Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος καὶ τὸ σύγχρονο μάνατζμεντ
Λεκάτης Γιῶργος
Ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια ποὺ ἐργάστηκα (καὶ ἐξακολουθῶ νὰ ἐργάζομαι) σὰν στέλεχος ἐταιριῶν, τὸ καυτὸ πρόβλημα εἶναι τὸ ἴδιο:
Ἑκατομμύρια σελίδες γράφτηκαν πάνω σὲ αὐτὰ τὰ θέματα. Ἐπιστήμονες προσέγγισαν τὰ δύσκολα προβλήματα τῆς διοίκησης μὲπολλοὺς καὶ διαφορετικοὺς τρόπους, ἀπὸ τοὺς πιὸ ἔντιμους, μέχρι τοὺς πιὸ τιποτένιους...
Ἀλήθεια, ἂν ἕνας ἅγιος ἄνθρωπος ἦταν manager, πῶς θὰ διοικοῦσε...πολλὰ χρόνια ἀναρωτιόμουνα... νὰ ὅμως ποὺ ὅποιος ψάχνει βρίσκει... Ὁ ἅγιος Νεκτάριος ἦταν διευθυντὴς τῆς Ριζαρείου σχολῆς, στὶς ἀρχὲς τοῦ εἰκοστοῦ αἰώνα... ὑπάρχουν πολλὲς μαρτυρίες ἀπὸἀνθρώπους ποὺ ἔζησαν ἐνῶ ζούσαμε καὶ ἐμεῖς... Ἀλήθεια, ὑπάρχει Χριστιανικὸ management? Ἄν μοῦ τὸ ἔλεγε κάποιος σίγουρα θὰγέλαγα... μήπως ὅμως... τί ἔκανε ὁ Νεκτάριος;
Γεννήθηκε τὸ 1846 στὴν Σηλυβρία τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης ἀπὸ τὸ Δημοσθένη καὶ τὴ Μαρία Κεφαλᾶ. Ὀνομάστηκε Ἀναστάσιος. Ἡοἰκογένειά του ἦταν φτωχή, ἔτσι ἀφοῦ τελείωσε τὸ Δημοτικὸ καὶ τὸ Σχολαρχεῖο, δεκατεσσάρων χρονῶν παιδί, πῆγε στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ δούλεψε, ἀρχικὰ μόνο γιὰ στέγη καὶ τροφή. Τὸ 1868 πηγαίνει στὴ Χίο καὶ γίνεται δάσκαλος στὸ Λιθί, ἕως τὸ1873. Μετά, γίνεται μοναχὸς μὲ τὸ ὄνομα Λάζαρος. Τὸ 1877 χειροτονεῖται διάκονος καὶ παίρνει τὸ ὄνομα Νεκτάριος.
Τὸ 1886 χειροτονεῖται πρεσβύτερος καὶ λίγο ἀργότερα Ἀρχιμανδρίτης στὸ Κάιρο. Τὸ 1889 χειροτονεῖται μητροπολίτης Πενταπόλεως. Ἡἁγιότητά του, τόσο πολὺ φανερὴ στὸν κόσμο, ἔστρεψε ἐναντίον του τὰ διεφθαρμένα στοιχεῖα τῆς ἐκκλησίας. Κάποιοι φιλόδοξοι κληρικοὶδιέβαλαν τὸν Ἅγιο στὸν ἐνενηντάχρονο Πατριάρχη... τάχα ὁ Νεκτάριος ἐποφθαλμιοῦσε τὴ θέση του... Ὁ Νεκτάριος διώκεται ἄδικα, μέχρι ποὺ διώχνεται ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο... Ἔρχεται στὴν Ἀθήνα χωρὶς χρήματα ψάχνοντας γιὰ δουλειὰ γιὰ νὰ ζήσει! Μένει στὰ Ἑξάρχεια καὶ δὲν ἔχει χρήματα νὰ πληρώσει τὸ νοίκι του... Παίρνει τὴ θέση τοῦ ἱεροκήρυκα στὴν Εὔβοια.. μετὰ στὴ Φθιώτιδα καὶ Φωκίδα.... Οἱἐντυπώσεις ποὺ ἀφήνει παντοῦ εἶναι ἐξαιρετικές, οἱ ἄνθρωποι τὸν ἀγαποῦν...Τὸ 1894 ἀναλαμβάνει τὴ διεύθυνση τῆς ΡιζαρείουἘκκλησιαστικῆς Σχολῆς. Γίνεται manager μὲ τὰ σημερινὰ δεδομένα... Χωρὶς ΜΒΑ καὶ μέσο στὸ HR...
Τρία παραδείγματα Χριστιανικοῦ Management - Ἀπρόσμενου, συγκλονιστικοῦ, ὑπέροχου!
Τὸ περιβάλλον τῆς Ριζαρείου
Στὴν ἱερατικὴ σχολὴ Ριζάρειο δὲν φοιτοῦσαν μόνο πιστοὶ καὶ παιδιὰ ποὺ ἤθελαν νὰ γίνουν ἱερεῖς... φοιτοῦσαν καὶ ἄπιστοι, παιδιὰ πολλῶν εὔπορων οἰκογενειῶν, ἄτομα ποὺ ἦρθαν γιατί τὸ ἐπίπεδο τῶν σπουδῶν ἦταν ὑψηλὸ κλπ.
Ὅποιος ἔχει μπεῖ ἔστω καὶ μία φορὰ γιὰ μία ὥρα σὲ τάξη τόσο ἀνομοιογενῆ, καταλαβαίνει τὴ δυσκολία... πόσο μᾶλλον ὅλοι αὐτοὶ οἱἄνθρωποι νὰ συμβιώνουν καθημερινά...
ΠΡΩΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ...
Κάποιοι μαθητὲς τῆς ριζαρείου ἔκαναν σοβαρότατα παραπτώματα. Τοὺς ὁδήγησαν στὸ διευθυντὴ λοιπὸν γιὰ νὰ τιμωρηθοῦν. Τί ἔκανεὅμως ὁ Νεκτάριος;
Ζήτησε νὰ μὴν τοῦ σερβίρεται φαγητὸ (τοῦ ἴδιου, ὄχι τῶν μαθητῶν...) γιὰ τρεῖς ἡμέρες. Θεώρησε ὁ Νεκτάριος τὸν ἑαυτὸ τουὑπεύθυνο, πίστεψε ὅτι ὁ ἴδιος ἔκανε λάθος, δὲν ἐνέπνευσε τοὺς μαθητές, δὲν τοὺς ὁδήγησε στὴ χάρη τοῦ Θεοῦ. Τὴν ὥρα τοῦ κοινοῦδείπνου, ἐνῶ οἱ ἄλλοι ἔτρωγαν, προσευχόταν στὸ Θεὸ γιὰ τὸ πρόβλημα... Καὶ δὲν εἶναι δύσκολο γιὰ τὸν κάθε ἄνθρωπο νὰ ξεχωρίσει τὸνὑποκριτὴ ἀπὸ τὸν εἰλικρινῆ...
Τὸ ζήτημα αὐτὸ συγκλόνισε τὴν μικρὴ κοινότητα τῆς ριζαρείου. Γιὰ πρώτη ἴσως φορὰ στὴ ζωὴ τους οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖ εἶδαν κάποιο διευθυντὴ νὰ μὴν ψάχνει γιὰ εὐθύνες στοὺς ἄλλους, ἀλλὰ στὸν ἑαυτό του. Ἡ συγκλονιστικὴ ταπείνωση τοῦ Νεκταρίου χώρισε τὸ χρόνο στὰ δύο γιὰ τὴν σχολή, τὸ πρὶν καὶ τὸ μετά. Οἱ μαθητὲς ἄλλαξαν ριζικά. Οἱ φταῖχτες τοῦ ἐπεισοδίου δὲν ἤθελαν νὰ φᾶνε οὔτε αὐτοὶ τὶςἡμέρες ποὺ ὁ Νεκτάριος δὲν ἔτρωγε...ἔκλαψαν πικρά... μετάνιωσαν... Μετὰ ἀπὸ αὐτὸ ὅταν κάποιος ἔκανε ἕνα σοβαρὸ παράπτωμαἔπεφταν πάνω του οἱ ἴδιοι οἱ μαθητὲς νὰ τὸν συνεφέρουν...τὰ λόγια τους ἦταν συνήθως: «Θέλεις πάλι νὰ μὴ τρώει ὁ Νεκτάριος... δὲν τὸν βλέπεις πῶς ἀγωνίζεται ἐδῶ μέσα... θὰ ἀρρωστήσει»
ΠΡΩΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ... Νὰ νοιάζεσαι πραγματικὰ γιὰ τὸν ἄνθρωπο ποὺ διοικεῖς... φαίνεται.
ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ...
Οἱ ἄνθρωποι ποὺ καθάριζαν τὶς τουαλέτες τῆς σχολῆς καβγάδιζαν γιατί ὁ ἕνας ἤθελε νὰ ρίξει τὸν ἄλλο... ὁ Νεκτάριος ξύπναγε νωρὶς καὶ καθάριζε ὁ ἴδιος τὶς τουαλέτες γιὰ νὰ μὴν ὑπάρχει καβγάς... δὲν κατηγόρησε κανένα... οἱ ἄνθρωποι ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰκαθαρίζουν ντράπηκαν καὶ βρῆκαν λύση...
ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ... Νὰ νοιάζεσαι πραγματικὰ γιὰ τὸν ἄνθρωπο ποὺ διοικεῖς... φαίνεται.
ΤΡΙΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ...
Μία ἄλλη χρονιὰ ἕνας ἀπὸ τοὺς ἐργάτες καθαριότητας ἀρρώστησε... ὁ Νεκτάριος ἄρχισε νὰ καθαρίζει ὁ ἴδιος στὴ θέση του, φοβούμενος ὅτι θὰ ἀπολυθεῖ ὁ ἄρρωστος ἄνθρωπος. Καὶ αὐτὸ συζητήθηκε πολὺ ἀνάμεσα στοὺς μαθητές... ὅλοι ἔτρεμαν πλέον μήπως καὶτὸν στεναχωρέσουν, μήπως καὶ τοῦ προσθέσουν καὶ ἄλλο βάρος...
ΤΡΙΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ... Νὰ νοιάζεσαι πραγματικὰ γιὰ τὸν ἄνθρωπο ποὺ διοικεῖς... φαίνεται.
Τὸ 1919 ὁ Νεκτάριος εἰσάγεται στὸ Ἀρεταίειο νοσοκομεῖο τῶν Ἀθηνῶν... ἕνας γέροντας ἱερέας μὲ ἕνα φτωχὸ τριμμένο ράσο... Μετὰ ἀπὸ50 ἡμέρες νοσηλείας χωρὶς μέσο, καὶ πρὶν ἀκόμη νὰ ἐγχειρισθεῖ, παρέδωσε τὴν Ἁγία ψυχή του στὸν Κύριο ποὺ τόσο ἀγάπησε στὴ ζωή του...,
Ἂν ὅλα εἶχαν μείνει ἐκεῖ, σήμερα ἴσως κανεὶς δὲν θὰ τὸν θυμόταν... Ὁ Κύριος ὅμως ἀποφάσισε κάτι ἄλλο...
Μόλις πέθανε στὸ νοσοκομεῖο ξεκίνησε ἡ γνωστὴ διαδικασία μὲ τὸ σαβάνωμα... ὅμως, τὸ νεκρὸ σῶμα, μύριζε πολὺ ὄμορφα...κάτι σὰνἱδρώτας ἀνάβλυζε ἀπὸ τὸ πρόσωπο ποὺ μύριζε καλύτερα ἀπὸ τὸ καλύτερο ἄρωμα...κάτι ποὺ φυσικὰ οἱ σαβανωτὲς δὲν εἶχαν δεῖποτέ...οὔτε οἱ γιατροί...οὔτε κανεὶς ἄλλος... Τὰ νέα διαδόθηκαν στὸ νοσοκομεῖο...Οἱ γιατροὶ καὶ τὸ προσωπικὸ ἄρχισαν νὰ ρωτᾶνε, ποιὸς εἶναι ὁ φτωχὸς καλόγερος;... ποιός;... δεσπότης;, πρώην γενικὸς διευθυντὴς στὴ Ριζάρειο;
Καὶ ἄρχισε ἡ πορεία ποὺ ἔκανε τὸν Νεκτάριο γνωστὸ στὴν κάθε ἄκρη, στὸ κάθε μικρὸ χωριὸ τῆς Ἑλλάδας, στὴν κάθε γωνιὰ τοῦ κόσμου ποὺ ζοῦν Ἕλληνες... Ἡ νεκροφόρα ἔφθασε στὸν καθεδρικὸ ναὸ τῆς Ἁγίας Τριάδος στὸν Πειραιᾶ... καὶ κόσμος, πολὺς κόσμος ποὺ ἤθελε νὰ δεῖ τὸν ἱδρώτα ποὺ ἔβγαινε ἀπὸ τὸ ἅγιο πρόσωπο καὶ μύριζε τόσο ὄμορφα... Τὸ καραβάκι "Πτερωτὴ" τὸν μετάφερε στὴν Αἴγινα...ἔφθασε στὶς τέσσερις τὸ ἀπόγευμα στὴν Αἴγινα... θὰ ἔλεγε κανεὶς ὅτι ὅλο τὸ νησὶ περίμενε στὴν παραλία...Οἱ καμπάνες χτυποῦσαν ὅπως τὴ μεγάλη Παρασκευή...
Τρεῖς μέρες καὶ τρεῖς νύχτες ὁ κόσμος ἐρχόταν νὰ δεῖ τὸ ἅγιο σῶμα...ποὺ ἀδιάκοπα ἀνάβλυζε μύρο καὶ ἡ μυρωδιὰ δὲν ἦταν μυρωδιὰνεκροῦ, οὔτε μυρωδιὰ αὐτοῦ τοῦ κόσμου... Καὶ ἦρθαν τὰ θαύματα... τί νὰ πεῖ κανεὶς γιὰ αὐτὰ σὲ ὅποιον δὲν ἔχει δοκιμάσει ἐπάνω του τὴν εὐεργεσία τοῦ Θεοῦ... Ἡ ἐκκλησία ποὺ τόσο ὁ Νεκτάριος ἀγάπησε καὶ ὑπηρέτησε καὶ τόσο κάποια ἀπὸ τὰ δειφθαρμένα, φιλόδοξα ἢ κοσμικὰ μέλη της τὸν πρόδωσαν καὶ τὸν ἀδίκησαν, ἀναγνώρισε τὴν ἁγιότητά του... κάτι ποὺ ὁ ἁπλὸς κόσμος εἶχε ἤδη κάνει μετὰ τὰ τόσα σημάδια ποὺ ἔστειλε ὁ Κύριος... Ὁ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται... καὶ ὁ ταπεινὸς ἱερέας ἔγινε τὸ παράδειγμα τῶν εὐλαβῶνἱερέων τὰ χρόνια ποὺ ἦρθαν... καὶ τόσο πολλῶν ἀνθρώπων...
Άγιε Δέσποτα που ήσουν πατέρας και όχι Δεσπότης την ευχή σου να έχουμε.
