Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Στην πραγματικότητα, η υπόθεση αυτή έχει τρία σκέλη, που ανάλογα με τον βαθμό της μεταξύ τους απομόνωσης, οδηγεί σε ένα σκηνικό απόλυτης σύγχυσης, παραπληροφόρησης και
εμφυλιοπολεμικού κλίματος.
Πολύ περισσότερο που στο «παιχνίδι» έχουν μπει και ανήλικα παιδιά, τα οποία εμφανίζονται στα τηλεπαράθυρα να… συγκρούονται μεταξύ τους – παιδιά διαμαρτυρομένων κατοίκων εναντίον παιδιών εργαζομένων!
Αυτό το τελευταίο αποτελεί την επιτομή της παρακμής, ό,τι πιο επικίνδυνο μπορεί να συμβεί στη χώρα, ειδικά αυτή την εποχή.
Υπάρχουν, κατά τη γνώμη μου, τρία διαφορετικά θέματα:
Πρώτον, η διαπλοκή και ο τρόπος μεταβίβασης της συγκεκριμένης επιχείρησης.
Η Κομισιόν ζητά επιστροφή των παράνομων κρατικών επιδοτήσεων και αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, ενώ δεν είναι καθόλου βέβαιο πως θα ξεπεραστεί με την είσπραξη μεταλλευτικών δικαιωμάτων, διαδικασία που μόλις ξεκίνησε.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ενώ στο παρελθόν φωνές καταγγελίας επί του θέματος ακούγονταν πολλές, τώρα ακούμε ξεκάθαρα παράγοντες της περιοχής να λένε πως το θέμα αυτό ούτε τους απασχολεί, ούτε διαμαρτύρονται γι’ αυτό.
Δεύτερον, η αγωνία για την οικολογική καταστροφή και τη μόλυνση του νερού. Το Συμβούλιο της Επικρατείας και το ΙΓΜΕ έχουν αποφανθεί περί του αντιθέτου, με το τελευταίο να δηλώνει πως από την υδρογεωλογική μελέτη δεν προκύπτουν τέτοιου είδους κίνδυνοι.
Παρ’ όλα αυτά, η ανησυχία είναι υπαρκτή και δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Αν και ο ορυκτός πλούτος της Ελλάδας ανήκει σε όλους τους Έλληνες και όχι μόνο σε αυτούς που κατοικούν στις περιοχές όπου υπάρχουν αυτά τα μεταλλεύματα, είναι φανερό πως η υγεία των κατοίκων πρέπει να διασφαλιστεί απόλυτα, διότι, ως γνωστόν, όποιος είναι έξω από τον χορό πολλά τραγούδια ξέρει.
Επί του προκειμένου, είναι προφανές ότι χρειάζονται και δεύτερη και τρίτη και τέταρτη γνώμη και οπωσδήποτε πρέπει να υπάρξει απόλυτη επιβεβαίωση ότι δεν θα υπάρξουν βλαπτικές συνέπειες, με τον πλέον επιστημονικό και ανεξάρτητο τρόπο.
Τρίτον, τα επεισόδια στην Ιερισσό, δεν σχετίζονταν με τίποτε από τα παραπάνω. Σχετίζονταν με τις έρευνες που έχει διατάξει η εισαγγελία, προκειμένου να βρεθούν οι ένοχοι της πρόσφατης πολύ σοβαρής εγκληματικής ενέργειας στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης, εξαιτίας της οποίας κινδύνεψαν ανθρώπινες ζωές.
Το ζήτημα είναι πολύ σοβαρό και οι ένοχοι – ειρήσθω εν παρόδω ότι επί του προκειμένου τα πρόσωπα που ελέγχονται χρησιμοποίησαν ως άλλοθι ανήλικα παιδιά, κατονομάζοντάς τα και δίνοντας τα κινητά τους τηλέφωνα στην αστυνομία – πρέπει οπωσδήποτε να βρεθούν και να τιμωρηθούν, διαφορετικά δεν υπάρχει κράτος δικαίου.
Φαντάζομαι πως ως εδώ δεν υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες.
Ας επανέλθουμε τώρα στο πρώτο θέμα, με το οποίο δεν ασχολούνται πλέον οι διαμαρτυρόμενοι.
Τα Μεταλλεία της Κασσάνδρας πουλήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2003 και η πώλησή τους κυρώθηκε με τον νόμο 3220/2004 (18 Ιανουαρίου 2004).
Η τιμή πώλησης ήταν 11 εκ ευρώ, χαμηλότερη της πραγματικής τους αξίας και στις 24 Φεβρουαρίου του 2011 η Κομισιόν (που ερεύνησε την περίοδο 2003 – 2008) αποφάνθηκε πως ακριβώς γι’ αυτό οι κρατικές επιδοτήσεις (14 εκ ευρώ, 15,3 με τους τόκους) ήσαν παράνομες και πρέπει να επιστραφούν.
Σημειωτέον ότι η εταιρία δεν επιβαρύνθηκε ούτε καν με φόρους επί των συναλλαγών, η πώληση έγινε χωρίς ανοικτό διαγωνισμό και ο υπολογισμός των περιουσιακών στοιχείων των μεταλλείων δεν έγινε από ανεξάρτητο εκτιμητή.
Επίσης, λίγο μετά την πώληση, υπήρξε έκθεση σύμφωνα με την οποία η αξία των μεταλλείων ήταν 25 εκ ευρώ (και όχι 11) και οι φόροι μεταβίβασης που έπρεπε να καταβληθούν από την κοινοπραξία 1,34 εκ ευρώ.
Το κράτος είχε αγοράσει τα μεταλλεία από την TVX Hellas αντί του ποσού των 11 εκ ευρώ – όσα δηλαδή ακριβώς έλαβε από την μεταπώλησή τους την ίδια μέρα (!) στους νέους μετόχους, την καναδική European Goldfields και τον Άκτορα.
Έξι μήνες αργότερα, άλλη έκθεση έδειξε πως η αξία τους ήταν… 408 εκ ευρώ.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι εκείνη την περίοδο, μέλος του Δ.Σ. της εταιρίας ήταν ο περίφημος Ρουμάνος Φρανκ Τίμιτς, ο επιλεγόμενος και… Δράκουλας της Τρανσυλβανίας, που είχε καταδικαστεί για εμπορία ναρκωτικών!
Το κράτος είχε παραιτηθεί από βεβαιωμένες απαιτήσεις κατά της TVX για φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, ενώ με νόμο εταιρία και μέλη Δ.Σ. είχαν απαλλαγεί από κάθε διοικητική και ποινική ευθύνη για παραβάσεις ασφαλιστικής, φορολογικής και περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Πάντως, τον Δεκέμβριο του 2010, το Νομαρχιακό Συμβούλιο Χαλκιδικής (το οποίο προφανώς έχει εκλεγεί από κατοίκους της περιοχής), ενέκρινε ομόφωνα την μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Υπενθυμίζω επίσης, πως τον Οκτώβριο του 2011, παρουσία του τότε πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, η Qatar Holdings εξαγόρασε το 7,07% της «Ελληνικός Χρυσός», έναντι 1,2 δις ευρώ, δανειοδοτώντας την επιχείρηση με 600 εκ δολάρια.
Και τον Δεκέμβριο του 2011, η Goldfield εξαγοράστηκε έναντι 2,4 δις ευρώ από την Eldorado Gold.
Επομένως, τα πράγματα πήγαν από περιπλοκή σε περιπλοκή, ενώ η σημερινή κατάσταση προκαλεί και προβλήματα αναξιοπιστίας έναντι νέων επενδυτών.
Τέλος, είναι απολύτως βέβαιο ότι η Ελλάδα πρέπει να εκμεταλλευτεί τον ορυκτό της πλούτο.
Σύμφωνα με το ΙΓΜΕ, η αξία των γνωστών μεταλλευμάτων ξεπερνά τα 25 δις ευρώ, πλην όμως, είναι βέβαιο πως υπάρχουν και πολλά άλλα – και δεν μιλούμε μόνο για χρυσό, αλλά και για άργυρο, χαλκό, ψευδάργυρο, μόλυβδο.
Είναι αδιανόητο ο λαός να πένεται και την ίδια ώρα να αρνούμαστε την εκμετάλλευση του πλούτου της χώρας – φυσικά όχι με τους μέχρι σήμερα άθλιους οικονομικούς όρους, που πρέπει να αλλάξουν όχι μόνο για την συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά και για κάθε μελλοντική επένδυση.
Μόλις πρόσφατα η Αυστραλία ανακοίνωσε πως αύξησε κατά 500.000 τις θέσεις εργασίας στη χώρα μόνο από τις εξαγωγές των μεταλλευμάτων της.
Τέλος, μια απορία: Αν και είναι γνωστοί οι πολυετείς αγώνες των κατοίκων, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι επεισόδια της έκτασης που ζούμε τώρα δεν είχαν συμβεί στην περιοχή ούτε το 2010, όταν το πρόσφατα εκλεγμένο Νομαρχιακό Συμβούλιο ενέκρινε τους περιβαλλοντικούς όρους, ούτε το 2011, όταν ο κ. Παπανδρέου καμάρωνε επειδή το Κατάρ έμπαινε σε μια ιδιωτική επένδυση.
Το ερώτημα που πρέπει τώρα να απαντηθεί είναι σε ποιον – και με ποιους όρους – ανήκει ο ορυκτός πλούτος της πατρίδας μας.
Αυτό που συνέβη και εξακολουθεί να συμβαίνει στη Χαλκιδική δεν πρέπει να επαναληφθεί.
Αυτός είναι και ο λόγος που η κυβέρνηση ανακοίνωσε την περασμένη Παρασκευή πως επανεξετάζει νέα στοιχεία εμπειρογνωμόνων για την επένδυση του έργου «Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις και Εγκαταστάσεις προς παραγωγή χρυσού στο Πέραμα, Δήμου Αλεξανδρούπολης, Περιφερειακής Ενότητας Έβρου, Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης» της εταιρίας Χρυσωρυχεία Θράκης Α.Μ.Β.Ε προτού προχωρήσει στην τελική της απόφαση.
Πολύ περισσότερο που στο «παιχνίδι» έχουν μπει και ανήλικα παιδιά, τα οποία εμφανίζονται στα τηλεπαράθυρα να… συγκρούονται μεταξύ τους – παιδιά διαμαρτυρομένων κατοίκων εναντίον παιδιών εργαζομένων!
Αυτό το τελευταίο αποτελεί την επιτομή της παρακμής, ό,τι πιο επικίνδυνο μπορεί να συμβεί στη χώρα, ειδικά αυτή την εποχή.
Υπάρχουν, κατά τη γνώμη μου, τρία διαφορετικά θέματα:
Πρώτον, η διαπλοκή και ο τρόπος μεταβίβασης της συγκεκριμένης επιχείρησης.
Η Κομισιόν ζητά επιστροφή των παράνομων κρατικών επιδοτήσεων και αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, ενώ δεν είναι καθόλου βέβαιο πως θα ξεπεραστεί με την είσπραξη μεταλλευτικών δικαιωμάτων, διαδικασία που μόλις ξεκίνησε.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ενώ στο παρελθόν φωνές καταγγελίας επί του θέματος ακούγονταν πολλές, τώρα ακούμε ξεκάθαρα παράγοντες της περιοχής να λένε πως το θέμα αυτό ούτε τους απασχολεί, ούτε διαμαρτύρονται γι’ αυτό.
Δεύτερον, η αγωνία για την οικολογική καταστροφή και τη μόλυνση του νερού. Το Συμβούλιο της Επικρατείας και το ΙΓΜΕ έχουν αποφανθεί περί του αντιθέτου, με το τελευταίο να δηλώνει πως από την υδρογεωλογική μελέτη δεν προκύπτουν τέτοιου είδους κίνδυνοι.
Παρ’ όλα αυτά, η ανησυχία είναι υπαρκτή και δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Αν και ο ορυκτός πλούτος της Ελλάδας ανήκει σε όλους τους Έλληνες και όχι μόνο σε αυτούς που κατοικούν στις περιοχές όπου υπάρχουν αυτά τα μεταλλεύματα, είναι φανερό πως η υγεία των κατοίκων πρέπει να διασφαλιστεί απόλυτα, διότι, ως γνωστόν, όποιος είναι έξω από τον χορό πολλά τραγούδια ξέρει.
Επί του προκειμένου, είναι προφανές ότι χρειάζονται και δεύτερη και τρίτη και τέταρτη γνώμη και οπωσδήποτε πρέπει να υπάρξει απόλυτη επιβεβαίωση ότι δεν θα υπάρξουν βλαπτικές συνέπειες, με τον πλέον επιστημονικό και ανεξάρτητο τρόπο.
Τρίτον, τα επεισόδια στην Ιερισσό, δεν σχετίζονταν με τίποτε από τα παραπάνω. Σχετίζονταν με τις έρευνες που έχει διατάξει η εισαγγελία, προκειμένου να βρεθούν οι ένοχοι της πρόσφατης πολύ σοβαρής εγκληματικής ενέργειας στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης, εξαιτίας της οποίας κινδύνεψαν ανθρώπινες ζωές.
Το ζήτημα είναι πολύ σοβαρό και οι ένοχοι – ειρήσθω εν παρόδω ότι επί του προκειμένου τα πρόσωπα που ελέγχονται χρησιμοποίησαν ως άλλοθι ανήλικα παιδιά, κατονομάζοντάς τα και δίνοντας τα κινητά τους τηλέφωνα στην αστυνομία – πρέπει οπωσδήποτε να βρεθούν και να τιμωρηθούν, διαφορετικά δεν υπάρχει κράτος δικαίου.
Φαντάζομαι πως ως εδώ δεν υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες.
Ας επανέλθουμε τώρα στο πρώτο θέμα, με το οποίο δεν ασχολούνται πλέον οι διαμαρτυρόμενοι.
Τα Μεταλλεία της Κασσάνδρας πουλήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2003 και η πώλησή τους κυρώθηκε με τον νόμο 3220/2004 (18 Ιανουαρίου 2004).
Η τιμή πώλησης ήταν 11 εκ ευρώ, χαμηλότερη της πραγματικής τους αξίας και στις 24 Φεβρουαρίου του 2011 η Κομισιόν (που ερεύνησε την περίοδο 2003 – 2008) αποφάνθηκε πως ακριβώς γι’ αυτό οι κρατικές επιδοτήσεις (14 εκ ευρώ, 15,3 με τους τόκους) ήσαν παράνομες και πρέπει να επιστραφούν.
Σημειωτέον ότι η εταιρία δεν επιβαρύνθηκε ούτε καν με φόρους επί των συναλλαγών, η πώληση έγινε χωρίς ανοικτό διαγωνισμό και ο υπολογισμός των περιουσιακών στοιχείων των μεταλλείων δεν έγινε από ανεξάρτητο εκτιμητή.
Επίσης, λίγο μετά την πώληση, υπήρξε έκθεση σύμφωνα με την οποία η αξία των μεταλλείων ήταν 25 εκ ευρώ (και όχι 11) και οι φόροι μεταβίβασης που έπρεπε να καταβληθούν από την κοινοπραξία 1,34 εκ ευρώ.
Το κράτος είχε αγοράσει τα μεταλλεία από την TVX Hellas αντί του ποσού των 11 εκ ευρώ – όσα δηλαδή ακριβώς έλαβε από την μεταπώλησή τους την ίδια μέρα (!) στους νέους μετόχους, την καναδική European Goldfields και τον Άκτορα.
Έξι μήνες αργότερα, άλλη έκθεση έδειξε πως η αξία τους ήταν… 408 εκ ευρώ.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι εκείνη την περίοδο, μέλος του Δ.Σ. της εταιρίας ήταν ο περίφημος Ρουμάνος Φρανκ Τίμιτς, ο επιλεγόμενος και… Δράκουλας της Τρανσυλβανίας, που είχε καταδικαστεί για εμπορία ναρκωτικών!
Το κράτος είχε παραιτηθεί από βεβαιωμένες απαιτήσεις κατά της TVX για φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, ενώ με νόμο εταιρία και μέλη Δ.Σ. είχαν απαλλαγεί από κάθε διοικητική και ποινική ευθύνη για παραβάσεις ασφαλιστικής, φορολογικής και περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Πάντως, τον Δεκέμβριο του 2010, το Νομαρχιακό Συμβούλιο Χαλκιδικής (το οποίο προφανώς έχει εκλεγεί από κατοίκους της περιοχής), ενέκρινε ομόφωνα την μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Υπενθυμίζω επίσης, πως τον Οκτώβριο του 2011, παρουσία του τότε πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, η Qatar Holdings εξαγόρασε το 7,07% της «Ελληνικός Χρυσός», έναντι 1,2 δις ευρώ, δανειοδοτώντας την επιχείρηση με 600 εκ δολάρια.
Και τον Δεκέμβριο του 2011, η Goldfield εξαγοράστηκε έναντι 2,4 δις ευρώ από την Eldorado Gold.
Επομένως, τα πράγματα πήγαν από περιπλοκή σε περιπλοκή, ενώ η σημερινή κατάσταση προκαλεί και προβλήματα αναξιοπιστίας έναντι νέων επενδυτών.
Τέλος, είναι απολύτως βέβαιο ότι η Ελλάδα πρέπει να εκμεταλλευτεί τον ορυκτό της πλούτο.
Σύμφωνα με το ΙΓΜΕ, η αξία των γνωστών μεταλλευμάτων ξεπερνά τα 25 δις ευρώ, πλην όμως, είναι βέβαιο πως υπάρχουν και πολλά άλλα – και δεν μιλούμε μόνο για χρυσό, αλλά και για άργυρο, χαλκό, ψευδάργυρο, μόλυβδο.
Είναι αδιανόητο ο λαός να πένεται και την ίδια ώρα να αρνούμαστε την εκμετάλλευση του πλούτου της χώρας – φυσικά όχι με τους μέχρι σήμερα άθλιους οικονομικούς όρους, που πρέπει να αλλάξουν όχι μόνο για την συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά και για κάθε μελλοντική επένδυση.
Μόλις πρόσφατα η Αυστραλία ανακοίνωσε πως αύξησε κατά 500.000 τις θέσεις εργασίας στη χώρα μόνο από τις εξαγωγές των μεταλλευμάτων της.
Τέλος, μια απορία: Αν και είναι γνωστοί οι πολυετείς αγώνες των κατοίκων, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι επεισόδια της έκτασης που ζούμε τώρα δεν είχαν συμβεί στην περιοχή ούτε το 2010, όταν το πρόσφατα εκλεγμένο Νομαρχιακό Συμβούλιο ενέκρινε τους περιβαλλοντικούς όρους, ούτε το 2011, όταν ο κ. Παπανδρέου καμάρωνε επειδή το Κατάρ έμπαινε σε μια ιδιωτική επένδυση.
Το ερώτημα που πρέπει τώρα να απαντηθεί είναι σε ποιον – και με ποιους όρους – ανήκει ο ορυκτός πλούτος της πατρίδας μας.
Αυτό που συνέβη και εξακολουθεί να συμβαίνει στη Χαλκιδική δεν πρέπει να επαναληφθεί.
Αυτός είναι και ο λόγος που η κυβέρνηση ανακοίνωσε την περασμένη Παρασκευή πως επανεξετάζει νέα στοιχεία εμπειρογνωμόνων για την επένδυση του έργου «Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις και Εγκαταστάσεις προς παραγωγή χρυσού στο Πέραμα, Δήμου Αλεξανδρούπολης, Περιφερειακής Ενότητας Έβρου, Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης» της εταιρίας Χρυσωρυχεία Θράκης Α.Μ.Β.Ε προτού προχωρήσει στην τελική της απόφαση.
