"Πιερική Κοινωνική Σύμπραξη" - Του Εμμανουήλ Κοσμαδάκη

Δεκάδες φορείς που συμμετείχαν στις δύο συναντήσεις υπέγραψαν το σχέδιο Κοινωνικού Συμφώνου στο Δήμο Κατερίνης

·        Τι είναι οι Κοινωνικές Συμπράξεις

·        Ο ρόλος του ΤΕΒΑ

·        Η Πιερική Κοινωνική Σύμπραξη

·        Τι θα κάνει η Περιφέρεια του κ. Τζιτζικώστα;

Μετά τη σχετική δημοσιότητα για το πρόγραμμα καταπολέμησης της φτώχιας, τις δύο διαβουλεύσεις μαζικού χαρακτήρα και συμμετοχής στο Δήμο Κατερίνης, αλλά και την ανακοίνωση της Περιφέρειας για το θέμα, είναι χρήσιμο να παρουσιαστεί το ζήτημα αναλυτικά καθώς ενδιαφέρει δεκάδες φορείς αλλά και χιλιάδες δυνητικά ωφελούμενους στη Πιερία.

Κοινωνική Σύμπραξη για προγράμματα  κοινωνικού χαρακτήρα

Το 2011 Θεσμοθετήθηκε με νόμο (Ν.4019/2011) η Κοινωνική Σύμπραξη που αφορά την συνεργασία Δημοσίου και Ιδιωτικού τομέα για την υλοποίηση προγραμμάτων Κοινωνικού Χαρακτήρα (ΦΕΚ 216/Α/30-9-2011).

H θεσμοθέτηση «Κοινωνικής Σύμπραξης» προβλέπει την οριζόντια συνεργασία όλων των φορέων (πολλών) Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου που λειτουργούν με κοινωνικό χαρακτήρα.

Ο θεσμός, αφορά τον ενιαίο κοινωνικό χώρο μιας περιοχής, ενός νομού, ενός δήμου ή περισσότερων όμορων δήμων, εφόσον είναι μικροί, όπου λειτουργούν, δρουν και υλοποιούν προγράμματα, πολλές οργανώσεις μη κερδοσκοπικές, Ιδιωτικού Δικαίου και Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου.

Θεσμοθετήθηκε η κοινωνική σύμπραξη ως η ζωντανή οριζόντια συνεργασία όλων των φορέων, Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, όπως είναι τα Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας, Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Διακαίου, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όπως είναι οι πρωτοβουλίες πολιτών, δράσεις τοπικού και εθνικού επίπεδου.

Πρόκειται για μία βασική δομή, κύτταρο, η οποία δεν θα είναι μία νέα υπηρεσία, αλλά μία ζωντανή συνεργασία.

Με ενιαίο σχεδιασμό σε επίπεδο δήμου, θα υπάρχει μεγαλύτερο αποτέλεσμα, συμπληρωματικότητα και κοινωνικός έλεγχος.

Τέλος, θα ενώσει δυνάμεις και προσπάθειες, και θα δώσει μεγαλύτερο αποτέλεσμα, το οποίο είναι αναγκαίο, γιατί δυστυχώς οι ανάγκες για κοινωνική προστασία και παρέμβαση έχουν αυξηθεί.

Η συγκεκριμένη Σύμπραξη που στοχεύει ο Δήμος Κατερίνης εντάσσεται στο πλαίσιο του Προγράμματος «Επισιτιστικής και Βασικής Υλικής Συνδρομής».

ΤΟ ΤΕΒΑ [Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας για τους Απόρους» (ΤΕΒΑ/FEAD)].

Το ΤΕΒΑ, με βάση τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 223/2014/11-4-2014 στοχεύει να ενισχύσει την κοινωνική συνοχή στα Κράτη-Μέλη της Ευρώπης, συμβάλλοντας στη μείωση της φτώχειας, και εν τέλει στην εξάλειψη των χειρότερων μορφών φτώχειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το ΤΕΒΑ συμπληρώνει τις εθνικές πολιτικές αντιμετώπισης της φτώχειας και της κοινωνικής συνοχής με χρηματοδότηση 330 εκ ευρώ για την περίοδο 2015-2020.

Οι Εθνικοί Στόχοι για την αντιμετώπιση της φτώχειας και την εδραίωση της κοινωνικής συνοχής, συμπεριλαμβανομένων των δράσεων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020 και στο πλαίσιο του ΕΠΜ,  διαρθρώνονται σε τρεις συνιστώσες:

• στη μείωση του αριθμού των ατόμων που απειλούνται από τη φτώχεια ή/και τον κοινωνικό αποκλεισμό κατά 450.000 έως το 2020.
• στην αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας, μέσω μείωσης του αριθμού των παιδιών και νέων (0-17) που απειλούνται από τη φτώχεια κατά 100.000 έως το 2020,
• στη δημιουργία ενός «δικτύου κοινωνικής ασφάλειας» κατά του κοινωνικού αποκλεισμού που περιλαμβάνει δυνατότητα πρόσβασης στους πολίτες σε βασικές υπηρεσίες, όπως η Κοινωνική φροντίδα, ή ιατρική περίθαλψη, η στέγαση και η εκπαίδευση.

Ειδικότερα, το ΕΠ στοχεύει στην αντιμετώπιση του «χάσματος» της φτώχειας, δηλαδή στην ακραία φτώχεια, καθώς και στην παιδική φτώχεια, δίδοντας έμφαση στις παρακάτω αναλυτικές κατηγορίες ωφελουμένων:

·         Φτωχά νοικοκυριά που διαβιούν σε καθεστώς φτώχειας, ή ακραίας φτώχειας ή κινδύνου φτώχειας.

·         Νοικοκυριά με παιδιά, και ιδιαιτέρως τα μονογονεϊκά και τρίτεκνα/πολύτεκνα, νοικοκυριά, τα οποία πλήττονται περισσότερο από συνθήκες αποστέρησης.

·         Πολυμελείς Οικογένειες.

·         Άστεγοι.

·         Για τα μέλη των ανωτέρω κατηγοριών νοικοκυριών με αναπηρία (ΑμεΑ) το ΕΠ περιλαμβάνει ειδικές πρόνοιες προσβασιμότητας / διευκολύνσεων παροχής της υλικής συνδρομής.

Το πρόγραμμα αφορά άπορα άτομα και κυρίως οικογένειες απόρων με παιδιά (με ιδιαίτερη έμφαση σε μονογονεϊκές / πολυμελείς οικογένειες) καθώς και αστέγους.

To όριο της φτώχειας ανέρχεται σε 5.708,00 € ανά άτομο και σε 11.986,00 € για νοικοκυριά με 2 ενήλικες και δύο ανήλικα παιδιά κάτω των 14 ετών.

Σήμερα, και μέχρι την αναθεώρηση του Προγράμματος, ως πλαίσιο προσδιορισμού των ωφελουμένων ορίζεται το ευρύτερο πλαίσιο του Εγγυημένου Κοινωνικού Εισοδήματος (ΕΚΕ), το οποίο αναμένεται να αφορά μέχρι στο 7% του πληθυσμού.

Παράλληλα, υποστηρίζονται συνοδευτικά μέτρα αφού η φτώχεια έχει πολλαπλές διαστάσεις και δεν περιλαμβάνει μόνο την έλλειψη εισοδήματος και επαρκών υλικών πόρων ώστε να διασφαλιστεί η αξιοπρεπής διαβίωση, αλλά και την ανεπαρκή πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες όπως η υγειονομική περίθαλψη, η στέγαση και η εκπαίδευση, τον αποκλεισμό από την αγορά εργασίας και τη χαμηλή ποιότητα εργασίας.

Η Κοινωνική Σύμπραξη  σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας (Νομού) θα αποτελέσει  το βασικό κύτταρο του προγράμματος και  των δράσεων αντιμετώπισης της ακραίας φτώχειας.

Η Κοινωνική Σύμπραξη  θα συγκροτηθεί αποκλειστικά μέσω  τοπικών διαβουλεύσεων με συμμετοχή όλων των τοπικών Κοινωνικών Εταίρων. Δηλαδή αυτών που ήταν παρόντες στη χθεσινή (12.2.2015)  συνάντηση ως εκπρόσωποι των τοπικών Κοινωνικών Εταίρων.

Η συγκρότηση «Κοινωνικής Σύμπραξης» για τη διενέργεια δράσεων μείωσης της φτώχειας είναι στις μέρες μας πιο αναγκαία από ποτέ και θα βοηθήσει ουσιαστικά στο να αναπτυχθεί ένα δίκτυο κοινωνικής προστασίας για τις ευάλωτες κοινωνικά και οικονομικά ομάδες του πληθυσμού.

Στην παρούσα χρονική συγκυρία της μεγάλης οικονομικής ύφεσης ο Δήμος Κατερίνης θέτει ως προτεραιότητα τα μέτρα αντιμετώπισης φτώχειας και της στήριξης των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού που στοχεύουν στη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων.

Είναι σημαντικό ζήτημα η εξασφάλιση των στοιχειωδών: της σίτισης, της ένδυσης και της στέγασης για τους συνανθρώπους μας που τα χρειάζονται.

Ζητούμενο, η επίτευξη της ευρύτερης δυνατής αντιπροσώπευσης τόσο σε επίπεδο συμπραττόντων Οργανώσεων – Εταίρων, όσο και σε επίπεδο ωφελούμενων.

ΣΚΟΠΟΣ

1. «Σκοπός μας είναι η διαβούλευση κοινωνικών φορέων, με σκοπό τη διαμόρφωση μιας “Πιερικής Κοινωνικής Σύμπραξης”, η οποία είναι απαραίτητο να γίνει προκειμένου, στο πλαίσιο του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας για τους Απόρους και του Επιχειρησιακού Προγράμματος επισιτιστικής συνδρομής 2014-2020 για την Ελλάδα, να διαμορφωθεί μια πρόταση, η οποία θα αφορά την περιοχή ευθύνης μας.
2. Το κομμάτι αυτό που θα είναι επισιτιστική και βασική υλική συνδρομή, έχει να κάνει με τη βοήθεια στις ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, με παροχή διαφόρων ειδών, που κάποιο τμήμα από αυτά θα είναι κατεψυγμένα τρόφιμα και κάποιο θα είναι νωπά προϊόντα που θα παραχωρηθούν από αυτή την σύμπραξη».
3. Στην υλοποίηση των δράσεων μπορούν να αξιοποιηθούν και άτυπα κοινωνικά δίκτυα με πρωτοβουλίες και δράσεις κοινωνικής στήριξης και διανομής ειδών σε απόρους σε τοπικό επίπεδο.

ο Δήμος Κατερίνης  είναι έτοιμος να το «τρέξει», «αφού έχει τις κοινωνικές δομές που λειτουργούν τα τελευταία χρόνια, την εμπειρία και την τεχνογνωσία». Αρκετοί κοινωνικοί φορείς ομοίως έχουν, την εμπειρία και την τεχνογνωσία που απαιτείται. Ανάμεσά τους η Εκκλησία (Ορθόδοξη και Ευαγγελική) και η Εθελοντική Ομάδα Δράσης Ν. Πιερίας.

Τι λείπει;

Η συνεργασία και η Σύμπραξη ώστε να υλοποιηθεί από κοινού το σημαντικό αυτό πρόγραμμα.

Σήμερα (12.2.2015) κάναμε αυτή τη δεύτερη συνάντηση προκειμένου να δομήσουμε αυτή τη σύμπραξη και να πάμε με μεγαλύτερες ακόμη δυνατότητες στην υλοποίηση αυτού του προγράμματος.

Ο Δήμος Κατερίνης είναι εκείνος που μπορεί να «μπει μπροστά» και προχθές ζητήσατε να μπει μπροστά για το πρόγραμμα, αφού έχει την τεχνογνωσία, τις κοινωνικές δομές, στελέχη ικανά για να προχωρήσει τη Σύμπραξη.

Συγκρότηση της “Πιερικής Κοινωνικής Σύμπραξης”

Η “Πιερική Κοινωνική Σύμπραξη” είναι το πλαίσιο συνεργασίας των φορέων που αναπτύσσουν δράσεις στήριξης απόρων και ευπαθών κοινωνικών ομάδων, για την καταγραφή και τεκμηρίωση των υλικών και κοινωνικών αναγκών, για τον συντονισμό των ενεργειών διανομής, για τη διασύνδεση των διαθέσιμων Κοινωνικών Δομών, για τον προγραμματισμό και την από κοινού υλοποίηση συνοδευτικών υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής στήριξης, κοινωνικής ενσωμάτωσης, πολιτιστικών-δημιουργικών δραστηριοτήτων απασχόλησης, ένταξης στην αγορά εργασίας και στην τοπική οικονομία με στόχο τη συνδυασμένη, αποτελεσματική και αποδοτική αξιοποίηση των εθνικών και των ευρωπαϊκών πόρων.

Τίτλος: “Πιερική Κοινωνική Σύμπραξη”

Επικεφαλής Οργάνωση – Εταίρος: Ο Δήμος Κατερίνης

Εταίροι: Όλοι

Στόχοι:

α. η καθολική κάλυψη του πληθυσμού κάθε Περιφερειακής Ενότητας με τη δημιουργία των ευρύτερων δυνατών «τοπικών κοινωνικών σχηματισμών», μεταξύ κοινωνικών φορέων που συμπράττουν, οργανώνονται με κοινό τρόπο και δραστηριοποιούνται μέσα από ένα ενιαίο σχέδιο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αντιμετώπισης της ακραίας φτώχειας σε τοπική κλίμακα.

β. η διασφάλιση του καταλληλότερου «μίγματος» Δομών, Στελεχών, Ικανοτήτων, και Εμπειρίας σε τοπικό επίπεδο, ώστε να καλύπτεται «καθολικά» το πρόβλημα της ακραίας φτώχειας. Κάθε «Εταίρος» συνεισφέρει στην «Τοπική Κοινωνική Σύμπραξη» το απαραίτητο επιστημονικό δυναμικό, δομές υποδοχής ωφελουμένων και υποστήριξη της εφοδιαστικής αλυσίδας διανομής της υλικής βοήθειας.

γ. η διασφάλιση της «ιχνηλασιμότητας» και η ταυτοποίηση των ωφελουμένων, διατηρώντας σχετικά στοιχεία και πληροφορίες και ταυτόχρονα διαφυλάσσοντας τα προσωπικά δεδομένα των ωφελουμένων και των οικογενειών τους.

δ. η ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση των πολιτών και των τοπικών φορέων για την ενεργητική καταπολέμηση της φτώχειας, δηλαδή μέσα από την «ενδυνάμωση» των συμπολιτών μας και των οικογενειών τους και την οικοδόμηση ενός δικτύου διάγνωσης των αναγκών τους σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας και, παροχής του καταλληλότερου «συνδυασμού» επισιτιστικής βοήθειας, βασικής υλικής συνδρομής και των αντίστοιχων συνοδευτικών δράσεων, ώστε να διασφαλίζονται τα μεγαλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

ε. η αξιοποίηση συμπληρωματικών πόρων και δράσεων, που προέρχονται από λοιπά Ευρωπαϊκά και Εθνικά Προγράμματα, Μέσα και Συστήματα.

στ. η συστηματική αξιοποίηση συμπληρωματικών δωρεών και εθελοντικών πρωτοβουλιών που προέρχονται από μεμονωμένους πολίτες, επιχειρήσεις, κοινωνικά δίκτυα, εθελοντικές Οργανώσεις κ.λπ.

Ρόλος της “Πιερικής Κοινωνικής Σύμπραξης”:

• Η ενημέρωση των δυνητικών ωφελουμένων για το πρόγραμμα και τις δυνατότητες στήριξης που παρέχει.

• Η ανάπτυξη μηχανισμού εντοπισμού των αναγκών και στη διαχείριση της διανομής των ειδών, τόσο για τις κεντρικές, όσο και για τις αποκεντρωμένες προμήθειες.

• Η διασφάλιση της συμπληρωματικότητας των Οργανώσεων Εταίρων, και τη συνακόλουθη αποφυγή αλληλοεπικαλύψεων, τόσο σε επίπεδο συνάφειας δράσεων εντός της ίδιας Περιφερειακής Ενότητας, όσο και σε επίπεδο κάλυψης των ωφελούμενων.

• Η στήριξη δυνητικών ωφελουμένων για την υποβολή αίτησης και την συνδρομή μέχρι την τελική έγκριση / ταυτοποίηση των ωφελουμένων.

• Η συστηματική παροχή επικυρωμένων στοιχείων, μέσω τήρησης συστήματος εξατομικευμένης παρακολούθησης των ωφελούμενων, προς τη Διαχειριστική Αρχή σχετικά με τους ωφελούμενους και την παροχή υλικής και λοιπής στήριξης, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να διασφαλίζεται η παρακολούθηση του Προγράμματος και η διενέργεια αντικειμενικών αξιολογήσεων.

Οι Οργανώσεις Εταίροι, οι οποίες συγκροτούν την “Πιερική Κοινωνική Σύμπραξη”, έχουν την  ευθύνη για:

• τη διανομή των τροφίμων απευθείας στους ωφελούμενους ή σε χώρους που διαθέτουν,

• την παροχή συνοδευτικών μέτρων,

• την στήριξη δυνητικών ωφελουμένων για την υποβολή αίτησης και την συνδρομή μέχρι την τελική έγκριση / ταυτοποίηση των ωφελουμένων,

• την ανάθεση κοινωνικής έρευνας και σύνταξης σχετικής έκθεσης, σε περιπτώσεις αναγκαιότητας εμπεριστατωμένου ελέγχου των συνθηκών διαβίωσης των δυνητικών ωφελούμενων,

• την ενημέρωση των ωφελουμένων (σε συνεργασία με την Διαχειριστική Αρχή και το ΥΠΕΚΑΠ) για το πρόγραμμα και ειδικότερα τους τύπους υλικής βοήθειας / διαθέσιμων συνοδευτικών μέτρων, καθώς και την οργάνωση εταίρος από την οποία θα εξυπηρετούνται,

• την παροχή στοιχείων στην Διαχειριστική Αρχή για την τροφοδότηση του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου.

Ο επικεφαλής Εταίρος, διατηρεί όλες τις ανωτέρω αρμοδιότητες και επιπρόσθετα έχει την ευθύνη:

• του ενδιάμεσου φορέα προμηθειών για τις αποκεντρωμένες προμήθειες

• του ενδιάμεσου φορέα διανομής για τις κεντρικές προμήθειες

• της υποβολής ολοκληρωμένης πρότασης χρηματοδότησης της “Πιερικής Κοινωνικής Σύμπραξης” για συμμετοχή στο Πρόγραμμα.

Με βάση τα παραπάνω και αφού συμφώνησαν οι δεκάδες φορείς που συμμετείχαν στις δύο συναντήσεις στο Δήμο Κατερίνης υπέγραψαν το σχέδιο Κοινωνικού Συμφώνου στο οποίο θα βασιστεί η πρόταση που θα υποβληθεί στο Υπουργείο Εργασίας.

Τι θα κάνει η Περιφέρεια του κ. Τζιτζικώστα;

Από την άλλη υπάρχει μια πρόσφατη δημοσιευμένη ανακοίνωση από τη ΠΚΜ ότι είναι έτοιμη να υποβάλει πρόταση στο Υπουργείο με 10.000 ωφελούμενους στη Πιερία και 235.000 συμπολίτες μας που χαρακτηρίζονται ως άποροι και ευάλωτοι σε επίπεδο Περιφέρειας.

Αντίστοιχα ο ίδιος αριθμός ωφελουμένων 235.000 αναφέρεται σε άλλη δημοσίευση του 2013 (ημερίδα 2013 στη Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη). Χαρακτηριστικά αναφέρθηκε τότε ότι «το ποσοστό των ανέργων στην Περιφέρειά μας ξεπερνά το 30% και διπλασιάζεται στους νέους, αγγίζοντας το 60%, τη στιγμή που 235.000 συμπολίτες μας χαρακτηρίζονται ως άποροι και ευάλωτοι, ενώ 15.000 σιτίζονται καθημερινά σε συσσίτια εκκλησιών, δήμων και των φιλόπτωχων συλλόγων».

Εδώ είναι εύλογο το ερώτημα: Μεταξύ 2013-2015 δεν μεταβλήθηκε καθόλου ο αριθμός των άπορων και ευάλωτων πολιτών σε επίπεδο Περιφέρειας ;

Αφού το 2013 κατά δήλωση του περιφερειάρχη κ. Τζιτζικώστα «ξεκινάμε έγκαιρα και στοχευμένα  την προετοιμασία και τη διαβούλευση για την άμεση ενεργοποίηση του επιχειρησιακού προγράμματος που αφορά στην ενίσχυση των απόρων συμπολιτών μας»  πως φτάσαμε το 2015 να έχουμε (;) νούμερα κατά προσέγγιση ;

Φοβάμαι ότι εκεί στη Περιφέρεια υπολογίζουν τους φτωχούς και ευάλωτους κατά προσέγγιση. Έτσι θα πείσουν τους έχοντες ανάγκη και τους τοπικούς φορείς να συμπράξουν μαζί τους για την καταπολέμηση της φτώχειας ;

Εμμανουήλ Κοσμαδάκης

Οικονομολόγος