Μπέττυ Σκούφα: Ενημέρωση από τον Γ.Γ του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης στη Βουλή για τη συμβολή του ακτινιδίου στην αγροτική οικονομία

30 χιλιάδες στρέμματα και 55 τόνοι ετησίως στην Πιερία

Την εξέλιξη της καλλιέργειας της ακτινιδιάς στην χώρα μας και των προβλεπόμενων από την ενωσιακή αλλά και εθνική νομοθεσία ποιοτικών χαρακτηριστικών των ακτινιδίων παρουσίασε ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Νίκος Αντώνογλου σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε με βουλευτές στη Βουλή, περιοχών που καλλιεργούνται ακτινίδια. Όπως τονίστηκε, μετά την εγκατάσταση και νέων ποικιλιών η έναρξη της συγκομιδής καθορίζεται από τις ΔΑΟΚ με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ωρίμανσης εκάστης και δεν υφίσταται πλέον μία αλλά περισσότερες αποφάσεις που να καλύπτουν τις διαφορετικές χρονικές περιόδους ωρίμανσης. Έπειτα από την διαπίστωση προβλημάτων τόσο στην καταστρατήγηση των οριζόμενων ποιοτικών προδιαγραφών και χρόνων συγκομιδής, όσο και των προδιαγραφών μέσων συσκευασίας αλλά και των λοιπών προβλημάτων στην εμπορία και τις εξαγωγές, διατάχθηκαν από τον Γενικό Γραμματέα έλεγχοι κατ’ αρχήν στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας. Ωστόσο, από τον τρόπο διενέργειας του ελέγχου προέκυψαν σοβαρά ζητήματα που το ΥπΑΑΤ είναι υποχρεωμένο να εξετάσει, ώστε να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητά τους. Προκύπτει λοιπόν η ανάγκη οι έλεγχοι να γίνονται συντονισμένα, συστηματικά και εντατικά είτε μέσω επιχειρησιακών προγραμμάτων είτε με συμφωνία με τις περιφέρειες είτε με επανένταξή τους στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

ΤΟ ΑΚΤΙΝΙΔΙΟ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Τα τελευταία χρόνια η παραγωγή ακτινιδίου, παρουσιάζει αυξητικές τάσεις στις νέες φυτεύσεις, στην παραγωγή και στις εξαγωγές. Το 2013, η Ελλάδα κατείχε την 5η θέση παγκοσμίως στην παραγωγή ακτινιδίου (5,68%), μετά την Κίνα (61,63%), Ιταλία (15,62%), Ν. Ζηλανδία (13,34%) και Χιλή (8,93%). Το 2015 κατείχε την 2η θέση στην Ευρώπη μετά την Ιταλία, και ακολουθούσε η Γαλλία, Ισπανία και Πορτογαλία. Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΒΕ και του ΙNCOFRUIT-HELLAS, το 2015 κατείχε την τέταρτη θέση παγκοσμίως στις εξαγωγές ακτινιδίου.

Στο Νομό Πιερίας καλλιεργούνται ακτινίδια σε μια έκταση 30.000 στρεμμάτων με συνολική παραγωγή 55 τόνους.

ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΕΞΑΓΩΓΙΚΟΙ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ – ΟΙ ΤΙΜΕΣ

Σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ. οι δημοφιλέστεροι προορισμοί στις εξαγωγές ακτινιδίου το 2014-2015 και τους πρώτους 7 μήνες του 2016, είναι για το 2014 η Ρωσία με 11.209.269 κιλά και ακολουθούν η Γερμανία, η Ισπανία, η Ουκρανία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία. Για το 2016 πρώτη χώρα είναι η Γερμανία με 9.924.836 κιλά και ακολουθούν η Ρουμανία, η Πολωνία, η Ισπανία, η Σερβία, η Ουκρανία και η Βουλγαρία. Η Ρωσία ήταν η πρώτη χώρα προορισμού των ελληνικών ακτινιδίων έως και το 2014, οπότε και ξεκίνησε το ρωσικό εμπάργκο. Οι χώρες με την υψηλότερη τιμή ανά κιλό είναι η Ρωσία και η Γερμανία. Μετά το 2014, υψηλότερη τιμή ανά κιλό μετά τη Γερμανία προσφέρει η Ισπανία. Αξιοσημείωτη ήταν η μείωση της τιμής από 0,35 το 2014, στα 0,22 ευρώ ανά κιλό το 2016 στη Βουλγαρία, δεδομένου ότι η ποσότητα παραμένει σχεδόν σταθερή.

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΡΟΙΟΝ – ΣΤΗ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ – ΣΤΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ

Μεταξύ των προβλημάτων που υπάρχουν στην παραγωγή του ακτινιδίου σύμφωνα με την παρουσίαση του Γ. Γραμματέα, Νίκου Αντώνογλου, είναι τα ατυποποίητα ακτινίδια κατευθείαν από τον αγρό, χωρίς πλήρη ανταπόκριση στις ελάχιστες απαιτήσεις ωρίμανσης (σάκχαρα και ξηρή ουσία). Επίσης μεγάλες συσκευασίες ή σε κιβώτια συσκευασίας επαναχρησιμοποιημένα, χωρίς την απαιτούμενη απολύμανση/σήμανση. Η τοποθέτησή τους σε παραγωγικές κλούβες, χωρίς την επεξεργασία από συσκευαστήρια, χωρίς την τήρηση κανόνων υγιεινής και ασφάλειας και την προώθησή τους από «Έλληνες εμπόρους» στις γειτονικές βαλκανικές χώρες, με κινδύνους για την υγεία των καταναλωτών και με δυσφήμηση των ελληνικών προϊόντων, η διακίνηση χωρίς φορολογικά και άλλα συνοδευτικά έγγραφα, αλλά και η διακίνηση από Βαλκάνιους «εμπόρους» και από Ιταλούς που διακινούν επίσης μη τυποποιημένα οπωροκηπευτικά, κατευθείαν από το χωράφι ή και από τις λαχαναγορές.

Στο πλαίσιο των ελέγχων, που γίνονται, περιλαμβάνονται η απαγόρευση φόρτωσης ακτινιδίων απευθείας από τους αγρούς με ακατάλληλα μέσα συσκευασίας (βρώμικες παραγωγικές κλούβες, μεγάλες συσκευασίες) σε ακατάλληλα μέσα μεταφοράς και χωρίς να έχουν προηγουμένως τυποποιηθεί σε συσκευαστήριο. Επίσης η απαγόρευση διακίνησης ακτινιδίων με βαθμό ωρίμανσης μικρότερο των 6,2 Brix και 15% μέσης περιεκτικότητας σε ξηρή ουσία, καθώς και η απαγόρευση διακίνησης φορτίων ακτινιδίων χωρίς σήμανση.

Οι βουλευτές από την πλευρά τους αναφέρθηκαν σε προβλήματα της παραγωγής που αντιμετωπίζουν οι περιοχές τους με τα μεγαλύτερα να εντοπίζονται στην Άρτα και την Καβάλα, σύμφωνα με τον Γ. Γραμματέα.

Μόνο στην Κατερίνη εκτιμάται ότι με την έλλειψη υποδομών και συγκεκριμένα ψυγείων αποθήκευσης χάνονται 2.000 θέσεις εργασίας. Η μικρή περίοδος συγκομιδής έχει σαν αποτέλεσμα τη συμπίεση των τιμών στον παραγωγό, που βρίσκεται σε δυσμενή θέση απέναντι στους εμπόρους. Η λύση είναι να υπάρξουν κατάλληλες υποδομές συντήρησης, καθώς αναμένεται να αυξηθεί η παραγωγή, όμως η έλλειψη πόρων με προσιτά επιτόκια αποτελούν τη μεγαλύτερη τροχοπέδη για τη δημιουργία των απαραίτητων αυτών υποδομών.

Όπως ανέφεραν οι βουλευτές, το προϊόν έχει υποστεί δυσφήμιση επειδή δεν τηρούνται οι προδιαγραφές ποιοτικών χαρακτηριστικών κατά την συγκομιδή. Το ακτινίδιο έχει μεγάλη σημασία για την παραγωγική ανασυγκρότηση, αφού για κάθε 15 στρέμματα αντιστοιχεί μια θέση εργασίας, φέρνει συνάλλαγμα 150 εκατ. ευρώ και μόνον ο ΦΠΑ είναι 35-37 εκατ. ευρώ.

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ – ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

Όπως επισημάνθηκε, στους στόχους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης είναι η αποκατάσταση και διαφύλαξη της φήμης και της ποιότητας του ελληνικού ακτινιδίου, η διατήρηση υψηλών τιμών του ελληνικού ακτινιδίου στις διεθνείς αγορές, η προστασία του εισοδήματος των παραγωγών και των υγιών εξαγωγικών επιχειρήσεων (συσκευαστήρια), η προστασία της δημόσιας υγείας, η αποτροπή του αθέμιτου ανταγωνισμού. Το ελληνικό ακτινίδιο υφίσταται ανταγωνισμό π.χ. από «Ιταλικά ελληνικής προέλευσης ακτινίδια», και φυσικά προέχει και η καταπολέμηση της απώλειας δημοσίων εσόδων για το κράτος.

Ωστόσο υπάρχουν μια σειρά ζητημάτων που προκύπτουν και τα οποία αποτελούν την πρόκληση για την Πολιτεία και το αρμόδιο Υπουργείο να ανταπεξέλθουν, όπως το θέμα του πολυκερματισμού και της έλλειψης συντονισμού των ελέγχων, που είναι μείζον κυβερνητικό θέμα.

Οι συνεταιρισμοί και η Οργάνωση των Παραγωγών παραμένει ο τρόπος αντιμετώπισης της ασυδοσίας και η δυνατότητα στήριξης αυτών των σχημάτων και ανάπτυξής τους είναι κρίσιμο θέμα για τον ΣΥΡΙΖΑ όπως τονίστηκε στα συμπεράσματα της συνάντησης.

Από την άλλη πλευρά, η διακίνηση των προϊόντων με παραστατικά είναι ο τρόπος προστασίας των μικρών και μεσαίων παραγωγών, ενώ η ολοκλήρωση του Μητρώου Εμπόρων Νωπών Οπωροκηπευτικών είναι άμεσης προτεραιότητας. Τέλος η εξεύρεση πόρων και ρευστότητας για την ανάπτυξη των κατάλληλων υποδομών είναι απαραίτητη για τα ακτινίδια αλλά και τα οπωροκηπευτικά γενικότερα.