Φιλίτσα Τριανταφύλλου: Με
τις αλήθειες τής ιστορίας, επαναλαμβάνουμε τα θετικά, αποφεύγουμε τα αρνητικά…
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ - ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΜΙΑ ΛΙΤΟΧΩΡΙΤΙΣΣΑ ΔΙΣΕΓΓΟΝΗ ΤΗΣ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑΣ ΛΑΛΟΥΜΙΧΟΥ (31/3/1946)
Πολύ μελάνι έχει χυθεί, από τη Μεταπολίτευση μέχρι
σήμερα, για το αν πρέπει στην Ελλάδα να γίνονται ή όχι τελετές μνήμης γύρω από
γεγονότα τού παρελθόντος, ιδίως γύρω από γεγονότα που σχετίζονται με τη χαμένη
για τη Χώρα δεκαετία τού ’40 - ’50. Πρόκειται για μια δεκαετία όπου εξελίχθηκε
και ο εμφύλιος που ακόμη σημαδεύει τη Ελλάδα και κάποιες φορές συνεχίζει ακόμη
να χωρίζει τούς Έλληνες.
Υπάρχουν, λοιπόν, δύο απόψεις.
Κατά τη μία άποψη, οι τελετές μνήμης είναι
εκδηλώσεις μίσους τής μιας πλευράς προς την άλλη. Επομένως, δεν πρέπει να
γίνονται, πρέπει να ξεχάσουμε το παρελθόν και να πάμε μπροστά.
Κατά την άλλη άποψη, οι τελετές μνήμης δεν είναι
εκδηλώσεις μίσους, είναι εκδηλώσεις για να τιμηθούν οι νεκροί τής Πατρίδας αλλά
και για να μάθουν οι νεότεροι την πραγματική ιστορία, απαλλαγμένη από τους μύθους
της, καθώς και για να μην επαναλάβουν οι νεότεροι εκείνα τα εγκλήματα και τα
λάθη τού παρελθόντος.
Μία από τις τελετές μνήμης που έχει επικριθεί
είναι και η εκδήλωση επιμνημόσυνης δέησης που κάθε χρόνο γίνεται στο πάρκο
Λιτοχώρου προκειμένου να τιμηθούν οι Χωροφύλακες και οι Στρατιώτες που έχασαν
τη ζωή τους το βράδυ τής 30ης Μαρτίου προς ξημερώματα 31ης
Μαρτίου 1946, ημέρας εθνικών εκλογών για τη Χώρα, όταν δέχθηκαν επίθεση από
οπλισμένους που είχαν διαταχθεί από τον τότε Γραμματέα τού ΚΚΕ Νίκο Ζαχαριάδη.
Στη φετινή τελετή μνήμης ήταν παρούσα, για πρώτη
φορά, ένα νεαρό κορίτσι, η Φιλίτσα
Τριανταφύλλου - Λαλουμίχου. Η Φιλίτσα είναι δισέγγονη της εθνομάρτυρος Ευαγγελίας (Μπουλιώς) Λαλουμίχου, η
οποία εκείνο το βράδυ τής 30/3 προς 31/3/1946 διέμενε στο ισόγειο ενός δίπατου
κτιρίου όπου (στον 1ο όροφο) φιλοξενούνταν απόσπασμα Χωροφυλάκων το
οποίο είχε έρθει στο Λιτόχωρο για να επιβλέψει των εθνικών εκλογών. Κατά τη
διάρκεια εκείνης τής επίθεσης εναντίον των Χωροφυλάκων, έχασε τη ζωή της η
Μπουλιώ Λαλουμίχου (καθαρίστρια του οικήματος) ενώ διασώθηκε (τραυματισμένη,
κατά μία μαρτυρία) η κόρη της, Μαρία Λαλουμίχου.
Η Φιλίτσα
Τριανταφύλλου - Λαλουμίχου, εδώ και κάποια χρόνια, ενδιαφέρεται και ψάχνει
για τα πραγματικά στοιχεία εκείνου τού συμβάντος το οποίο ουσιαστικά αποτέλεσε
και την έναρξη του 3ου εμφύλιου της δεκαετίας ’40 - ’50. Και όπως
λέει στη συνέντευξη που ακολουθεί, «μέχρι πρότινος, δεν γνωρίζαμε λεπτομέρειες
για εκείνο το γεγονός. Λεπτομέρειες μάθαμε τελικά μέσω τού Συνδέσμου Αποστράτων
Σωμάτων Ασφαλείας Ν.Πιερίας. Μάθαμε αρκετά στοιχεία, διότι γνωρίζαμε πολύ
λίγα»…
Κατά την άποψη της Φιλίτσας, «οι τελετές μνήμης δεν είναι και δεν πρέπει να είναι
εκδηλώσεις μίσους καμίας πλευράς προς την άλλη, αλλά να είναι εκδηλώσεις
μνήμης. Δεν πρέπει ποτέ να σταματήσουμε να τιμάμε τους νεκρούς τής Πατρίδας,
όπως επίσης είναι ανάγκη να γνωρίζουμε την πραγματική ιστορία ώστε να
επαναλαμβάνουμε τα θετικά τού παρελθόντος και να αποφεύγουμε τα αρνητικά τού
παρελθόντος, τις κακές μας στιγμές».
Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ
ΜΕ ΤΗ ΦΙΛΙΤΣΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ - ΛΑΛΟΥΜΙΧΟΥ
Η συνέντευξη - συζήτηση της Φιλίτσας Τριανταφύλλου - Λαλουμίχου με δημοσιογράφο έγινε φέτος στο
Λιτόχωρο ύστερα από την αποκάλυψη νέων στοιχείων που αφορούν στιγμές εκείνου
τού τραγικού συμβάντος (30-31/3/1946). Ένα από τα νέα στοιχεία ήταν και το
όνομα της εθνομάρτυρος Ευαγγελίας
Λαλουμίχου.
Ερώτηση: Φιλίτσα, τί έχεις μέχρι
σήμερα μάθει για εκείνο το τραγικό συμβάν με την προγιαγιά σου την Ευαγγελία
(Μπουλιώ) Λαλουμίχου;
Απάντηση: Η προγιαγιά μου, η θεία
Μπουλιώ, εκείνο το μοιραίο βράδυ είχε μαζί της και την κόρη της, τη Μαρία, η
οποία επέζησε αλλά δεν μας μίλησε ποτέ γι’ αυτό το γεγονός. Δεν γνωρίζω για
ποιον λόγο, αλλά δεν μίλησε ποτέ ούτε στον θείο μου ούτε στη μητέρα μου… Επομένως,
μέχρι πρότινος, δεν γνωρίζαμε λεπτομέρειες για εκείνο το γεγονός. Λεπτομέρειες
μάθαμε τελικά μέσω τού Συνδέσμου Αποστράτων Σωμάτων Ασφαλείας Ν.Πιερίας. Μάθαμε
αρκετά στοιχεία, διότι γνωρίζαμε πολύ λίγα…
Ερώτηση: Η Μαρία, μετά από
εκείνα τα τραγικά γεγονότα, πήγε στη Θεσσαλονίκη;
Απάντηση: Έφυγε, λοιπόν, και πήγε
στη Θεσσαλονίκη. Δυστυχώς, δεν τη γνώρισα ούτε εγώ.
Ερώτηση: Και τί απέγινε εκεί στη
συμπρωτεύουσα;
Απάντηση: Εκεί άρχισε να φτιάχνει
τη ζωή της. Παντρεύτηκε. Υιοθέτησε ένα κορίτσι. Ωστόσο, ούτε από την
υιοθετημένη κόρη της έχουμε τη δυνατότητα να αντλήσουμε πληροφορίες, διότι ούτε
στην υιοθετημένη κόρη είχε πει ποτέ τίποτα.
Ερώτηση: Στη φετινή εκδήλωση
τιμής και μνήμης των θανόντων (2/4/2017), εδώ στο Λιτόχωρο, είναι η πρώτη φορά
που έρχεσαι;
Απάντηση: Ναι, είναι η πρώτη
φορά…
Ερώτηση: Πώς αισθάνεσαι τώρα που
παρευρέθηκες και άκουσες κάποια στοιχεία για την προγιαγιά σου, τη θεία
Μπουλιώ;
Απάντηση: Νιώθω ιδιαίτερη τιμή
που ο Σύνδεσμος Αποστράτων Σωμάτων Ασφαλείας Ν.Πιερίας με κάλεσε στην εκδήλωση
που γίνεται κάθε χρόνο εδώ στο Λιτόχωρο για να τιμηθεί η μνήμη των Χωροφυλάκων,
των στρατιωτών αλλά και της προγιαγιάς μου, της θείας Μπουλιώς. Oπως
επίσης νιώθω ευγνώμων που ο Σύνδεσμος έδωσε αυτή την τιμητική πλακέτα σ’ εμένα,
επειδή είμαι δισέγγονη εκείνης τής εθνομάρτυρος, της θείας Μπουλιώς. Νιώθω πραγματικά
περήφανη για την προγιαγιά μου.
Ερώτηση: Προκαλεί μεγάλη
εντύπωση το γεγονός ότι όταν έφτασε η ώρα τής ακροαματικής διαδικασίας στο Κακουργιοδικείο
τής Θεσσαλονίκης, το 1950, η θεία σου, η Μαρία Λαλουμίχου, η κόρη τής θείας
Μπουλιώς, αναγνώρισε ως δολοφόνους τής μητέρας της εκείνους που ήταν ήδη
νεκροί, κανέναν όμως από τους ζωντανούς κατηγορούμενους σ’ εκείνη τη δίκη. Ήθελε
να ξεχάσει; Ήθελε να τους συγχωρέσει; Δεν ήξερε; Φοβόταν; Τί απ’ όλα αυτά;
Απάντηση: Ναι, πράγματι, η θεία
Μαρία δεν ανέφερε κανένα όνομα από τους ζώντες κατηγορούμενους. Ίσως διότι
ήθελε να τους συγχωρέσει, να ξεχάσει εκείνη την βραδιά και να μην δώσει
συνέχεια…
Ερώτηση: Εδώ στο Λιτόχωρο που
γίνονται κάθε χρόνο αυτά τα μνημόσυνα για να τιμηθεί η μνήμη των νεκρών
Χωροφυλάκων, Στρατιωτών και της θείας Μπουλιώς, αλλά και για να αναπαυθεί η
ψυχή τους σύμφωνα με όσα λέει η Εκκλησία, γι’ αυτά λοιπόν τα μνημόσυνα υπάρχουν
δύο απόψεις.
Κατά τη μία άποψη, αυτά τα μνημόσυνα είναι
εκδηλώσεις μίσους τής μιας πλευράς προς την άλλη. Επομένως, δεν πρέπει να
γίνονται, πρέπει να ξεχάσουμε το παρελθόν και να πάμε μπροστά.
Κατά την άλλη άποψη, αυτά τα μνημόσυνα δεν είναι
εκδηλώσεις μίσους αλλά εκδηλώσεις μνήμης.
Ποια είναι η δική σου άποψη;
Απάντηση: Σχετικά μ’ αυτό το
μνημόσυνο, με όλα αυτά που γίνονται κάθε χρόνο εδώ στο Λιτόχωρο, έχω να πω ότι
αυτού του είδους οι εκδηλώσεις δεν έχουν να κάνουν με πολιτικές παρατάξεις.
Είναι ένα μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των
πεσόντων υπέρ Πατρίδος. Οι πεσόντες είναι αγωνιστές που αφιέρωσαν τη ζωή τους
για την Πατρίδα, είναι Έλληνες! Πραγματικά, είναι ο ελάχιστος φόρος τιμής που
πρέπει να αποδώσουμε σ’ αυτούς τους ανθρώπους με το να μνημονεύουμε τα ονόματά
τους.
Συμφωνώ, επίσης ότι αυτές οι τελετές μνήμης δεν
είναι και δεν πρέπει να είναι εκδηλώσεις μίσους καμίας πλευράς προς την άλλη,
αλλά να είναι εκδηλώσεις μνήμης. Δεν
πρέπει ποτέ να σταματήσουμε να τιμάμε τους νεκρούς τής Πατρίδας, όπως επίσης
είναι ανάγκη να γνωρίζουμε την πραγματική ιστορία, να μην την ξεχάσουμε ποτέ,
ώστε να επαναλαμβάνουμε τα θετικά και να αποφεύγουμε τα αρνητικά τού
παρελθόντος, τις κακές μας στιγμές.
