Εκτεταμένη περίληψη
Εισαγωγή: H πυρκαγιά αποτελεί παράγοντα διατάραξης των μεσογειακών οικοσυστημάτων και επιδρά άμεσα και έμμεσα στην άγρια πανίδα, αρνητικά αλλά και θετικά. Ο λαγός (Lepus europaeus) αποτελεί το σημαντικότερο επιδημητικό θήραμα της Ελλάδας. Σκοπός της έρευνας αυτής ήταν να συγκριθούν παράμετροι της οικολογίας του λαγού σε καμένες και μη καμένες γειτονικές εκτάσεις με όμοιο ενδιαίτημα και ανάγλυφο.
Μέθοδοι: Διερευνήθηκαν πυρκαγιές στο Λαγκαδά της Π.Ε. Θεσσαλονίκης και στην Κασσάνδρα της Π.Ε. Χαλκιδικής. Η επίδραση της πυρκαγιάς στη βλάστηση υπολογίστηκε σε επίπεδο μικρο-κλίμακας με τη βοήθεια των γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών. Για τη σχετική αφθονία του λαγού χρησιμοποιήθηκαν οι μέθοδοι του προβολέα για δύο έτη και της καταμέτρησης κοπράνων για έξι συνεχόμενα έτη μετά την πυρκαγιά. Λαγοί συλλέχθηκαν ένα έτος μετά την πυρκαγιά από τις καμένες και μη καμένες εκτάσεις. Η ποιότητα τροφής συγκρίθηκε με τη χημική ανάλυση των στομαχικών περιεχομένων, η σωματική κατάσταση με την εξέταση του λίπους των νεφρών, η ηλικία με τη μέθοδο του κρυσταλλοειδούς φακού του οφθαλμού και τα ζώα εξετάστηκαν ως προς τον ιό της αιμορραγικής νόσου και τα βακτήρια Francisella tularensis, Brucella spp, and Toxoplasma gondii.
Αποτελέσματα: Η αφθονία του λαγού ήταν μικρότερη κατά το πρώτο έτος μετά την πυρκαγιά στις καμένες εκτάσεις σε σχέση με τις μη καμένες. Η διαφορά αυτή ήταν εντονότερη στις έντονα καμένες εκτάσεις όπου η πυρκαγιά κατάστρεψε εντελώς την ξυλώδη βλάστηση. Το αντίστροφο διαπιστώθηκε το δεύτερο έτος όπου η αφθονία του λαγού ήταν μεγαλύτερη στις καμένες εκτάσεις. Η σχετική αφθονία στις καμένες περιοχές ήταν επίσης υψηλότερη στο τρίτο και τέταρτο έτος μετά την πυρκαγιά. Κατά το πέμπτο και το έκτο έτος μετά την πυρκαγιά δε διαπιστώθηκε σημαντική διαφορά στην αφθονία. Σε επίπεδο μικρο-κλίμακας, υψηλότεροι αριθμοί κοπράνων λαγού μετρήθηκαν σε μέρη με μεγαλύτερη επίδραση της πυρκαγιάς στη βλάστηση με αποτέλεσμα τη δημιουργία μεγάλων διακένων.
Η μεγαλύτερη αφθονία του λαγού στις καμένες εκτάσεις το δεύτερο έτος μετά την πυρκαγιά δε διαπιστώθηκε να οφείλεται στη βελτίωση της ποιότητας της τροφής του, της σωματικής κατάστασης, της αναπαραγωγής ή σε μειωμένη προσβολή από παθογόνα – αλλά η μείωση των πληθυσμών μερικών ειδών αρπάγων, η αλλαγή της δομής της βλάστησης και η μεγαλύτερη επιβίωση των νεαρών αποτελούν γεγονότα από τα οποία συνάγεται ότι η μείωση της αρπακτικότητας στις καμένες εκτάσεις, αποτελεί την πιο εύλογη εξήγηση για την αύξηση των λαγών έπειτα από δασική πυρκαγιά.
Abstract
Ecosystem disturbances, such as wildfires, are driving forces that determine ecology and conservation measures. Species respond differentially to wildfires, having diverse post-fire population evolution. This study reports, for first time, the responses of brown hare ( Lepus europaeus Pallas, 1778) to wildfires. Hare relative abundance, age ratio, diet quality, body condition, and diseases were studied. Fire influence on vegetation was calculated at a micro-scale level. Hare abundance was lower the first year after wildfires in burned relative to unburned areas. The reverse was found in the second year when hare abundance was higher in burned areas. Hare abundance in burned areas was also higher in the third and fourth years. In the fifth and sixth years after wildfire no significant difference was found in abundance. At a micro-scale level, higher numbers of hare feces were counted in places with greater wildfire influence on vegetation. Age ratio analysis revealed more juveniles in burned areas, but the same number of neonates in burned and unburned areas, indicating lower mortality of juveniles in burned areas. Reduced predation in burned areas provides the most plausible explanation for our findings.
Αναδημοσίευση από: www.panida.gr
