Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2017

Βελτιωμένη η διεθνής απήχηση των ελληνικών επιστημονικών δημοσιεύσεων

Τάση βελτίωσης εμφανίζει η απήχηση των ελληνικών επιστημονικών δημοσιεύσεων σε διεθνή περιοδικά, όπως προκύπτει από νέα μελέτη του Εθνικού Κέντρου
Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), η οποία αντλεί δεδομένα από τη διεθνή βάση δεδομένων «Web of Science» για τη δεκαπενταετία 2000-2014.

Οι ελληνικές δημοσιεύσεις διατηρούν το δυναμισμό τους, αφού οι αναφορές τρίτων σε ελληνικές δημοσιεύσεις διατηρούν την αυξητική τάση των προηγούμενων ετών. Μάλιστα, ο δείκτης απήχησης των ελληνικών δημοσιεύσεων, κατά την πενταετία 2010-2014, ξεπέρασε το μέσο όρο των χωρών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ.
O αριθμός των επιστημονικών δημοσιεύσεων που παράγονται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, παραμένει σχεδόν σταθερός, με ελαφρά κάμψη μετά το 2012, που ήταν και το έτος με την παραγωγή του υψηλότερου αριθμού δημοσιεύσεων. Το 2014 καταγράφηκαν 10.793 ελληνικές επιστημονικές δημοσιεύσεις, έναντι 11.178 το 2012 και μόνο 5.136 το 2000. Το μερίδιο των ελληνικών δημοσιεύσεων στο σύνολο των δημοσιεύσεων των χωρών της ΕΕ ήταν 2,10% το 2014 (από 2,28% το 2012) και στο σύνολο του ΟΟΣΑ 1,06% (από 1,15% το 2012).
Ωστόσο, αν ληφθεί υπόψη ο αριθμός των δημοσιεύσεων σε σχέση με την εθνική δαπάνη για Έρευνα & Ανάπτυξη (Ε&Α), η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις σε σχέση με τις χώρες της ΕΕ. Σε όρους "παραγωγικότητας" του ελληνικού ερευνητικού συστήματος, με βάση τον αριθμό των δημοσιεύσεων ανά εκατομμύριο ευρώ που δαπανάται για Ε&Α στις χώρες της ΕΕ, η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση, ακολουθώντας τη Ρουμανία και την Κροατία. Όσον αφορά τον αριθμό των δημοσιεύσεων ανά ισοδύναμο πλήρους απασχόλησης ερευνητών για κάθε χώρα, η Ελλάδα βρίσκεται στη 14η θέση.
Συνολικά, στην πενταετία 2010-2014, ο αριθμός των αναφορών στις ελληνικές δημοσιεύσεις, φθάνει τις 334.992 αναφορές. Την πενταετία αυτή, οι ελληνικές δημοσιεύσεις ελάμβαναν κατά μέσο όρο 6,13 αναφορές ανά δημοσίευση, ξεπερνώντας για πρώτη φορά το μέσο όρο αναφορών στην ΕΕ (6,05) και στον ΟΟΣΑ (6,01). Ο σχετικός δείκτης απήχησης των ελληνικών δημοσιεύσεων διαμορφώνεται σε 1,01 σε σχέση με την ΕΕ και σε 1,02 σε σχέση με τον ΟΟΣΑ.
Ειδικότερα, 860 ελληνικές δημοσιεύσεις κατατάχθηκαν παγκοσμίως στο 1% των δημοσιεύσεων με την υψηλότερη απήχηση. Σημαντική είναι επίσης η ηγετική συμμετοχή των Ελλήνων επιστημόνων στις δημοσιεύσεις με υψηλή απήχηση. Σε ποσοστό 28,5% των δημοσιεύσεων με ελληνική συμμετοχή που ανήκουν στο κορυφαίο 1%, ο πρώτος συγγραφέας προέρχεται από ελληνικό φορέα.
Οι ελληνικοί φορείς με το μεγαλύτερο αριθμό δημοσιεύσεων είναι κατά σειρά τα πανεπιστήμια, τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ), τα δημόσια νοσοκομεία (με πτωτικές ωστόσο τάσεις τα τελευταία έτη) και τα ΤΕΙ.
Αναλυτικότερα, στην πενταετία 2010-2014 η συμμετοχή των πανεπιστημίων στο σύνολο των ελληνικών δημοσιεύσεων ήταν 83,5% (47.678 δημοσιεύσεις), των Ερευνητικών Κέντρων της ΓΓΕΤ 13,8% (7.788 δημοσιεύσεις), των δημόσιων νοσοκομείων 11,2% (6.374 δημοσιεύσεις) και των ΤΕΙ 5,5% (3.132 δημοσιεύσεις), ενώ οι υπόλοιπες κατηγορίες φορέων είχαν μερίδια κάτω από 5%.
Οι περισσότερες ελληνικές δημοσιεύσεις ανήκουν στο επιστημονικό πεδίο "Φυσικές Επιστήμες" (47% το 2014) και ακολουθούν τα πεδία "Ιατρική & Επιστήμες Υγείας" (39,4%), "Μηχανική & Τεχνολογία" (21,7%), "Κοινωνικές Επιστήμες" (7,2%), "Γεωργικές Επιστήμες" (3,7%) και "Ανθρωπιστικές Επιστήμες" (1,8%).
Η υψηλότερη απήχηση (σχετικός δείκτης απήχησης: 1,16) καταγράφεται στο πεδίο "Φυσικές Επιστήμες" και ακολουθούν τα πεδία "Ιατρική & Επιστήμες Υγείας" (1,09), "Μηχανική & Τεχνολογία" (1,02), "Γεωργικές Επιστήμες" (0,94), "Ανθρωπιστικές Επιστήμες" (0,90), και "Κοινωνικές Επιστήμες" (0,87).
Στην περίοδο 2000-2014, παρατηρείται εξάλλου μεγάλη αύξηση στο ποσοστό των δημοσιεύσεων που πραγματοποιούνται με συνεργασία, είτε με ελληνικούς ή είτε με ξένους φορείς. Το 2014 το 74,6% των ελληνικών δημοσιεύσεων ήσαν προϊόν συνεργασίας.
Ειδικότερα, το 53,4% των ελληνικών δημοσιεύσεων παρήχθη με τη συνεργασία φορέων από το εξωτερικό, ενώ το 38,2% από συνεργασίες μεταξύ ελληνικών φορέων. Οι διεθνείς συνεργασίες καταγράφουν σημαντική αύξηση μετά το 2008, ενώ οι χώρες με τον μεγαλύτερο αριθμό συνεργασιών με Έλληνες ερευνητές, είναι οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία.

www.dikaiologitika.gr