Των Renaud Vivien και Olivier Bonfond(1)
Στις 20 Αυγούστου 2015, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έλαβε από την Ελλάδα νέα
πληρωμή ύψους 3,2 δισεκατομμυρίων ευρώ. Άλλες πληρωμές προβλέπονται στο μέλλον. Χρησιμοποιώντας τα συμπεράσματα του πορίσματος της Επιτροπής Αλήθειας για το Δημόσιο Χρέος της Ελλάδος(2), η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να αρνηθεί να πληρώσει αυτόν τον δανειστή, ο οποίος έχει ενεργήσει σε καθεστώς παρανομίας και συμπεριφέρεται σαν πραγματικός χρηματοδότης «γύπας».
Στα πλαίσια του προγράμματος Securities Market Program (SMP) το οποίο τέθηκε σε ισχύ από τον Μάιο του 2010 έως τον Σεπτέμβριο του 2012, η ΕΚΤ απέκτησε ελληνικούς τίτλους σε χαμηλότερη τιμή από την ονομαστική τους αξία στην δευτερογενή αγορά ομολόγων, μια αγορά «ευκαιρίας», όπου οι τίτλοι του χρέους αγοράζονται εκ νέου και μεταπωλούνται σύμφωνα με την προσφορά και τη ζήτηση. Η ΕΚΤ, η οποία ενήργησε σαν χρηματοδότης «γύπας», εξαγόρασε ελληνικούς τίτλους αξίας 40 δισ ευρώ από μικρό αριθμό ιδιωτικών τραπεζών και σήμερα απαιτεί την εξόφληση του συνόλου της ονομαστικής αξίας των τίτλων, δηλαδή 55 δισ συν τους τόκους(3).
Ένα δεύτερο χαρακτηριστικό στοιχείο της στρατηγικής του χρηματοδότη «γύπα» είναι πως αρνείται συστηματικά να λάβει μέρος στην αναδιάρθρωση χρεών. Αυτό ακριβώς συνέβη με την ΕΚΤ, η οποία απέκλεισε την περίπτωση συμμετοχής της στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, το 2012. Άσκησε μάλιστα πίεση, προκειμένου να παρεμποδίσει τη μείωση του χρέους το 2010, παρόλο που το χρέος ήταν ήδη μη-βιώσιμο. Κατά τα λεγόμενα του τότε αντιπροσώπου της Ελλάδος στο ΔΝΤ, Παναγιώτη Ρουμελιώτη, ο οποίος κατέθεσε στο ελληνικό Κοινοβούλιο, ο τότε πρόεδρος της ΕΚΤ – ο Γάλλος Jean Claude Trichet – ήταν «από κείνους που έδωσαν μάχη ενάντια στην αναδιάρθρωση, εκφοβίζοντας την Ελλάδα με διακοπή χορήγησης ρευστότητας. Στην πραγματικότητα, ο κύριος Trichet μπλόφαρε προκειμένου να σώσει τις γαλλικές και γερμανικές τράπεζες»(4). Στόχος ήταν να δοθεί χρόνος στις τράπεζες αυτές, έτσι ώστε να μπορέσουν να αποζημιωθούν χάρη στο δάνειο της τρόικας, αλλά και να ξεφορτωθούν τους ελληνικούς τίτλους στην δευτερογενή αγορά, χάρη στο πρόγραμμα SMP. Ας θυμηθούμε πως το 2010, μόνο 7 τράπεζες – 3 γαλλικές και 4 γερμανικές – αποτελούσαν τους βασικούς δανειστές της Ελλάδας πριν την παρέμβαση της τρόικας, που αναβαπτίστηκε έκτοτε ως «Θεσμοί» και περικλείει το ΔΝΤ, την ΕΚΤ, την Κομισιόν και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Η έκθεση της επιτροπής μας, η οποία διενέργησε λογιστικό έλεγχο του χρέους, συμπέρανε ότι περισσότερο από το 80% των 240 δισ των δανείων που δόθηκαν από την Τρόικα το 2010 και 2012, επέστρεψαν απευθείας στην αποζημίωση μιας εικοσαριάς ιδιωτικών τραπεζών. Μάλιστα, μεγάλο μέρος αυτών των χρημάτων ούτε που έφτασε ποτέ στην Ελλάδα. Τα χρήματα κινήθηκαν μέσω ενός ειδικού λογαριασμού, ο οποίος δημιουργήθηκε από την ΕΚΤ. Επιτρέποντας στις τράπεζες να γλυτώσουν από την ανατίναξη της φούσκας του ιδιωτικού δανεισμού, τον οποίο οι ίδιες είχαν δημιουργήσει, η επιχείρηση διάσωσης των δανειστών του ιδιωτικού τομέα από δημόσιους οργανισμούς οδήγησε σε δημιουργία ενός παράνομου για τον λαό χρέους.
Τρίτο κοινό σημείο με τον χρηματοδότη «γύπα»: η ΕΚΤ χρησιμοποίησε την αδυναμία του Κράτους οφειλέτη για να «διαπραγματευτεί» συμφωνίες με εμφανείς ανισορροπίες. Οι «Θεσμοί» επέβαλαν στην Ελλάδα μνημόνια, τα οποία παραβιάζουν τα δικαιώματα του ελληνικού λαού και επιβαρύνουν το χρέος. Ακόμα χειρότερα, το κάνανε έχοντας επίγνωση των παραπάνω. Σε απόρρητο εσωτερικό έγγραφο του τον Μάρτιο του 2010, το ΔΝΤ ανέφερε πως το μνημόνιο στο οποίο θα συμμετείχε, θα είχε δραματικές επιπτώσεις σε κοινωνικό επίπεδο και θα οδηγούσε σε περαιτέρω αύξηση του ελληνικού χρέους(5).
Πέραν τούτου, οι συμφωνίες οι οποίες κλείστηκαν από το 2010 και μετά, περιέχουν καταχρηστικούς όρους οι οποίοι αποδεικνύουν πως η Ελλάδα αναγκάστηκε να παραχωρήσει σημαντικές πτυχές της εθνικής της κυριαρχίας. Το αγγλικό δίκαιο, το οποίο προστατεύει κατά κύριο λόγο τους δανειστές – και το οποίο επιλέγεται πάντα ως προνομιούχο δίκαιο από τους «γύπες» χρηματοδότες – είναι πλέον εφαρμόσιμο σε περίπτωση δικαστικής αγωγής της Ελλάδος. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα παραιτείται από το όποιο μέσο υπεράσπισης της ενάντια στους δανειστές, οι οποίοι θα μπορούν στο εξής, όπως το συνηθίζουν οι χρηματοδότες «γύπες», να κατάσχουν οποιοδήποτε δημόσιο αγαθό, προκειμένου να αποπληρωθούν τα χρέη. Για να προστατεύσουν περαιτέρω τον εαυτό τους, οι δανειστές έφτασαν στο σημείο να εισάγουν στη συμφωνία έναν όρο που εγγυάται πως η Ελλάδα θα πρέπει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της, ακόμα κι αν οι υπογραφείσες συμφωνίες αποδειχθούν παράνομες!
Πράγματι πρόκειται εδώ για καθεστώς ανομίας. Τα μέτρα λιτότητας, τα οποία καταγράφονται στα μνημόνια, παραβιάζουν ευθέως μια σειρά διατάξεων του ελληνικού, του ευρωπαϊκού και του διεθνούς δικαίου. Οι παραβιάσεις αυτές ενοχοποιούν τους «Θεσμούς», μεταξύ άλλων, την ΕΚΤ, η οποία δρα καταστρατηγώντας τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το ίδιο το καταστατικό της. Για παράδειγμα, το πρόγραμμα SMP, εφόσον συμβαδίζει με τον προγραμματισμό μέτρων λιτότητας, οδηγεί σε παραβίαση του καταστατικού της ΕΚΤ, καταργώντας στην ουσία την ίδια την αρχή ανεξαρτησίας της, όπως εκείνη μνημονεύεται στο άρθρο 130 του Κανονισμού Λειτουργίας της ΕΕ.. Ασκώντας αυτόν τον πολιτικό εκβιασμό, η ΕΚΤ καταπατεί στην πραγματικότητα το ίδιο το καταστατικό της, διαφοροποιώντας σε αυτό τον εαυτό της από τον χρηματοδότη «γύπα», που μένει προσηλωμένος στο στόχο του: το κέρδος. Πρόσφατα, η ΕΚΤ διέπραξε κι άλλες καταχρήσεις εξουσίας, οδηγώντας σε ασφυξία ρευστότητας τις ελληνικές τράπεζες, με στόχο να λυγίσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ως κεντρική ευρωπαϊκή τράπεζα, ο ρόλος της είναι να είναι ο «δανειστής της τελευταίας ευκαιρίας», παρεμποδίζοντας την αστάθεια και τον τραπεζικό πανικό. Από την θέση της αυτή, ρόλος της ήταν να εξασφαλίσει την απαραίτητη ρευστότητα στους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς της Ελλάδος. Οι εν λόγω πράξεις και πιέσεις της αντιβαίνουν το καταστατικό της και ακυρώνουν πλήρως τις δεσμεύσεις της Ελλάδος απέναντί της.
Σημειώσεις
(1) Αντίστοιχα γενικός συν-γραμματέας του CADTM Βελγίου και οικονομολόγος στο CEPAG, και οι δυο τους μέλη της Επιτροπής Αλήθειας Δημόσιου Χρέους.
(1) Αντίστοιχα γενικός συν-γραμματέας του CADTM Βελγίου και οικονομολόγος στο CEPAG, και οι δυο τους μέλη της Επιτροπής Αλήθειας Δημόσιου Χρέους.
(2) Διαβάστε το πόρισμα εδώ : http://cadtm.org/IMG/pdf/Raport_FR_23-07.pdf
(3) Atkins R. (2012). ECB Moves to Help Fund Greece Bail-Out. Financial Times
(4) PAUMARD Emilie, Κατάθεση του Παναγιώτη Ρουμελιώτη (15 Ιουνίου 2015), 17 Ιουνίου 2015,http://www.cadtm.org
(5) Ποινικό μητρώο το οποίο μεταβιβάστηκε στο ελληνικό Κοινοβούλιο από τον εισαγγελέα που διερευνά οικονομικά εγκλήματα τα οποία σχετίζονται με τις δηλώσεις του πρώην εκπροσώπου της Ελλάδος στο Δ.Ν.Τ.: http://gesd.free.fr/imfinter2010.pdf
Μετάφραση: Ελένη Πανούση – Μωϋσής Λίτσης
The ECB: Not just another vulture fund
19 August by Olivier Bonfond , Renaud Vivien
19 August by Olivier Bonfond , Renaud Vivien
On August 20, the European Central Bank (ECB) is expecting Greece to repay another € 3.2 billion. Drawing on the conclusions articulated in the report of the Truth Commission on the Greek Public Debt |1|, the government could refuse to pay this creditor, which has acted unlawfully and behaved much like a vulture fund.
Under the Securities Market Program (SMP) which lasted between May 2010 and September 2012, the ECB purchased Greek bonds for less than their face value on the secondary debt market, i.e. the “second-hand” market where debt securities are sold and bought based on supply and demand. Much like the vulture funds, the ECB paid € 40 billion to buy Greek bonds from several private banks and is now demanding that Greece fully repay their face value, that is, € 55 billion plus the interest |2|.
Another inherent feature of the vulture funds’ strategy is that they systematically refuse to partake in debt restructuring schemes. This is also true of the ECB, which ruled out any participation in the 2012 Greek debt restructuring. It even exerted pressure to prevent a debt reduction in 2010 although the debt was already unsustainable. As stated by Panagiotis Roumeliotis, a former representative of Greece to the IMF, during a hearing before the Greek Parliament, the Frenchman Jean-Claude Trichet, then President of the ECB, “was among the ones who led the case against a debt restructuring by threatening to starve Greece of cash. In reality, Mr. Trichet was bluffing in an attempt to save the French and German banks” |3|. The goal was to give them the time to be repaid thanks to the loan extended by the Troika and to get rid of their Greek bonds on the secondary market through the SMP. It is worth recalling that in 2010 the bulk of Greece’s debt was in the hands of only 7 banks (3 French and 4 German banks); that was before the intervention of the Troika, now renamed “the Institutions” – namely the IMF, the ECB, the European Commission and the European Stability Mechanism.
The report of the audit commission established that over 80 per cent of the € 240 billion in loans granted by the Troika in 2010 and 2012 went directly back to repay around twenty private banks. A significant share of the money never even reached Greek soil and simply passed through an ad hoc account opened at the ECB. By allowing these banks to remain immune from the bursting of the private-credit bubble they themselves had created, this bailout of private creditors by public institutions generated an illegitimate debt for the population.
A third similarity with the vulture funds: the ECB took advantage of the weak position of the debtor State to “negotiate” agreements that were clearly unbalanced. The so-called Institutions imposed upon Greece Memoranda which violate the rights of the Greek people and exacerbate the debt burden. Even worse, they did it knowingly. In an internal confidential document, the IMF wrote in March 2010 that the Memorandum it was about to sign would have dire social consequences and lead to a further increase in the Greek debt |4|.
Moreover, the agreements signed since 2010 include abusive clauses revealing that Greece was forced to relinquish significant parts of its sovereignty. British law, which is very protective of creditors (and is given priority by the vulture funds), is now applicable in case of dispute. Under these agreements, the State also commits itself to fully forgo its immunity. In other words, Greece renounced any means of defense against its creditors, who – just like the vulture funds – can seize any assets belonging to the State as a form of repayment. To protect themselves, the creditors went so far as to include a clause guaranteeing that Greece will have to honor its obligations even if the agreements are proven to be illegal!
Illegality is indeed an issue. The austerity measures embedded in the Memoranda directly violate several provisions of Greek, European and international law. These violations engage the responsibility of the Institutions, including the ECB, whose acts violate the rules of the European Union and its own statutes. For instance, the SMP is conditioned on the implementation of austerity measures, which is clearly a breach of its statutes and the principle of “independence” of the ECB, enshrined in article 130 of the Treaty on the Functioning of the European Union (TFEU). In engaging in such political blackmail, the bank blatantly oversteps its mandate, unlike the vulture funds, which are solely driven by profit. Recently the ECB also abused its power by stifling the Greek banks in order to force the Syriza government to yield. Yet, as a central bank, it is supposed to be the lender of last resort and take steps to avoid any instability or bank run. Thus in that capacity it should have provided the Greek financial institutions with the necessary funds. All these actions and pressures by the ECB are irregularities that nullify Greece’s commitments towards the institution.
This article was translated by Anishu Jakim & Snake Arbusto
This article was translated by Anishu Jakim & Snake Arbusto
Footnotes
|1| The report is available here: cadtm.org/IMG/pdf/Report.pdf
|1| The report is available here: cadtm.org/IMG/pdf/Report.pdf
|2| Atkins R. (2012), “ECB Moves to Help Fund Greece Bail-Out”, The Financial Times
|3| Paumard Emilie, “Audition de Panagiotis Roumeliotis (15 juin 2015)”, 17 June 2015,http://cadtm.org/Audition-de-Panagi… (in French)
|4| Criminal case file transmitted to the Hellenic Parliament by the prosecutor in charge of economic crimes concerning the statements made by the former representative of Greece to the IMF:http://gesd.free.fr/imfinter2010.pdf
