των προσφύγων που δεν έχει
τέλος.
Αξιοποιώντας ως
πρώτη ύλη και έμπνευση εμβληματικούς μονολόγους των πιο χαρακτηριστικών «αιμάτινων»
ηρώων της τραγωδίας ,οι μαθητές μέσα από τον τραγικό λόγο ανέδειξαν τις φωνές
των ηρώων, που αναδύθηκαν ως φωνές των σύγχρονων προσφύγων που μοιράζονται μαζί
μας τους φόβους τους , τις μνήμες τους, τις αλήθειες τους, την ανάγκη να γίνουν
αποδεκτοί ως άνθρωποι που διώχθηκαν βίαια από τις πατρογονικές τους εστίες
εξαιτίας ενός παράλογου πολέμου που τους έφερε σ’ αυτή τη νέα γη.
Ο αρχαίος τραγικός
λόγος μπολιάζεται με τον σύγχρονο
προσφυγικό δίνοντας νέα ώθηση στην αρχική έμπνευση και οι μαθητές με εργαλείο
το θέατρο κάνοντας μία παρέμβαση, στοχεύουν στην ευαισθητοποίηση της τοπικής
και ευρύτερα της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στους πρόσφυγες που ζουν πλέον
δίπλα της, εκφράζοντας παράλληλα την έντονη διαμαρτυρία τους για την αδιαφορία
των πολιτικών ηγεσιών για το προσφυγικό δράμα .
Οι «φωνές των
προσφύγων» ακούγονται στο πλαίσιο μιας σειράς ακτιβιστικών δράσεων σε δημόσιους
χώρους, χώρους αναψυχής, πλατείες,
πεζόδρομους αλλά και στον αυθεντικό χώρο του αρχαίου θεάτρου, ταξιδεύοντας
στις πόλεις της Μακεδονίας και της Θράκης, σε μία εκστρατεία ενημέρωσης και
ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης για το δράμα των προσφύγων, την αναλγησία
των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και τα ξενοφοβικά αισθήματα μέρους των πολιτών της.
Σταθμοί αυτής της δράσης είναι το Λιτόχωρο, η Κατερίνη, η Θεσσαλονίκη, η Ξάνθη,
η Κομοτηνή, η Αλεξανδρούπολη και το αρχαίο θέατρο των Φιλίππων στην Καβάλα.
Οι νέοι άνθρωποι
μεταδίδουν μέσα απ’ αυτή τη δράση, από πόλη σε πόλη, το μήνυμα ότι η Ελλάδα, αν
και ζει το δικό της δράμα ,μπορεί να υποδεχτεί τους ναυαγισμένους με
ανακλαστικά ανθρωπισμού επιδεικνύοντας κατανόηση ,αλληλεγγύη και αντιδρώντας με
πρωτοβουλίες που δείχνουν πως οι άνθρωποι πρέπει να καταλάβουν τη δύναμή τους και να
αντιμετωπίσουν την κρίση με την έμπρακτη συμμετοχή τους στην
επίλυσή της, επιθυμώντας να μείνουν ενεργοί, αγωνιστικοί και
ανθρωπιστές.
Το βίωμα της
απώλειας, του ξεριζωμού, του πόνου, της απόρριψης, του αδιεξόδου και της
εγκατάλειψης, είναι το βίωμα του κατατρεγμένου, του πρόσφυγα, αυτό που έθρεψε
και μεγάλωσε γενιές ανθρώπων.
Οι μαθητές του
Λυκείου Λιτοχώρου με αυτήν την παρέμβασή τους και τη δραματοποίηση του βιώματος
θέλουν να θυμίσουν σε όλους μας ότι το βίωμα αυτό που εγγράφεται δραματικά στην
ιστορία του Ελληνισμού δεν επιτρέπει σε κανένα να γίνει έρμαιο ρατσιστικών
ιδεολογιών, άθυρμα μιας ανώφελης μισαλλοδοξίας και ενός επικίνδυνου εθνικισμού,
αλλά οφείλει να αποτελέσει το όχημα για την κυοφορία και γέννηση ενός νέου
ανθρωπισμού που θα επαναφέρει τις αξίες του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού στο
σήμερα.
Ο νέος ελληνισμός
,αξιοποιώντας έτσι την παλιά του ταυτότητα μπορεί να μετατραπεί από ουραγός σε
εμπνευστής ενός νέου οράματος που «βλέπει» μπροστά του μόνο τον «άνθρωπο».
Στο δρώμενο
συμμετέχουν:
Χορός: Βακουφτσή
Αναστασία ,Γραμματόσης Αστέρης ,
Ζηκυροπούλου Εβίτα,Κάβρα Δήμητρα, Καρπώνη Σταυρούλα,Παπαγιαννοπούλου Βίκυ,
Πεπινού Ελένη , Πίνος Μιχάλης , Πουλάκη
Βιβή , Ορφανίδου Ελισάβετ,
Σβάρνα Μαρία
,Σβάρνα Θωμαή, Τσιούπρου Κατερίνα ,Φουρκιώτη Ελένη
Η φωνή του πρόσφυγα: Ζησκάτα Κατερίνα,
φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ,
Πουλάκη Βιβή, μαθήτρια της Β΄τάξης
Το κείμενο της
φωνής του πρόσφυγα γράφτηκε από τη Ζησκάτα Κ.
Σκηνοθεσία,
Μουσική, Στίχοι τραγουδιών : Παπαϊώννου Γιώργος
Μουσική επιμέλεια: Νίκα Κωνσταντίνα
Φιλολογική
επιμέλεια:
Καρατζίδου Γιώτα, Καλιακούδα Κατερίνα
Γιώτα
Καρατζίδου
Φιλόλογος
