Νέα δημοσίευση: Ευρωπαϊκός Κατάλογος Διατήρησης Πουλιών
Το BirdLife International μόλις δημοσίευσε τον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Διατήρησης Πουλιών:
πληθυσμοί, τάσεις και εθνικές ευθύνες (διαθέσιμος ΕΔΩ). Ο κατάλογος αυτός, ο οποίος δημοσιεύτηκε στις 20 Μαΐου, συνοψίζει την κατάσταση διατήρησης 541 ειδών άγριων πουλιών σε 50 ευρωπαϊκές χώρες και εδάφη (βασισμένος στον Κόκκινο Κατάλογο Απειλούμενων Ειδών της IUCN του 2016 και τον νέο ταξινομικό κατάλογο) και στοχεύει να βοηθήσει τις εθνικές κυβερνήσεις να εντοπίσουν εύκολα τα είδη που χρειάζονται επειγόντως προσοχή και προστασία. Για την Κύπρο, η νέα αυτή έκθεση δείχνει ότι 40% των ειδών που φωλιάζουν εδώ βρίσκονται υπό δυσμενές καθεστώς διατήρησης.
Τα πουλιά δεν γνωρίζουν σύνορα – αυτή η έκφραση είναι ιδιαίτερα σημαντική στην Ευρώπη, όπου τα περισσότερα από τα 540 είδη πουλιών που απαντούν τακτικά στην άγρια φύση απαντούν σε περισσότερες από μία ευρωπαϊκές χώρες, αφού στην κάθε χώρα φωλιάζουν κατά μέσο όρο 200 είδη πουλιών. Συνεπώς, δεν είναι πάντα ξεκάθαρο ποιες χώρες έχουν ή πρέπει να αναλάβουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για τη διατήρηση, την προστασία ή την αποκατάσταση ορισμένων ειδών.
Το 1994, η πρώτη συνολική εκτίμηση της κατάστασης διατήρησης όλων των ειδών των άγριων πουλιών στην Ευρώπη διαπίστωσε ότι το 38% ήταν σε δυσμενή κατάσταση – τα είδη αυτά είναι είδη ενδιαφέροντος για τη διατήρηση τους σε Ευρωπαϊκό επίπεδο (Species of European Conservation Concern, SPEC). Μια δεκαετία αργότερα, η δεύτερη αξιολόγηση αποκάλυψε ότι η κατάσταση επιδεινώθηκε, ενώ το 43% των ειδών χαρακτηρίστηκαν ως SPEC. Η τρίτη αξιολόγηση έχει μόλις υποβληθεί για δημοσίευση στην επιστημονική βιβλιογραφία, επομένως τα αποτελέσματα δεν είναι ακόμη διαθέσιμα (αν και, όπως αναμενόταν, είναι παρόμοια με τα πρώτα δύο). Ωστόσο, η πιο πρόσφατη επικαιροποίηση του Ευρωπαϊκού Κόκκινου Καταλόγου Πουλιών δείχνει ότι 70 ευρωπαϊκά είδη πουλιών απειλούνται σε παγκόσμιο επίπεδο, σε σύγκριση με 40 είδη το 2004.
Στην Κύπρο, φωλιάζουν τακτικά 95 είδη πουλιών, εκ των οποίων περισσότερα από 39 (40%) είναι είδη που έχουν υποστεί σημαντικές μειώσεις και αντιμετωπίζουν απειλές σε ευρωπαϊκό επίπεδο (Species of European Conservation Concern, SPEC). Είδη που απειλούνται σε παγκόσμιο επίπεδο και είτε φωλιάζουν ή διαχειμάζουν εδώ περιλαμβάνουν τη Νερομπεκάτσα Numenius arquata, την Κουντούρα Aythya ferina και την Βαλτόπαπια Aythya nyroca, η οποία φωλιάζει στο Λιβάδι Ακρωτηρίου, μια περιοχή η οποία έχει αποκατασταθεί πρόσφατα. Η Κύπρος είναι επίσης σημαντική για είδη που απειλούνται σε Ευρωπαϊκό επίπεδο όπως η Κράγκα Coracias garrulus, η Δακκανούρα Lanius nubicus, το Περτίτζι Alectoris chukar και η Φραγκολίνα Francolinus francolinus, για την οποία η Κύπρος κατέχει περισσότερο από το ⅓ του συνολικού Ευρωπαϊκού πληθυσμού. Στη λίστα προστίθεται επίσης και ο ενδημικός μας Τρυπομάζης Sylvia melanothorax, του οποίου ο πληθυσμός έχει μειωθεί κατά 5 – 25% τα τελευταία χρόνια.
Η δημοσίευση αυτή ήρθε σε μια πολύ επίκαιρη στιγμή καθώς η 21η Μαΐου σηματοδοτεί την 25η επέτειο των Ευρωπαϊκών Οδηγιών για τη Φύση αλλά και την πρώτη επίσημη “Ευρωπαϊκή Ημέρα Natura 2000”.
Ο Iván Ramírez, Επικεφαλής Διατήρησης στο BirdLife Europe & Central Asia είπε: “Ο Ευρωπαϊκός Κατάλογος Διατήρησης Πουλιών και η Ευρωπαϊκή Ημέρα Natura 2000 αποτελούν εορτασμό των επιτυχών μέτρων διατήρησης που εφαρμόστηκαν για να προστατεύσουν είδη και περιοχές αλλά επίσης και μια υπενθύμιση προς τα Κράτη Μέλη να συνεχίσουν την καλή δουλειά και να επενδύσουν με σύνεση προς όφελος της βιοποικιλότητας”.
Η Anna Staneva, Λειτουργός Διατήρησης Ειδών στο BirdLife International είπε: “Η παρούσα δημοσίευση έχει σκοπό να παράσχει σαφή πληροφόρηση που θα βοηθήσει κάθε Ευρωπαϊκή χώρα και έδαφος να προσδιορίσει ποια είδη προτεραιότητας κατέχει και έτσι να συμβάλει στον εντοπισμό των ειδών για τα οποία φέρει υψηλή εθνική ευθύνη για την προστασία τους. Παρουσιάζοντας τα δεδομένα ανά χώρα και επισημαίνοντας ποια είδη απειλούνται σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο ελπίζουμε ότι περισσότερες κυβερνήσεις θα αναγνωρίσουν τις ευθύνες τους για συγκεκριμένα είδη και θα τα λάβουν υπόψη όταν αποφασίζουν πώς να διαθέσουν πόρους για τη διατήρηση της φύσης”.
Ο Μάρτιν Χέλλικαρ, Διευθυντής του Πτηνολογικού Συνδέσμου Κύπρου είπε: “Από τον ενδημικό μας Τρυπομάζη, μέχρι την παγκοσμίως απειλούμενη Βαλτόπαπια και τα παρυδάτια που διαχειμάζουν στους υγρότοπους του νησιού, το καθήκον μας γίνεται αμέσως εμφανές. Η δημοσίευση αυτή φέρνει στο προσκήνιο είδη τα οποία η Κύπρος έχει ευθύνη να προστατεύσει σε εθνικό, Ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Δημοσιεύσεις σαν κι αυτές πρέπει να είναι ο καθοδηγητικός παράγοντας των προσπαθειών μας για διατήρηση των ειδών αυτών και των περιοχών από τις οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό”.
