Παράταση της έκθεσης ΚΟΙΝΟΙ ΙΕΡΟΙ ΤΟΠΟΙ Στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο ΜΜΣΤ / ΓΕΝΙ ΤΖΑΜΙ

 Παράταση της Έκθεσης «Κοινοί Ιεροί Τόποι στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο» και Πρόγραμμα Ξεναγήσεων έως τις 14 Ιανουαρίου 2018

Το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ανταποκρινόμενο στο ιδιαίτερο ενδιαφέρον του κοινού, παρατείνει τη λειτουργία της έκθεσης και παράλληλα συνεχίζει το πρόγραμμα ανοιχτών ξεναγήσεων για το κοινό κάθε Πέμπτη απόγευμα και κάθε Κυριακή μεσημέρι.

Το πρόγραμμα του Δεκέμβριου περιλαμβάνει τις εξής ημερομηνίες:
Πέμπτη 21 Δεκεμβρίου 2017, ώρα 18.00
Πέμπτη 28 Δεκεμβρίου 2017, ώρα 18.00

Το πρόγραμμα του Ιανουαρίου περιλαμβάνει τις εξής ημερομηνίες:

Πέμπτη 4 Ιανουαρίου 2018, ώρα 18.00

Κυριακή 7 Ιανουαρίου 2018, ώρα 12.00

Πέμπτη 11 Ιανουαρίου 2018, ώρα 18.00

Κυριακή 14 Ιανουαρίου 2018, ώρα 12.00

Για τη συμμετοχή στις ξεναγήσεις αρκεί το εισιτήριο για το μουσείο και δεν απαιτείται κράτηση θέσης.

Παράταση έκθεσης έως 14 Ιανουαρίου 2018

ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΟ ΩΡΑΡΙΟ

Την περίοδο των εορτών το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης θα είναι κλειστά: 25/12/2017, 26/12/2017 και 1/1/2018 και 6/1/2018.

Το περίοδο των εορτών το Γενί Τζαμί θα είναι κλειστά: 23/12/2017, 24/12/2017, 25/12/2017, 26/12/2017 και 30/12/2017,31/12/2017 και 1/1/2018 και 6/1/2018.

Η έκθεση γενικά

Όπως έκαναν στο παρελθόν για αιώνες, έτσι και σήμερα πολλοί Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι και Εβραίοι προσεύχονται σε ιερά που ανήκουν σε μια άλλη θρησκεία. Η ύπαρξη κοινών ιερών τόπων είναι ένα γνωστό φαινόμενο με βαθιές ρίζες στη Μεσόγειο, το οποίο φανερώνει τη διαπερατότητα των ορίων μεταξύ των θρησκευτικών κοινοτήτων. Παρά τις θεολογικές διαφορές, οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες μοιράζονται ένα σύνολο κοινών στοιχείων ως προς τις πεποιθήσεις, τις τελετουργίες, τα ιερά πρόσωπα και τους ιερούς τόπους. Η τριμερής έκθεση Κοινοί Ιεροί Τόποι διερευνά το φαινόμενο αυτό εντοπίζοντάς το σε συγκεκριμένα παραδείγματα και γεωγραφικά πλαίσια, αναδεικνύοντας τη συνύφανση συμβόλων και μορφών, πρακτικών και τόπων που το καθορίζουν.

Η έκθεση στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

«Όπου τρέμουσιν άπειρα τα φώτα της νυκτός,

εκεί ψηλά πλατύνεται ο γαλαξίας

και χύνει 30 δρόσου σταγόνας»

Από την Ωδή Πέμπτη. Εις Μούσας, Ανδρέα Κάλβου

Το πρώτο μέρος της έκθεσης στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης προσφέρει στον επισκέπτη μια εμπειρία που βασίζεται στη σύζευξη της σύγχρονης τέχνης με την ανθρωπολογική έρευνα. Η ανθρωπολογική μαρτυρία περιγράφει ιερά αφιερωμένα σε προφήτες και πατριάρχες, στην Παναγία και σε αγίους που τιμώνται από διαφορετικές θρησκείες.

Παράλληλα, τα έργα σύγχρονης τέχνης λειτουργούν ως νέοι τόποι διαπραγμάτευσης εννοιών του ιερού. Φωτογραφίες, έργα τέχνης, εικόνες, ανθρωπολογικά τεκμήρια συμπλέκονται, ανανοηματοδώντας την έννοια της θρησκευτικής συνύπαρξης. Μέσω των έργων σύγχρονης τέχνης, τίθενται ερωτήματα γύρω από τη δύναμη των θρησκευτικών συμβόλων και παραδόσεων, καθώς και των πρακτικών οι οποίες βρίσκονται στον πυρήνα ή στις παρυφές της θρησκείας και της πίστης.

Αναλυτικά, η έκθεση στο Μακεδονικό Μου­σείο Σύγχρονης Τέχνης διαρθρώ­νεται σε πέντε ενότητες, οι οποί­ες παρουσιάζουν διαφορετικούς ιερούς τόπους τόσο ως προς την υλικότητά τους, όσο και ως προς τη συμβολική τους δύναμη, συν­δυάζοντας εθνογραφικό υλικό που τεκμηριώνει κοινές θρησκευ­τικές πρακτικές στη Μεσόγειο, με έργα τέχνης που θέτουν ερω­τήματα για την έννοια του ιερού χώρου.  

Ο Αβραάμ, η Ραχήλ και ο Προφήτης Ηλίας συγκροτούν την αρχή μιας κοινής γενεαλο­γίας των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών, ενώ φιγούρες όπως ο Άγιος Γεώργιος, οι Επτά Παίδες της Εφέσου ή η Γκριμπά στην Τυ­νησία αναδεικνύουν τη δύναμη των Αγίων. Η Παναγία, καθορι­στική κοινή μορφή των θρησκει­ών, ενσωματώνει τις ιδιότητες μιας οικουμενικής μητέρας που ξεπερνά τα θρησκευτικά όρια.  

Οι θρησκευτικές αλ­ληλεπιδράσεις στα ιερά της Μεσογείου, και όχι μόνο, παρουσιάζονται μέσω των αντικειμένων και υλικών κάθε είδους που χρησιμοποιούν οι πιστοί, καθώς και μέσα από σύντομα ντοκιμαντέρ που καταγράφουν τις καθημερινές επαφές, τις κοινές προσευχές και τα λόγια όσων επισκέπτονται αυτούς τους τόπους. Αυτές οι στιγμές επαφής και αμοιβαιό­τητας μεταξύ των θρησκειών δεν αποτελούν απλώς ιστορική κλη­ρονομιά, αλλά δημιουργούνται συνεχώς εκ νέου στις σύγχρονες πολιτικές και κοινωνικές συνθή­κες. Αυτό έρχεται να υπενθυμίσει η περίπτωση της ανέγερσης του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου, ως χώρου ανοιχτού και προσβά­σιμου για όλους, στο Σημείο Μη­δέν της Νέας Υόρκης.  

Παράλληλα με την καταγρα­φή των ίδιων των ιερών τόπων, σύγχρονοι καλλιτέχνες, ιχνηλα­τούν και επεκτείνουν τα όρια που προσδιορίζουν τις ευχές, τις επιθυμίες και τους φόβους των πιστών των τριών θρησκει­ών μέσα από έργα που φέρουν τις ενδείξεις κοινών πρακτικών και μοτίβων. Ταυτόχρονα, διευρύνουν τους ορίζο­ντες της πίστης με έργα που αποτίουν φόρο τιμής στους νεκρούς και που θέ­τουν ερωτήματα για την ίδια τη δύναμη των ιερών τόπων και συμβόλων.

Η έκθεση στο Γενί Τζαμί

Το τρίτο μέρος της έκθεσης, στο Γενί Τζαμί, παρουσιάζει μια ιστορική αφήγηση της πόλης της Θεσσαλονίκης με έμφαση στις ωσμώσεις μεταξύ των τριών μεγάλων θρησκευτικών κοινοτήτων, ως μέρος τόσο του θεσμικού περιβάλλοντος, όσο και της συνύπαρξης σε καθημερινό επίπεδο. Θεσμικές επαφές, λαϊκές θρησκευτικές αλληλεπιδράσεις, μαρτυρίες περιηγητών και ιστορίες συνύπαρξης σε συγκεκριμένους ιερούς τόπους αναδεικνύονται ως πολύτιμα θραύσματα μιας εμπειρίας της πόλης που έχει πλέον απολεσθεί και μιας μνήμης που φθίνει: της Θεσσαλονίκης ως πόλης που κάποτε μοιράζονταν διαφορετικές εθνοτικές και θρησκευτικές κοινότητες.

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ / ARTISTS

Αλέξης Ακριθάκης / Alexis Akrithakis (GR)

Benji Boyadjian (PS)

Τάσος Βρεττός / Tassos Vrettos (GR)

Φίλιππος Γκούτζος / Filippos Gkoutzos (GR)

Λυδία Δαμπασίνα / Lydia Dambassina (GR/FR)

Μάριος Ελευθεριάδης / Marios Teriade Eleftheriadis (GR)

Thierry Fournier (FR)

Ragna Ingadottir (IS)

Μαρία Κομπατσιάρη / Maria Kompatsiari (GR)

Δημήτρης Κοντός / Dimitris Condos (GR)

Lino Mannocci (IT)

Νατάσσα Μαρκίδου / Natassa Markidou (GR)

Βιργινία Μαστρογιαννάκη / Virginia Mastrogiannaki (GR)

Δημήτρης Μεράντζας / Dimitris Merantzas (GR)

Μανόλης Μπαμπούσης / Manolis Baboussis (GR)

Γιάννος Οικονόμου / Yiannos Economou (CY)

Θεόδωρος Παπαγιάννης / Theodoros Papagiannis (GR)

Λήδα Παπακωνσταντίνου / Leda Papaconstantinou (GR)

Manoël Pénicaud (FR)

Nira Pereg (IL)

Νάνα Σαχίνη / Nana Sachini (GR)

Niki de Saint Phalle (FR)

Γιώργος Τσακίρης / Yorgos Tsakiris (GR)

Στέλιος Φαϊτάκης / Stelios Faitakis (GR)

Μάριος Χατζηπροκοπίου / Marios Chatziprokopiou (GR)

Έλλη Χρυσίδου / Elli Chryssidou (GR)

Σύλληψη–Γενική επιμέλεια

Dionigi Albera, IDEMEC, CNRS–Aix–Marseille University, France

Karen Barkey, University of California, Berkeley, USA

Δημήτρης Παπαδόπουλος, Τμήμα Ανθρωπολογίας, Western Michigan University, USA

Manoël Pénicaud, IDEMEC, CNRS–Aix–Marseille University, France

■ ΜΜΣΤ

Επιμελήτρια: Θούλη Μισιρλόγλου, Διευθύντρια ΜΜΣΤ

Βοηθός επιμελητή: Miguel Fernandez Belmonte

Επιμελήτρια ΜΜΣΤ - Υπεύθυνη επικοινωνίας: Κατερίνα Σύρογλου 

Τεχνικός υπεύθυνος: Στέλιος Θεοδωρίδης

Ανάρτηση έργων: Περικλής Γαλανός

Εκπαιδευτικά προγράμματα: Χριστίνα Μαβίνη, Βίλλυ Πολυζούλη

Γραμματεία: Γιάννα Μαντζαρλή

Λογιστήριο: Χάρης Θεοδωρίδης, Ευτυχία Πετρίδου

Υποδοχή: Κατερίνα Κελέκη

Εποπτεία: Αναστασία Κέλτσου, Παντελής Ραμαντάνης

Εθελοντές: Αλέξανδρος Αμπατζόγλου, Mαρία Ασλανίδου, Βασιλική Καραπαναγιωτίδου

▲ ΓΕΝΙ ΤΖΑΜΙ

Επιμελήτρια: Θούλη Μισιρλόγλου

Βοηθός επιμελητή: Miguel Fernandez Belmonte

Έρευνα: Χάρης Ραϊτσίνης

Επιστημονικός σύμβουλος: Παναγιώτης Πούλος - sonorCities

Έφορος Δημοτικής Πινακοθήκης Θεσσαλονίκης: Αλεξία Ξαφοπούλου, εικαστικός

■▲

Οπτική επικοινωνία: Δημήτρης Παπάζογλου

Κατασκευές χώρου: constructivist

Μεταφορές έργων τέχνης: MOVE ART

Ασφάλιση έργων τέχνης: ΝΤΑΛΙΑΝΗ ΕΠΕ – Karavias Art Insurance

Τεχνολογικός εξοπλισμός: m-spirit

Συνεργαζόμενοι φορείς

Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Αρχείο Χαρτογραφικής Κληρονομιάς

Βρετανική Σχολή Αθηνών

Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης

ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ Θεσσαλονίκης

Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης

IDEMEC, CNRS

Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Μουσείο Μπενάκη

Museum of European and Mediterranean Civilizations

Κεντρική Βιβλιοθήκη ΑΠΘ

Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης

SATIS, Aix-Marseille University

Δημήτρης Κοντός / Dimitris Condos

Δημήτρης Κοντός, Εργάτες, αγρότες, φοιτητές, τρίπτυχο, Αθήνα 1975, Συλλογή Μουσείου Βορρέ / Dimitris Condos, Workers, Farmers, Students, Triptych, Athens 1975, Collection of Vorres Museum

 Θεσσαλονίκη Εικόνα Τύπου / Thessaloniki Press image 

 Άποψη του Κόλπου που ελήφθη από το Εβραϊκό Νεκροταφείο, Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΕΑ/ΜΙΕΤ

A Twilight View of the Bay taken from the Jewish Cemetery, ELIA/MIET Photographic Archive  

Λυδία Δαμπασίνα / Lydia Dambassina

Λυδία Δαμπασίνα, Από ποιο τάφο έρχεται;, 2017, τρεις Α/Μ φωτογραφίες, μαρμάρινη πλάκα /  Lydia Dambassina, From what tomb does it come?, 2017, three b/w photographs, marble plaque