όροι, όπως προστασία και αειφορική διαχείριση των φυσικών πόρων, χάνουν το νόημά τους ή ερμηνεύονται αυθαίρετα. Αυτό συμβαίνει συνήθως σε κράτη με υποτυπώδη ή πρόχειρη Εθνική Περιβαλλοντική Πολιτική. Στις χώρες αυτές βρίσκουν πρόσφορο έδαφος κάποιες μη κυβερνητικές οργανώσεις και ευδοκιμούν, προκειμένου να παράγουν πολιτική αντί του εντεταλμένου υπουργείου, με το αζημίωτο βέβαια. Πρόκειται για μη κυβερνητικές οργανώσεις που σιτίζονται από τα κράτη, δηλαδή τις κυβερνήσεις για κάποιο έργο που αναλαμβάνουν να εκτελέσουν ή να σιωπήσουν. Αλλά με την απαξίωσή τους, που αργά ή γρήγορα θα συντελεστεί από την κοινωνία, θα παρασύρουν και κάποιες που λειτουργούν με ηθικούς κανόνες εθελοντικής συμπεριφοράς και κοινωνικής προσφοράς
Ως άνθρωποι έχουμε τη τάση να εκμεταλλευόμαστε, μερικές φορές χωρίς περιορισμούς, τους φυσικούς πόρους με τις γνωστές συνέπειες και τη φύση αργά ή γρήγορα να εκδικείται. Όποια εξήγηση και να δίνουμε για τα περιβαλλοντικά προβλήματα, δεν θα έθετα σε αμφισβήτηση τις θετικές προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και κάποιων αυτόφωτων περιβαλλοντικών φορέων που πιστεύουν στην αυθόρμητη προσφορά στη φύση και στη συμβολή τους σε θέματα προστασίας των φυσικών πόρων του πλανήτη. Στην άλλη πλευρά διαπιστώνουμε φορείς που επιβουλεύονται τα πιο πάνω ή δρουν και προς την αντίθετη κατεύθυνση. Επιλέγουν στο όνομα του κέρδους να κλείσουν τα μάτια σε σημαντικές περιβαλλοντικές καταστροφές ή ακόμη και να εμποδίσουν με υπερβολικές περιβαλλοντικές ακτιβιστικές ενέργειες σημαντικές αναπτυξιακές επενδυτικές πρωτοβουλίες. Το άσχημο είναι ότι σε τέτοιες ενέργειες επιχειρούν, κυρίως για ιδιοτελείς λόγους, να πρωτοστατήσουν και κάποιοι επιστήμονες. Με πρόσχημα την όποια εξειδίκευση στο αντικείμενο θέλουν να επιβάλλουν τις απόψεις τους με τρόπο αλαζονικό και απαξιωτικό προς τους άλλους. Προσπαθούν συνήθως να δημιουργήσουν την εικόνα ότι όλα έχουν καταρρεύσει και ότι μπορεί η ανάκαμψη, που είναι το ζητούμενο, να αρχίσει από τη δική τους πολιτική, ανακυκλώνοντας ξεπερασμένες ιδέες και βάζοντας καινούργιο περιτύλιγμα σε παλιές αντιλήψεις και ιδεολογήματα. Αυτά λοιπόν συμβαίνουν τακτικά τη στιγμή που η κοινωνία αλλάζει, ενημερώνεται σφαιρικά και αναζητά καθαρές κουβέντες και ελπίδα για το μέλλον, ενώ αυτοί συνεχίζουν να παραμένουν στάσιμοι στο χρόνο και μονότονα κουραστικοί στις θέσεις τους. Ο Isaiah Berlin έλεγε ότι «είναι φρικτή και επικίνδυνη αλαζονεία να πιστεύεις, ότι μόνο εσύ έχεις δίκιο, ότι έχεις ένα μαγικό μάτι, που βλέπει την αλήθεια».
Τις τελευταίες δεκαετίες όμως έχει αυξηθεί σημαντικά το γνωστικό επίπεδο των ανθρώπων σε πολλά γενικά και ειδικά θέματα με αποτέλεσμα να λειτουργούν με τη δική τους κρίση σε ότι τους αφορά. Έτσι, διαπιστώνουμε καθημερινά ένα πιο ολοκληρωμένο κτίσιμο της ταυτότητας του ενεργού πολίτη στις κοινωνίες μας. Με συναρπάζει όλη αυτή η εξέλιξη της τεχνολογίας με τους νέους κώδικες, το καινούργιο λεξιλόγιο, την απεραντοσύνη της πρόσβασης στη γνώση, την ταχύτητα πρόσληψης της γνώσης, την αυτόματη εναλλαγή εικόνων, ιδεών, διακίνησης των πληροφοριών και γενικότερα της απλοποίησης της μόρφωσης που εύχομαι να οδηγήσει στον εκδημοκρατισμό των κοινωνιών και όχι κάπου αλλού που δεν θέλω ούτε να το σκέπτομαι. Ο ενεργός πολίτης οφείλει να εκπέμπει την απλή, αλλά πολυσχιδή εικόνα με τα χαρακτηριστικά της συμμετοχής στα κοινά, της σφαιρικής ενημέρωσης επί των θεμάτων που τον απασχολούν, του πολιτισμού που εκπέμπεται με λόγια και πράξεις, του σεβασμού στην αντίθετη άποψη, αλλά και της αγάπης προς τους ανθρώπους και τη φύση. Ο Δημοσθένης στον επιτάφιο του Περικλέους αναφέρει ότι ο μη ενεργός στα κοινά πολίτης δεν είναι απλός ένας πολίτης που δεν κάνει τίποτε, αλλά ο πολίτης που θεωρείται αχρείαστος. Κοινωνία και περιβάλλον έχουν όλα αυτά τα στοιχεία που τα καθιστούν ένα από τα κοινά θέματα που απασχολούν τους ανθρώπους, αφού ανήκει εξ αδιαιρέτου σε όλους εμάς, αλλά και στους ζωντανούς οργανισμούς που συμβιώνουν μαζί μας.
Το κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό σύστημα οφείλει να αποδέχεται ότι όλα τα πλάσματα στον πλανήτη έχουν λόγο ύπαρξης και χρήζουν να απολαμβάνουν τη μέγιστη δυνατή προστασία και κοινωνική ευαισθησία. Η διαφορετικότητα των πλασμάτων του άλογου τομέα με αυτή των ανθρώπων τους αποδίδει τη μεγάλη ευθύνη της διαχείρισης μιας τέτοιας κοινωνίας με θεμέλια τις ανθρώπινες αξίες και τους ηθικούς κανόνες που η ίδια η φύση τους έχει προικίσει. Δεν θα μπορούσε όμως κανένας να παραβλέψει τη διαφορετικότητα όχι ως προς την αξία ύπαρξης, αλλά ως προς το αποτέλεσμα προσφοράς σε έργο στη ζωή και στη κοινωνία. Δεν προσφέρουν όλοι το ίδιο έργο, αλλά αναμφισβήτητα κάποιος λιγότερο, κάποιος περισσότερο και κάποιοι πολύ λίγο. Η επιβράβευση της προσφοράς στα άτομα αυτά είναι επιβεβλημένη και απαραίτητη για να λειτουργήσει η παραγωγική διαδικασία και να δημιουργεί θετικό αποτέλεσμα. Υπάρχουν για παράδειγμα αθλητές που δεν μπορούν να τερματίσουν σε αγώνα δρόμου και κάποιες φορές γίνονται πρωτοσέλιδα για την προσπάθεια και τη συμμετοχή τους στο αγώνισμα. Αυτά συμβαίνουν αυθόρμητα, χωρίς να το σκεφτούμε και να το αναλύσουμε, ώστε να οδηγηθούμε ενσυνείδητα στην πράξη αυτή. Τότε οι ανθρώπινες αξίες φοράνε τα καλά τους και λάμπουν. Τότε οι αξίες έχουν την ομορφιά τους και συγκινούν όλους εμάς. Φαίνεται, χωρίς να το επιβάλουμε, μια τέτοια ιεραρχία προσφοράς επικρατεί στην κοινωνία των μη άλογων πλασμάτων του πλανήτη. Σε καμιά περίπτωση η λογική αυτή άποψη δεν πρεσβεύει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, αλλά την επιβράβευση της διαφορετικότητας στην προσφορά. Με τέτοιο πρότυπο αξιών δημιουργείται το απαραίτητο κίνητρο προσφοράς των ενεργών πολιτών σε σημαντικές περιβαλλοντικές δραστηριότητες, αλλά και στην κοινωνία, ώστε το αποτέλεσμα να γίνεται πιο ισχυρό και με τη σειρά του να συμβάλλει σε μια κοινωνία πιο αποτελεσματική, αλλά και πιο ευαίσθητη.
*Φωτογραφίες: Άλσος της Αγίας Παρασκευής στην Αρναία Χαλκιδικής, ένας εξαιρετικός τόπος αναψυχής με σπερμοφυείς δρυς.
https://dasarxeio.com/
