Πρώτη καταχώρηση: Δευτέρα, 14 Μαρτίου 2011, 16:04
Αυθόρμητος μα ειλικρινής, επαναστάτης και πατριώτης, καλλιτέχνης και φιλόσοφος, ανήσυχος μα αισιόδοξος για όλα αυτά που συμβαίνουν στις μέρες μας, ένθερμος Κρητικός, θαυμαστής και «ακόλουθος» του Καζαντζάκη. Έτσι παρουσιάστηκε ο «καλύτερος στιχουργός της εικοσαετίας» στον Γιάννη Καστελιανό, στην τελευταία του συνέντευξη, που έμελλε να είναι στην τοπική εφημερίδα της ιδιαίτερης πατρίδας του, στα «Μυλοποταμίτικα Νέα» (Ρεθύμνου), ελάχιστες ημέρες πριν χάσει αιφνίδια τη ζωή του.
Η zougla.gr εξασφάλισε τα αδημοσίευτα ακόμη αυτά τελευταία λόγια του Μανώλη Ρασούλη και σας τα παρουσιάζει.
Κύριε Ρασούλη, τι είναι για εσάς ο Μυλοπόταμος και η Κρήτη;
Ο Μυλοπόταμος ήταν πάντα μια επαναστατημένη περιοχή που δημιουργούσε προβλήματα στους κατακτητές της. Τα Ζωνιανά μεταφέρουν τη σκληρότητα από τα αρχαία χρόνια, αφού είναι η φύση τέτοια εκεί, τα βουνά βρίσκονται σε γούβα. Οι Ανωγειανοί είναι στην κορυφή γεωγραφικά κι έτσι έχουν εξωτερικεύσει το ταμπεραμέντο τους. Ο Μυλοπόταμος είναι το βαρίδι για την Κρήτη, η μπαλάντζα! Έχει βγάλει αξιολογότατους ανθρώπους προς πάσα κατεύθυνση και ο Καζαντζάκης, άλλωστε, έχει ρίζα από κει.
Η Κρήτη ήταν το πιο πολιτισμένο σημείο στον χάρτη. Η γυναίκα ήταν στη θέση της στην «πάνω μεριά», αυτό σημαίνει πολιτισμένος λαός. Ο Τσαρούχης έλεγε ότι αυτοί ήταν ευτυχισμένοι άνθρωποι, άρα γιατί να μη διαφημίσουμε αυτό το πρότυπο; Αυτή την ευτυχία, την κάνανε ταξίδια, ιδέες. Ίδρυσαν μινωικές πόλεις. Αδιαμφισβήτητα, η Κρήτη είναι το κέντρο βάρους του πολιτισμού μας.
Ποια είναι η εμβληματική κρητική μορφή που ξεχωρίζετε;
Αδιαμφισβήτητα αυτόν που συμβουλεύομαι ακόμα και τον θεωρώ «θείο μου». Ο Καζαντζάκης αποτυπώνει την ιδεολογική μου ανάπτυξη. Περπάτησα στα χνάρια του. Ο Καζαντζάκης πρέπει να αναδειχθεί. Να εντρυφήσουμε στο έργο του. Είναι η κοινή συνιστώσα μας, έχει κρητική ματιά και δεν είναι σοβινιστικό αυτό! Αυτός ήταν Κρητό – οικουμενιστής, μια μεγάλη μορφή. Πάντα τον συμβουλεύομαι, με συγκινεί που έχουμε ίδια βιώματα στο Ηράκλειο. Καμιά φορά πάω να τον αμφισβητήσω και τον διαβάζω πάλι και μετά λέω «Μεγάλε εντάξει, υποκλίνομαι». Προσωπικά, ο «Μυλοποταμίτικος διάβολος» με σπρώχνει να πηγαίνω προς τη Μέση Ανατολή, να συμβουλεύομαι τον Καζαντζάκη να δω τι έγραψε για τη Μέση Ανατολή και βλέπω ότι φτάνει στα ίδια συμπεράσματα που καταλήγω και εγώ!
Το έργο του Καζαντζάκη πρέπει να το ξαναπιάσουμε. Την ουσία του Καζαντζάκη.
Πώς κρίνετε τα πράγματα σήμερα για την πατρίδα σας;
Ήταν γερή κράση η γενιά των Κρητικών - τώρα όμως βιώνουμε μια αντι - ηρωική εποχή. Βλέπεις κάτι Κρητικούς με βερμούδα και πλαστικές παντόφλες να πάνε στην τράπεζα. Λες τώρα «αυτοί είναι οι Κρητικοί!». Η μαγκιά γενικότερα, τα πιστόλια ανά πάσα στιγμή... Ως ένα σημείο συμφωνώ μετά όμως όχι! Στο Ηράκλειο είμαστε πιο εξωστρεφείς, ενώ στα Χανιά είναι πιο παραδοσιακοί και εσωστρεφείς. Έχουν εσωτερικούς κώδικες που έχουν εκφυλιστεί στο Ηράκλειο, λόγω του τουρισμού και όλων των υπολοίπων... Το Ηράκλειο που έχει την Κνωσό δεν έχει δημιουργήσει κάτι καινούργιο!
Οι πνευματικοί άνθρωποι, αν και είναι πολλοί στην Ελλάδα, δεν κατάφεραν να σταματήσουν τη λαίλαπα αυτή που έχει κατακλύσει τη χώρα μας. Πρέπει να δώσουμε έναν νέο κώδικα αξιών, δυστυχώς όμως νέα πρότυπα επέβαλαν ως παράγωγα τα πρότυπα της χούφτας. Πλασματική η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Παλιά τα πρότυπα υπήρχαν, διότι προέρχονται από ερείσματα ηρωικής εποχής. Οι Κρητικοί είχαν σκληρότητα, αλλά είχαν και κώδικα αξιών - ελευθέρια, θάνατος πατρίδα, αντρειωμένοι. Όπως ο Ξυλούρης που φέρει χαρακτηριστικά από αρχαία χρόνια. Τώρα;
Γιατί δεν ασχοληθήκατε ποτέ ιδιαίτερα με το κρητικό τραγούδι και πώς κρίνετε τη σημερινή κρητική μουσική σκηνή; Πάντα, τα προγράμματά μου τα τελειώνω με ριζίτικα - εγώ, αν δεν ήμουν Κρητικός, δεν θα έφτανα εδώ. Την καταγωγή μου δεν την έχω αφήσει ούτε μια μέρα πίσω μου. Έκανα μια συνιστώσα του τραγουδιού μου με διάφορες επιρροές και το έφερα σε ένα επίπεδο που κανείς δεν μπορεί να το καταστρέψει. Τώρα, βέβαια, παράγουμε τις φούσκες και τα σκυλάδικα. Αυτά είναι «μηρυκασμός», τα καλά βγήκαν παλιά που ήταν ηρωική η εποχή. Τώρα τα Κρητικά είναι «άντε να πάει ο Γωνιανάκης στο Κονάκι και είμαστε όλοι χαρούμενοι». Δεν είναι μόνο η ρακή και η γραβιέρα, καλά τα αγαπάμε κι αυτά. Και εγώ ρακές πίνω, τρώω γραβιέρα, αλλά πρέπει να πάμε πιο βαθιά. Όχι, πίσω εκεί που δεν μπορούμε να πάμε παραπίσω. Για να δημιουργήσουμε μια ωραία κρητική μάτια. Δεν βγαίνει κάτι καινούργιο σε τραγούδι ελληνικό και όχι μόνο κρητικό. Είναι σαν να κλείνει ο κύκλος τους.
Μεταξύ των επιτυχιών σας συγκαταλέγεται το τραγούδι «Πότε Βούδας πότε Κούδας». Τι σημαίνει ο στίχος τελικά;
Με έχουν κατηγορήσει για σατανιστή λόγω αυτού! Ο Βούδας, ο καλός γενόμενος, σε προτρέπει να παίρνεις τις λέξεις σαν παιχνίδι. Στην Ανατολή δεν έχουν τις διαπλοκές που έχουμε εδώ. Ο Βούδας είναι ένα φωτεινό πλάσμα. Είναι η σύλληψη του εσωτερικού κόσμου. Η μακαριότητα είναι η μήτρα από την οποία προερχόμαστε και προερχόμαστε από μακαριότητα, για να ζήσουμε χαλαρά στον κόσμο. Ο Χριστός είναι η τραγική περίπτωση του Βούδα.
Πώς θα ορίζατε ο ίδιος τον… Μανώλη Ρασούλη;
Δεν θα έβαζα ταμπέλα στον εαυτό μου. Προσπαθώ να καταλάβω την εποχή μου και να συμβάλλω στο καλώς εννοούμενο καλό. Ορισμένες φορές, το κακό μάς καταπνίγει, παίρνει τη μορφή του καλού. Ο λαός πέφτει σε συμπληγάδες. Προσπαθώ να κρατάω τη θράκα αναμμένη και για αυτό μάς εμπνέουνε οι Κρητικοί μας πρόγονοι. Μας έχουνε δώσει και μια μεγάλη ευθύνη. Ζούμε σε μια τρελή εποχή, αλλά μην ξεχνάτε ότι ο «κουζουλός», που λέμε εμείς, είναι η καλή έννοια του τρελού. Γι' αυτό πρέπει να γυρίσουμε στους κλασικούς.
Θα κυκλοφορήσει ένα νέο μου βιβλίο, μόλις γυρίσω από Αυστραλία μέχρι το Πάσχα με τίτλο «Οι Βερβέληδες της Αμάλθειας». Στοχεύει να ηλεκτρίσει τη φαντασία των ανθρώπων. Αναφέρεται ακριβώς σε όλα αυτά, στην κοινωνία που παραπαίει.
Καλό ταξίδι, Μανώλη...
Η zougla.gr εξασφάλισε τα αδημοσίευτα ακόμη αυτά τελευταία λόγια του Μανώλη Ρασούλη και σας τα παρουσιάζει.
Κύριε Ρασούλη, τι είναι για εσάς ο Μυλοπόταμος και η Κρήτη;
Ο Μυλοπόταμος ήταν πάντα μια επαναστατημένη περιοχή που δημιουργούσε προβλήματα στους κατακτητές της. Τα Ζωνιανά μεταφέρουν τη σκληρότητα από τα αρχαία χρόνια, αφού είναι η φύση τέτοια εκεί, τα βουνά βρίσκονται σε γούβα. Οι Ανωγειανοί είναι στην κορυφή γεωγραφικά κι έτσι έχουν εξωτερικεύσει το ταμπεραμέντο τους. Ο Μυλοπόταμος είναι το βαρίδι για την Κρήτη, η μπαλάντζα! Έχει βγάλει αξιολογότατους ανθρώπους προς πάσα κατεύθυνση και ο Καζαντζάκης, άλλωστε, έχει ρίζα από κει.
Η Κρήτη ήταν το πιο πολιτισμένο σημείο στον χάρτη. Η γυναίκα ήταν στη θέση της στην «πάνω μεριά», αυτό σημαίνει πολιτισμένος λαός. Ο Τσαρούχης έλεγε ότι αυτοί ήταν ευτυχισμένοι άνθρωποι, άρα γιατί να μη διαφημίσουμε αυτό το πρότυπο; Αυτή την ευτυχία, την κάνανε ταξίδια, ιδέες. Ίδρυσαν μινωικές πόλεις. Αδιαμφισβήτητα, η Κρήτη είναι το κέντρο βάρους του πολιτισμού μας.
Ποια είναι η εμβληματική κρητική μορφή που ξεχωρίζετε;
Αδιαμφισβήτητα αυτόν που συμβουλεύομαι ακόμα και τον θεωρώ «θείο μου». Ο Καζαντζάκης αποτυπώνει την ιδεολογική μου ανάπτυξη. Περπάτησα στα χνάρια του. Ο Καζαντζάκης πρέπει να αναδειχθεί. Να εντρυφήσουμε στο έργο του. Είναι η κοινή συνιστώσα μας, έχει κρητική ματιά και δεν είναι σοβινιστικό αυτό! Αυτός ήταν Κρητό – οικουμενιστής, μια μεγάλη μορφή. Πάντα τον συμβουλεύομαι, με συγκινεί που έχουμε ίδια βιώματα στο Ηράκλειο. Καμιά φορά πάω να τον αμφισβητήσω και τον διαβάζω πάλι και μετά λέω «Μεγάλε εντάξει, υποκλίνομαι». Προσωπικά, ο «Μυλοποταμίτικος διάβολος» με σπρώχνει να πηγαίνω προς τη Μέση Ανατολή, να συμβουλεύομαι τον Καζαντζάκη να δω τι έγραψε για τη Μέση Ανατολή και βλέπω ότι φτάνει στα ίδια συμπεράσματα που καταλήγω και εγώ!
Το έργο του Καζαντζάκη πρέπει να το ξαναπιάσουμε. Την ουσία του Καζαντζάκη.
Πώς κρίνετε τα πράγματα σήμερα για την πατρίδα σας;
Ήταν γερή κράση η γενιά των Κρητικών - τώρα όμως βιώνουμε μια αντι - ηρωική εποχή. Βλέπεις κάτι Κρητικούς με βερμούδα και πλαστικές παντόφλες να πάνε στην τράπεζα. Λες τώρα «αυτοί είναι οι Κρητικοί!». Η μαγκιά γενικότερα, τα πιστόλια ανά πάσα στιγμή... Ως ένα σημείο συμφωνώ μετά όμως όχι! Στο Ηράκλειο είμαστε πιο εξωστρεφείς, ενώ στα Χανιά είναι πιο παραδοσιακοί και εσωστρεφείς. Έχουν εσωτερικούς κώδικες που έχουν εκφυλιστεί στο Ηράκλειο, λόγω του τουρισμού και όλων των υπολοίπων... Το Ηράκλειο που έχει την Κνωσό δεν έχει δημιουργήσει κάτι καινούργιο!
Οι πνευματικοί άνθρωποι, αν και είναι πολλοί στην Ελλάδα, δεν κατάφεραν να σταματήσουν τη λαίλαπα αυτή που έχει κατακλύσει τη χώρα μας. Πρέπει να δώσουμε έναν νέο κώδικα αξιών, δυστυχώς όμως νέα πρότυπα επέβαλαν ως παράγωγα τα πρότυπα της χούφτας. Πλασματική η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Παλιά τα πρότυπα υπήρχαν, διότι προέρχονται από ερείσματα ηρωικής εποχής. Οι Κρητικοί είχαν σκληρότητα, αλλά είχαν και κώδικα αξιών - ελευθέρια, θάνατος πατρίδα, αντρειωμένοι. Όπως ο Ξυλούρης που φέρει χαρακτηριστικά από αρχαία χρόνια. Τώρα;
Γιατί δεν ασχοληθήκατε ποτέ ιδιαίτερα με το κρητικό τραγούδι και πώς κρίνετε τη σημερινή κρητική μουσική σκηνή; Πάντα, τα προγράμματά μου τα τελειώνω με ριζίτικα - εγώ, αν δεν ήμουν Κρητικός, δεν θα έφτανα εδώ. Την καταγωγή μου δεν την έχω αφήσει ούτε μια μέρα πίσω μου. Έκανα μια συνιστώσα του τραγουδιού μου με διάφορες επιρροές και το έφερα σε ένα επίπεδο που κανείς δεν μπορεί να το καταστρέψει. Τώρα, βέβαια, παράγουμε τις φούσκες και τα σκυλάδικα. Αυτά είναι «μηρυκασμός», τα καλά βγήκαν παλιά που ήταν ηρωική η εποχή. Τώρα τα Κρητικά είναι «άντε να πάει ο Γωνιανάκης στο Κονάκι και είμαστε όλοι χαρούμενοι». Δεν είναι μόνο η ρακή και η γραβιέρα, καλά τα αγαπάμε κι αυτά. Και εγώ ρακές πίνω, τρώω γραβιέρα, αλλά πρέπει να πάμε πιο βαθιά. Όχι, πίσω εκεί που δεν μπορούμε να πάμε παραπίσω. Για να δημιουργήσουμε μια ωραία κρητική μάτια. Δεν βγαίνει κάτι καινούργιο σε τραγούδι ελληνικό και όχι μόνο κρητικό. Είναι σαν να κλείνει ο κύκλος τους.
Μεταξύ των επιτυχιών σας συγκαταλέγεται το τραγούδι «Πότε Βούδας πότε Κούδας». Τι σημαίνει ο στίχος τελικά;
Με έχουν κατηγορήσει για σατανιστή λόγω αυτού! Ο Βούδας, ο καλός γενόμενος, σε προτρέπει να παίρνεις τις λέξεις σαν παιχνίδι. Στην Ανατολή δεν έχουν τις διαπλοκές που έχουμε εδώ. Ο Βούδας είναι ένα φωτεινό πλάσμα. Είναι η σύλληψη του εσωτερικού κόσμου. Η μακαριότητα είναι η μήτρα από την οποία προερχόμαστε και προερχόμαστε από μακαριότητα, για να ζήσουμε χαλαρά στον κόσμο. Ο Χριστός είναι η τραγική περίπτωση του Βούδα.
Πώς θα ορίζατε ο ίδιος τον… Μανώλη Ρασούλη;
Δεν θα έβαζα ταμπέλα στον εαυτό μου. Προσπαθώ να καταλάβω την εποχή μου και να συμβάλλω στο καλώς εννοούμενο καλό. Ορισμένες φορές, το κακό μάς καταπνίγει, παίρνει τη μορφή του καλού. Ο λαός πέφτει σε συμπληγάδες. Προσπαθώ να κρατάω τη θράκα αναμμένη και για αυτό μάς εμπνέουνε οι Κρητικοί μας πρόγονοι. Μας έχουνε δώσει και μια μεγάλη ευθύνη. Ζούμε σε μια τρελή εποχή, αλλά μην ξεχνάτε ότι ο «κουζουλός», που λέμε εμείς, είναι η καλή έννοια του τρελού. Γι' αυτό πρέπει να γυρίσουμε στους κλασικούς.
Θα κυκλοφορήσει ένα νέο μου βιβλίο, μόλις γυρίσω από Αυστραλία μέχρι το Πάσχα με τίτλο «Οι Βερβέληδες της Αμάλθειας». Στοχεύει να ηλεκτρίσει τη φαντασία των ανθρώπων. Αναφέρεται ακριβώς σε όλα αυτά, στην κοινωνία που παραπαίει.
Καλό ταξίδι, Μανώλη...
